អន្តរជាតិ
Venezuela President Nicolas Maduro on Cuba attacks by US, June 16, 2017
×![]()
ដើមសប្តាហ៍នេះ រដ្ឋាភិបាលវ៉េណេស៊ុយអេឡារបស់លោក នីកូឡា ម៉ាឌុយរ៉ូ បានបង្ក្រាប ចលនាបះបោររបស់ក្រុមទាហានដោយជោគជ័យ។ ប៉ុន្តែនៅថ្ងៃពុធទី ២៣ ខេមករា តួអង្គនយោបាយថ្មីមួយដែលមានឥទ្ធិពល និងទទួលបានការគាំទ្រពីសហគមន៍អន្តរជាតិនោះលេចរូបរាងឡើងដើម្បីប្រជែងនឹងរបបដឹកនាំផ្តាច់ការនេះ។ តាមដងផ្លូវឯណោះវិញ ចលនាប្រជាជនភាគច្រើនមានចំណូលទាបក៏ចាប់ផ្តើមផុសផុលកាន់តែខ្លាំងដែរដើម្បីទាមទារឲ្យរបបដឹកនាំលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ចាកចេញ។ តើរបបដឹកនាំផ្តាច់ការរបស់លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ អាចឈានដល់ទីបញ្ចប់ឆាប់ៗមែនឬទេ? 
ប្រធានាធិបតីវេ៉ណេស៊ុយអេឡា លោក នីកូឡា ម៉ាឌុយរ៉ូ ទើបស្បថចូលកាន់តំណែងកាលពីថ្ងៃ ១០ ខែមករានេះដើម្បីដឹកនាំវេ៉ណេស៊ុយអេឡាក្នុងអាណត្តិទីពីរបន្តទៀត ស្របពេលដែលប្រទេសជាតិកំពុងធ្លាក់ដុនដាបកាន់តែខ្លាំងក្នុងវិបត្តិ។
គ្រាន់តែចូលកាន់តំណែងឡើងវិញភ្លាមមេដឹកនាំរូបនេះប្រកាសដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលអតិប្បមាររហូតដល់ ៣០០ភាគរយ ក្រោមហេតុផលជួយដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈម។ ប៉ុន្តែការបង្កើនប្រាក់ឈ្នួលនេះ មិនមែនជាដំណោះស្រាយពិតប្រាកដដែលអាចព្យាបាលជំងឺសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនេះឡើយ ហើយគេក៏មិនរំពឹងថា ការក្ស័យធននៃសេដ្ឋកិច្ចនេះនឹងត្រូវដោះស្រាយបានជោគជ័យក្រោមការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ក្នុងពេលឆាប់ៗដែរ។
វិបត្តិសង្គម អសន្តិសុខ អំពើហិង្សា ខ្វះខាតស្បៀង និងខ្វះថ្នាំសង្កូវដែលកើតឡើងចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៤ មកនោះបានបង្ខំឲ្យពលរដ្ឋវ៉េណេស៊ុយអេឡាលើសបីលាននាក់ទៅហើយត្រូវបង្ខំចិត្តរត់ភៀសខ្លួនទៅរកទីកន្លែងសមរម្យដើម្បីកសាងជីវិតថ្មី។
ប្រជាជនជាច្រើនលាននាក់ផ្សេងទៀតកំពុងស្វែងរកឱកាសដើម្បីចាកចេញពីវ៉េណេស៊ុយអេឡាដូចគ្នា ខណៈដែលខ្លះទៀតនៅលួចសង្ឃឹមថា ការផ្លាស់ប្តូរទ្រង់ទ្រាយធំមួយដែលនឹងកើតឡើងឆាប់ៗនៅក្នុងក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំនៃរដ្ឋសម្បូរហូរហៀរដោយសារប្រេងនេះ។
១.វិបត្តិវ៉េណេស៊ុយអេឡាឈានដល់ចំណុចរបត់ថ្មី
នៅថ្ងៃពុធទី ២៣ ខែមករា អ្នកនយោបាយប្រឆាំងរបបដឹកនាំលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ និងជាប្រធានរដ្ឋសភា លោក Juan Guaidó បានប្រកាសខ្លួនជាមេដឹកនាំថ្មីរបស់វ៉េណេស៊ុយអេឡា ដើម្បីតតាំងនឹងរបបដឹកនាំលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ នេះផង។ តាមពិតទៅ នៅវ៉េណេស៊ុយអេឡា មានសភាពីរ។ សភាមួយមានឈ្មោះថា