ដោយ៖ អ្នកស្រី ជា សីលា / USAID Wonders of the Mekong
ទឹកត្រីមេគង្គ ផលិតពីត្រីរៀលធម្មជាតិ គ្មានសារធាតុគីមី ផលិតតាមស្តង់ដារអនាម័យ ដោយស្ត្រីនៅភូមិកោះព្រះ។ គាំទ្រផលិតផលខ្មែរ គាំទ្រទឹកត្រីខ្មែរ គឺបានចូលរួមជួយបង្កើនប្រាក់ចំណូលដល់ក្រុមស្ត្រី និងការពារធនធានជលផល នៅក្នុងប្រទេសយើងអោយបានគង់វង្ស។
ទឹកត្រី គឺជាគ្រឿងផ្សំសម្រាប់បន្ថែមរសជាតិម្ហូបអាហារ មិនថាតែនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ឬនៅក្នុងផ្ទះបាយនៃបណ្តាប្រទេសមួយចំនួននៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដូចជាប្រទេសថៃ ឡាវ វៀតណាម ហ្វីលីពីន ទេ ក៏គេពេញនិយម ប្រើប្រាស់ទឹកត្រីដែរ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រក្រិច ក៏មានប្រើទឹកត្រីធ្វើជាគ្រឿងផ្សំក្នុងផ្ទះបាយផងដែរ។ ទឹកត្រី ត្រូវបានប្រើស្ទើរតែគ្រប់មុខម្ហូបអាហារ មានដូចជា ស្ងោរ ឆា ចៀន ឬ ច្នៃធ្វើជាទឹកជ្រលក់ផ្សេងៗ។ មាន មនុស្សជាច្រើនតែងសួរនាំគ្នាថា តើទឹកត្រីធ្វើពីអ្វី ទោះបីជាពួកគេបរិភោគវាជារៀងរាល់ថ្ងៃក្តី។
ទឹកត្រី ជាប្រភេទផលិតផលផ្អាប់ ដែលចម្រាញ់ចេញពីត្រីសមុទ្រ ឬត្រីទឹកសាប។ សហគ្រាសផលិតទឹកត្រី ឬប្រជាជន ដែលរស់នៅក្បែរតំបន់មាត់សមុទ្រ ពួកគេយកត្រីសមុទ្រមកចម្រាញ់ផលិតជាទឹកត្រី។ ចំណែកអ្នករស់នៅតាមដង ទន្លេសាប ឬ តាមអាងទន្លេមេគង្គវិញ គេប្រើទឹកប្រហុក ឬត្រីទឹកសាបដើម្បីកែច្នៃផលិតជាទឹកត្រី។
ទឹកត្រីសញ្ញាត្រីប៉ាសេអ៊ី គឺជាផលិតផលមួយ ដែលផលិតដោយសហគ្រាសសហគមន៍ស្ត្រីកែច្នៃទឹកត្រីនៅភូមិកោះព្រះ ឃុំកោះព្រះ ស្រុកសៀមបូក ខេត្តស្ទឹងត្រែង។ សហគ្រាសនេះ បានចាប់ផ្តើមដំណើរការផលិតនៅក្នុងឆ្នាំ២០១២ ក្រោមការជួយជ្រោមជ្រែង ពីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួន ព្រមទាំងប្រជាពលរដ្ឋ និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានផងដែរ ដោយបានចុះបញ្ជីទទួលស្គាល់ពីមន្ទីរឧស្សាហកម្ម និងសិប្បកម្ម និងមន្ទីរពាណិជ្ជកម្ម ខេត្តស្ទឹងត្រែង។ សហគ្រាស សហគមន៍ស្ត្រីកែច្នៃទឹកត្រីនេះ មានសមាជិកសរុបចំនួន១១នាក់ ក្នុងនោះមានស្ត្រីចំនួន៨នាក់ ដែលសុទ្ធសឹងមកពី គ្រួសារក្រីក្រ និងភាគច្រើនជាស្ត្រីមេម៉ាយ។ គោលបំណងចម្បងក្នុងការចងក្រងក្រុមកែច្នៃទឹកត្រីនេះឡើង គឺដើម្បី ចូលរួមបន្ថែមគុណតម្លៃត្រីក្នុងអាងទន្លេមេគង្គ កាត់បន្ថយខ្សែសង្វាក់ទីផ្សារពីអ្នកផលិតទៅដល់អ្នកបរិភោគ ចូលរួម ថែរក្សាការពារធនធានជលផល បង្កើតមុខរបរ និងស្វែងរកប្រាក់ចំណូលបន្ថែមដល់ក្រុមស្ត្រីក្នុងភូមិ។
