ជាតិ
បទវិភាគ
សង្គមជាតិ
តើគេគួរបន្ទោសអ្នកធ្វើរោងបុណ្យ រោងការរំខានអ្នកធ្វើដំណើរ និងអ្នកជិតខាងឬទេ?
រោងពិធីមួយនៅលើផ្លូវត្រសក់ផ្អែម។ រូបថត Sokthy Dit
×![]()
ដោយ: លីម តុលា
ភ្នំពេញ៖ សកម្មភាពធ្វើរោងបុណ្យ ឬរោងការនៅមុខផ្ទះតាមដងផ្លូវ បានក្លាយទៅជាប្រធានបទមួយ«ក្តៅគគុក»ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ក្លាយជាប្រធានបទ«ក្តៅគគុក»ក៏ព្រោះតែ សកម្មភាពនេះ ត្រូវបានអ្នកខ្លះចោទថា រំខានអ្នកជិតខាង និងរំខានអ្នកធ្វើដំណើរនៅលើដងផ្លូវសាធារណៈ។ តើគេគួរស្តីបន្ទោសអ្នកធ្វើរោងបុណ្យ ឬរោងការឬទេ?
មុននឹងឆ្លើយទៅនឹងសំណួរនេះ គេគួរស្វែងយល់ពីប្រវត្តិប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់របស់ខ្មែរជាមុនសិន។ តាំងពីយូយារណាស់មកហើយ គ្រួសារខ្មែរ មិនថា នៅជនបទ ឬនៅទីក្រុងទេ តែងតែរៀបចំពិធីប្រពៃណីផ្សេងៗនៅតាមគេហដ្ឋានរបស់ពួកគេ។ គ្មានពិធីសាសនា ឬពិធីប្រពៃណីត្រូវបានគេធ្វើនៅតាមហាងឡើយ។ នេះ គឺជាទម្លាប់ ដែលក្រោយមក សឹងតែក្លាយទៅជាប្រពៃណីរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរទៅហើយ។
តែទោះជាយ៉ាងណា អ្វីៗវាមិនស្ថិតនៅស្ថិរមួយកន្លែងឡើយ។ សង្គមប្រែប្រួល ដូច្នេះ ការគិត ការធ្វើរបស់ពលរដ្ឋនៅក្នុងសង្គមនោះ ក៏ប្រែប្រួលដែរ។ នៅក្នុងសង្គមខ្មែរ, ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ, សកម្មភាពធ្វើរោងបុណ្យ រោងការនៅពីមុខគេហដ្ឋានដែលរំខានដល់អ្នកជិតខាង ឬអ្នកធ្វើដំណើរ ហាក់បីដូចជា លែងទទួលបានការសាទរពីមហាជនទៀតហើយ។ ការមិនសាទរពីមហាជនខ្លះ ដោយសារ ពួកគេគិតថា ទង្វើនេះ រំខានដល់សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈក្នុងបរិបទដែលទីក្រុងធំៗក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកំពុងប្រឈមនឹងការកកស្ទះចរាចរណ៍ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ម្យ៉ាងទៀត ការសង់រោងបុណ្យទាំងនេះ ក៏អាចរំខានអ្នកជិតខាង ជាពិសេស អ្នកប្រកបអាជីវកម្មផងដែរ។
ជាការពិត មិនអាចប្រកែកបាន, ការសាងសង់រោងបុណ្យសាសនានានា, រោងបុណ្យសព, រោងការ នៅពីមុខផ្ទះលើផ្លូវសាធារណៈ បាន និងកំពុងបង្កឲ្យមានការជជែកគ្នាយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងចំណោមមហាជន។ តើការសាងសង់រោងបុណ្យ រោងការ នៅពីមុខគេហដ្ឋានពិតជារឿងដែលរំខាន និងចាំបាច់តម្រូវឲ្យរៀបចំឡើងនៅតាមហាងមែនឬទេ?
