ជាតិ
ការសិក្សាស្វែងយល់ពីផលប៉ះពាល់ នៃការផ្លាស់ប្តូរលើស្ថានភាពគ្រប់គ្រងជលផល នៅក្នុងបឹងទន្លេសាប
រូបភាពពីលើអាកាសតាមដងស្ទឹងសង្កែ (ដៃបឹងទន្លេសាប) នៃភូមិបណ្តែតទឹក និងឧបករណ៍នេសាទបែបបុរាណ «ឈ្នុក» នៅក្នុងភូមិពាមសីម៉ា ឃុំព្រៃចាស់ ស្រុកឯកភ្នំ បាត់ដំបង ។ រូបភាព៖ ឈុត ឈាណា / អច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គ។
×![]()
គម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គ សហការជាមួយវិទ្យស្ថានស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍ជលផលទឹកសាប នៃរដ្ឋបាលជលផល បានធ្វើការសិក្សាមួយ អំពីបឹងទន្លេសាប និងទន្លេសាប ព្រមទាំងការនេសាទផងដែរ ដើម្បីជួយការពារបរិស្ថាន និងទិន្នផលនេសាទ។ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះ នឹងធ្វើឡើងនៅតាមតំបន់មួយចំនួន តាមបណ្តាខេត្តជុំវិញបឹងទន្លេសាប កំពង់ធំ សៀមរាប បាត់ដំបង និងពោធិសាត់ ចាប់ពីថ្ងៃទី ២២ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៩ ដល់ថ្ងៃទី ៣ខែកុម្ភ ឆ្នាំ២០១៩។ ក្រុមអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវសង្ឃឹមថា ប្រជានេសាទ និងអតីតៈម្ចាស់ឡូតិ៍នេសាទ នឹងផ្តល់ព័ត៌មានជាក់លាក់ នៃប្រភេទត្រីសំខាន់ៗខ្លះ និងការប្រែប្រួលក្នុងឆ្នាំកន្លងទៅ ដើម្បីជាជំនួយដល់ក្រុមអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់ អំពីស្ថានភាពមច្ចុប្បន្នរបស់វា។
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះ ផ្តោតសំខាន់ទៅលើត្រីចំនួន៦ប្រភេទ មានដូចជា៖ ត្រីកញ្ជនជ័យ (Channa lucius) ត្រីឆ្តោ (Channa micropeltes) ត្រីប្រម៉ា (Boesemania notopterus) ត្រីស្លាត (Notopterus notopterus) ត្រីក្លាំងហាយ (Belodontichthys truncates) ត្រីប្រាធំ (Pangasianodon hypophthalmus).
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះ ផ្តោតសំខាន់ទៅលើត្រីចំនួន៦ប្រភេទ មានដូចជា៖ ត្រីកញ្ជនជ័យ (Channa lucius) ត្រីឆ្តោ (Channa micropeltes) ត្រីប្រម៉ា (Boesemania notopterus) ត្រីស្លាត (Notopterus notopterus) ត្រីក្លាំងហាយ (Belodontichthys truncates) ត្រីប្រាធំ (Pangasianodon hypophthalmus).
លោកនុត សាវ៉ាត (ទី១) លោក អ៊ឹម សេដ្ឋា (ទី២) កញ្ញា តេរ៉េហ្សា ខាំប៊ែល (ទី៣) លោក ង៉ោ ប៉េងប៊ុន (ទី៥) កញ្ញា អេលីហ្សាប៊េត អេវើរ៉េស (ទី៨) និងកញ្ញា សារ៉ាយ សាម៉ាឌី (ទី៩) ព្រមទាំងប្រជានេសាទ បន្ទាប់ពីធ្វើសម្ភាសន៍ នៅឃុំចំណាក្រោម ខេត្តកំពង់ធំ។ រូបភាព៖ ឈុត ឈាណា / អច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គ។
កញ្ញា តេរ៉េសា ខាំបែល អ្នកជីវវិទូជលផល និងជាអ្នកសរសេរគម្រោង មកពីរ៉េណូ ណេវ៉ាដា សហរដ្ឋអាមេរិក បានឲ្យដឹងថា៖ «គោលបំណងនៃការធ្វើការសិក្សានេះ គឺដើម្បីស្វែងយល់ពីស្ថានភាពជលផលនៅក្នុងបឹងទន្លេសាប និងដៃរបស់វា មុននឹងក្រោយនៃការកែទម្រង់ជលផលក្នុងឆ្នាំ ២០០០ និង២០១២។ ក្នុងនោះផងដែរ គឺដើម្បីយល់ដឹងពីនិន្នាការនៃដង់ស៊ីតេប្រភេទត្រីដែលមានតម្លៃខាងសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់។
