១១២ឆ្នាំមុន មនុស្ស៣ម៉ឺននាក់មើលរបាំបុរាណខ្មែរនៅកណ្ដាលក្រុងប៉ារីស

ជាតិ

សង្គមជាតិ

១១២ឆ្នាំមុន មនុស្ស៣ម៉ឺននាក់មើលរបាំបុរាណខ្មែរនៅកណ្ដាលក្រុងប៉ារីស

16, Dec 2018 , 8:59 pm

រូបភាព

ដោយ: ប៉ូ សាគុន

ភ្នំពេញ៖ ក្នុងបាឋកថាស្ដីពី “ល្ខោនខោលនិងមុខខ្មុកនៅស្រុកខ្មែរ” លោក ព្រាប ចាន់ម៉ារ៉ា ព្រឹទ្ធបុរសរងមហាវិទ្យាល័យបុរាណវិទ្យា បានលើកឡើងថា កាលពី១១២ឆ្នាំមុន ក្រុមរបាំបុរាណខ្មែរចំនួន៨០នាក់ បានទៅសម្ដែងនៅសួនច្បារប្រធានាធិបតីបារាំង កណ្ដាលក្រុងប៉ារីស មានភ្ញៀវកិត្តិយសទស្សនាចំនួន៣ម៉ឺននាក់។

យោងតាមឯកសារស្រាវជ្រាវ ជាកាសែតដែលបារាំងបានចុះផ្សាយកាលពីឆ្នាំ១៩០៦ តាមគំនូរដែលវិចិត្រករបារាំងបានគូរពីការសម្ដែងផង និងឯកសារស្រាវជ្រាវមួយចំនួនទៀតដែលខ្មែរបានកត់ត្រា លោក ព្រាប ចាន់ម៉ារ៉ា លើកឡើងមកបញ្ជាក់ថា របាំខ្មែរមានភាពល្បីល្បាញខ្លាំងក្នុងឆាកអន្តរជាតិតាំងពីរាប់រយឆ្នាំមុន។

លោកបានបញ្ជាក់ថា កាលពីឆ្នាំ១៩០៦ ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះស៊ីសុវត្ថិ បានយាងទៅចូលរួមការតាំងពិព័រណ៍បណ្ដាប្រទេសក្រោមអាណានិគមបារាំង នៅទីក្រុងប៉ារីស ដោយបាននាំយកក្រុមរបាំចំនួន៨០នាក់ទៅជាមួយផង ដើម្បីរាំក្នុងកម្មវិធីនោះ។ នាកណ្ដាលក្រុងប៉ារីស ក្នុងចំណោមអ្នកទស្សនា៣ម៉ឺននាក់ របាំក្បាច់បុរាណមានការចាប់អារម្មណ៍រហូតកាសែតបារាំងល្បីៗចុះផ្សាយយ៉ាងព្រោងព្រាត។

ព្រឹទ្ធបុរសរងមហាវិទ្យាល័យបុរាណវិទ្យារូបនេះ បានបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះ ៖« ល្ខោនលួង ឬល្ខោនក្បាច់ខ្មែរបុរាណ នៅចុងសតវត្សរ៍ទី១៩ ដើមសតវត្សរ៍ទី២០ ក្នុងឆ្នាំ១៩០៦ ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះស៊ីសុវត្ថិ បាននាំអ្នករបាំទៅសម្ដែងនៅកណ្ដាលក្រុងប៉ារីស និងសម្ដែងច្រើនកន្លែងទៀតនៅក្នុងប្រទេសបារាំង។ មានរូបថត គំនូរ និងការសែតជាច្រើនជាភស្តុតាង ដែលគេបានចុះផ្សាយយ៉ាងល្បីល្បាញ»។

បើតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវពីសិលាចារិក និងរូបចម្លាក់ របាំព្រះរាជទ្រព្យ ឬរបាំក្បាច់បុរាណខ្មែរ ឬរបាំបុរាណខ្មែរ កកើតឡើងតាំងពីរាប់ពាន់ឆ្នាំមុនមកម្ល៉េះ។ គេបានរកឃើញភស្ដុតាងរូបចម្លាក់ស្រីរបាំ និងហនុមានធ្វើពីដីដុតផលិតនៅសតវត្សរ៍ទី២។ ជាលទ្ធផលនៃការសន្និដ្ឋានបានឱ្យដឹងថា របាំខ្មែរចាប់ពន្លកតាំងពីសត្សរ៍ទី១ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទ កៅឌិញ ក្នុងនាមជារបាំរាំថ្វាយអាទិទេព។ កាលពីសម័យបុរាណ គេរាំរបាំក្បាច់បុរាណថ្វាយតែអាទិទេព និងក្សត្រគ្រងផែនដី តែប៉ុណ្ណោះ។ សម័យក្រោយមកទៀត គេរាំសម្រាប់មន្ត្រីអង្គទូតធំៗ ដែលមានវត្តមានព្រះមហាក្សត្រផង។ រហូតដល់សម័យបច្ចុប្បន្ន របាំក្បាច់បុរាណខ្មែរ បានរាំនិងសម្ដែងនៅតាមកម្មវិធីថ្នាក់ជាតិធំៗ និងសម្ដែងស្ទើរតែគ្រប់ទីកន្លែង ក្នុងស្រទាប់មហាជន៕