ប្រសិនបើគេក្រឡេកមើលប្រវត្តិប្រពៃណីរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ វា គឺជារឿងដែលលំបាកក្នុងការជំរុញឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរឈប់រៀបចំពិធីនៅឯគេហដ្ឋាន ពីព្រោះ ក្នុងប្រពៃណីខ្មែរ គេមិនអាចរៀបចំពិធីបុណ្យបច្ច័យបួន ឬបុណ្យប្រពៃណីផ្សេងៗនៅតាមហាងបានឡើយ។ គេពិបាកនឹងរៀបចំបង្គលការកូនចៅនៅតាមហាងណាស់ ព្រោះ ផ្អែកលើប្រពៃណី ការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅគេហដ្ឋាន គឺក្នុងន័យអនុញ្ញាតឲ្យ«អ្នកភូមិផងរបងជាមួយ»ដឹងលឺថា គ្រួសារនេះ ឬនោះ មានកូនចៅរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍។
ក្នុងប្រពៃណីខ្មែរ, ការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍កូនចៅ គឺជាថ្ងៃសិរីសួស្តីជូនគ្រួសារ និងជាថ្ងៃលើកកិត្តិយសជូនគ្រួសារ។ ដូច្នេះ ពិធីនេះ ចាស់ទុំ មិនចង់រៀបចំនៅហាងឡើយ ដូចគ្នាអ៊ីចឹងដែរសម្រាប់ពិធីសាសនាមួយចំនួនផ្សេងទៀត។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើជាពិធីពិសាអាហារពេលល្ងាច ឬថ្ងៃ គេអាចរៀបចំនៅតាមហាងនានាបាន។ ម្យ៉ាងទៀត ប្រសិនបើគេគិតលើការចំណាយថវិកាវិញ វាមិនមែនជារឿងងាយស្រួលប៉ុន្មានឡើយក្នុងការជួលហាងដើម្បីរៀបចំពិធីមង្គលការ ពីព្រោះ ម្ចាស់ដើមការត្រូវចំណាយថវិកាច្រើន។ សម្រាប់គ្រួសារដែលមានធនធាន ការចំណាយគ្មានបញ្ហាអ្វីឡើយ។ ចុះបើសម្រាប់គ្រួសារដែលរកថវិកាសម្រាប់តែរៀបការសឹងពុំបានផងនោះ តើគេអាចទៅជួលហាងដើម្បីរៀបចំពិធីមង្គលការបានដែរឬទេ? ចង់មិនចង់ បើគ្មានប្រាក់ហើយ, ការធ្វើរោងបុណ្យ ឬរោងការនៅពីមុខគេហដ្ឋាន គឺជារឿងជៀសមិនរួច។
ងាយមកឆ្លើយនឹងសំណួរដែលសួរថា ពិធីនេះរំខានអ្នកជិតខាង និងអ្នកធ្វើដំណើរឬទេ? វាពិតជារំខានដោយជៀសមិនផុតឡើយ។ ប៉ុន្តែ សួរថា តើអ្នកជិតខាងគួរតែបើកបេះដូងឲ្យទូលាយសម្រាប់អ្នកជិតខាងខ្លួនឯង ឬគួរបិទបេះដូង? អ្នកធ្វើដំណើរគួរអធ្យាស្រ័យចំពោះរឿងនេះ ឬក៏យ៉ាងដូចម្តេច? សូមបញ្ជាក់ថា ពិធីបុណ្យសព បុណ្យបច្ច័យបួន រៀបការ។ល។ សុទ្ធសឹងតែជាពិធីដែលគ្រួសារនីមួយៗត្រូវរៀបចំឡើងម្តងម្នាក់ៗដោយមិនអាចជៀសបាន។ ពេលនេះ គ្រួសារនេះរៀបចំ តែពេលក្រោយ គ្រួសារផ្សេងនឹងរៀបចំម្តងវិញ។ និយាយឲ្យសាមញ្ញ មានន័យថា«ម្តងគេ ម្តងយើង»។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ពិធីទាំងនេះ មិនមែនធ្វើឡើងជារៀងរាល់ខែនោះទេ។
តើអ្វីទៅជាដំណោះស្រាយ?
ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះមួយចំណែកណានោះ អ្នករៀបចំពិធី គួរមានសន្តិសុខជួយសម្រួលចរាចរណ៍ គួរដាក់ស្លាកសញ្ញាប្រាប់អ្នកដំណើរពីដើមផ្លូវឲ្យឆ្ងាយបន្តិច។ ករណីថា បិទផ្លូវ ឬមិនបិទផ្លូវ គឺជារឿងជាក់ស្តែងទៅតាមភូមិសាស្ត្រនៃទីតាំងពិធីនីមួយៗ។ តែចំពោះអាជ្ញាធរវិញ, អាជ្ញាធរមិនអនុញ្ញាតឲ្យសាងសង់រោងបុណ្យ ឬរោងការដោយបិទផ្លូវទាំងមូលឡើយ។
ដំណោះស្រាយមួយទៀតដែលអាចកាត់បន្ថយការរៀបចំពិធីនៅតាមដងផ្លូវបានដែរនោះ គឺថា អាជ្ញាធរដែនដី គួរតែមានទីតាំងរបស់រដ្ឋមួយដែលត្រូវសាងសង់ឡើងដើម្បីជួលក្នុងតម្លៃសមរម្យជូនប្រជាពលរដ្ឋដែលមិនសូវមានធនធាន។ ខណ្ឌនីមួយៗគួរមានទីតាំងរបស់រដ្ឋមួយសម្រាប់ជួលធ្វើពិធីផ្សេងៗជូនពលរដ្ឋក្នុងខណ្ឌនោះ។ ការធ្វើយ៉ាងនេះ គឺជាមធ្យោបាយជួយសម្រួលដល់គ្រួសារដែលមានជីវភាពទន់ខ្សោយ។
សរុបសេចក្តីមក ពិធីនៅតាមគេហដ្ឋានដោយសាងសង់រោងបុណ្យ ឬរោងការនៅតាមដងផ្លូវ គឺមិនមែនជាកំហុសទេ។ ប៉ុន្តែ ដំណោះស្រាយសមរម្យមួយគួរតែស្វែងរករួមគ្នារវាងអាជ្ញាធរ ម្ចាស់ពិធី, អ្នកជិតខាង និងមហាជន។ ប្រពៃណី-ទំនៀមទម្លាប់ សំពាធហិរញ្ញវត្ថុ សណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម គឺជារឿងដែលលំបាកដោះស្រាយបំផុត។ ពេលខ្លះ មានតែវេលាទេ និងសម្ពាធសង្គមទេ ដែលជំរុញឲ្យគ្រួសារនីមួយៗសម្រេចផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់ចាស់ចោលដោយខ្លួនឯង៕
មុននឹងឆ្លើយទៅនឹងសំណួរនេះ គេគួរស្វែងយល់ពីប្រវត្តិប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់របស់ខ្មែរជាមុនសិន។ តាំងពីយូយារណាស់មកហើយ គ្រួសារខ្មែរ មិនថា នៅជនបទ ឬនៅទីក្រុងទេ តែងតែរៀបចំពិធីប្រពៃណីផ្សេងៗនៅតាមគេហដ្ឋានរបស់ពួកគេ។ គ្មានពិធីសាសនា ឬពិធីប្រពៃណីត្រូវបានគេធ្វើនៅតាមហាងឡើយ។ នេះ គឺជាទម្លាប់ ដែលក្រោយមក សឹងតែក្លាយទៅជាប្រពៃណីរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរទៅហើយ។
តែទោះជាយ៉ាងណា អ្វីៗវាមិនស្ថិតនៅស្ថិរមួយកន្លែងឡើយ។ សង្គមប្រែប្រួល ដូច្នេះ ការគិត ការធ្វើរបស់ពលរដ្ឋនៅក្នុងសង្គមនោះ ក៏ប្រែប្រួលដែរ។ នៅក្នុងសង្គមខ្មែរ, ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ, សកម្មភាពធ្វើរោងបុណ្យ រោងការនៅពីមុខគេហដ្ឋានដែលរំខានដល់អ្នកជិតខាង ឬអ្នកធ្វើដំណើរ ហាក់បីដូចជា លែងទទួលបានការសាទរពីមហាជនទៀតហើយ។ ការមិនសាទរពីមហាជនខ្លះ ដោយសារ ពួកគេគិតថា ទង្វើនេះ រំខានដល់សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈក្នុងបរិបទដែលទីក្រុងធំៗក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកំពុងប្រឈមនឹងការកកស្ទះចរាចរណ៍ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ម្យ៉ាងទៀត ការសង់រោងបុណ្យទាំងនេះ ក៏អាចរំខានអ្នកជិតខាង ជាពិសេស អ្នកប្រកបអាជីវកម្មផងដែរ។
ជាការពិត មិនអាចប្រកែកបាន, ការសាងសង់រោងបុណ្យសាសនានានា, រោងបុណ្យសព, រោងការ នៅពីមុខផ្ទះលើផ្លូវសាធារណៈ បាន និងកំពុងបង្កឲ្យមានការជជែកគ្នាយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងចំណោមមហាជន។ តើការសាងសង់រោងបុណ្យ រោងការ នៅពីមុខគេហដ្ឋានពិតជារឿងដែលរំខាន និងចាំបាច់តម្រូវឲ្យរៀបចំឡើងនៅតាមហាងមែនឬទេ?
ប្រសិនបើគេក្រឡេកមើលប្រវត្តិប្រពៃណីរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ វា គឺជារឿងដែលលំបាកក្នុងការជំរុញឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរឈប់រៀបចំពិធីនៅឯគេហដ្ឋាន ពីព្រោះ ក្នុងប្រពៃណីខ្មែរ គេមិនអាចរៀបចំពិធីបុណ្យបច្ច័យបួន ឬបុណ្យប្រពៃណីផ្សេងៗនៅតាមហាងបានឡើយ។ គេពិបាកនឹងរៀបចំបង្គលការកូនចៅនៅតាមហាងណាស់ ព្រោះ ផ្អែកលើប្រពៃណី ការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅគេហដ្ឋាន គឺក្នុងន័យអនុញ្ញាតឲ្យ«អ្នកភូមិផងរបងជាមួយ»ដឹងលឺថា គ្រួសារនេះ ឬនោះ មានកូនចៅរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍។
ក្នុងប្រពៃណីខ្មែរ, ការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍កូនចៅ គឺជាថ្ងៃសិរីសួស្តីជូនគ្រួសារ និងជាថ្ងៃលើកកិត្តិយសជូនគ្រួសារ។ ដូច្នេះ ពិធីនេះ ចាស់ទុំ មិនចង់រៀបចំនៅហាងឡើយ ដូចគ្នាអ៊ីចឹងដែរសម្រាប់ពិធីសាសនាមួយចំនួនផ្សេងទៀត។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើជាពិធីពិសាអាហារពេលល្ងាច ឬថ្ងៃ គេអាចរៀបចំនៅតាមហាងនានាបាន។ ម្យ៉ាងទៀត ប្រសិនបើគេគិតលើការចំណាយថវិកាវិញ វាមិនមែនជារឿងងាយស្រួលប៉ុន្មានឡើយក្នុងការជួលហាងដើម្បីរៀបចំពិធីមង្គលការ ពីព្រោះ ម្ចាស់ដើមការត្រូវចំណាយថវិកាច្រើន។ សម្រាប់គ្រួសារដែលមានធនធាន ការចំណាយគ្មានបញ្ហាអ្វីឡើយ។ ចុះបើសម្រាប់គ្រួសារដែលរកថវិកាសម្រាប់តែរៀបការសឹងពុំបានផងនោះ តើគេអាចទៅជួលហាងដើម្បីរៀបចំពិធីមង្គលការបានដែរឬទេ? ចង់មិនចង់ បើគ្មានប្រាក់ហើយ, ការធ្វើរោងបុណ្យ ឬរោងការនៅពីមុខគេហដ្ឋាន គឺជារឿងជៀសមិនរួច។
