សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មអាមេរិក-ចិនចាប់ផ្តើមថ្ងៃនេះ ឯផលិតផល«សណ្តែកសៀង»ជាបញ្ហាស្នូល

អន្តរជាតិ

សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មអាមេរិក-ចិនចាប់ផ្តើមថ្ងៃនេះ ឯផលិតផល«សណ្តែកសៀង»ជាបញ្ហាស្នូល

06, Jul 2018 , 11:57 am

រូបភាព

ដោយ: សៅ ផលនិស្ស័យ (Sao Phal Niseiy)

ដល់ថ្ងៃកំណត់ម៉ោង ១១ថ្ងៃត្រង់ ថ្ងៃ ៦ ខែកក្កដានេះ អាមេរិក និងចិនចាប់ផ្តើមសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម ជាផ្លូវការ។ ជាច្រើនថ្ងៃមកនេះ តំណាងក្រុងប៉េកាំងបានព្រមាន និងទិតៀនថា អាមេរិកកំពុងចាក់សាំងដុតពិភពលោក និងដុតខ្លួនឯងតែម្តងដោយជ្រើសរើសសង្គ្រាម។ ឯអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ច និងប្រធានក្រុមហ៊ុនធំៗនៅអាមេរិកផងនោះ បានព្រមានពីផលប៉ះពាល់មិននឹកស្មានដល់ដែលអាចផុសឡើងក្រោយសង្គ្រាមចាប់ផ្តើមដែរ។ ប៉ុន្តែប្រធានាធិបតីអាមេរិកដែលជាអ្នកបញ្ឆេះសង្គ្រាមឲ្យផ្ទុះនេះហាក់គ្មានបារម្ភពីគ្រោះថ្នាក់ដែលអាចនឹងលេចចេញឡើយ ហើយលោកធ្លាប់អះអាងថា សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មនេះស្រួលឈ្នះណាស់សម្រាប់អាមេរិក។

ខណៈទ្រនិចនាឡិកាបន្តវិលទៅមុខឥតឈប់ «សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម»ដែលជាសំណុំរឿងថ្មីដ៏ចម្រូងចម្រាស និងគួរឲ្យភ័យខ្លាចសម្រាប់ពិភពលោកនោះកើតឡើងមែននៅថ្ងៃសុក្រទី ៦ ខែកក្កដានេះ។ សមរភូមិនេះចាប់ផ្តើមដោយការដំឡើងពន្ធ ២៥ ភាគរយជំហានដំបូងរបស់អាមេរិកប្រឆាំងទំនិញចិនដែលមានទំហំ ៣៤ ពាន់លានដុល្លារដែលទំនិញទាំងនោះមានយ៉ាងតិច ៨០០ មុខផ្សេងគ្នារួមបញ្ចូលទាំងគ្រឿងម៉ាស៊ីនឧស្សាហកម្ម, គ្រឿងបរិក្ខារសុខាភិបាល និងគ្រឿងបន្លាស់រថយន្តជាដើម។

ឯចិនវិញសងសឹកអាមេរិកភ្លាមៗដែរដោយដាក់ពន្ធលើទំនិញ ៥៤៥មុខនាំមកពីអាមេរិក ដែលភាគច្រើនជាផលិតផលកសិកម្មរួមមានផលិតផលអាហារសមុទ្រ សាច់ សណ្តែកសៀង និងពោតជាដើម។

តាំងពីដើមមក ប្រធានាធិបតី ត្រាំ និងទីប្រឹក្សារបស់លោកប្រាប់អ្នកគាំទ្រខ្លួនថា ការដំឡើងពន្ធជារឿងចាំបាច់បំផុតក្នុងការដោះស្រាយឱនភាពពាណិជ្ជកម្ម និងដាក់សម្ពាធលើមហាអំណាចចិនឲ្យបោះបង់ចោលរាល់ភាពមិនទៀងត្រង់ក្នុងការធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាពិសេសឈប់លួចកម្មសិទ្ធិបញ្ញាក្រុមហ៊ុនអាមេរិក និងបង្ខំឲ្យក្រុមហ៊ុនអាមេរិកចែករម្លែក ឬផ្ទេរបច្ចេកវិទ្យារបស់ខ្លួនទៀត។

