លោក អាន ចនផន៖ តន្ត្រីជួយឱ្យខ្ញុំរួចផុតពីការកាប់សម្លាប់ក្នុងសម័យ ប៉ុល ពត

ជាតិ

បទយកការណ៍ / បទសម្ភាសន៍

លោក អាន ចនផន៖ តន្ត្រីជួយឱ្យខ្ញុំរួចផុតពីការកាប់សម្លាប់ក្នុងសម័យ ប៉ុល ពត

01, Sep 2018 , 11:19 pm

រូបភាព

ដោយ: ប៉ូ សាគុន

មិនមែនជារឿងធម្មតាទេ ដែលមនុស្សកើតទាន់សម័យ ប៉ុល ពត អាចរកមធ្យោបាយឱ្យខ្លួនរួចរស់ជីវិតបាននិងបន្តជីវិតមកដល់សព្វថ្ងៃ។ រឹតតែជារឿងមិនធម្មតាទៀត ដែលមនុស្សម្នាក់អាចរួចពីស្លាប់ក្នុងសម័យសង្គ្រាមប្រល័យពូជសាសន៍ ដោយសារតែតន្ត្រីនោះ។ ក្នុងរបប ប៉ុល ពត លោក អាន ចនផន ដែលទើបតែមានអាយុ១២ ឆ្នាំ អាចនឹងស្លាប់គ្រប់វិនាទី ដូចជាក្មេងដទៃទៀតដែរ ប្រសិនបើលោកលេងភ្លេងមិនត្រូវចិត្តកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហម។ ស្ថាបនិកអង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈរូបនេះ ពោលក្នុងប្រយោគដឹងគុណថា ដោយសារតែមានឈាមជ័រជាសិល្បករពីម្ដាយឪពុក ទើបលោកអាចរស់បានក្នុងសម័យសង្គ្រាមបង្ហូរឈាមជាតិសាសន៍ឯងនោះ។

អង្គុយក្នុងបន្ទប់ប្រជុំនៃអង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈ ដែលមានទំហំអាចដាក់មនុស្សបានប្រមាណជាង១០នាក់ បុរសខ្ពស់សង្ហា សម្បុរស្រអែមស្រស់ដែលមានវ័យប្រមាណ៥០ឆ្នាំគឺលោក អាន ចនផន បានរម្លឹករឿងអតីតកាល ដែលខ្លួនបានប្រឡូកក្នុងតន្ត្រីតាំងពីសម័យខ្មែរក្រហម។ តន្ត្រីមិនត្រឹមតែជួយឱ្យកូនថៅកែល្ខោនរូបនេះ បានគេចផុតពីសេចក្ដីស្លាប់ក្នុងសម័យសង្គ្រាមប៉ុណ្ណោះទេ តែថែមទាំងជួយឱ្យលោកកែប្រែចិត្តក្មេងមួយចំនួន នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលធ្លាប់តែធ្វើបាបលោក ឱ្យមកស្រឡាញ់ចូលចិត្តខ្លួន ដោយភាពស្មោះត្រង់ថែមទៀតផង។ «ជីវិតខ្ញុំទម្រាំបានមកដល់ថ្ងៃនេះវេទនាណាស់ ស្ទើរឆ្កួតម្ដងៗទៅហើយ។ តាំងពីនៅសម័យ ប៉ុល ពត រហូតទៅដល់សហរដ្ឋអាមេរិកទៀត ខ្ញុំត្រូវទាស់ទែងជាមួយក្មេងៗនៅទីនោះ ព្រោះគេចេះតែធ្វើបាបខ្ញុំពេក»។ នេះជាការរម្លឹករបស់លោក អាន ចនផន។

