ជាតិ
សង្គមជាតិ
ការស្រាវជ្រាវរកឃើញថានៅក្រុងអង្គរធំមានសំណង់ព្រះវិហារពុទ្ធសាសនាសរុប ៧០ទីតាំង
×![]()
អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា សហការជាមួយសាកលវិទ្យាល័យជាតិ តូរូនតូ នៃប្រទេសកាណាដា បាននិងកំពុងធ្វើកំណាយស្រាវជ្រាវខឿនគ្រឹះព្រះវិហារពុទ្ធសាសនានៅតំបន់អង្គរធំ។ តាមពិតទៅការរកឃើញខឿនព្រះវិហារនេះ គឺមានជាង ១០០ឆ្នាំមកហើយ ដែលធ្វើឡើងដោយជនជាតិអាមេរិក បារាំង និងខ្មែរ ដែលរកឃើញខឿនព្រះវិហារសរុប ៧០កន្លែង នៅបរិវេណក្រុងអង្គរធំ តែពុំទាន់មានអ្នកស្រាវជ្រាវណាធ្វើកំណាយ និងសិក្សាស៊ីជម្រៅឡើយ ទើបតែពេលនេះ ដែលមានការស្រាវជ្រាវជាជំហានដំបូង ដែលធ្វើការសម្អាតខឿនព្រះវិហារចំនួន ៨កន្លែងផ្សេងគ្នា និងធ្វើកំណាយចំនួន ៣ទីតាំង។ កំណាយនៅទីតាំងព្រះវិហារចំនួន ៣ទីតាំង អ្នកស្រាវជ្រាវបានប្រទះនូវបំណែកវត្ថុបុរាណមួយចំនួន និងបានយកវត្ថុទាំងនោះទៅរក្សាទុកទីសុវត្ថិភាព ដើម្បីសិក្សាស្រាវជ្រាវជាបន្តទៀត។ 
អ្នកស្រាវជ្រាវកំពុងធ្វើកំណាយនៅទីតាំងទី៣ ដែលស្ថិតនៅខ្លោងទ្វារខ្មោច ក្នុងគម្រោងស្រាវជ្រាវមួយឈ្មោះថា «គម្រោងព្រះវិហារអង្គរ» (Angkor Vihara Project ) អ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញនូវបំណែកនៃវត្ថុមួយចំនួន កុលាលភាជន៍ ក្បឿង ឆ្អឹង ធ្យូង ថ្ម បំណែកព្រះហស្ថរបស់ព្រះពុទ្ធ។ល។ អ្វីដែលសំខាន់ជាងនេះទៀតនោះ គឺអ្នកស្រាវជ្រាវបានសន្មតថា ទំហំ និងរចនាសម្ព័ន្ធរបស់ព្រះវិហារទាំងអស់ដែលឆ្លងកាត់ការស្រាវជ្រាវនាពេលកន្លងមក មានភាពខុសគ្នា។
បេក្ខភាពបណ្ឌិត Andrew Harris អ្នកគ្រប់គ្រងគម្រោង Angkor Vihara Project ដែលជាបុរាណវិទូនៃសាកលវិទ្យាល័យជាតិតូរូនតូបានពន្យល់ថា ការរកឃើញពីរចនាសម្ព័ន្ធរបស់សំណង់ព្រះវិហារពុទ្ធសាសនាជាចំណុចសំខាន់ដែលបញ្ជាក់ថា ការកសាងទាំងនោះធ្វើឡើងទៅតាមតម្រូវការរបស់សហគមន៍នៅទីនោះ តួយ៉ាងដូចជាថាតើ សហគមន៍ចង់សង់ចេតិយក្នុងព្រះវិហារទាំងនោះដែរឬទេ ជាដើម។ លោកពន្យល់ថា សំណង់ព្រះវិហារទាំងនោះ សង់ពីស.វទី១៣ដល់ទី១៧ នៃគ្រឹស្តសករាជ។
តាមការបញ្ជាក់របស់ប្រធានគម្រោង ការស្រាវជ្រាវដំបូងនៃគម្រោងស្រាវជ្រាវខឿនព្រះវិហារពុទ្ធសាសនានៅក្រុងអង្គរធំ គឺបានសម្អាតទីតាំងខឿនព្រះវិហារចំនួន ៨ទីតាំងផ្សេងៗគ្នា និងធ្វើកំណាយ៣ទីតាំង។ ទីតាំងទី១ ស្ថិតនៅខាងជើងក្លោងទ្វារទន្លេអុំ និងទីតាំងទី២ ស្ថិតនៅខាងលិចក្លោងទ្វារតាកាវ និងកំណាយទី៣ ស្ថិតនៅខាងលិចក្លោងទ្វារខ្មោច ដែលទីតាំងនេះបានរកឃើញបំណែកកុលាលភាជន៍ បំណែកធ្បូង ពិសេសអ្នកស្រាវជ្រាវបានធ្វើកំណាយលើគ្រឹះនៃសន្លឹកសិមា ដើម្បីដឹងពីអាយុកាល។ ក្នុងទីតាំងទី៣នេះដែរ អ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញចេតិយចំនួន ៧កន្លែង និងកំពុងធ្វើកំណាយផងដែរ។
គួរបញ្ជាក់ថា គម្រោងស្រាវជ្រាវខាងលើនេះ មានរយៈពេលជិត១ខែ ចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី១១ ខែមករា ដល់ទី៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩។ តាមការសង្កេតរបស់អ្នកស្រាវជ្រាវសំណង់ព្រះវិហារពុទ្ធសាសនាថេរវាទ ភាគច្រើនមានសង់នៅតាមក្លោងទ្វារនៃក្រុងអង្គរធំ ដូចជាព្រះវិហារ ៧ល្វែង ព្រះវិហារតាំងតុ ព្រះវិហារព្រះអង្គងោក និងព្រះវិហារព្រះអង្គគោកធ្លកជាដើម។ល៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រេសិត»មានន័យដូចម្តេច?
5 ថ្ងៃ