អាមេរិកមានឱនភាពពាណិជ្ជកម្មដល់ទៅ ៣៧៣ ពាន់លានដុល្លារក្នុងការរកស៊ីជាមួយចិន ហើយលោក ត្រាំ ចង់មានការកាត់បន្ថយបរិមាណឱនភាពដ៏ធំនេះឲ្យបាន។ លោក លី ខឹឈាំង អះអាងថា ចិនក៏មិនចង់ឃើញឱនភាពពាណិជ្ជកម្មឡើយ មិនថាជាមួយអាមេរិក ឬប្រទេសណាមួយឡើយ តែលោកចង់ឃើញការចរចាគ្នាដោះស្រាយបញ្ហាមិនមែនបង្កើតសង្គ្រាមប្រឆាំងគ្នាទេ។

សង្គ្រាមជុំទីមួយកំពុងចាប់ផ្តើមពេលនេះ។ សង្គ្រាមជុំបន្ទាប់នឹងអាចកើតឡើងបន្តទៀត ហើយបញ្ហានឹងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនៅពេលខាងមុខ បើសិនជាគ្មានការផ្សះផ្សាឬព្យាយាមរកដំណោះស្រាយរួមបញ្ចប់បញ្ហាចម្រូងចម្រាសនេះទេ។

មិនមែនត្រឹមតែដាក់គោលដៅលើចិនដែលជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចទីពីរប៉ុណ្ណោះទេ លោក ត្រាំ មិនលើកលែងសូម្បីតែអ្នកជិតខាងដូចជាម៉ិកស៊ិក និងកាណាដា និងសម្ព័ន្ធមិត្តអឺរ៉ុបដូចជាអាល្លឺម៉ង់ បារាំង និងអង់គ្លេសនោះ។ ប្រទេសជាមិត្តទាំងនោះក៏មិនរួញរានឹងដាក់កំណត់ពន្ធប្រឆាំងអាមេរិកវិញដែរជាបន្តបន្ទាប់នោះ។

បើផ្អែកលើស្ថានភាពជាក់ស្តែង សង្គ្រាមដែលមានការដំឡើងពន្ធប្រឆាំងគ្នានេះនឹងបង្កើតឲ្យមានបញ្ហាស្មុគស្មាញនិងផលប៉ះពាល់ច្រើនដល់ភាគីជម្លោះ និងពិភពលោកទាំងមូល មិនមែនដូចការលើកឡើងរបស់រដ្ឋបាលអាមេរិកថា ល្អឡើយ។

១.សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មជុំទីមួយ៖ សណ្តែកសៀងឡើងថ្លៃ?

ដូចបានលើកឡើងខាងដើមស្រាប់ ការដំឡើងពន្ធ ២៥ភាគរយរបស់ចិនប្រឆាំងនឹងផលិតផលកសិកម្មអាមេរិកមានទាំងសាច់ ពោត និងសណ្តែកសៀង។ បើតាមសារព័ត៌មាន Bloomberg សណ្តែកសៀងជាផលិតផលសំខាន់សម្រាប់ការប្រើប្រាស់ក្នុងប្រទេសចិន ហើយការដំឡើងពន្ធនាំចូលលើផលិតផលអាមេរិកអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់អតិថជននៅចិន។

មានប្រជាជន ជាង ១,៣ ពាន់លាននាក់ ចិនរៀងរាល់ឆ្នាំត្រូវនាំចូលសណ្តែកសៀងប្រមាណ ៦០ភាគរយនៃបរិមាណសណ្តែកសៀងសម្រាប់បំពេញតម្រូវការក្នុងស្រុកសរុប ១០៣ លានតោន។ ចំណែកអាមេរិកជាអ្នកផ្គត់ផ្គត់សណ្តែកសៀងដ៏សំខាន់សម្រាប់ចិនដែរ។

ក្រោយតម្លៃពន្ធថ្មីចូលជាធរមាន សណ្តែកសៀងអាមេរិកនាំចូលចិននឹងត្រូវដំឡើងថ្លៃដូចគ្នា។ បើគ្មានដៃគូផ្គត់ផ្គង់ថ្មីជំនួសអាមេរិកទេ ប្រជាជនចិនត្រូវប្រឈមបញ្ហាច្រើន។ យ៉ាងណាមិញ ចិនកំពុងនាំចូលសណ្តែកសៀងនេះពីប្រទេសផ្សេងនៅអាមេរិកខាងត្បូងដូចជាប្រេស៊ីល និងព្យាយាមរកគោលដៅផ្សេងទៀតផងដើម្បីជំនួសការនាំចូលពីអាមេរិក។

