ភ្នំពេញ៖ ថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨ គឺជាខួប៦ឆ្នាំហើយ នៃការសោយទិវង្គតរបស់សម្ដេចព្រះបរមរតនកោដ្ឋ។ ដ្បិតការយាងចាកចេញរបស់ព្រះអង្គ ឃ្លាតឆ្ងាយពីកូនចៅ ដែលគ្មានថ្ងៃត្រឡប់អស់ ៦ឆ្នាំហើយក្តី ប៉ុន្តែពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេស នៅតែនឹករឭក និងចងចាំស្នាព្រះហស្ថព្រះអង្គ ។ វិរៈភាពដ៏ថ្លៃថ្លាររបស់ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ បានធ្វើឲ្យអ្នកទស្សនវិជ្ជា និងសីលធម៌កម្ពុជា យល់ឃើញថា ប្រទេសកម្ពុជាហាក់មានសម្បុកតែរងា ក្រោយអវត្តមានព្រះអង្គ ។
សូមស្ដាប់បទយកការណ៍ដែលរៀបចំឡើងដោយ កញ្ញា ថាន រស្មី៖
នេះជាបទចម្រៀងលាហើយកម្ពុជា ដែលជាព្រះរាជសំនៀងរបស់សម្ដេចព្រះបរមរតនកោដ្ឋ មុនពេលដែលព្រះអង្គបានចូលទិវង្គត កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។ ៦ឆ្នាំហើយ ដែលព្រះករុណា ព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ បានចាកចេញពីកម្ពុជាគ្មានថ្ងៃយាងត្រឡប់។ តែវីរៈភាព និងស្នាព្រះហត្ថរបស់សម្ដេចតា នៅតែធ្វើឲ្យកូនខ្មែរបន្តចង់ចាំគ្មានថ្ងៃបំភ្លេចបាន ជាពិសេសលើការបង្រួបបង្រួមជាតិ និងការទាមទារឯករាជ្យពីបារាំង។
ដោយក្នុងពេលព្រះអង្គនៅគង់ប្រថាប់ ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ តែងតែជាអ្នកសម្របសម្រួលលើកិច្ចការនយោបាយជាមួយគណបក្សនយោបាយទាំងឡាយ ក្នុងន័យផ្សះផ្សារជាតិ និងឯកភាពជាតិ។ ដូច្នេះហើយក្រោយអវត្តមានរបស់ព្រះអង្គ ទើបបានជាលោក ប៉ា ច័ន្ទរឿន ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលទស្សនវិជ្ជាអនុវត្ត និងសីលធម៌កម្ពុជា មើលឃើញថា ប្រទេសកម្ពុជាបានប្រែក្លាយជាមានសម្បុកតែរងា។
លោក ប៉ា ច័ន្ទរឿន បញ្ជាក់៖«ខ្ញុំឃើញសង្គមយើងផ្លាស់ប្ដូរច្រើនទាំងវិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមាន នៅរយៈពេល៦ឆ្នាំមកនេះ។ ជាពិសេសបើផ្ដោតទៅលើនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងហាក់ដូចជាដើរថយក្រោយ។ កាលពីសម្ដេចតានៅមានព្រះជន្មនៅឡើយ យើងឃើញថា ទ្រង់តែងតែជាអ្នកសម្របសម្រួល ដើម្បីឲ្យខ្មែរអាចនិយាយជាមួយគ្នា ដើម្បីកុំឲ្យមានការជាប់គាំង ដែលធ្វើឲ្យខូចប្រយោជន៍ជាតិជាធំ។ (បច្ចុប្បន្ន)ដែលមើលទៅហាក់ដូចជាខ្មែរយើង មានសម្បុកតែរងា ក្រោយពេលដែលអវត្តមានសម្ដេច។ ជាពិសេសគណបក្សនយោបាយទាំង២ ហាក់មិនមានផ្លូវដែលអាចចូលតុចរចា ដើម្បីនិយាយគ្នាបាន»។