ក្នុងសម័យសង្គ្រាមខ្មែរក្រហមលោក អាន ដែលនៅជាកុមារនៅឡើយនោះ សឹងតែត្រូវគេយកទៅសម្លាប់ក្នុងចំណោមក្មេងដទៃទៀត ចំនួន៨00នាក់ ក្រោយពេលដែលខ្មែរក្រហមយកទៅបង្រៀនភ្លេង។ ៨00នាក់នៅសល់តែ៦០នាក់ រហូតដល់សល់តែ៥នាក់ កុមារា អាន ក៏ស្ថិតក្នុងក្មេងទាំង៥នាក់នេះដែរ។ ជាសំណាងល្អ ដែល អាន មានភាពវ័យឆ្លាតក្នុងការរៀនភ្លេង គេក៏ត្រូវបានបន្តឱ្យរស់រានមានជីវិត បន្ទាប់ពីខ្មែរក្រហមសម្លាប់ក្មេង៣នាក់ទៀតក្នុងចំណោម៥នាក់ ព្រោះតែរៀនភ្លេងមិនឆាប់ចេះ។ កុមារ អាន ក្នុងវ័យប្រមាណ១២ឆ្នាំ មើលឃើញទិដ្ឋភាពកាប់សម្លាប់មនុស្សជារៀងរាល់ថ្ងៃ ទាំងក្មេងទាំងចាស់ ធ្វើឱ្យគេគិតថាជីវិតនេះកាន់តែខិតទៅរករណ្ដៅមរណៈ។

ពេលលេងភ្លេងម្ដងៗ អាន ដែលមានឪពុកនិងម្ដាយសុទ្ធតែជាតួឯកល្ខោន ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នគ្រប់វិនាទី ព្រោះខ្មែរក្រហមតែងតែតាមដានចង្វាក់ភ្លេងរបស់គេ។ «ខ្ញុំត្រូវប្រយ័ត្នណាស់ពេលលេងភ្លេងម្ដងៗ ព្រោះពួកវាក៏ចេះភ្លេងដែរ បើយើងលេងខុសតែបន្តិច ក៏វាយកទៅសម្លាប់ចោលដែរ។ ខ្ញុំរស់ទាំងភាពភ័យខ្លាចរាល់ថ្ងៃ។ មានរឿងច្រើនណាស់នៅសម័យនោះ និយាយមិនអស់ទេ នឹកឡើងពិបាកនិយាយ»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក អាន ចនផន។

ក្រោយពីឆ្លងផុតរបបខ្មែរក្រហម កុមារា អាន បានផ្ញើខ្លួននៅជំរំជនភៀសខ្លួនមួយនៅក្នុងប្រទេសថៃ។ ពេលនោះហើយដែលលោកមានវាសនាបានជួបជាមួយឪពុកចិញ្ចឹមជាជនជាតិអាមេរិក នឹងបានធានាលោកឱ្យទៅរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ទឹកដីដ៏ស៊ីវិល័យនោះ។

បន្ទាប់ពីបានទៅរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក កុមារ អាន ត្រូវបានឪពុកចិញ្ចឹម បញ្ជូនឱ្យទៅរៀននៅសាលាវិទ្យាល័យ ទាំងដែលលោកមិនចេះភាសាអង់គ្លេសបន្តិចសោះ។ មានអារម្មណ៍ថាពិភពលោក គួរឱ្យស្អប់បានកើតឡើងជាថ្មី។ អាន មានគំនុំគុំកួនជាមួយមិត្តរួមថ្នាក់ ព្រោះតែពួកគេតែងតែធ្វើបាបលោកជារៀងរាល់ថ្ងៃនោះ។ កុមារា អាន ចនផន ដែលមានវ័យប្រហែល១៤ឆ្នាំ ត្រូវដូរសាលារៀនប្រហែលជា៧សាលា ព្រោះតែការអុកឡុកពីក្មេងដទៃទៀត ដែលបង្កឱ្យមានជម្លោះសឹងរាល់ថ្ងៃ។

