ពលរដ្ឋនៅអារ៉ែង ទទួលផលដោយផ្ទាល់ និងប្រយោលពីវិស័យទេសចរក្នុងតំបន់

ជាតិ

បទយកការណ៍ / បទសម្ភាសន៍

ពលរដ្ឋនៅអារ៉ែង ទទួលផលដោយផ្ទាល់ និងប្រយោលពីវិស័យទេសចរក្នុងតំបន់

13, Jan 2019 , 5:59 pm

រូបភាព

ដោយ: ថ្មីៗ

កោះកុង៖ អារ៉ែងជាតំបន់ទេសចរណ៍ដ៏ទាក់ទាញបែបធម្មជាតិ នៅក្នុងខេត្តកោះកុង។ អ្នកទេសចរ អាចធ្វើដំណើរកម្សាន្តបែបផ្សងព្រេងទៅតំបន់ព្រៃភ្នំ ទឹកជ្រោះ និងមើលសត្វព្រៃជាដើម។ ក្រៅពីដើរកម្សាន្តក្នុងតំបន់ទេសចរណ៍ជាង៦០កន្លែង ភ្ញៀវទេសចរ ក៏បានរួមចំណែកជួយជីវភាពប្រជាជននៅក្នុងតំបន់ តាមរយៈការទទួលសេវាពីសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍តំបន់ស្ទឹងអារ៉ែងផងដែរ។ សហគមន៍នេះ មានផ្ដល់សេវាកម្មទេសចរណ៍៧ប្រភេទ ដែលផ្ដល់ប្រយោជន៍ទៅដល់ប្រជាជនទាំង៣ឃុំ។

ដើម្បីបានជ្រាបច្បាស់ សូមស្ដាប់បទយកការណ៍ដែលរៀបចំដោយ កញ្ញា ប៉ូ សាគុន នៃសារព័ត៌មានថ្មីៗដូចតទៅ៖

បើគេធ្វើដំណើរពីភ្នំពេញឆ្ពោះទៅខេត្តកោះកុង មានរយៈចម្ងាយ២៧១គីឡូម៉ែត្រ តាមផ្លូវជាតិលេខ៤ និងលេខ៤៨។ ទៅដល់ទីរួមខេត្តកោះកុង គេត្រូវធ្វើដំណើរ៨៥គីឡូម៉ែត្រទៀត តាមផ្លូវក្រាលក្រួសក្រហម ដែលអ្នកស្រុកតែងហៅថាផ្លូវបំបែកវាលពីរ ដើម្បីបានទៅដល់តំបន់អារ៉ែង។ ដំណើរដ៏វែងឆ្ងាយ លើផ្លូវក្រាលក្រួសក្រហមដូចពស់ដ៏ធំមួយ លូនកាត់ព្រៃ កាត់ភ្នំ អមដោយទេសភាពដ៏ស្រស់ត្រកាលនៃជួរភ្នំរាប់មិនអស់ លម្អដោយរុក្ខជាតិតូចធំមិនដាច់។

ជិះកាត់ភូមិអ្នកស្រុកចូលព្រៃ ផុតព្រៃចូលភូមិចម្ងាយផ្លូវប្រមាណ៨៥គីឡូម៉ែត្រ កំដរដោយទេសភាពព្រៃភ្នំធម្មជាតិដ៏ស្រស់បំព្រង នោះគេនឹងទៅដល់ភូមិជំនាប់ ឃុំជំនាប់ ស្រុកថ្មបាំង ខេត្តកោះកុង ដែលនៅទីនេះមានសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍តំបន់ស្ទឹងអារ៉ែង។ សហគមន៍នេះបង្កើតឡើយដើម្បីការពារធនធានធម្មជាតិ និងវប្បធម៌ប្រកបដោយនិរន្តរភាពដល់ក្មេងជំនាន់ក្រោយ ព្រមទាំងលើកកម្ពស់ដល់ជីវភាពប្រជាជនតាមរយៈសេវាទេសចរណ៍ ផ្សព្វផ្សាយ និងបន្ថែមចំណេះដឹងទៅក្មេងជំនាន់ក្រោយ ពីការទំនាក់ទំនងនិងវប្បធម៌ ជាមួយភ្ញៀវទេសចរ។

