ជាតិ
បទយកការណ៍ / បទសម្ភាសន៍
លោកតា វណ្ណ មូលី​វណ្ណ​និយាយ​រម្លឹក​ពី​ការកសាង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ពី​អតីតកាល (ភាគ​ទី២)
15, Mar 2015 , 9:10 am        
រូបភាព
ដោយ: ថ្មីៗ

ភ្នំពេញ៖ លោក​ស្ថាបត្យករ វណ្ណ ម៉ូលីវណ្ណ កើត​នៅ​ឆ្នាំ១៩២៦ នៅក្នុង​ខេត្តកំពត ហើយ​នៅ​ឆ្នាំ២០១៥នេះ លោក​មាន​អាយុ៨៩ឆ្នាំ។ លោក វណ្ណ ម៉ូលីវណ្ណ គឺជា​សិស្ស​ទី១ដែល​បាន​ប្រឡង​ជាប់​បាក់​ឌុប​នៅ​វិទ្យាល័យ​ស៊ីសុវត្ថិ​នៅ​ឆ្នាំ១៩៤៤ ។ នៅ​ឆ្នាំ១៩៤៧-១៩៥៦ លោក​បាន​ទៅ​សិក្សា​ផ្នែក​ស្ថាបត្យកម្ម​នៅ​ទីក្រុង​បារី​ស ប្រទេស​បារាំង។ នៅ​ជំនាន់​នោះ កម្ពុជា​គ្មាន​ស្ថាបត្យករ​ច្រើន​ទេ ហើយ​ប្រជាជន​ទូទៅ​ក៏​មិនសូវ​ស្គាល់​អាជីព​នេះដែរ។ មិន​ត្រឹមតែ​ប៉ុណ្ណោះ កាលពី​ជំនាន់​នោះ ស្ថាបត្យករ ពិបាក​រកប្រពន្ធ​ជាង​វិស្វករ​សំណង់។ ខាងក្រោម​នេះ គឺជា​បទសម្ភាសន៍​ដែល​លោកតា វណ្ណ ម៉ូលីវណ្ណ បានធ្វើ​ឡើងជា​មួយ​វិទ្យាស្ថាន​សិល្បៈ និង​វប្បធម៌​រៃ​យំ​កាលពី​ឆ្នាំ២០០១ ។ នៅក្នុង​បទ​សម្ភា​ន៍​នេះ លោកតា វណ្ណ លើកឡើង​ពី​ប្រវត្តិ​នៃ​ការកសាង​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ និង​ស្នាដៃ​របស់លោក​កាលពី​ជំនាន់​មុន៕ (បទសម្ភាសន៍​ទាំងស្រុង​ដកស្រង់​ចេញពី​វិទ្យាស្ថាន​សិល្បៈ និង​វប្បធម៌ REYUM)



រៃ​យំ៖ លោកតា គំនិត​សាងសង់​បែបនេះ​លោកតា​បានគិត​មុនគេ​ឬ?
វ.ម៖ អត់​ទេ​ក្មួយ! ទ្រឹស្តី និង​គំនិត​ប្រើ​ខ្យល់​ធម្មជាតិ ពន្លឺ​អីហ្នឹង​ជា​គំនិត (model) ដែល​គេ​ធ្លាប់ប្រើ​នៅ​ស្រុក​គេ​ដទៃទៀត​រួចមកហើយ។