«ក្មេងៗនៅអាមេរិកមិនមែនសុទ្ធតែល្អទាំងអស់ទេ វាមិនធ្លាប់ស្គាល់ការលំបាក វាមើលងាយយើងណាស់។ ពេលវាឃើញយើងទៅ វាអត់ស្គាល់ថាកម្ពុជាហ្នឹងជាអ្វីទេ សមខ្ញុំមិនចេះអង់គ្លេសទៀត វាធ្វើបាបខ្ញុំរាល់ថ្ងៃ រហូតខ្ញុំមានគំនុំនឹងពួកវា»។ ខ្ញុំពិបាករស់នៅពេក រហូតខ្ញុំរត់ចេញពីផ្ទះ ឈប់ទៅរៀន។ ឪពុកចិញ្ចឹមរបស់ខ្ញុំប្រាប់ខ្ញុំថា បើចង់ឱ្យក្មេងដទៃឈប់ធ្វើបាប ឈប់មើលងាយខ្ញុំទៀត ឱ្យខ្ញុំយកភ្លេងទៅលេងឱ្យវាស្ដាប់ ហើយនិយាយពីប្រវត្តិរបស់ខ្ញុំឱ្យពួកវាស្ដាប់ វានឹងឈប់ធ្វើបាបហើយ»។ នេះជាការរម្លឹករបស់លោក អាន។

បានដំបូន្មាន ដែលជាដំណោះស្រាយជួយឱ្យក្មេងដទៃយល់ពីខ្លួន តែកុមារា អាន មិនទាន់ជឿឡើយ ថាវិធីសាសន៍នេះមានប្រសិទ្ធភាព។ ពេលមួយក្មេងប្រុសដែលបានបាត់បង់ម្ដាយ នឹងបងប្អូនបង្កើតជាច្រើននាក់ផ្សេងទៀតក្នុង របប ប៉ុល ពត ត្រូវបានផ្ដល់ឱកាសឱ្យនិយាយពីដំណើរជីវិតរបស់ខ្លួន ក្នុងសម័យសង្គ្រាម។ អាន បានយកខ្លុយទៅផ្លុំ ឱ្យក្មេងៗដទៃស្ដាប់ បន្ទាប់មកនិយាយពីភាពវេទនារបស់ខ្លួន ក្នុងសម័យបង្ហូរឈាមជាតិសាសន៍ឯងឱ្យពួកគេស្ដាប់។ គ្រានោះហើយដែលធ្វើឱ្យ អាន បានគេចផុតពីវិបត្តិផ្លូវចិត្ត ព្រោះក្មេងដទៃចាប់ផ្ដើមអាណិតគេ ហើយរាប់អានគេ ដោយចិត្តស្មោះត្រង់។ «ខ្ញុំយកខ្លុយទៅផ្លុំឱ្យពួកវាស្ដាប់ ហើយនិយាយពីដំណើរជីវិតរបស់ខ្ញុំ ពួកវាយំ វាអាណិតខ្ញុំ ខ្លះឱ្យប្រាក់ខ្ញុំ៥ដុល្លារ ខ្លះ៥០ ខ្លះ១០០ រហូតដល់៥០០ដុល្លារ។ ចាប់ពីពេលនោះមក ពួកវាស្រឡាញ់ខ្ញុំណាស់ ឈប់ធ្វើបាបខ្ញុំ ហើយជួយខ្ញុំរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ»។

ពោលទាំងសើចដោយក្ដីរីករាយ លោក អាន ចនផន ថាតាំងពីបើកអង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈដំបូងរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ប្រាក់ឧបត្ថមភាគដ៏ច្រើនបំផុត គឺបានពីមិត្តភ័ក្តិរបស់លោក ទាំងក្មេងទាំងចាស់ និងមិត្តដែលធ្លាប់ធ្វើបាបលោកពីក្មេងៗនោះផង។ លោកថា តន្ត្រីជួយឱ្យលោកបានគេចផុតពីសេចក្ដីស្លាប់ ក្នុងសម័យសង្គ្រាម និងជួយឱ្យលោកអាចកែប្រែសត្រូវឱ្យទៅជាមិត្តស្និតស្នាល។ «ក្មេងៗនៅអាមេរិកដែលធ្លាប់ធ្វើបាបខ្ញុំពីមុន និងមិត្តផ្សេងទៀត បានឱ្យលុយខ្ញុំ ជ្រោមជ្រែងអង្គការនេះ តាំងពីដើមរហូតដល់ឥឡូវ។ ហើយគេមិនមែនឱ្យ១ឆ្នាំ ៥ឆ្នាំទេ រហូតដល់១៥ឆ្នាំ ម្នាក់ៗឱ្យរាប់ម៉ឺនដុល្លារ ព្រោះតែគេបានដឹងច្បាស់ថា ការងារដែលខ្ញុំធ្វើ គឺការផ្សព្វផ្សាយតន្ត្រី ដើម្បីសន្តិភាព»។