លោក ទិត្យ លី ជាប្រធានសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍តំបន់ស្ទឹងអារ៉ែង បាននិយាយថា គោលដៅធំៗ៣ចំណុចដែលសហគមន៍ផ្ដោតសំខាន់រួមមាន ការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ និងវប្បធម៌ លើកកម្ពស់ជីវភាពប្រជាជន រួមទាំងការផ្លាស់ប្ដូរចំណេះដឹង និងវប្បធម៌ រវាងអ្នកក្នុងតំបន់ ទៅភ្ញៀវដែលមកកម្សាន្ត។ លោក ទិត្យ លី បញ្ជាក់៖«ចង់អភិរក្សធនធានធម្មជាតិនិងវប្បធម៌ក្នុងតំបន់ ហើយទី២យើងចង់ឱ្យជីវភាពរបស់ប្រជាជនមានការរីកចម្រើន មានន័យថាបង្កើនមុខរបររបស់ពួកគាត់ ឱ្យគាត់មានការងារពីទេសចរណ៍ ហើយទី៣យើងចង់ឱ្យការផ្លាស់ប្ដូរនូវវប្បធម៌របស់ប្រជាជន និងភ្ញៀវទេសចរណ៍ ជាលក្ខណៈស្រូបយកចំណេះដឹងពីទេសចរណ៍»។

លោក ទិត្យ លី ដែលធ្វើការក្នុងសហគមន៍នេះអស់រយៈពេលបីឆ្នាំមកហើយនោះ ថាសមាគមន៍បានជ្រើសរើសសមាជិកសេវាកម្ម ដែលមានផ្ទះស្នាក់ ចុងភៅផ្ទះនិងព្រៃ ភ្នាក់ងារទេសចរណ៍ ម៉ូតូឌុប និងទូកចែវជាដើម ដែលគ្របដណ្ដប់ទាំង៣ឃុំនៅតំបន់អារ៉ែង។ លោកបន្ថែមយ៉ាងដូច្នេះ៖« យើងជ្រើសរើសគាត់ជាសមាជិកសេវាកម្ម ដែលមានសេវាកម្មចំនួន៧ ផ្ទះស្នាក់ មគ្គុទេសក៍ ចុងភៅភូមិនិងព្រៃ ម៉ូតូឌុប និងទូកចែវ។ សេវាកម្មទាំងនោះយើងអាចជ្រើសរើសគាត់ក្នុងមួយក្រុមៗ៣០ ឬ៥០នាក់។ ក្នុងចំណោមភ្ញៀវមកមួយក្រុម យើងប្រើប្រាស់បាន៣ទៅ៤សេវាកម្ម»។

តំបន់ទេសចរណ៍ជាង៦០កន្លែង អ្នកទេសចរ អាចមើលទេសភាពព្រៃភ្នំ សត្វព្រៃកម្រៗ និងទឹកជ្រោះ បានច្រើន ឬតិច អាស្រ័យទៅតាមភ្ញៀវទិញកញ្ចប់ទេសចរណ៍។ ប្រធានសហគមន៍បានពន្យល់យ៉ាងដូច្នេះ ៖« តំបន់គោលដៅសំខាន់ៗរបស់យើង មានមើលទេសភាពខ្នងភ្នំ ដូចជាខ្នងម្រេចកង្កែប មើលទឹកធ្លាក់មានកម្ពស់១៥០ម៉ែត្រ នៅឆាយតាប៉ាង។ មានតំបន់ឆាយនៅជិតៗ មានឆាយតាហីង ជាជុំរុំបោះតង់ ឆាយពោរ៩ និងវាលខ្សាច់។ មានប្រភេទតំបន់វប្បធម៌ដែរ ដូចជាមានពាងបុរាណមានឆ្អឹង ដែលមានអាយុកាលជាង៥០០ឆ្នាំ។ យើងក៏មានសត្វកម្រដូចជាក្រពើភ្នំ និងត្រីនាគដែរ។ កញ្ចប់ទេសចរណ៍ចាប់ពីមួយថ្ងៃ រហូតដល់៦យប់៧ថ្ងៃ។ សម្រាប់ភ្ញៀវម្នាក់ ក្នុងមួយថ្ងៃគាត់ចំណាយទៅលើមគ្គុទេសក៍ទេសចរណ៍តែ១០ដុល្លារ តែបើគាត់សម្រាកនៅក្នុងព្រៃគាត់ត្រូវចំណាយអស់២០ទៅ៣០ដុល្លារ»។