សភាធម្មនុញ្ញាដែលដឹកនាំនិងកាន់តកាប់ដោយមនុស្សស្និទ្ធលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ។ សភាមួយទៀតគឺរដ្ឋសភា ដែលអាសនៈភាគច្រើនកាន់កាប់ដោយអ្នកនយោបាយប្រឆាំងដែលបានជាប់ឆ្នោតតាំងពីឆ្នាំ ២០១៥។ ប៉ុន្មាននាទីប៉ុណ្ណោះ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកាណាដាលោកស្រី Chrystia Freeland ចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ប្រកាសទទួលស្គាល់លោក Guaidó ជាប្រធានាធិបតីស្តីទី សន្យាឈរជាមួយប្រជាជនវ៉េណេស៊ុយអេឡាដើម្បីស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យផងដែរ។ រដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះប្តេជ្ញាគាំទ្រលោក Guaidó ដឹកនាំវ៉េណេស៊ុយអេឡាទៅរកការបោះឆ្នោតប្រជាធិបតេយ្យ និងទាមទារឲ្យលោក ម៉ាឌុយរ៉ូចុះចេញដែរ។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុបលោក Donald Tusk បានប្រកាសថា លោកសង្ឃឹមរាល់សមាជិកសហភាពអឺរ៉ុបអាចរួមគ្នាជាធ្លុងមួយដើម្បីគាំទ្រកម្លាំងប្រជាធិបតេយ្យនៅក្នុងប្រទេសវ៉េណេស៊ុយអេឡាដែរ។
ចំណែកមហាអំណាចអាមេរិកក៏ប្រកាសទទួលស្គាល់ប្រមុខរដ្ឋវ៉េណេស៊ុយអេឡាថ្មីដែរ។ ការប្រកាសទទួលស្គាល់នេះ នាំឲ្យរបបដឹកនាំលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ប្រកាសផ្តាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយអាមេរិកតែម្តងដោយ ទុកពេល៧២ម៉ោងឲ្យមន្ត្រីទូតអាមេរិកចាកចេញ។ ម៉ាឌុយរ៉ូ ចោទថា អាមេរិកកំពុងព្យាយាមរៀបចំចលនារដ្ឋប្រហារទម្លាក់របបដឹកនាំស្របច្បាប់ និងព្យាយាមគ្រប់គ្រងវ៉េណេស៊ុយអេឡាពីចម្ងាយផង។ យ៉ាងណាមិញ អាមេរិកបដិសេធផ្តាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយវ៉េណេស៊ុយអេឡា ដោយអះអាងថា ម៉ាឌុយរ៉ូ គ្មានអំណាចស្របច្បាប់អ្វីផ្តាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយខ្លួនឡើយ ហើយអាមេរិកនឹងបន្តទំនាក់ទំនងការទូតនិងធ្វើការងារជាមួយមេដឹកនាំថ្មីលោក Guaidó វិញ។
គ្មានការដកមន្ត្រីទូតអាមេរិកចេញតាមការទាមទារទេ បើតាមការអះអាងរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកលោក ម៉ៃ ប៉ុមប៉េអូ។ ហើយរាល់ការគំរាមកំហែង ឬប៉ះពាល់ដល់អ្នកការទូតអាមេរិកនឹងអាចជំរុញឲ្យមានការចាត់វិធានការធ្ងន់ៗពីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនភ្លាមៗផង។
ចំណែកសមាជិកអង្គការរដ្ឋអាមេរិកផ្សេងទៀតដើរតាមមហាអំណាចអាមេរិកដែរ ដូចជាប្រេស៊ីល, អាហ្សង់ទីន, កូឡុំប៊ី, ស៊ីលី,ប៉េរូ, អេក្វាឌ័រ,ក្វាតេម៉ាឡា, ប៉ាណាម៉ា, ហុងឌូរ៉ាស, កូស្តារីកា និងប៉ារ៉ាហ្កាយ ជាច្រើនបានចេញមុខប្រកាសទទួលស្គាល់លោក Guaidó ជាប្រធានាធិបតីស្តីទី និងស្របច្បាប់តែមួយគត់ដែរ។ ម៉ិកស៊ិក, គុយបា និងបូលីវី នៅទទួលស្គាល់របបដឹកនាំលោក ម៉ាឌុយរ៉ូដដែល។
២. អវសាន្តនៃរបបដឹកនាំផ្តាច់ការ ម៉ាឌុយរ៉ូ មកដល់ពេលនេះ?