ការនេសាទនៅក្នុងបឹងទន្លេសាប និងដៃរបស់វា គឺជាការនេសាទត្រីទឹកសាប ដែលមានផលិតភាពខ្ពស់បំផុតមួយ នៅក្នុងពិភពលោក។ ប្រជាជនប្រមាណ ៦ លាននាក់ បានពឹងផ្អែកលើការនេសាទសម្រាប់ម្ហូបអាហារ និងជីវភាព។ មុនឆ្នាំ ២០០០ ការគ្រប់គ្រងជលផលទឹកសាប ត្រូវបានផ្តោតលើឡូត៍នេសាទ ដែលបានធ្វើអាជីវកម្មលើការនេសាទនៅក្នុងដែនទឹកកម្ពុជា រួមមានបឹងទន្លេសាប និងដៃរបស់វាផងដែរ។ ដោយសារការកើតមានជម្លោះ រវាងប្រជានេសាទជាលក្ខណៈគ្រួសារ និងម្ចាស់ឡូត៍នេសាទ រដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចកាត់បន្ថយឡូត៍នេសាទ នៅក្នុងបឹងទន្លេសាប និងដៃរបស់វា ប្រមាណ ៥៦% នៅឆ្នាំ ២០០១ និងបន្ទាប់មក បានលុបបំបាត់ចោលទាំងស្រុង ក្នុងឆ្នាំ ២០១២។
ដើម្បីស្វែងយល់ពីផលប៉ះពាល់ នៃការផ្លាស់ប្តូរលើស្ថានភាពគ្រប់គ្រងជលផល នៅក្នុងបឹងទន្លេសាប យើងកំពុងធ្វើសម្ភាសន៍ជាមួយក្រុមមនុស្ស ដែលមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងការធ្វើនេសាទ អ្នកធ្វើការនេសាទពេញម៉ោង អតីតម្ចាស់ឡូត៍នេសាទ ម្ចាស់ឡូតិ៍ដាយ (នៅទន្លេសាប) និងមន្ត្រីរដ្ឋបាលជលផលតាមបណ្តាខេត្តផងដែរ។
ព័ត៌មានដែលប្រមូលបានពីភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងនេះ នឹងបង្ហាញពីផលប៉ះពាល់ខ្លះៗ នៃកំណែទម្រង់ការគ្រប់គ្រងលើការនេសាទ យន្តការពីក្រោយផលប៉ះពាល់ទាំងនេះ និងសំណូមពរដើម្បីកែលម្អ។ វាក៏នឹងបង្ហាញពីនិន្នាការនៃដង់ស៊ីតេប្រភេទត្រីចំនួន ៦ប្រភេទ ដែលមានតម្លៃសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ផងដែរ។ លទ្ធផលនៃការស្ទង់មតិនេះ នឹងជួយអ្នកគ្រប់គ្រងជលផលទឹកសាបដ៏សំខាន់បំផុតនេះ ដើម្បីយល់ដឹងពីរបៀបគ្រប់គ្រង និងការពារធនធាននេះ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព»។
លោក ង៉ោ ប៉េងប៊ុន មន្ត្រីគម្រោង អច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គ និងកញ្ញា អេលីហ្សាប៊េត អេវើរ៉េស កំពុងសម្ភាសន៍ប្រជានេសាទ នៅក្នុង ភូមិបណ្តែតទឹក ពាមសីម៉ា ឃុំព្រៃចាស់ ស្រុកឯកភ្នំ បាត់ដំបង ដងស្ទឹងសង្កែ (ដៃបឹងទន្លេសាប)។ រូបភាព៖ ឈុត ឈាណា / អច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គ។
កញ្ញា អេលីហ្សាប៊េត អេវើរ៉េស និស្សិតថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រនៅសាកលវិទ្យាល័យណេវ៉ាដា រ៉េណូ សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាសមាជិកម្នាក់ នៅក្នុងក្រុមសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះ បានឲ្យដឹងថា៖ «ខ្ញុំជានិស្សិតកិត្តិយស នៅសាកលវិទ្យាល័យណេវ៉ាដា ដែលបានចុះឈ្មោះចូលរៀននៅមហាវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្ត្រនេះ។ ខ្ញុំកំពុងសិក្សាផ្នែកជីវវិទ្យា ជាមួយគីមីវិទ្យា និងការអភិរក្សសត្វព្រៃ។ ចំណាប់អារម្មណ៍របស់ខ្ញុំជាពិសេស គឺការស្រាវជ្រាវ និងការអភិរក្សជលផល។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថានឹងបញ្ចប់ការសិក្សានៅខែឧសភា និងចូលរៀននៅមហាវិទ្យាល័យដើម្បីបន្តការសិក្សារបស់ខ្ញុំ។
ពេលនេះ ខ្ញុំរំភើបខ្លាំងណាស់ ដែលត្រូវបានអញ្ជើញឲ្យចូលរួមក្នុងការសិក្សានេះ។ ក្នុងនាមជាអ្នកស្ម័គ្រចិត្ត ខ្ញុំនឹងធ្វើការជាមួយក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវដែលមកពីគម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គ។ ខ្ញុំនឹងជួយកត់ត្រាបទសំភាសន៍ជាមួយអ្នកនេសាទ នៅបឹងទន្លេសាប និងដៃរបស់វា។ ខ្ញុំនឹងជួយក្រុមដើម្បីវិភាគទិន្នន័យ នៅពេលយើងត្រឡប់ទៅសហរដ្ឋអាមេរិកវិញ ដើម្បីធ្វើការស៊ើបអង្កេតពីផលប៉ះពាល់នៃសកម្មភាពគ្រប់គ្រង លើការនេសាទក្នុងតំបន់ និងកំណត់ពីរបៀបដែលចំនួនត្រីបានប្រែប្រួលតាមពេលវេលា។
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