ក្រោយពីបង្កើតសហគមន៍ ប្រជាជនក្នុងតំបន់បានយល់ដឹងពីអត្ថប្រយោជន៍នៃការបង្កើតសហគមន៍ច្រើនជាងមុន ហើយឱ្យភ្ញៀវស្គាល់តំបន់អារ៉ែងកាន់តែច្រើន។ ចំណែកផលវិបាកវិញ លោក ទិត្យ លី បញ្ជាក់ថាមិនទាន់មានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគ្រប់គ្រាន់នៅឡើយ ដើម្បីបានទៅដល់ភូមិដាច់ស្រយាល រួមទាំងសេវាទូរសព្ទ និងកន្លែងទទួលទានអាហារនៅមិនទាន់បានល្អ។ ទោះជាយ៉ាងណា លោក ទិត្យ លី ថា សហគមន៍ធ្វើយ៉ាងណាជំរុញភ្ញៀវ ឱ្យទៅទទួលសេវានៅភូមិដាច់ស្រយ៉ាលឱ្យបានកាន់តែច្រើន។ លោក លី បន្ថែម ៖« ទាក់ទងជាមួយផលលំបាក គឺយើងនៅមិនទាន់មានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគ្រប់គ្រាន់ ទៅតាមភូមិដាច់ស្រយ៉ាល ក៏ដូចជាសេវាទូរសព្ទ ពិបាកទាក់ទងសមាជិកសេវាកម្ម ដើម្បីបម្រើសេវា។ មួយទៀតយើងមិនទាន់មានសម្ភារ ដូចជាឧបករណ៍គ្រប់គ្រាន់ក្នុងការបម្រើសេវាកម្មភ្ញៀវ ដូចជាកន្លែងញ៉ាំអាហារអីហ្នឹង។ ធ្វើយ៉ាងម៉េចជំរុញភ្ញៀវឱ្យគាត់បានទៅតំបន់ ភូមិដាច់ស្រយាលឱ្យបានគ្រប់ភូមិ ក្នុងដំណើរការបង្វិលវេនរបស់សមាជិក»។

សម្រាប់ការធ្វើដំណើរកម្សាន្តតាមព្រៃភ្នំនេះ ភ្ញៀវទេសចរគួរត្រៀមសម្ភារមួយចំនួននៅរដូវប្រាំងដូចជាស្បែកជើងប៉ាតា អាវរងា រីឯខែវស្សាត្រូវមានស្បែកជើងកវែង អាវរងា និងកាបូបការពារទឹកភ្ញៀវ។ ប្រធានសហគមន៍រូបនេះ បានសំណូមពរដល់ភ្ញៀវទេសចរសូមសហការជាមួយសហគមន៍ ដើម្បីជួយជីវភាពប្រជាជនក្នុងតំបន់ ដែលបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះ ៖« រដូវប្រាំងពួកគាត់ត្រូវមានស្បែកជើងប៉ាតា មានអាវរងាខ្លះដែរ អាចមានអង្រឹងសម្រាប់សម្រាក។ អ្វីដែលពួកគាត់ត្រូវត្រៀម គឺស្បែកជើងដើរព្រៃ អាវដៃវែងខោវែង។ រដូវវស្សាពួកគាត់ត្រូវត្រៀមស្បែកជើងកវែង សម្រាប់ដើរព្រៃដើរក្រុងទឹក ហើយពួកយើងក៏មានជួលអាវភ្ញៀងសម្រាប់រដូវវស្សាដែរ ហើយកាបូបរបស់ពួកគាត់ ត្រូវតែជាប្រភេទការពារទឹកភ្លៀង»។