វាជាសំណួរដែលពិបាកឆ្លើយ ប៉ុន្តែប្រហែលវាជារឿងដែលពលរដ្ឋវ៉េណេស៊ុយអេឡាចង់បាន។ ការបន្តដឹកនាំរបស់លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ នឹងធ្វើឲ្យវិបត្តិកើតឡើងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ និងកាន់តែពិបាកដោះស្រាយ ហើយប្រជាជនកាន់តែរងទុក្ខវេទនាថែមទៀត។
បច្ចុប្បន្ននេះ របបដឹកនាំលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ស្ថិតក្នុងសមរភូមិដែលមានមុខច្រើនពោលគឺទាំងក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុកដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ។ ការលេចឡើងនៃមេដឹកនាំថ្មីដែលប្រជែងនឹងរបបដឹកនាំរបស់លោកជាការគំរាមកំហែងដ៏ធំផ្នែកនយោបាយ ខ្លះចាត់ទុកវាជារដ្ឋប្រហារផង។ ចំណែកសម្ពាធ និងលទ្ធភាពដែលអាចមានចំណាត់ការតឹងរ៉ឹងពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ឬអង្គការតំបន់ក៏កំពុងក្លាយឧបសគ្គដ៏គ្រោះថ្នាក់ទៀតសម្រាប់លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ផ្ទាល់ផង។
ដោយឃើញស្ថានការមិនស្រួល លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ បានប្រញាប់អំពាវនាវឲ្យទាហាន និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធរក្សាវិន័យឲ្យខ្ជាប់ខ្ជួន និងរួបរួមគ្នាជាធ្លុងមួយ ដើម្បីទប់ទល់នឹងរាល់ការគំរាមកំហែងដល់របបដឹកនាំរបស់លោកផង។
ក្រសួងការពារជាតិវេណេស៊ុយអេឡា ដែលទទួលបន្ទុកការពាររបបដឹកនាំលោក ម៉ាឌុយរ៉ូនោះ បានចេញមុខប្រកាសគាំទ្រតែរដ្ឋាភិបាលលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ តែមួយគត់ ហើយរាល់ការតាំងខ្លួនជាប្រធានាធិបតីប្រជែងនឹងមេដឹកនាំស្របច្បាប់នោះជាទង្វើដែលមិនអាចអត់ឱនឲ្យបានឡើយ។
រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិវ៉េណេស៊ុយអេឡាលោក Vladimir Padrino Lopez ថ្លែងក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនដូច្នេះ៖ « ទាហាននៃប្រជាជាតិវ៉េណេស៊ុយអេឡាមិនទទួលយកឡើយប្រធានាធិបតីដែលប្រកាសខ្លួនឯងដើម្បីប្រយោជន៍សួនតួ ឬការប្រកាសខ្លួនជាមេដឹកនាំផ្ទុយពីច្បាប់នោះ»។