ក្នុងនាមជាកូនខ្មែរមួយរូប ដែលមើលឃើញថាប្រទេសកម្ពុជា កំពុងមានភាពរកាំរកូសក្នុងវិស័យនយោបាយ លោកជឿជាក់ថា ប្រសិនជាសម្ដេចព្រះបរមរតនកោដ្ឋគង់នៅវិញ ម្ល៉េះប្រហែលជាអាចជួយដោះស្រាយបញ្ហាដែលកំពុងជួបនេះ។ សម្រាប់លោក ប៉ា ច័ន្ទរឿន សម្ដេចតា ហាក់ដូចជាដើមពោធិ៍ដ៏ធំមួយដើមដែលនៅចំកណ្ដាល ដែលអាចឲ្យមនុស្សគ្រប់គ្នាអាចជ្រកក្រោមម្លប់បាន។ ក្នុងនាមជាអ្នកសិក្សាទស្សនវិជ្ជាលោក ប៉ា ច័ន្ទរឿន ចង់ឲ្យកូនខ្មែរចងចាំពីព្រះរាជឱង្ការរបស់ព្រះអង្គ ដែលណែនាំឲ្យកូនខ្មែរមានសាមគ្គីគ្នា។
លោក ប៉ា ច័ន្ទរឿន បន្ថែមថា៖ «ជាកូនចៅរបស់ព្រះអង្គខ្មែរយើងគួរតែចងចាំវីរៈភាពរបស់ព្រះអង្គក្នុងការជំរុញឲ្យមានការបង្រួបបង្រួមផ្សះផ្សារជាតិ ការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងសង្គម ត្រូវចាំរាជឱង្ការរបស់ព្រះអង្គឲ្យមានសាមគ្គីភាព។ លោកជាក្សត្រមួយអង្គដែលមិនមានជាប់ពាក់ព័ន្ធអំពើរពុករលួយណាឡើយ ដែលកូនខ្មែរត្រូវចងចាំ និងជួយអភិរក្សអាគារដែលបានបន្សល់ទុកពីជំនាន់សង្គមរាស្ត្រនិយម ដែលដឹកនាំដោយព្រះអង្គ»។
មិនត្រឹមតែអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍សង្គម ដែលនឹករលឹកពីស្នាព្រះហត្ថរបស់សម្ដេចតាឡើយ។ សូម្បីតែលោក សុខ ក្ដាត ឯណេះវិញ ដែលជានិស្សិតសិក្សាផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ ក៏បានតែនឹករលឹកដល់ស្ថាដៃសម្ដេចព្រះបរមរតនកោដ្ឋដូចគ្នា។ ក្រៅពីការនឹករលឹកយុវជនវ័យ២៥ឆ្នាំរូបនេះ បានលើកឡើងពីអ្វីដែលសម្ដេចតាបានបន្សល់ទុកផងដែរ។
លោក សុខ ក្ដាត បញ្ជាក់ថា៖ មកដល់ខួប៦ឆ្នាំនៃការចាកចេញរបស់ព្រះអង្គ គឺទីមួយខ្ញុំមានការនឹករលឹក។ ទី២ខ្ញុំមើលឃើញនៅស្នាដៃជាច្រើនដែលព្រះអង្គទុកឲ្យ ដូចនៅខេត្តព្រះសីហនុ មានរោងចក្រធ្យូងថ្ម ផ្លូវដែក ហើយនិងបណ្ដាខេត្តផ្សេងៗទៀតសុទ្ធតែមានស្នាដៃ និងជាស្នាមនៃការអភិវឌ្ឍ នៃការធ្វើឲ្យរីកចម្រើននៅសម័យព្រះបាទសីហនុ ដែលទ្រង់បានគ្រប់គ្រង និងការពារប្រទេសខ្មែរយើង។
ក្រៅពីការនឹករលឹកយុវជន សុខ ក្ដាត ក៏ចង់ឲ្យកូនខ្មែរនៅតែបន្តចងចាំនូវវីរៈភាពរបស់សម្ដេចតា ជាពិសេសចូលរួមអភិរក្ស និងថែរក្សានូវសមិទ្ធផល ដែលសម្ដេចព្រះបរមរតនកោដ្ឋបានបន្សល់ទុកឲ្យ។
លោក សុខ ក្ដាត បន្ថែមថា៖«ប្រជាជនទាំងអស់ជាពិសេសយុវជន ក្នុងនាមជាអ្នកសិក្សា ក្នុងនាមជាពលរដ្ឋខ្មែរជំនាន់ក្រោយគួរតែស្គាល់នូវស្នាដៃ នៃថ្នាក់ដឹកនាំរបស់ប្រទេសនីមួយ ដូចជាព្រះបាទសីហនុជាដើម។ ធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យមានការសប្បាយនិងភាពរីកចម្រើនសម័យទំនើបពេក ភ្លេចថ្នាក់ដឹកនាំសម័យមុនអី ព្រោះនេះជាបទពិសោធន៍ប្រវត្តិសាស្ត្រក្នុងការដឹកនាំប្រទេសរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំរបស់ខ្មែរយើងផងដែរ។