ប្រជាជននៅក្នុងតំបន់អារ៉ែងភាគច្រើនគឺជាកសិករ។ ក្រៅពីកសិកម្ម ពួកគេមិនមានចំណូលអ្វីបន្ថែមឡើយ។ ដ្បិតតែចំណូលដែលបានពីការផ្ដល់សេវាកម្មដល់ភ្ញៀវទេសចរ នៅមិនទាន់ធ្វើឱ្យជីវភាពប្រជាជនក្នុងតំបន់ បានប្រសើរច្រើននៅឡើយ តែអ្នកភូមិនៅតែសប្បាយចិត្ត ព្រោះ បើមានភ្ញៀវមកលេងកាន់តែច្រើន ពួកគេក៏បានចំណូលកើនឡើងដែរ។

លោក ផេង ផាន់ ដែលមានវ័យ៣៦ឆ្នាំ គឺជាចុងភៅព្រៃ។ លោកបានធ្វើការនេះរយៈពេលមួយឆ្នាំមកហើយ។ កំពុងតែរៀបចំស្បៀងដាក់លើម៉ូតូ ដែលនឹងត្រូវធ្វើដំណើរទៅព្រៃភ្នំឱ្យបានមុនភ្ញៀវមកដល់ ដើម្បីចំអិនឱ្យឆ្អិនស្រេច។ លោក ផាន់ ឆ្លៀតផ្ដល់បទសម្ភាសឱ្យសារព័ត៌មានថ្មីៗថា អាហារដែលយកទៅចំអិននៅក្នុងព្រៃ មានពងទា និងត្រីចៀន។ យូរៗម្ដងមានម្ហូបទឹកដែរ។ លោក ផាន់ បញ្ជាក់ ៖«ភាគច្រើនមានចៀនពងទា ប្រឡាក់សាច់អាំង ត្រីអាំង។ ជួនកាលបើភ្ញៀវមកច្រើនគេមានសាច់គោ ពីនោះមកគេយកទៅហូប។ ម្ហូបទឹកស្លប្រហើរអី បានម្ដងម្កាលដែរ ដូចថាមានភ្ញៀវច្រើន កាន់ទៅមិនអស់វាពិបាកដែរ»។

រូបទី២

ចុងភៅរូបនេះមិនពិបាកឡើយ ក្នុងការធ្វើម្ហូបក្នុងព្រៃ ព្រោះលោកក៏ធ្លាប់ដើរព្រៃដែរ តែមានឧបសគ្គបន្តិចបន្ទួច នៅពេលដែលមានភ្លៀង។ ក្នុងមួយក្រុមភ្ញៀវ ត្រូវមានចុងភៅ២នាក់ ដើម្បីលីសម្ភារចម្អិន និងស្បៀង។ លោក ផាន់ នឹងទទួលបានប្រាក់១០ម៉ឺនរៀល ប្រសិនបើលោកចំអិនអាហារឱ្យភ្ញៀវ១០នាក់។ «បើថ្ងៃណាភ្លៀវរាងពិបាកបន្តិចដែរ បើរាំងមិនអីទេ។ ពេលភ្លៀងយើងមានតង់ប្រក់ពីលើ។ សាចខ្លះដែរបើមានខ្យល់មកខ្លាំង។ បើអត់ខ្យល់ដាំបាយធម្មតាដូចយើងដាំបាយក្នុងផ្ទះដែរ។ ខ្ញុំចុងភៅអីចឹង ខ្ញុំទៅមុន យើងត្រូវការដាំបាយឱ្យភ្ញៀវឆ្អិនមុន ភ្ញៀវទៅដល់គេហូប»។ នេះជាការបន្ថែមរបស់លោក ផាន់។

