ចាប់ពីថ្ងៃ១១ ដល់ថ្ងៃ១៥ វិច្ឆិកានេះ សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ឬអាស៊ាន នឹងមានកិច្ចប្រជុំថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលលើកទី៣៣ ដែលមានសិង្ហបុរី ជាម្ចាស់ផ្ទះ និងប្រធាន។ បញ្ហាជាច្រើន រាប់បញ្ចូលផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម សន្តិសុខ និងសិទ្ធិមនុស្ស នឹងត្រូវបានលើកយកទៅពិភាក្សា។ វា ក៏ជាឱកាស សម្រាប់មេដឹកនាំម៉ាឡេស៊ីថ្មី ដែលថ្មីៗនេះ បានយកវេទិកាខាងក្រៅតំបន់ វាយប្រហារមេដឹកនាំមីយ៉ាន់ម៉ាខ្លាំងលើរឿងសិទ្ធិមនុស្សជួបគ្នាដោយផ្ទាល់ផងដែរ។
នៅពេលដែលរដ្ឋសមាជិកអាស៊ាននីមួយៗ ធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ និងជាប្រធាន នៃកិច្ចប្រជុំកំពូលម្តងៗ រឿងដែលអ្នកតាមដានគោលនយោបាយការបរទេសទន្ទឹងរង់ចាំបំផុតនោះគឺ លទ្ធផលផ្កែផ្លាក្រោមការដឹកនាំរបស់ប្រធាន អាចសម្រេចបានទំហំប៉ុណ្ណោះ ហើយប្រធាននីមួយៗ បានធានាពីតួនាទីស្នូល ដោយរាប់បញ្ចូលទាំងការមិនលម្អៀងទៅរកភាគីណាមួយ ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍រួម បានប៉ុណ្ណា។
ក៏ប៉ុន្តែក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកទី៣៣នេះ រឿងដែល អ្នកតាមដានការអនុវត្តគោលនយោបាយបរទេស រង់ចាំមើលផងនោះគឺ ការជួបគ្នាក្នុងវេទិកាតែមួយរវាងមេដឹកនាំម៉ាឡេស៊ី និងមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលស្ថិតនៅក្រោមដំបូលអាស៊ានដូចគ្នានោះ។ ការណ៍ ដែលគេ តាមដាននោះ ក៏ព្រោះតែ នៅវេទិកាក្រៅតំបន់ មេដឹកនាំម៉ាឡេស៊ីថ្មី គឺលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី មហាមេដ មហាធៀ ហាក់វាយប្រហារពីភាពដឹកនាំរបស់មេដឹកនាំមីយ៉ាន់ម៉ា គឺលោកស្រីទីប្រឹក្សារដ្ឋ អ៊ុងសាន ស៊ូជី ខ្លាំងៗ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី មហាធៀ នៅពេលចូលរួមកិច្ចប្រជុំមហាសន្និបាតរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ចុងខែកញ្ញាកន្លងទៅ បានរិះគន់ពីភាពអសកម្មរបស់លោកស្រី ស៊ូជី ក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយវិបត្តិជនភៀសខ្លួនជនជាតិភាគតិចឥស្លាមរ៉ូហ៊ីងយ៉ា នៅចំពោះមុខមេដឹកនាំ និងតំណាងប្រទេសសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិទាំងអស់ ដោយមិនមានការយល់យោគមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលជាមិត្តអាស៊ានដូចគ្នាសោះឡើយ។
« នៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ជនជាតិឥស្លាមនៅក្នុងរដ្ឋរ៉ាខាន ត្រូវបានសម្លាប់។ ផ្ទះសម្បែងរបស់ពួកគេ ត្រូវកម្ទេច ខណៈដែលប្រជាជន១លាននាក់ ត្រូវបង្ខំចិត្តចាកចេញពីប្រទេស ទាំងមួយចំនួន ត្រូវលិចលង់ក្នុងសមុទ្រ និងត្រូវរស់នៅដោយគ្មានអាហារូបត្ថម្ភត្រឹមត្រូវ។ ក៏ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលរាប់បញ្ចូលទាំងម្ចាស់ពានរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាព លោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី បានបដិសេធពីការកើតឡើងទាំងនេះ។
ខ្ញុំ គោរព គោលការណ៍មិនជ្រែតជ្រែកបញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសណាមួយ ក៏ប៉ុន្តែ តើពិភពលោក បានមើលឃើញពីការសម្លាប់រង្គាល កំពុងតែកើតឡើងទេ ហើយគួរតែនៅស្ងប់ស្ងាត់បែបនេះ ? រដ្ឋមានឯករាជ្យ ក៏ប៉ុន្តែតើនេះ មានន័យថា គេ ក៏មានសិទ្ធិសម្លាប់ប្រជាជនខ្លួនឯង ពីព្រោះគេ មានឯករាជ្យមែនទេ?» នេះ គឺជាសារខ្លី តែភ្ជាប់ជាមួយនឹងការវាយប្រហាររបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីទៅលើករណីជនភៀសខ្លួនរ៉ូហ៊ីងយ៉ារបស់មីយ៉ាន់ម៉ាពេលប្រជុំនៅអង្គសហប្រជាជាតិ។
គួរជម្រាបផងដែរថា គិតចាប់ពីវិបត្តិជនភៀសខ្លួនផ្ទុះឡើងខ្លាំងទាំងក្នុងឆ្នាំ២០១២ និងចុងក្រោយនៅចុងឆ្នាំ២០១៧ មកអាស៊ាន ក៏តែងតែលើកមកជជែកដែរ ក៏ប៉ុន្តែក្នុងចរិកលក្ខណៈមិត្តភាព ជាជាងការថ្កោលទោស ពោលគឺអាស៊ាន តែងតែជៀសវាងជជែកដេញដោលស៊ីជម្រៅ និងប្រយ័ត្នបំផុតក្នុងការប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍ ដើម្បីកុំឲ្យមានភាពថ្នាំងថ្នាក់រវាងក្រុមគ្រួសារអាស៊ាន ដែលមានសមាជិកសរុបបច្ចុប្បន្នដប់ប្រទេសនោះ។
នៅពេលដែលម៉ាឡេស៊ី ស្ថិតក្រោមការដឹកនាំរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ណាជីប រ៉ាហ្សាក់ លោក មិនត្រឹមតែថ្លែងការណ៍វាយប្រហារលោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ប៉ុណ្ណោះនោះទេ តែថែមទាំងដឹកនាំ បាតុកម្មក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួនដោយផ្ទាល់ ដើម្បីឲ្យរដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ា បង្ហាញពីការទទួលខុសត្រូវទៅលើជនរងគ្រោះជនជាតិភាគតិចឥស្លាមរ៉ូហ៊ីងយ៉ាផងដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែតាមរយៈវេទិកាអាស៊ាន លោក ណាជីប មិនដាក់សម្ពាធ ឬបំបាក់មុខលោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ធ្ងន់ធ្ងរពេកឡើយ៕