ការបង្ហាញវត្តមានជាថ្មី និងលើកដំបូងក្នុងនាមជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាលម៉ាឡេស៊ីនៅអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក មហាធៀ មហាម៉ាត់ បានលើកយកបញ្ហាចម្រូងចម្រាសរបស់ពិភពលោក ដែលសហគមន៍អន្តរជាតិ ហាក់មិនសូវអើពើ ជាពិសេសលើបញ្ហាមនុស្សជាតិ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ថែមទាំងបន្ទោសមេដឹកនាំមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលគ្រួសារអាស៊ាន នៅក្នុងវេទិកាប្រចាំឆ្នាំរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទៀតផង។
នាឱកាសនៃការថ្លែងសុន្ទរកថាក្នុងកិច្ចប្រជុំជជែកពិភាក្សារបស់មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅថ្ងៃ២៨ កញ្ញា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី មហាធៀ មហាម៉ាត់ បានលើកយកបញ្ហាដែលជាក្តីបារម្ភរបស់ពិភពលោក ដែលលោកបានតាមដានក្នុងរយៈពេល ១៥ឆ្នាំមកនេះ ដែលមេដឹកនាំពិភពលោក ហាក់មិនសូវអើពើ និងតែងទម្លាក់កំហុស និងការទទួលខុសត្រូវឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក។
តាមរយៈសុន្ទរកថាកម្រាស់៥ទំព័រ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ដែលធ្លាប់ឡើងថ្លែងចុងក្រោយនៅឆ្នាំ២០០៣ក្នុងនាមជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាលរូបនេះ បានមានមតិថា ពិភពលោក ហាក់ដូចជាមិនមានការប្រែប្រួលអ្វីល្អប្រសើរទាល់តែសោះ ខណៈដែលបញ្ហាសន្តិសុខភេរវកម្ម កាន់តែបន្តគំរាមកំហែង ការកាប់ចាក់សំលាប់ កើតមានគ្រប់ទិសទី។ លោក លើកយកករណី ប៉ាឡេស្ទីន ដែលធ្លាប់តែមានទឹកដីធំ ត្រូវអ៊ីស្រាអ៊ែល ដែលមានអាមេរិកជាខ្នងបង្អែកកាត់យក ខណៈដែលប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន ក៏ត្រូវបានបាញ់សម្លាប់ និងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ។
គួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះ មុនពេលបញ្ចប់សុន្ទរកថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានឆ្លៀតពន្លេចករណីដ៏រស៊ើបសម្រាប់តំបន់ និងសហគមន៍អន្តរជាតិ។ នោះគឺ បញ្ហាជនភៀសខ្លួនរ៉ូហ៊ីងយ៉ារបស់មីយ៉ាន់ម៉ា ដែលអាស៊ាន តែងតែជៀសវាងជជែកដេញដោល និងប្រយ័ត្នបំផុតក្នុងការប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍ ដើម្បីកុំឲ្យមានភាពថ្នាំងថ្នាក់រវាងក្រុមគ្រួសារអាស៊ាន ដែលមានសមាជិកសរុបបច្ចុប្បន្នដប់ប្រទេសនោះ។
«នៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ជនជាតិឥស្លាមនៅក្នុងរដ្ឋរ៉ាខាន (Rakhine) ត្រូវបានសម្លាប់។ ផ្ទះសម្បែងរបស់ពួកគេ ត្រូវកម្ទេច ខណៈដែលប្រជាជន១លាននាក់ ត្រូវបង្ខំចិត្តចាកចេញពីប្រទេស ទាំងមួយចំនួន ត្រូវលិចលង់ក្នុងសមុទ្រ និងត្រូវរស់នៅដោយគ្មានអាហារូបត្ថម្ភត្រឹមត្រូវ។ ក៏ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលរាប់បញ្ចូលទាំងម្ចាស់ពានរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាព លោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី បានបដិសេធពីការកើតឡើងទាំងនេះ។
ខ្ញុំ គោរព គោលការណ៍មិនជ្រែតជ្រែកបញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសណាមួយ ក៏ប៉ុន្តែ តើពិភពលោក បានមើលឃើញពីការសម្លាប់រង្គាល កំពុងតែកើតឡើងទេ ហើយគួរតែនៅស្ងប់ស្ងាត់បែបនេះ ? រដ្ឋមានឯករាជ្យ ក៏ប៉ុន្តែតើនេះ មានន័យថា គេ ក៏មានសិទ្ធិសម្លាប់ប្រជាជនខ្លួនឯង ពីព្រោះគេ មានឯករាជ្យមែនទេ?» នេះ គឺជាសារខ្លី និងទាំងស្រុងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីទៅលើករណីជនភៀសខ្លួនរ៉ូហ៊ីងយ៉ារបស់មីយ៉ាន់ម៉ា។
គួរជម្រាបផងដែរថា ក្រោយពីមានករណីវិបត្តិជនភៀសខ្លួនមីយ៉ាន់ម៉ាជិតមួយលាននាក់ទៅកាន់បង់ក្លាដែស បានកើតឡើងនៅចុងឆ្នាំ២០១៧មក មានរបាយការណ៍អង្គការសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើន បានអះអាងពីសញ្ញាណនៃប្រល័យពូជសាសន៍លើជនជាតិភាគតិចមួយនេះ ដោយមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមយោធា និងអាជ្ញាធរ។
ទោះមានរបាយការណ៍ដែលរាប់បញ្ចូលទាំងរបស់ក្រុមអ្នកជំនាញអង្គការសហប្រជាជាតិក្តី មីយ៉ាន់ម៉ា មិនទទួលស្គាល់ឡើយ ដោយថែមទាំងអះអាងថា ប្រតិបត្តិការវាយប្រហារទៅលើក្រុមឧទ្ទាមនៅក្នុងរដ្ឋរ៉ាខាន ដែលធ្វើឲ្យប្រជាជនឥស្លាមក្នុងសហគមន៍នោះ ភៀសខ្លួនទៅប្រទេសជិតខាង ជាប្រតិបត្តិការស្របច្បាប់ ហើយមីយ៉ាន់ម៉ា កំពុងតែមានចំណាត់ទៅលើក្រុមអ្នកនៅពីក្រោយខ្នងផងដែរ។
ការថ្លែងវាយប្រហារមេដឹកនាំមីយ៉ាន់ម៉ាចំពោះភាពអសកម្មលើករណីរ៉ូហ៊ីងយ៉ារបស់មេដឹកនាំម៉ាឡេស៊ី មិនមែនទើបតែធ្វើឡើងលើកដំបូងឡើយ ក៏ប៉ុន្តែ នេះ គឺជារឿងថ្មីមួយ ដែលមេដឹកនាំអាស៊ាន វាយប្រហារពាក្យសម្តីគ្នាក្នុងវេទិកាអន្តរជាតិ។ កន្លងមក ដោយសារតែការមិនចិត្តចំពោះការគ្មានចំណាត់ការរបស់អាជ្ញាធរមីយ៉ាន់ម៉ា អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី លោក ណាជីប រ៉ាហ្សាក់ បានដឹកនាំឲ្យបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងមីយ៉ាន់ម៉ាដោយផ្ទាល់ទៀតផង៕