ចំណែកលោក សុខា តាំង អាយុ២៦ឆ្នាំ គឺជាភ្នាក់ងារនាំភ្ញៀវទេសចរ បាននិយាយថាខ្លួនធ្វើការនេះទើបបានរយៈពេល៧ខែ។ ជាអ្នកធ្លាប់មានបទពិសោធន៍ដើរព្រៃលោក តាំង ថាខ្លួនអាចដឹងពីផ្លូវសត្វសាហាវដើរ និងអាចហិតដឹងក្លិនសត្វសាហាវផងដែរ។ លោក សុខា តាំង បញ្ជាក់ ៖« ធ្លាប់ឃើញដានវា ធ្លាប់ដើរមើលឃើញផ្លូវវា ដល់ចឹងយើងប្រាប់ភ្ញៀវទៅ ភ្ញៀវដឹងដែរ។ យើងដើរទៅឃើញចេះតែឃើញហ្នឹង ដឹងសត្វទៅដល់ណាអស់ហើយ យើងមិនដឹងដែរ។ ធំក្លិនសត្វនោះ ក្លិនទឹកនោមវា ក្លិនវា មានតែជ្រូកទេលឿន»។

មគ្គទេសក៍ទេសចររូបនេះ មិនមានឧបសគ្គអ្វីឡើយសម្រាប់ការនាំភ្ញៀវដើរព្រៃ។ តែអ្វីដែលជាបញ្ហានោះ គឺការប្រើប្រាស់ភាសាអង់គ្លេសនៅពេលដែលនាំភ្ញៀវបរទេស។ ដើម្បីបង្ការសត្វសាហាវបៀតបៀននៅពេលយប់ គេត្រូវដុតភ្លើង។ លោក តាំង បញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះ ៖«ពិបាកត្រង់ថាយើងមិនចេះភាសាអង់គ្លេស យើងបានត្រឹមតែជូនទៅ តែគេមានអ្នកបកប្រែ។ នៅពេលយប់ ដើម្បីបញ្ចៀសពីសត្វសាហាវ មានតែដុតភ្លើងទេ។ វាធំក្លិនផ្សែងភ្លើង វាមិនមកជិតទេ»។

ងាកមកលោក ជួន វណ្ឌី ជាអ្នកដឹកភ្ញៀវតាមគោយន្តទៅតំបន់កម្សាន្ត ដែលទើបតែសម្រាកពីការបង់សំណាញ់នៅដងស្ទឹងអារ៉ែង បាននិយាយថា ខ្លួនបានចូលជាសមាជិកក្នុងសហគមន៍ ដោយដាក់សេវាម៉ូតូឌុប។ ព្រោះតែមិនមានលទ្ធភាព ដំបូងឡើយ លោកបានដាក់ម៉ូតូជាសេវាដឹកភ្ញៀវ ហើយយូរៗម្ដង លោកយកគោយន្តប្រើ ពេលមានភ្ញៀវច្រើនក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន។ «ទើបជូនគេបាន២ជើងនៅឡើយហ្នឹងខែហ្នឹង។ ក្នុងមួយជើងយកតម្លៃ១០ម៉ឺន។ គេហៅប្រាប់ថា ព្រលឹមឡើង គេចុះមកវិញហើយ អីចឹងនៅប្រហែលម៉ោង៧ ឬ៨ចឹង ខ្ញុំបើកគោយន្តទៅចាំគេ។

ពីមុនកាលគេបង្កើតហ្នឹង គេដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់សេវាហ្នឹងដែរ តែកាលនោះខ្ញុំមិនទាន់មានគោយន្ត អត់ទាន់មានម៉ូតូ ខ្ញុំដាក់តែសេវាម៉ូតូឌុបចោល»។ នេះជាការបន្ថែមរបស់លោក វណ្ឌី។