ប៉ុន្តែបើតាមសារព័ត៌មាន CNBC ទោះស្វែងរកអ្នកផ្គត់ផ្គង់ថ្មីជំនួសក៏ដោយ ចំនួនសណ្តែកសៀងនាំចូលទៅចិនសរុបពីទូទាំងពិភពលោកមានត្រឹម ១០០ លានតោនប៉ុណ្ណោះ។ វាមានន័យថា ចិនត្រូវតែសុំទិញសណ្តែកសៀងបី ឬបួនលានតោនទៀតពីអាមេរិកដើម្បីគម្រប់តម្រូវការ ១០៣ លានតោននោះ។

កាលពីខែឧសភាកន្លងទៅ ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters ស្រង់សម្តីមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្មចិនថា ខ្លួននឹងត្រៀមកាត់បន្ថយបរិមាណសណ្តែកសៀងនាំចូលពីបរទេសមកត្រឹម ៩៦លានតោនប៉ុណ្ណោះ ដែលវាជាការកាត់បន្ថយជាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេល ១៥ ឆ្នាំនេះសម្រាប់ឆ្នាំបន្ទាប់។ ដើម្បីសម្រួលដល់ការកាត់បន្ថយការនាំចូលសណ្តែកសៀងនេះ រដ្ឋាភិបាលបន្តបង្កើនការឧបត្ថម្ភធនគាំទ្រកសិករដើម្បីបង្កើនការផលិតសណ្តែកសៀងក្នុងស្រុកវិញ។ ក្រៅពីនេះរដ្ឋាភិបាលក៏បន្តលើកទឹកចិត្តឲ្យកសិករដែលប្រើប្រាស់សណ្តែកសៀងជាចំណីសត្វនោះស្វែងរកចំណីអាហារធម្មជាតិផ្សេងទៀតជំនួសសណ្តែកសៀងដែរ។

២.ក្រុងប៉េកាំង៖ «អាមេរិកកំពុងចាក់សាំងដុតខ្លួនឯង»

មុនសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មចាប់ផ្តើមថ្ងៃនេះ តំណាងក្រុងប៉េកាំងចេញមុខរិះគន់រដ្ឋបាលអាមេរិក ដោយគេលួចសង្ឃឹមថា កិច្ចព្រមព្រៀងផ្អាកសង្គ្រាមអាចលេចចេញពីមាត់របស់លោក ត្រាំ នៅនាទីចុងក្រោយ។ ប៉ុន្តែគ្មានសោះឡើយ កិច្ចព្រមព្រៀងផ្អាកប្រយុទ្ធ។

ទីភ្នាក់ងារព័តមាន AFP បានស្រង់សម្តីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្មចិនលោក Gao Feng នៅថ្ងៃទី៥ ខែកក្កដាដូច្នេះ៖« អាមេរិកបានបង្កើតសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មនេះឡើងមក។ យើងមិនដែលចង់ប្រយុទ្ធទេ ប៉ុន្តែដើម្បីការពារប្រយោជន៍របស់ប្រទេសនិងប្រជាជនយើង យើងគ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីប្រយុទ្ធឡើយ»។

អ្នកនាំពាក្យរូបនេះពន្យល់បន្ថែមថា អ្វីដែលអាមេរិកធ្វើ មិនខុសពីការដុតខ្លួនឯង និងពិភពលោកទាំងមូលឡើយ។ ផលប៉ះពាល់ធំជះលើសង្វាក់ផលិតកម្ម និងការផ្គត់ផ្គង់ ក៏ដូចជាការកំណត់តម្លៃទំនិញផងដែរ។ និយាយឲ្យស្រួលស្តាប់ ការដាក់ដំឡើងពន្ធ ២៥ភាគរយលើទំនិញមានន័យថា ទំនិញឡើងថ្លៃទៅតាមនោះដែរ។ ឯអ្នករងគ្រោះគឺប្រជាជនទាំងសងខាងប៉ុណ្ណោះ។

ក្រៅពីប៉ះពាល់ដល់ចំណងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចទាំងពីរ សង្គ្រាមប្រើរបាំងពន្ធគយតែមិនប្រើអាវុធនេះក៏នឹងបំផ្លាញទំនុកចិត្ត និងទំនាក់ទំនងនយោបាយឬការទូតរវាងមហាអំណាចទាំងពីរដែលកំពុងល្អក់កករស្រាប់ដែរ។ គេបារម្ភដល់បញ្ហាពិភពលោកផ្សេងទៀតដែលត្រូវដោះស្រាយដោយការសហការរវាងចិននិងអាមេរិកផង ជាពិសេសបញ្ហានុយក្លេអ៊ែរឧបទ្វីបកូរ៉េដែលកំពុងដើរឆ្ពោះទៅរកការរំសាយនុយក្លេអ៊ែរនោះ។