គ្រឿងផ្សំសំខាន់ដើម្បីផលិតទឹកត្រីនេះ គឺត្រីពីធម្មជាតិ ឬ ទឹកប្រហុកត្រីរៀលទន្លេមេគង្គ អំបិល ទឹក ស្ករស និង ជាតិដែក។ ដើម្បីផលិតបានទឹកត្រីដែលមានគុណភាពល្អ គ្មានបន្ថែមសារធាតិគីមី ថ្លា មានក្លិនឈ្ងុយឆ្ងាញ់ និង សមស្របតាមតម្រូវការទីផ្សារ សមាជិកសហគមន៍បានប្រើចំណេះដឹង និងបទពិសោធន៍ដែលទទួលបានពីដូនតា រួមជាមួយនឹងចំណេះដឹងបន្ថែមពីអ្នកជំនាញ និងមន្ត្រីបច្ចេកទេសមកពីនាយកដ្ឋានបច្ចេកវិទ្យាកែច្នៃ និងគុណភាពនៃ រដ្ឋបាលជលផល។ បន្ថែមពីលើនេះ ក៏មានការស្ទង់មតិពីអ្នកបរិភោគផងដែរ។ ដោយសារការផលិតប្រកបដោយ គុណភាពនេះហើយ ទើបធ្វើឲ្យទឹកត្រីសញ្ញាត្រីប៉ាសេអ៊ី ភូមិកោះព្រះ ទទួលបានការកោតសរសើរ និងគាំទ្រពី សំណាក់អ្នកបរិភោគ។ ជាក់ស្តែង ផលិតផលទឹកត្រីនេះ បានកើនតម្រូវការក្នុងខេត្តជាង២០០% (ពី ៤៩០លីត្រ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ កើនឡើងដល់ ១០៨៥លីត្រ ក្នុងឆ្នាំ២០១៧)។ ដោយសារការមិនប្រើប្រាស់សារធាតុគីមី ដើម្បីរក្សាទុកបានយូរ ឬ ពណ៌បន្ថែម បានធ្វើឲ្យផលិតផលទឹកត្រីនេះ អាចរក្សាទុកបានរយៈពេល៣ខែប៉ុណ្ណោះ។
ដើម្បីផលិតទឹកត្រីពីត្រីទឹកសាបឲ្យមានគុណភាពខ្ពស់ ក្លិនឈ្ងុយ និងពណ៌ថ្លា អ្នកផលិតត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះ កម្តៅភ្លើង។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ការដួសពពុះចេញអោយអស់ និងរបៀបនៃការបង្ហូរទឹកត្រីចូលក្នុងដប ឬ ធុងរក្សាទុក ក៏មានសារៈសំខាន់ដែរ។ ជាធម្មតាត្រីទឹកសាបវាសម្បូរជាតិខ្លាញ់ នៅពេលយកទឹកប្រហុកទៅស្ងោរ វានឹងឡើងពពុះ ខាប់ត្រានៅផ្ទៃខាងលើ។ ដូច្នេះ បើគេមិនដួសវាចេញអោយអស់ទេ វានឹងធ្វើឲ្យទឹកត្រីឡើងពណ៌ក្រហមក្រម៉ៅ មើលទៅមិនគួរឲ្យចង់ទទួលទានឡើយ ហើយវាក៏ឆាប់ដុះផ្សិតដែរ។
ការបន្ថែមសម្បកម្នាស់ គល់ស្លឹកគ្រៃ ខ្ទឹមស និង រំដែងក្នុងខ្ទះស្ងោរទឹកត្រី នោះអាចធ្វើឲ្យទឹកត្រីកាន់តែមានក្លិនឈ្ងុយ ទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍របស់អ្នកបរិភោគផងដែរ។ ទឹកត្រីដែលមានពណ៌ថ្លា មិនក្រហមក្រម៉ៅ គឺទទួលបាន ការពេញនិយមបរិភោគពីសំណាក់អតិថិជនណាស់ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់អ្នកស្រី ញ៉ុន វណ្ណារ៉ា ប្រធាន សហគ្រាសសហគមន៍ស្ត្រីកែច្នៃទឹកត្រី ភូមិកោះព្រះ។