បច្ចុប្បន្ន យោធាវ៉េណេស៊ុយអេឡានៅតែស្ម័គ្រស្មោះនឹងលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ និងរបបដឹកនាំមែន។ ប៉ុន្តែគេមិនអាចធានាបានថា កងកម្លាំងនេះនឹងបន្តស្ម័គ្រស្មោះចំពោះលោកបានយូរកម្រិតណាទេ។ ចលនាទាហានបះបោរកើតឡើងកាលពីដើមសប្តាហ៍នេះ ជាសញ្ញាមួយដ៏គ្រោះថ្នាក់ និងគួរជាក្តីបារម្ភខ្លាំងសម្រាប់របបដឹកនាំលោក ម៉ាឌុយ ថ្វីបើវាត្រូវបានបង្ក្រាបទាំងស្រុងក៏ដោយ។ ចលនាស្រដៀងគ្នានេះអាចនឹងកើតឡើងនៅពេលណាមួយផ្សេងទៀតនៅពេលអនាគតផង។
ដូចបានរៀបរាប់ខាងលើស្រាប់ សម្ពាធពីសហគមន៍អន្តរជាតិជាពិសេសមហាអំណាចដូចជាអាមេរិក និងកាណាដាកំពុងកើនឡើងខ្លាំង។ លើសពីនេះ គេក៏ឃើញមានការលើកឡើងជាចំហរបស់បណ្តាមេដឹកនាំប្រទេសជិតខាងវ៉េណេស៊ុយអេឡាដែលត្រៀមខ្លួនជាស្រេចដើម្បីជំរុញឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរមួយ និងស្តារប្រជាធិបតេយ្យពេញលេញនៅក្នុងរដ្ឋអាមេរិកឡាទីនមួយនេះផងដែរ។
ថ្លែងនៅវេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក (WEF) នាទីក្រុងដាវ៉ូសកាលពីថ្ងៃ អង្គារទី ២២ខែមករា ប្រធានាធិបតីប៉ារ៉ាហ្កាយ Mario Abdo Benítez បាននិយាយថា លោកគាំទ្រការផ្លាស់ប្តូរនៅវ៉េណេស៊ុយអេឡា ក្នុងករណីដែលស្ថាប័ននីតិបញ្ញាត្តិប្រទេសនេះចេញវិធានការជាក់ស្តែងនោះ។ ចំណែកមេដឹកនាំអាមេរិកខាងត្បូងផ្សេងទៀតក៏ឯកភាពគ្នាដែរថា វិបត្តិវ៉េណេស៊ុយអេឡា ជាបញ្ហាតំបន់ដែលត្រូវដោះស្រាយ និងមិនអាចបន្តឲ្យអូសបន្លាយយូរអង្វែងឡើយ។ ដោះស្រាយបែបណា ឬត្រូវមានវិធានការបែបណាទៀតនោះ គេមិនទាន់អាចទាយដឹងច្បាស់ឡើយ។
ក្នុងពេលនេះ ក្រៅតែពីឧបសគ្គនយោបាយផ្ទៃក្នុង លទ្ធភាពនៃការបះបោររបស់កងទ័ព ក៏ដូចជាលទ្ធភាពនៃការអន្តរាគមន៍របស់សហគមន៍អន្តរជាតិ និងតំបន់ របបដឹកនាំផ្តាច់ការលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ក៏ទំនងជាពិបាកទប់ទល់នឹងកម្លាំងប្រជាជនដែលចាប់ផ្តើមងើបតវ៉ា និងស្រេកឃ្លានចង់បានការផ្លាស់ប្តូរ ដ្បិតពួកគេលែងអាចទ្រាំទ្របាននឹងទុក្ខលំបាកវេទនាដែលអូសបន្លាយរាប់ឆ្នាំមកនេះហើយ។
តាមចិញ្ចើមថ្នល់ ពលរដ្ឋវ៉េណេស៊ុយអេឡារាប់ពាន់នាក់ចេញមកចូលរួមចលនាបាតុកម្មយ៉ាងផុសផុលដើម្បីប្រឆាំងរបបដឹកនាំលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ។ អាចនិយាយបានថា ចលនាបាតុកម្មមិនមែនជារឿងចម្លែកទេសម្រាប់វ៉េណេស៊ុយអេឡាដែលរួមរឹតដោយវិបត្តិ ប៉ុន្តែចលនាតវ៉ាផុសផុលក្នុងចំណោមពលរដ្ឋចំណូលទាបពេលនេះជារឿងដែលគ្រប់គ្នាត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ ហើយវាក៏អាចកែប្រែជោគវាសនារដ្ឋអាមេរិកឡាទីនមួយនេះផងក៏មិនដឹង។