រៃ​យំ៖ កាល​ហ្នឹង ដើម្បី​សាងសង់​គម្រោង Le Front du Bassacបាន​ថវិកា​មកពីណា?
វ.ម៖ គំនិត​របស់​រដ្ឋ គឺថា​ចង់​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​មានលទ្ធភាព​រស់នៅក្នុង​ផ្ទះ​ណាមួយ​ដោយ​ខ្លួនឯង​ជា​ម្ចាស់ ទោះបីជា​អ្នកក្រីក្រ​ក៏ដោយ។ ម្ល៉ោះហើយ​រដ្ឋ​មិន​ចង់​សង់ផ្ទះ​ច្រើន​ដោយ​ខ្លួនឯង ហើយ​ជួល​ឲ្យ​គេ​នៅ​រហូត។ បើ​ធ្វើ​ដូច​អញ្ចឹង រដ្ឋ​ជា​ម្ចាស់ផ្ទះ អ្នក​ជួល​គេ​មិន​រវល់ គេ​អត់​ថែទាំ​ផ្ទះ វា​ឆាប់​ខូច​និង​ហិនហោច។ ដូច្នោះ​ពេលនោះ​រដ្ឋ​យើង​មានគំនិត​សាងសង់​ផ្ទះមួយ​ចំនួន​ស​ម្រា​ប់​អ្នកក្រល្មមៗអាច​ជួល​ក្នុង​ម្លៃ​ថោក​ល្មម តែ​នៅពេល​គេ​រស់នៅ​និង​បង់ថ្លៃ​ផ្ទះ​នោះយូរៗទៅ ឧទាហរណ៍ ក្នុង​រយៈពេល​ម្ភៃ​ឆ្នាំ ផ្ទះ​នោះ​នឹង​ក្លាយទៅជា​របស់​អ្នក​ជួល​នោះ​តែម្តង មានន័យថា​គេ​ក្លាយទៅជា​ម្ចាស់ផ្ទះ។ ដល់​អញ្ចឹង​គេ​មានចិត្ត​ចង់​ថែទាំ និង​កែច្នៃ​រៀបចំផ្ទះ​ឲ្យ​បានល្អ។ ម្ល៉ោះហើយ សម័យ​នោះ​មាន​លុយកាក់​មួយ​ប្រភេទ​ដែល​គេ​ហៅថា caisse de pension de retraiteមានន័យថា​លុយ​សន្សំ​សម្រាប់​ពេល​រ៉ឺ​ត្រែ​ត (retraite) ។ លុយ​នេះ​តម្កល់​នៅក្នុង​ធនាគារជាតិ ហើយ​មាន​ប្រាក់​ការ។ ដូច្នោះ​រដ្ឋ​បាន​ខ្ចីប្រាក់​ការ​លុយ​ប៉ង់​ស្យុ​ង (pension) នោះមក​សាងសង់ ហើយ​ថ្លៃ​ឈ្នូ​ល​ផ្ទះ​នោះ​សងបណ្តើរៗទៅ​ឲ្យ​គេ​វិញ។ នៅ​សម័យ​នោះ​មានស្រុក​ដូចជា​សឹង្ហ​បុរី ដែល​គេ​ធ្វើ​អញ្ចឹង​ដែរ សព្វថ្ងៃនេះ​បាន​ជោគជ័យ​ល្អ​ណាស់។

រៃ​យំ៖ លោកតា! មុនដំបូង​ផ្ទះ​នោះ​អ្នកណា​មក​នៅ ?
វ.ម៖ មុនដំបូង​គឺ​សង់​សម្រាប់​កីឡាករ​ដែល​មក​ចូលរួម​ក្នុង​ហ្កា​ណេ​ហ្វូ ហើយ​ក្រោយមក​មាន​គ្រូបង្រៀន និង​មន្ត្រីរាជការ​ខ្មែរ​បានចាប់ផ្តើម​ទិញ​ផ្ទះ​នោះ​ជា​ល្វែង (appartement) មួយៗ ហើយ​ល្វែង​ដែល​នៅសល់​គឺ​រដ្ឋ​យកមកប្រើ ដើម្បី​ទទួល​អ្នកឯកទេស​អន្តរជាតិ​ដែល​មក​ធ្វើការ​នៅ​ស្រុក​ខ្មែរ ដូចជា​អ្នកស្រី​ម៉ា​ឌឺ​លែ​ន ស៊ី​តូ (MaddeleineGiteau) ជាដើម។ និយាយ​បញ្ជាក់​ម្តង​ទៀតថា គំនិត​នេះ​ក្នុង​រយៈពេល​យូរអង្វែង បន្តិចម្តងៗខ្មែរ​នឹង​កាន់តែ​មានលទ្ធភាព​មក​នៅ​ទី​នោះបាន​កាន់តែច្រើនឡើង។