កុំថាឡើយតែអ្នកសិក្សាពីនយោបាយ សូម្បីតែអាជីវករនៅតាមដងផ្លូវក៏នៅតែចងចាំពីស្នាព្រះហត្ថរបស់ ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុដែរ។ អ្នកស្រី ស្រីមុំ ជាអ្នកលក់ភេជ្ជៈតាមដងផ្លូវអ្នកស្រីនៅតែចង់ចាំ និងនឹករលឹកដល់សម្ដេចតា ទោះជានិយាយទាំងមានភាពខ្មាសអៀនខ្លះក្ដី។
អ្នកស្រី ស្រីមុំបញ្ជាក់ថា៖« ខ្ញុំនៅតែចាំស្នាដៃរបស់ព្រះអង្គព្រោះគាត់ជាអ្នកទាមទារឯករាជ្យដល់ប្រទេសកម្ពុជា គាត់កសាងស្នាដៃជាច្រើនដល់ប្រទេសកម្ពុជា ហើយគាត់ក៏ជាអ្នកសម្របសម្រួលនយោបាយមួយរូបផងដែរ»។
សម្រាប់យុវជន ឆាយ មីត ជានិស្សិតដែលកំពុងសិក្សាផ្នែកច្បាប់ឆ្នាំទី៤ បានលើកឡើងថា រាល់ពេលដែលសិក្សាអំពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម លោកតែងតែនឹករលឹកដល់សម្ដេចព្រះបរមរតនកោដ្ឋ។ ដូចជាការទាមទារឯករាជ្យ និងការដឹកនាំដែលប្រកបទៅដោយភាពរីកចម្រើន។
លោក ឆាយ មីត បញ្ជាក់ថា៖«ឲ្យតែនឹកឃើញពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម គឺនឹកឃើញដល់គាត់ហើយ។ ទី១ការទាមទារឯករាជ្យ ហើយបង្កើតសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយមរយៈពេល១៥ឆ្នាំដែលមានការរីកចម្រើន។ មួយវិញទៀតការបន្សល់នូវស្នាដៃធំៗដែលមានដល់សព្វថ្ងៃដូចជាសំណង់អាគារធំៗ ដូចជាសាលាភូមិន្ទ និងស្តាអូឡាំពិជជាដើម»។
ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ គឺជាក្សត្រមួយព្រះអង្គដែលតែងតែដាក់ព្រះកាយជាអ្នកសម្របសម្រួលនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ក្រៅពីការទាមទារឯករាជ្យ និងដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជាឲ្យមានការរីកចម្រើនក្នុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ព្រះអង្គក៏ជាអ្នកនាំឲ្យមានកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១ ដែលជាកិច្ចព្រមព្រៀងស្ដីពីដំណោះស្រាយនយោបាយរួមមួយនៃជម្លោះកម្ពុជា។
ក្រៅពីនេះព្រះអង្គក៏ជាអ្នកសម្របសម្រួលឲ្យមានរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ ដែលមានសហនាយករដ្ឋមន្ត្រី ដែលជាការចរចានយោបាយរវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច នៅឆ្នាំ១៩៩៣ផងដែរ។
ការលះបង់ និងវីវៈភាពរបស់ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ជាច្រើនបែបនេះហើយ បានធ្វើឲ្យប្រជានុរាស្ត្រខ្មែរមានការក្ដុកក្ដួលអាឡោះអាល័យទូទាំងប្រទេសនាម៉ោង១ និង២០នាទីព្រឹក ឈានចូលថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ ម៉ោងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាវេលាព្រះអង្គបានចាកចេញពីកូនចៅ ចៅទួត របស់ព្រះអង្គទូទាំងប្រទេសជារៀងរហូតតទៅគ្មានថ្ងៃយាងត្រឡប់មកវិញ ក្នុងគ្រាដែលព្រះអង្គ មានព្រះជន្ម ៩០ព្រះវស្សា៕