តាមបទពិសោធន៍ពីដូនតា ទឹកត្រីខ្មែរធ្វើតាមគ្រួសារ គឺត្រឹមតែយកទឹកត្រីប្រឡាក់ ឬ ទឹកប្រហុកមកស្ងោរ ថែមអំបិល ថែមទឹក ហើយត្រងទុកហូបជាការស្រេច។ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះ យោងតាមការណែនាំពីអ្នកជំនាញ និងមន្ត្រីបច្ចេកទេស ខាងផ្នែកកែច្នៃ និងចំណីអាហារ ការបន្ថែមជាតិដែកទៅក្នុងផលិតផលកែច្នៃដូចជាទឹកត្រី គឺជារឿងចាំបាច់បំផុត។ គួរបញ្ជាក់ថា ជាតិដែកមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់កោសិកាឈាមក្រហមរបស់មនុស្ស។ នៅពេលដែលកម្រិត ជាតិដែកមិនគ្រប់គ្រាន់ ឈាមក្រហមក្នុងខ្លួនរបស់មនុស្សនឹងធ្លាក់ចុះទាប នោះនឹងធ្វើឲ្យរាងកាយមិនអាចទទួលបាន អុកស៊ីសែនគ្រប់គ្រាន់។ អាការៈនេះ វាបណ្តាលឲ្យអស់កម្លាំង ត្រជាក់ចុងដៃចុងជើង ស្បែកមានសភាពស្លេកស្លាំង និងចង្វាក់បេះដូងលោតខុសពីធម្មតា ព្រោះតែវាធ្វើការកាន់តែខ្លាំងឡើង ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរឈាមក្នុងរាងកាយ។
អ្នកស្រីប្រធាន ព្រមទាំងសមាជិកសហគ្រាសសហគមន៍ស្ត្រីកែច្នៃទឹកត្រីភូមិកោះព្រះទាំងអស់ សង្ឃឹមថា ផលិតផល ទឹកត្រីរបស់ពួកគាត់នឹងមានការគាំទ្រច្រើន ដោយអាចពង្រីកខ្លួនបន្ថែមទៀតនៅទីផ្សារទាំងក្នុងខេត្ត ឬតាមបណ្តា ខេត្តនានា រាជធានីភ្នំពេញ និងតាមទីផ្សារទំនើប។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ថែមទាំងអាចមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការ ប្រកួតប្រជែងជាមួយផលិតផលនាំចូលផងដែរ។
រាល់ការគាំទ្រ និងជាវផលិតផលទឹកត្រីរបស់សហគមន៍ស្ត្រីកែច្នៃទឹកត្រីភូមិកោះព្រះ ស្មើនឹងលោកអ្នកបានចូលរួម ចំណែកដោយផ្ទាល់ជាប្រាក់ចំណូល និងជាកម្លាំងចិត្តដល់ក្រុមស្ត្រី និងគាំទ្រដល់ការសិក្សារបស់ក្មេងៗនៅក្នុងភូមិ ក៏ដូចជាបានចូលរួមចំណែកដោយប្រយោលក្នុងការថែរក្សាការពារធនធានជលផលផងដែរ។ សហគ្រាសសហគមន៍ តែងតែបែងចែកប្រាក់ចំណេញចំនួន៥% សម្រាប់បម្រើសកម្មភាពការងាររបស់សហគមន៍នេសាទ ជាពិសេស ការចុះ ល្បាត និង ៣% សម្រាប់សេវាសង្គមនៅក្នុងភូមិឃុំកោះព្រះ។