រៃ​យំ៖ មុន​ប៊ូល​ឌិ​ញ នៅ​ស្រុក​ខ្មែរ​គ្មាន​សំណង់​ច្រើន​ជាន់​អញ្ចឹងទេ ?
វ.ម៖ ធ្លាប់​មានផ្ទះ​ច្រើន​ជាន់​និង​ជាប់​គ្នា​ហើយ គេ​ហៅ កំ​ប៉ា​ត់ទី​ម៉​ង់ ស៊ី​ន័​រ (compartimentchinois) គឺ​សព្វថ្ងៃ​គេ​ហៅ​ផ្ទះល្វែង​របៀប​ចិន ទទឹង៤ម៉ែត្រត្រួតៗលើ​គ្នា ដូចនេះ​ផ្ទះនីមួយៗច្រើន​តែមាន​ពីរ​ជាន់ ឬ​មាន​ឡៅតឿ នៅក្រោម​ផ្ទះ​ខាងមុខ​គេ​លក់​ឥ​វ៉ាន់ ខាងក្រោម​មានផ្ទះ​បាយ មាន​កន្លែងធ្វើការ បង្កបង្កើន​ឥ​វ៉ាន់​ដើម្បី​លក់ ហើយ​គេ​នៅ​ខាងលើ ឬ​នៅលើ​ឡៅតឿ។ ផ្ទះ​របៀបនេះ​ហប់​ខ្យល់​បន្តិច តែ​កូនចៅ​ចិន​គេ​ធ្លាប់​នៅ គេ​អាច​នៅបាន។

រៃ​យំ៖ លោកតា មកដល់ពេលនេះ បាន​និយាយខ្លះៗអំពី​ការរៀបចំ​ក្រុង ឥឡូវ​សុំ​និយាយ​អំពី​ស្នាដៃ​លោកតាខ្លះ។
វ.ម៖ បាទ!

រៃ​យំ៖ គេ​ច្រើន​និយាយថា លោកតា​ជា​ស្ថាបត្យករ​ខ្មែរ​ទំនើប​មួយ​ដោយសារ​បាន​យក​លក្ខណៈ​ស្ថាបត្យកម្ម​ខែ្មរ​បុរាណ​មក​ច្នៃប្រឌិត​ឲ្យ​ក្លាយទៅជា​ស្ថាបត្យកម្ម​ខ្មែរ​ថ្មី លោកតា​ពន្យល់​បញ្ហា​បានទេ ?
វ.ម៖ តាមពិតទៅ​ពិបាក​ឆ្លើយ​ណាស់​ក្មួយ បញ្ហា​ស្ថាបត្យកម្ម​មាន​បែបបទ​ច្រើន មាន​បញ្ហា​រូបរាង (forme) មាន​បញ្ហា​សោភ័ណភាព (esthétique) មាន​បញ្ហា​ហ្វុ​ង​សូ​ណាស់​លី​តេ (fonctionnalité) ។ល។ មាន​កត្តា​ច្រើនណាស់ ត្រូវការ​ពេលវេលា​ច្រើន​ដើម្បី​វែកញែក​ឲ្យ​ច្បាស់។ តែបើ​និយាយ​សរុប​ឲ្យ​ខ្លី ពិតមែន ក្នុងការ​សាងសង់នីមួយៗរបស់ខ្ញុំ គឺ​ខ្ញុំ​តែងតែ​ដកស្រង់​គំនិត​ពី​ស្ថាបត្យកម្ម​ខ្មែរ​ប្រពៃណី។ ឧទាហរណ៍​ក្នុង​សំណង់១០០ខ្នង ខ្ញុំ​ដកស្រង់​គំនិត​ពី​ផ្ទះ​ខ្មែរ តែ​ខ្ញុំ​យកមក​ធ្វើ​ដោយមាន​ការពិចារណា កែច្នៃ​ចំណុច​ខ្លះ​ឲ្យ​វា​ប្រសើរឡើង ដូចជា​បង្អួច​ផ្ទះ​ខ្មែរ​មាន​រាង​តូច​បន្តិច ដូច្នេះ​ពេល​ខ្ញុំ​ធ្វើ​បង្អួច​ផ្ទះ១០០ខ្នង ខ្ញុំ​បា​នព​ង្រឹ​ក​ឲ្យ​វែង ដើម្បី​ខ្យល់​ចេញចូល​កាន់តែ​ល្អ​ឡើង ម្យ៉ាងទៀត​សសរផ្ទះ​ខ្មែរ​ច្រើនតែ​ធ្វើ​អំពី​ឈើ វា​ឆាប់​ពុក ម្ល៉ោះហើយ​ខ្ញុំ​បាន​យក​ស៊ីម៉ង់ត៍​មក​ប្រើ ដើម្បី​ឲ្យ​មាំ​បានយូរ ដូច្នេះ​មិនមែន​ចម្លង​ទាំងស្រុង​ទេ គឺ​ដកស្រង់គំនិតល្អៗយកមកប្រើ។ ម្យ៉ាងទៀត​តួនាទី​នៃ​សំណង់​ដែល​យើង​សាងសង់​ត្រូវមាន​ឲ្យ​ច្បាស់លាស់ គឺ​ឲ្យ​វា​ដំណើរការ​ស្រួល​ទៅតាម​បែបបទ​ទំនៀមទម្លាប់​វប្បធម៌។ បើ​សង់​សម្រាប់​ខ្មែរ យើង​ត្រូវ​យល់ថា ខ្មែរ​គេ​រស់នៅ​យ៉ាងម៉េច ភូមិសាស្ត្រ​មាន​ពន្លឺ មាន​ខ្យល់​ឬ​អត់។ ស្ថាបត្យករ​ត្រូវ​យល់ច្បាស់​អំពី​ភារកិច្ច​របស់ខ្លួន គឺ​មិនមែន​សង់​សម្រាប់​ខ្លួនឯង​ទេ គឺ​ធ្វើ​សម្រាប់​អ្នកដទៃ​ដែល​គេ​រស់នៅ។ ម្ល៉ោះហើយ​ត្រូវ​យល់​ឲ្យ​ច្បាស់ ស្តាប់​គេ មើល​គេ​មុននឹង​សង់។ និយាយ​ឲ្យ​ខ្លី​ទៅ គឺ​គិត​ឲ្យ​ច្បាស់លាស់​ទើប​សង់។