ក្រៅពីសេវាកម្មខាងលើ សេវាកម្មផ្ទះស្នាក់ ក៏សំខាន់ណាស់សម្រាប់ភ្ញៀវ។ កញ្ញា មាជ ពេញ គឺជាម្ចាស់ផ្ទះស្នាក់មួយរូប ដែលស្ថិតនៅក្នុងភូមិព្រៃស្វាយ ឃុំថ្មដូនពៅ ស្រុកថ្មបាំង ខេត្តកោះកុង។ ជនជាតិដើមភាគតិចជងរូបនេះ ផ្ដល់សេវាកម្មផ្ទះស្នាក់ក្នុងមួយបន្ទប់២ម៉ឺនរៀល ដែលអាចស្នាក់បាន២នាក់។ តម្លៃនេះ ត្រូវកាត់ចូលទៅសហគមន៍៨ពាន់រៀល។ ផ្ដល់សេវាផ្ទះស្នាក់ដល់ភ្ញៀវក៏ពិត តែសម្ភារប្រើប្រាស់ទាំងអស់សម្រាប់ផ្ដល់ឱ្យភ្ញៀវ ខាងសហគមន៍ជាអ្នកចំណាយ។

កញ្ញា ពេញ បន្ថែម ៖«មួយបន្ទប់ដាក់បាន២នាក់។ តែបើភ្ញៀវគាត់មិនចង់បែក អាចដាក់បីនាក់ យើងតកន្ទេលបាន។ គិតមួយបន្ទប់៥ដុល្លារហ្មង។ មុននឹងគេឱ្យយើងចូលហ្នឹង គេប្រាប់ថាទីមួយ ចេះសម្អាតផ្ទះ ហើយទីធ្លាផ្ទះត្រូវសម្អាតតែចំពោះខ្ញុំស្អាតចឹងតាំងពីដើម។ តម្រូវឱ្យមានរបង ហើយមានស្លាកផ្ទះ តែដោយសារខ្ញុំមិនទាន់ធ្វើ ទី៣គឺសម្ភារ ដែលគេចែកឱ្យយើង គឺយើងមិនប្រើប្រាស់ទេ ពេលណាមានភ្ញៀវទើបប្រើ»។

ផ្ទះដែលអាចដាក់ក្នុងសេវាកម្មបាន ទាល់តែបរិស្ថានស្អាតជានិច្ច ទាំងផ្ទះ និងទីធ្លាជំវិញផ្ទះ។ សម្រាប់សន្តិសុខនៅក្នុងភូមិនេះវិញ មិនមានចោរ ឬអសន្តិសុខនោះឡើយ ព្រោះមានប៉ូលិសល្បាតរាល់ល្ងាច និងយប់។ កញ្ញា ពេញ បញ្ជាក់ ៖« នៅទីនេះមិនមានចោរទេ សូម្បីរបស់របរទុកក្រោមផ្ទះក៏មិនអីដែរ ដោយសារតែប៉ូលិសគេធ្វើការ គេល្បាតរាល់យប់ និងពេលល្ងាច ហើយទី២ក្មេងៗស្ទាវ វាមិនមានការសេពគ្រឿងញៀននេះទេ។ តែបើសិនជាមានអ្នកចំណូលហូរចូលច្រើន អាហ្នឹងយើងមិនទាន់ថាដែរណា។ តែបើនៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ វាអត់មានក្មេងទំនើង ល្បែង។ មិនអត់មានសោះទេ មានដែរតែតិចតួច»។

សហគមន៍អេកូទេសចរណ៍តំបន់ស្ទឹងអារ៉ែង បើកដំណើរការនៅដើមឆ្នាំ២០១៦ ដោយទទួលជំនួយទាំងស្រុងពីអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃនេះ។ សហគមន៍នេះ មានគោលការឱ្យភ្ញៀវទេសចរទាំងជាតិ និងអន្តរជាតិ ទទួលសេវាពីសហគមន៍ ដើម្បីទ្រទ្រង់ជីវភាពប្រជាជន និងដើម្បីបង្ការគ្រោះថ្នាក់ជាយថាហេតុណាមួយ ដែលអាចកើតឡើងក្នុងពេលដើរព្រៃ។ តាំងពីបង្កើតរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន សហគមន៍អេកូទេសចរណ៍តំបន់ស្ទឹងអារ៉ែង ទទួលបានភ្ញៀវប្រមាណ២ពាន់នាក់ ដែលភាគច្រើនជាភ្ញៀវជាតិ៕