៣.សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មជាសង្គ្រាមដែលគ្មានអ្នកឈ្នះ

តាំងពីដើមមក ក្រុងប៉េកាំងមិនដែលចង់ឲ្យសង្គ្រាមនេះកើតឡើងទេ ហើយក៏ធ្លាប់និយាយយ៉ាងច្បាស់ដែរថា សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មដែលអាមេរិកចង់បាននោះគ្មានអ្នកឈ្នះឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ គឺមានតែអ្នកចាញ់ ហើយចាញ់ទាំងអស់គ្នា។

ប៉ុន្តែលោក ត្រាំ ធ្លាប់ប្រកាសប្រាប់ពិភពលោកថា អាមេរិកនឹងឈ្នះសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មនេះ ហើយវាជារឿងចាំបាច់ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាឱនភាពពាណិជ្ជកម្មរវាងអាមេរិកនិងប្រទេសផ្សេងទៀតដែលនិយមខ្សែលើខ្លួន។ លោកបានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថែមទៀតថា រដ្ឋបាលលោកនឹងពិចារណាដាក់ពន្ធប្រឆាំងទំនិញចិនដែលមានទំហំ ៥០០ពាន់លានដុល្លារថែមទៀត បើចិនហ៊ានដាក់ពន្ធសងសឹកអាមេរិកបន្តទៀតនោះ។

កន្លងមក មេដឹកនាំអាមេរិករូបនេះនិយាយពេញៗមាត់ថា សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មនេះស្រួលឈ្នះណាស់សម្រាប់អាមេរិក។ យកឈ្នះបែបណានោះ គ្មានអ្នកណាដឹងឡើយ ហើយលោក ត្រាំក៏មិនបកស្រាយសម្តីរបស់ខ្លួនដូចគ្នា។

យ៉ាងណាមិញ សហគមន៍អ្នកជំនួញ ប្រធានក្រុមហ៊ុន និងអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចលើពិភពលោកសុទ្ធតែឃើញរឿងផ្ទុយពីលោក ត្រាំ ។ ពួកគេបង្ហាញកង្វល់ ព្រោះគេដឹងថា ហានិភ័យ និងព្យសនកម្មដែលបង្កើតសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចទាំងពីរនេះធំធេងរកពណ៌នាមិនត្រូវ។

ទោះជាបែបណាក៏ដោយ គ្មានសញ្ញាណាមួយដែលថា សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មអាចថមថយ ឬបញ្ចប់ដោយមានការសម្រេចចិត្តពីអាមេរិកខ្លួនឯងជាឯកតោភាគីឡើយ។ ប៉ុន្តែវាអាចរីករាលដាលកាន់តែធំផង។ រដ្ឋបាលលោក ត្រាំ មិនដែលខ្វល់ឬយកចិត្តទុកដាក់ស្តាប់យោបល់ទាំងនោះឡើយ។ សង្គ្រាមដែលធ្វើឲ្យគ្រប់គ្នាខ្លាចរអានោះត្រូវបានលោក ត្រាំហៅថាជាមធ្យោបាយធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិកប្រសើរឡើង។ ចំណែករដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកវិញបានព្យាយាមទាត់ចោលការវាយតម្លៃឬផ្តល់យោបល់ពីអ្នកជំនាញ។ រឿងដែលហួសចិត្តនោះគឺថា រដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្មលោក Wilbur Ross ចាត់ទុកយោបល់ទាំងនោះថា ជាការវាយតម្លៃដែលគ្មានហេតុផល និងមិនត្រឹមត្រូវទៅវិញ។

សូមទាញការចាប់អារម្មណ៍បន្តិចចុះ សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មនេះតាមពិតទៅបានផ្តើមចេញពីការសម្រេចដំឡើងដាក់ពន្ធរបស់អាមេរិកប្រឆាំងទំនិញរបស់ចិនកាលពីថ្ងៃទី ៣ ខែមេសាកន្លងទៅ។ ការដំឡើងពន្ធថ្មីលើទំនិញទំហំប្រមាណ ៥០ពាន់លានដុល្លារ។ មិនបង្អែរបង្អង់យូរ ក្រុងប៉េកាំងដំឡើងពន្ធសងសឹកវិញលើទំនិញអាមេរិកដូចគ្នាមួយថ្ងៃក្រោយមក៕