រៃ​យំ៖ ពេល​លោកតា​រៀន​នៅ​ស្រុក​បារាំង លោកតា​បានឃើញ​សំណង់​ស្ថាបត្យកម្ម​របស់​បារាំង តើ​គំនិតសំខាន់ៗមួយណា​ដែល​លោកតា​យកមកប្រើ​ក្នុងស្រុក​ខ្មែរ។
វ.ម៖ អ្នក​ដែល​ជំនាញ​ធំជាងគេ​បង្អស់​ដែល​បង្រៀន​ខ្ញុំ​គឺ​លោក Le Corbusier ដែល​ខ្ញុំ​ទទួល​រហូតមកដល់​ឥឡូវ គឺ​ខ្ញុំ​ធ្វើតាម​ការបង្រៀន​របស់​គាត់។ កូនសិស្ស​របស់គាត់ គេ​មើលទៅ​ដឹង​ភ្លាម មិន​ថា​ជប៉ុន បារាំង អាមេរិកកាំង ខ្មែរ​ដូច​ខ្ញុំ។ គាត់​សង់ផ្ទះ​សម្បែង​ដូច​ធ្វើ​ចម្លាក់ គឺមាន​ជម្រៅ មាន​កន្លែង​ពន្លឺ មាន​កន្លែង​ស្រមោល ផ្ទះនីមួយៗឲ្យ​ដូចជា​រូបចម្លាក់​មួយ។