ហែលឆ្លងជីវិតក្នុងសម័យសង្គ្រាម ក្នុងនាមជាតន្ត្រីករ និងបន្តការងារនេះរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន លោក អាន ចនផន ត្រូវបានពិភពលោកទទួលស្គាល់តាមរយៈតន្ត្រី។ ជនជាតិខ្មែរដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា អាចមិនសូវស្គាល់លោក អាន ច្រើនទេ ប៉ុន្ដែពិភពលោកប្រហែលជាស្គាល់លោកច្បាស់ តាមរយៈសៀវភៅដែលមានចំណងជើងថា”មិនត្រូវដួល" (Never Fall Down) ជាភាសាអង់គ្លេស និពន្ធដោយអ្នកស្រី PATRICIA McCORMICK ជាអតីតអ្នកកាសែត និងក្រោយមកប្រែសម្រួលមកភាសាខ្មែរ។ រួមជាមួយសមិទ្ធផលសិល្បៈដែលលោកបានធ្វើសម្រាប់ពិភពលោក។ សៀវភៅនេះនិយាយពីកុមារភាពរបស់លោក អាន ចនផន ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម ក្នុងដំណើរជីវិតដ៏សែនជូរចត់រស់ជាមួយតន្ត្រី ដែលលោកថាវាជួយឱ្យលោកគេចផុតពីការកាប់សម្លាប់នោះ។

ក្រោយពីឆ្លងផុតសម័យខ្មែរក្រហម និងបានត្រឡប់ពីប្រទេសអាមេរិកមកកម្ពុជាវិញ លោក អាន ចនផន បានមើលឃើញពីសារសំខាន់នៃតន្ត្រី ដែលលោកថា តន្ត្រីជាដួងព្រលឹង បង្ហាញពីអត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរ លោកក៏ចាប់ផ្ដើមបង្កើតអង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈ។ រស់នៅអាមេរិក២៥ឆ្នាំ ធ្វើការជាអ្នកលាងចានផង សម្អាតបន្ទប់ទឹកផង ផ្លុំខ្លុយដើម្បីរកប្រាក់ផង និងបានប្រាក់ពីមិត្តភ័ក្ដិខ្លះទៀតផងនោះ លោក អាន ខំសន្សំបានប្រមាណ៥ពាន់ដុល្លារ មកបង្កើតអង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈនៅឆ្នាំ១៩៩៨ ដោយមានសមាជិកតែ៣នាក់។ កិច្ចការដំបូងដែលអង្គការនេះចាប់ផ្ដើម គឺការស្វែងរកសិល្បករចាស់ៗ ដែលសល់ពីសម័យសង្គ្រាម ឱ្យមកបង្រៀនភ្លេងឬសិល្បៈ ដល់ក្មេងជំនាន់ក្រោយ។

មកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ អង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈមានបុគ្គលិក៥០នាក់ ដែលត្រូវចំណាយលើគម្រោងរបស់ខ្លួនប្រមាណ២លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយឆ្នាំ។ ការជំរុញ លើកទឹកចិត្តសិល្បៈបង្កើតថ្មីឆ្លុះបញ្ចាំងពីអត្តសញ្ញាណខ្លួន និងសិល្បៈបុរាណ តាមរយៈការផ្ដល់អាហារូបករណ៍សិក្សាជំនាញសិល្បៈនិងមិនមែនសិល្បៈ ជាអ្វីដែលអង្គការនេះបានធ្វើ។ កត្តាជីវភាពរបស់សិល្បករ ដើម្បីឱ្យពួកគេរស់ក្នុងភាពថ្លៃថ្នូរ ដោយបង្កើតឱ្យមានកន្លែងសម្ដែង ការចូលរួមក្នុងសកម្មភាពសិល្បៈក្នុងនឹងក្រៅប្រទេស ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយពីតន្ត្រី និងមានសកម្មភាពជាច្រើនទៀត ជាការងាររបស់សិល្បៈខ្មែរអមតៈ៕

ដោយសារសកម្មភាពតស៊ូលើតន្ត្រីច្រើន ពោលតាំងពីសម័យ ប៉ុល ពត លោក អាន ចនផន ទើបតែត្រូវបានជ្រើសរើសឱ្យចូលជាសមាជិកក្នុងអង្គការ International Music Council ដែលជាអង្គការធ្វើការលើតន្ត្រីដ៏ធំមួយនៅទូទាំងពិភពលោក។ មុនទទួលបានកេរ្តិ៍ឈ្មោះ ដែលនាំឱ្យពិភពលោកទទួលស្គាល់លោក អាន ត្រូវឆ្លងកាត់ជីវិត ដែលលោកថា ដូចធ្លាក់នរកទាំងរស់។

ស្ថាបនិកអង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈ ដែលមានវ័យខ្ទង់៥០ឆ្នាំរូបនេះ ប្រៀបសិល្បៈខ្មែរទៅនឹងសម្លៀកបំពាក់ ដែលបិទបាំងខ្លួនប្រាណ និងជាដួងព្រលឹងរបស់ជាតិ។ លោកថា “វប្បធម៌រស់នៅបានតាមរយៈសិល្បៈ” ដោយជាតិសាសន៍ដទៃ គ្រាន់តែឃើញរបៀបស្លៀកពាក់ អាហារ សិល្បៈ ចម្រៀង តន្ត្រី ពាក្យសម្ដី ឥរិយាបទ គេនឹងដឹងថាជាខ្មែរ ព្រោះវាបានបញ្ចូលទៅក្នុងសិល្បៈ។ «មនុស្សខ្មែរនៅលើទូកតែមួយ បើមិនខំប្រឹងប្រែងទាំងអស់គ្នា កូនចៅជំនាន់ក្រោយនឹងរងគ្រោះ។ គេយកតែពាក្យថា យុវវ័យ ទាន់សម័យ ពេញនិយម មកផ្សព្វផ្សាយ យូរទៅកូនខ្មែរបែរជាយករបស់គេ ធ្វើជារបស់ខ្លួន។ ការស្លៀកពាក់ដូចគ្នា ស្លៀកពាក់បែបខ្មែរមិនឱ្យតម្លៃ ទៅជាឱ្យតម្លៃខោខ្លីពិបាកមើលទៅវិញ»។

ដាស់តឿនទាំងក្ដីព្រួយបារម្ភ លោក អាន ចនផន ថាសិល្បៈខ្មែរពឹងលើកូនខ្មែរគ្រប់រូបស្គាល់តម្លៃ និងខំថែរក្សា។ ប្រសិនបើខ្មែរបោះបង់សិល្បៈខ្លួន ដែលលោកថា ជាមាសសុទ្ធនោះ ហើយទៅចាប់សិល្បៈបរទេសមកវិញ ទៅថ្ងៃមុខពួកគេនឹងបាត់អត្តសញ្ញាណខ្លួន។ «កាលពីសម័យ ប៉ុល ពត ខ្ញុំរស់ជីវិតដោយសារតន្ត្រីខ្មែរ ទៅអាមេរិក គេទទួលស្គាល់ខ្ញុំ រាប់អានខ្ញុំជាមិត្តក៏ដោយសារតន្ត្រីខ្មែរ ព្រោះតន្ត្រីខ្មែរបង្ហាញពីអត្តសញ្ញាណខ្លួន»៕