បាតុកម្មពីមុនៗ វាចាប់ផ្តើមឡើងនៅតែក្នុងតំបន់ដែលមានប្រជាជនវណ្ណៈកណ្តាលរស់នៅប៉ុណ្ណោះដូចជារដ្ឋធានីការ៉ាកាស និងទីក្រុងធំៗ។ ប្រជាជនវណ្ណៈកម្មករព្យាយាមមិនយកខ្លួនបៀតនឹងចលនាទាំងឡើយ ដែលវាជាហេតុបណ្តាលឲ្យរបបដឹកនាំ ម៉ាឌុយរ៉ូ រក្សាអំណាចនិងឥទ្ធិពលខ្លួនខ្លាំងដែរ។
ប៉ុន្តែពេលនេះ បើតាមកាសែត Washington Post បាតុកម្មតវ៉ាចាប់ផ្តើមលេចចេញពីតំបន់ប្រជាជនក្រីក្រ វណ្ណៈកម្មកររស់នៅវិញម្តងសូម្បីតែនៅក្នុងតំបន់ដែលមានប្រជាជនគាំទ្ររបបដឹកនាំបច្ចុប្បន្ន ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ វាហាក់បីដូចជាមានភាពស្ងៀមស្ងាត់នៅតាមទីក្រុងធំៗវិញម្តង។ យ៉ាងណាមិញភាពស្ងៀមស្ងាត់នេះគ្មានអ្វីត្រូវឆ្ងល់ឡើយ។ វាមិនមែនមានន័យថា វណ្ណៈកណ្តាលលែងចង់តវ៉ាទេ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋទាំងនេះស្ថិតក្នុងចំណោមប្រជាជនលើសបីលាននាក់ដែលបានរត់ភៀសខ្លួនទៅក្រៅប្រទេសរួចទៅហើយនោះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ បើទោះជាមិនមានសម្ពាធ ឬការអន្តរាគមន៍ពីក្រៅក៏ដោយចុះ របបដឹកនាំលោក ម៉ាឌុយរ៉ូនេះនៅតែគេចផុតពីការដួលរលំដែរ។ គ្រាន់តែវាត្រូវកើតឡើង ក្នុងរយៈពេលយូរប៉ុណ្ណោះ។ របបមួយនេះ ដួលរលំដោយសារលែងអាចគ្រប់គ្រងប្រជាជនក្នុងប្រទេសបានទៀត ដ្បិតប្រជាជនបន្តរត់ភៀសខ្លួនអស់។ វាប្រហែលជារឿងពិបាកស្រម៉ៃឃើញណាស់ស្ថានភាពបែបនេះ ប៉ុន្តែកុំភ្លេចថា តាមរបាយការណ៍ទីភ្នាក់ងារអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួនកាលពីខែវិច្ឆិកា ចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៤ មក ប្រជាជនវ៉េណេស៊ុយអេឡាដែលភៀសខ្លួនកើនឡើងលើបីលាននាក់រួចទៅហើយ។
ចំណែកច្រើនលាននាក់ផ្សេងទៀតបន្តស្វែងរកឱកាសដើម្បីចាកចេញដែរ ខណៈដែលស្ថានការណ៍កាន់តែដុនដាបទៅ។ នៅពេលដែលគ្មានប្រជាជននៅក្នុងស្រុកទៀត អ្នកនយោបាយមួយក្តាប់តូចស្ថិតក្រោមរបបដឹកនាំលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ក៏គ្មានឱកាសនឹងដឹកនាំប្រទេសទៀតដែរ៕
Tag:
វ៉េណេស៊ុយអេឡា
នីកូឡា ម៉ាឌុយរ៉ូ
Juan Guaidó
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