រៃ​យំ៖ និយាយ​ពី​ស្ទីល គេ​ថា​ស្ទីល​សំណង់​លោកតា​គឺមាន​លក្ខណៈ​ខ្មែរ ទោះបី​វា​ជា​សំណង់​ទំនើប​ក៏ដោយ ?
វ.ម៖ បើ​និយាយ​ពី​សោភ័ណភាព​ហ្នឹង គឺថា​មិនមែន​គ្រាន់តែ​យក​ក្បាច់​ខ្មែរ​មក​បំពាក់​ពេញ​លើ​សំណាង់​នោះ ហើយ​ហៅថា​ខ្មែរ​ទេ។ សព្វថ្ងៃ​គេ​ធ្វើ​អញ្ចឹង​ខ្ញុំ​មិន​យល់​សោះ គឺ​យើង​ត្រូវ​គិត​ន័យ​ទូលំទូលាយ​ជាង​ហ្នឹង។ ឧបមា​ថា​សំណង់​ម្តុំ​តំបន់​បាសាក់ យើង​ត្រូវ​គិតពី​បរិយាកាស​ជុំវិញ គឺថា​ឲ្យ​វា​មាន​រូបរាង​ស្អាត​ផ្ទាល់ខ្លួន​វា​ផង និង​ឲ្យ​វា​ស៊ីគ្នា​ជាមួយ​ទេសភាព​ទូទៅ​ផង។ ដូច​សាលចតុមុខ បើ​ក្មួយ​ឯង​មើល​ឲ្យ​ច្បាស់ គឺថា​បែរមុខ​ទៅ​ទន្លេ​ផង និង​បែរ​មុខមក​ខាង​ក្រុង​ផង គឺ​មានមុខ​ទាំងសងខាង​គ្មាន​មុខ​គ្មាន​ក្រោយ​ទេ។ ធ្វើ​ដូច្នេះ​វា​សម​ភ្នែក មើល​ពី​ខាង​ទន្លេ​ទៅ​ក៏បាន មើល​ពី​ខាង​ក្រុង​ទៅ​ក៏បាន។ បើ​និយាយ​ពី​ប៊ូល​ឌិ​ញ​វិញ បើ​មើល​ឲ្យ​ច្បា​ស់គឺ​ដូច​ម្រាមដៃ​អញ្ចឹង វា​មាន​ខ្ពស់​មាន​ទាប មិនមែន​ដូច​ប្រអប់​ទ្រវែង​ដូច​គេ​យកមក​កែ​សព្វថ្ងៃនេះ​ទេ។ ខ្ញុំ​មិន​ពេញចិត្ត​សោះ​ដែល​គេ​យក​ប៊ូល​ឌិ​ញ​ហ្នឹង​មក​កែ​អញ្ចឹង។ កាល​ខ្ញុំ​គិត​សាងសង់​គឺ​ដូច​នៅ​ក្រុង​ញូយ៉ក គេ​ធ្វើ​មាន​ខ្ពស់ មាន​ទាប​អញ្ចឹង។

រៃ​យ៖ លោកតា! ពេល​រៀន​ស្ថាបត្យកម្ម​នោះបាន​គំនិត​មកពីណា ?
វ.ម៖ ពិបាក​ឆ្លើយ ព្រោះ​អី​នៅ​ស្រុក​ខ្មែរ​ជំនាន់​នោះ​គ្មាន​អ្នកណា​ដឹងថា «អាស៊ី​តិច» (ស្ថាបត្យករ) ហ្នឹង​ស្អី​ទេ គេ​មិន​ស្គាល់​ទេ គេ​ហៅ​ពួក​អាស៊ី​តិច​ថា​ជាជាង​គំនូរ។

រៃ​យ៖ ដោយសារ​គេ​យល់ថា​ជា​អ្នក​គូរ​ប្លង់​តែប៉ុណ្ណោះ មែន​ទេ ?
វ.ម៖ ហ្នឹងហើយ! ខ្ញុំ​មក​មុនដំបូង​គ្មាន​អ្នកណា​ស្គាល់​ទេ។ ជាប់​ឌី​ប្លូ​ម​ពី​ស្រុក​បារាំង​គ្មាន​អ្នកណា​ហៅ​ធ្វើ​អី​ទេ គេ​មិនដឹងថា​អាស៊ី​តិច​ហ្នឹង​ស្អី។ គេ​ស្រឡាញ់ គេ​និយម គេ​គោរព​តែ​ជាងសំណង់ គឺថា​អាំង​ស៊ី​ញ័រ (ingénieur) ។ ពេល​រកប្រពន្ធ អាស៊ី​តិច​ត្រូវ​រកប្រពន្ធ​ខ្លួនឯង ព្រោះ​គេ​មិន​ឲ្យ​កូន​គេ​ទេ គេ​ឲ្យ​ទៅ​ពួក​អាំង​ស៊ី​ញ័រ (ingénieur) ។

រៃ​យំ៖ មុន​លោកតា​ទៅ​រៀន​នៅ​បារាំង មាន​អាស៊ី​តិច​នៅ​ស្រុក​ខ្មែរ ?
វ.ម៖ នៅ​ស្រុក​ខ្មែរ​មិន​ស្គាល់​ទេ អញ្ចឹង​បាន​ខ្ញុំ​ចង់បង្ហាញ​គេ​ឲ្យ​ឃើញថា​មិន​ត្រឹមតែ​ចេះ​គូរ​ទេ គឺ​ចេះ​សង់​ដែរ។