ងាយមកឆ្លើយនឹងសំណួរដែលសួរថា ពិធីនេះរំខានអ្នកជិតខាង និងអ្នកធ្វើដំណើរឬទេ? វាពិតជារំខានដោយជៀសមិនផុតឡើយ។ ប៉ុន្តែ សួរថា តើអ្នកជិតខាងគួរតែបើកបេះដូងឲ្យទូលាយសម្រាប់អ្នកជិតខាងខ្លួនឯង ឬគួរបិទបេះដូង? អ្នកធ្វើដំណើរគួរអធ្យាស្រ័យចំពោះរឿងនេះ ឬក៏យ៉ាងដូចម្តេច? សូមបញ្ជាក់ថា ពិធីបុណ្យសព បុណ្យបច្ច័យបួន រៀបការ។ល។ សុទ្ធសឹងតែជាពិធីដែលគ្រួសារនីមួយៗត្រូវរៀបចំឡើងម្តងម្នាក់ៗដោយមិនអាចជៀសបាន។ ពេលនេះ គ្រួសារនេះរៀបចំ តែពេលក្រោយ គ្រួសារផ្សេងនឹងរៀបចំម្តងវិញ។ និយាយឲ្យសាមញ្ញ មានន័យថា«ម្តងគេ ម្តងយើង»។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ពិធីទាំងនេះ មិនមែនធ្វើឡើងជារៀងរាល់ខែនោះទេ។
តើអ្វីទៅជាដំណោះស្រាយ?
ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះមួយចំណែកណានោះ អ្នករៀបចំពិធី គួរមានសន្តិសុខជួយសម្រួលចរាចរណ៍ គួរដាក់ស្លាកសញ្ញាប្រាប់អ្នកដំណើរពីដើមផ្លូវឲ្យឆ្ងាយបន្តិច។ ករណីថា បិទផ្លូវ ឬមិនបិទផ្លូវ គឺជារឿងជាក់ស្តែងទៅតាមភូមិសាស្ត្រនៃទីតាំងពិធីនីមួយៗ។ តែចំពោះអាជ្ញាធរវិញ, អាជ្ញាធរមិនអនុញ្ញាតឲ្យសាងសង់រោងបុណ្យ ឬរោងការដោយបិទផ្លូវទាំងមូលឡើយ។
ដំណោះស្រាយមួយទៀតដែលអាចកាត់បន្ថយការរៀបចំពិធីនៅតាមដងផ្លូវបានដែរនោះ គឺថា អាជ្ញាធរដែនដី គួរតែមានទីតាំងរបស់រដ្ឋមួយដែលត្រូវសាងសង់ឡើងដើម្បីជួលក្នុងតម្លៃសមរម្យជូនប្រជាពលរដ្ឋដែលមិនសូវមានធនធាន។ ខណ្ឌនីមួយៗគួរមានទីតាំងរបស់រដ្ឋមួយសម្រាប់ជួលធ្វើពិធីផ្សេងៗជូនពលរដ្ឋក្នុងខណ្ឌនោះ។ ការធ្វើយ៉ាងនេះ គឺជាមធ្យោបាយជួយសម្រួលដល់គ្រួសារដែលមានជីវភាពទន់ខ្សោយ។
សរុបសេចក្តីមក ពិធីនៅតាមគេហដ្ឋានដោយសាងសង់រោងបុណ្យ ឬរោងការនៅតាមដងផ្លូវ គឺមិនមែនជាកំហុសទេ។ ប៉ុន្តែ ដំណោះស្រាយសមរម្យមួយគួរតែស្វែងរករួមគ្នារវាងអាជ្ញាធរ ម្ចាស់ពិធី, អ្នកជិតខាង និងមហាជន។ ប្រពៃណី-ទំនៀមទម្លាប់ សំពាធហិរញ្ញវត្ថុ សណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម គឺជារឿងដែលលំបាកដោះស្រាយបំផុត។ ពេលខ្លះ មានតែវេលាទេ និងសម្ពាធសង្គមទេ ដែលជំរុញឲ្យគ្រួសារនីមួយៗសម្រេចផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់ចាស់ចោលដោយខ្លួនឯង៕
Tag:
រោងបុណ្យ
រោងការ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