រៃ​យំ៖ និយាយ​ពី​វិមានឯករាជ្យ ជា​សំណង់​ដែល​លោកតា​សង់​មុន​ប៊ូល​ឌិ​ញ និង​សាលចតុមុខ​មែន​ទេ ?
វ.ម៖ ហ្នឹងហើយ ប្រហែលជា​បានចាប់ផ្តើម​សាងសង់​ប្រហែល​ឆ្នាំ១៩៥។ នេះ​ជា​គំនិត​របស់​ព្រះករុណា លោក​ចង់​ឲ្យ​មាន​វិមាន​មួយ​សម្រាប់ធ្វើ​ពិធីបុណ្យ​ឯករាជ្យ ហើយ​វិមាន​ហ្នឹង​លោក​ចង់​ឲ្យ​ធ្វើ​យ៉ាងម៉េច​មាន​លក្ខណៈ​ដូច​បន្ទាយស្រី។ ទើបបាន​ខ្ញុំ​នាំគ្នា​ទៅ​មើល​អង្គរ ហើយ​បាន​គូរ​ក្បាច់ក្បូរ​ដើម្បី​យកមក​សាងសង់។ នៅពេល​សាងសង់​យើង​បាន​ដេញថ្លៃរ​កជាង​មក​ធ្វើ។ ដល់​អញ្ចឹង​បាន​មាន​សហគ្រាស​ខ្មែរ​មួ​យមក​ជីកដី​ខាងក្រោម​កន្លែង​នោះ ដើម្បី​រៀបចំ​សាងសង់ ជីក​ទៅ​ក៏​ឃើញ​មាន​ស្ពាន​មួយ ខ្មែរ​ហៅ​ស្ពាន​កូនកាត់។ ដូច្នោះ​ត្រូវ​វាយ​ស្ពាន​នោះ​ចោល។

រៃ​យ៖ នៅក្រោម​វិមានឯករាជ្យ​មាន​ស្ពាន​មួយ ?
វ.ម៖ ត្រូវ​ហើយ នៅ​ខាងក្រោម​វិមានឯករាជ្យ​មាន​ស្ពាន​មួយ។ លុះ​វាយ​ស្ពាន​នោះ​មិនកើត គេ​ចាក់គ្រឹះ​ក្រោម​ស្ពាន​នោះ ប៉ុន្តែ​ធ្វើ​អញ្ចឹង​វា​ប្រហោង​ទទេ មិន​មាំ។ ដូច្នេះ​សហគ្រាស​ទី១គាត់​ធ្វើ​មិនកើត ខ្ញុំ​ក៏​ដេញ​ចោល​ទៅ។ ខ្ញុំ​បាន​ដេញថ្លៃ​ម្តងទៀត រៀបចំ​ធ្វើ​សា​ថ្មី។ ដី​ខាងក្រោម​នោះ គឺ​វា​មិន​អាចមាន​កម្លាំង​ទ្រ​ទម្ងន់​ធ្ងន់​បាន។ ដូច្នោះ​បានចាប់ផ្តើម​វាយ​គ្រឹះខ្លីៗ គ្រឹះ​ហ្នឹងរាក់ៗទេ ប្រហែល៨ម៉ែត្រ​ប៉ុណ្ណឹង។

រៃ​យំ៖ ធ្វើ​ពី​ស៊ីម៉ង់ត៍​ឬ ?
វ.ម៖ ធ្វើ​ពី​ស៊ីម៉ង់ត៍ វាយ​គ្រឹះ​ខាងក្រោម​នឹង​ឲ្យ​មាំ​ទៅ ហើយ​បានរៀបចំ​ផ្លា​តូ (plateau) គឺ​ខឿន រួច​បាន​ឡើងលើ​ផ្លា​តូ​នេះ ចាប់​សង់​វិមានឯករាជ្យ​តែម្តង។

រៃ​យំ៖ ទីតាំង​សង់​វិមាន​ហ្នឹង គឺ​គំនិត​អ្នកណា ?
វ.ម៖ គេ​ប្រាប់​ឲ្យ​ដាក់​ត្រង់នេះ​ចំ​វត្តភ្នំ​ម្តង ដូច្នេះ​ម្តុំ​ហ្នឹង​ពេលនោះ​មានតែ​វិមាន​ហ្នឹង​ទេ​ខ្ពស់​ជាងគេ​បង្អស់។ មកពី​វត្តភ្នំ​មក គឺមាន​ផ្លូវ​នរោត្តម​ហ្នឹង ហើយ​គេ​ហែ​ក្បួន​តាមផ្លូវ​ហ្នឹង។

រៃ​យំ៖ មាន​សួនច្បារ​ហើយ ឬ​នៅ ?
វ.ម៖ ឥឡូវនេះ​ឃើញ​ដីគោក​ពេញ កាលពីមុន​សុ​ទ្ទ​តែ​បឹង​និង​ព្រែក។

រៃ​យំ៖ នៅពេល​គេ​ធ្វើ​ក្បាច់ គេ​ប្រើ​ពុម្ព​ឬ ?
វ.ម៖ សុទ្ធតែ​ពុម្ព ។

រៃ​យំ៖ តើ​លោកតា​ជា​អ្នកសម្រេច​ដាក់​ក្បាច់​នេះ ដាក់​ក្បាច​នោះ ដោយ​ខ្លួនឯង​មែន​ទេ ?
វ.ម៖ អត់​ទេ នាំ​ជាងគំនូរ​ទៅដល់​កន្លែង​ប្រាសាទបន្ទាយស្រី​ឲ្យ​មើល​ក្បាច់​សិន ឲ្យ​ឃើញថា​នេះ​យក​ក្បាច់​ចាន់ ក្បាច់​អង្គរ ។ល។ រួចហើយ​បាន​ដេញថ្លៃ និង​កំណត់​កន្លែង​នេះ​ត្រូវដាក់​ក្បាច់​ផ្កា​ចាន់ កន្លែង​នោះ​ត្រូវដាក់​ស្អី​តាម​របស់​យើង។ ដូច្នោះ​ឲ្យ​ក្រុម​ចម្លាក់នីមួយៗធ្វើ​ទៅតាម​កន្លែង​របស់​ខ្លួន។ អ្នក​ឆ្លាក់​ប្រហែលជា២០នាក់ អ្នក​លេខ១ពូកែ​ជាងគេ​បំផុត ឲ្យ​គាត់​ធ្វើ​ក្បាល​នាគ អ្នក​ដែល​មិនសូវ​ពួ​កែ ឲ្យ​គេ​ធ្វើ​កន្លែងផ្សេង។ កាលនោះ​សប្បាយចិត្ត ជំនាន់​សង្គម​គេ​យល់​គ្នា​ណាស់។

រៃ​យំ៖ អញ្ចឹង​រឿង​តុបតែង​ក្បាច់ គឺ​លោកតា​អ្នកសម្រេច​តាម​គំនូរ​ប្លង់ ហើយ​ទើប​ឲ្យ​គេ​ឆ្លាក់ មិនមែន​ប្រគល់​ឲ្យ​អ្នក​ធ្លាប់ធ្វើ​ស្រេច​ចិត្ត​ទេ ?
វ.ម៖ អត់​ទេ ធ្វើ​អញ្ចឹង​មិន​បានទេ យើង​ត្រូវមាន​ផែនការ​ច្បាស់លាស់​ទើប​អ្នក​ឆ្លាក់​ហ្នឹង​គេ​ចេះ​ធ្វើ នៅពេល​ខ្ញុំ​សាងសង់​ចេតិយ​ព្រះបាទ​សុរា​ម្រឹត​ក៏​អញ្ចឹង​ដែរ។

រៃ​យំ៖ គេ​ចាក់ពុម្ព​ដែរ​ឬ ?
វ.ម៖ ចាក់ពុម្ព​ដែរ តែ​ជួនកាល​ត្រូវ​ឆ្កឹះ​បន្ថែម​ឲ្យ​ក្បាច់​នោះ​ជ្រោះ ហើយ​លេចចេញ។
រៃ​យំ៖ ត្រង់​ហ្នឹង​ដែល​ខ្ញុំ​សំណាង ខ្ញុំ​បាន​ទៅ​រៀន​នៅ​សាលាស្រុក​បារាំង។ នៅ​សាលា​នោះ​មាន​ពីរពាន់​នាក់ អ្នក​ដែល​ខិលខូច​ជាងគេ​បង្អស់ គឺ​ពួក​អាស៊ី​តិច​ហ្នឹង។ តែ​នៅ​សាលា​នោះ​គឺ​សិស្ស​គំនូរ សិស្ស​អាស៊ី​តិចអីៗរស់នៅ​ជាមួយគ្នា ដើរលេង​ជាមួយគ្នា ម្ល៉ោះហើយ​ពួកម៉ាក​ខ្ញុំ​ទាំងអស់​ស្រឡាញ់​វប្បធម៌ ហើយ​និយាយ​ជជែក​គ្នា​ពី​រឿង​សិល្បៈ​ទៅ​មើល​ពិព័រណ៍​អី​អញ្ចឹង ដល់​អញ្ចឹង​ទៅ​គឺថាម្នាក់ៗស្គាល់​សិល្បៈ​ណាស់​ទោះបី​មិន​រៀន​ក៏ដោយ។ ដល់ពេល​ខ្ញុំ​បង្កើត​សាកលវិទ្យាល័យ ខ្ញុំ​មិន​ចង់​ឲ្យ​សាលា​រចនា​ហ្នឹង​បែកបាក់​គ្នា​ទេ គឺថា​ទុក​ផ្នែក​ទាំងអស់​ឲ្យ​នៅ​ជាមួយគ្នា ដើម្បី​ឲ្យ​គេ​ចេះ​ស្រឡាញ់គ្នា សហការគ្នា តែ​សព្វថ្ងៃនេះ​មិនដឹង​យ៉ាងម៉េច​ទេ។

រៃ​យំ៖ លោកតា! ទៅ​ពេល​គូរ​ប្លង់​ហើយ ទៅ​ជួប​ព្រះករុណា លោក​ដែល​ឲ្យ​យោបល់ ឬ​ផ្លាស់ប្តូរ​ប្លង់​ដែរ​ទេ ?
វ.ម៖ មិនដែល​ទេ លោក​មិនមែន​អញ្ចឹង​នោះទេ។ លោក​ជាមួយនឹង​ខ្ញុំ​គឺថា​ធ្វើ​ម៉េច​ធ្វើទៅ។ ពេល​លោក​ហៅ​ខ្ញុំ​ធ្វើ​ស្អី​មួយ គឺថា​កាន់​ក្រដាស​មួយ​សន្លឹក​មក​គូរ​បង្ហាញថា៖ សហជីវិន! ទីនេះ​ដាក់​សា​ឡុង (salon) ត្រង់នេះ​ដាក់​ផ្ទះបាយ នៅទីនេះ​ដាក់​កន្លែង​ទទួលភ្ញៀវ គឺ​ស្រណុក​ណាស់​ជាមួយ​លោក គ្មាន​ចាំបាច់​ធ្វើ​ប្លង់ présenter អី​ទេ។

រៃ​យំ៖ លើក​ទី១ដែល​លោកតា​បាន​ជួប​ព្រះករុណា​គឺ​ពេលណា ?
វ.ម៖ ខ្ញុំ​ចាំ​ច្បាស់​ណាស់ កាលនោះ​គឺ​ពេល​សង់​វិមានឯករាជ្យ​ហ្នឹង គឺថា​ពេល​ត្រូវ​រក​ថ្មកែវ​មក​ក្រាល ដែល​បាន​ទិញ​មកពី​ស្រុក​ចិន។ ខ្ញុំ​ក៏​យក​ថ្ម​ចូលទៅក្នុង​វាំង​ដើម្បី​ថ្វាយ​លោក​ទត ហើយនឹង​រើស​ពណ៌ ទៅ​ចាំ​ក្រោម​ដើម​ពោធិ​នៅក្នុង​វាំង។ ចាំ​មួយស្របក់​ទៅ​ឃើញ​សម្តេច​ប៉ែន នុត មកហើយ​សម្តេច​ក៏​យាង​មក​ដែរ។ សម្តេច​ប៉ែន នុត ណែនាំ​ខ្ញុំ​ឲ្យ​ស្គាល់​ព្រះករុណា។ ខ្ញុំ​ភ័យ​ផង អរ​ផង​ចេះតែ​ធ្វើតាម​គាត់​ទៅ សម្តេច​ប៉ែន នុត និយាយថា​លោក​សព្វ​ព្រះរាជ​ហ​ប្ញ​ទ័យ ពណ៌នេះៗអី​ទៅ ខ្ញុំ​អត់​ហ៊ាន​និយាយ​អី​សោះ រួចហើយ​ព្រះករុណា​លោក​បំពាក់​មេដាយ​ឲ្យ​ខ្ញុំ​ក្រោម​ដើម​ពោធិ​ហ្នឹង​ទៅ៕



© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com