ភ្នំពេញ៖ កម្ពុជា បាននាំចេញសត្វស្វាក្ដាមទៅក្រៅប្រទេស ជាង១ម៉ឺនក្បាល នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨។ កម្ពុជា ចាប់ផ្ដើមនាំចេញសត្វស្វាក្ដាម ទៅក្រៅប្រទេស តាំងពីឆ្នាំ២០១០។ នេះបើតាមរបាយការណ៍ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ។
ក្រសួងកសិកម្ម បានបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាមានក្រុមហ៊ុនចំនួន៦ ដែលមានកសិដ្ឋានស្រាវជ្រាវ ចិញ្ចឹម និងបង្កាត់ពូជសត្វស្វាក្ដាមយកកូនចំនួន ៧ទីតាំងស្ថិតនៅ ភ្នំពេញ ខេត្តកំពង់ធំ កំពង់ចាម កំពង់ស្ពឺ ពោធិ៍សាត់ និងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ បើតាមក្រសួងកសិកម្ម សត្វស្វាក្ដាមនៅតាមបណ្ដាកសិដ្ឋានទាំងនោះ មានចំនួនសរុប ៥៣ ៩២៤ក្បាល ហើយត្រូវបាននាំចេញទៅក្រៅប្រទេសចំនួន១០ ៧៦២ក្បាល។
កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមសត្វស្វាក្ដាម បាននាំចេញទៅក្រៅប្រទេសដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក ចិន ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង សិង្ហបុរី និងអូស្ត្រាលី។ ការនាំចេញសត្វស្វាក្ដាមនេះ គឺដើម្បីសិក្សាស្រាវជ្រាវផ្នែកឱសថមនុស្ស និងសត្វ។ នេះបើយោងតាមក្រសួងកសិកម្ម។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការនាំចេញនេះ ខាងសង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើការផ្ដោតលើការងារអភិរក្សសត្វ ក៏ធ្លាប់មានការបារម្ភចំពោះការចាប់សត្វស្វាក្តាមព្រៃមកចូលក្នុងកសិដ្ឋាន និងស្នើឲ្យ ក្រសួងពាក់ព័ន្ធមានយន្តការច្បាស់លាស់ក្នុងការតាមដាន និងត្រួតពិនិត្យការធ្វើអាជីវកម្មនេះ ពីព្រោះវាអាចប៉ះពាល់ដល់ការរស់នៅរបស់ពួកសត្វស្វាក្ដាម។សត្វស្វាក្តាម គឺជាប្រភេទសត្វ ដែលចូលចិត្តរស់នៅជាហ្វូងតាមតំបន់ព្រៃលិចទឹក តំបន់ព្រៃភ្នំ តំបន់ព្រៃកោងកាង តាមឆ្នេរសមុទ្រ និងតំបន់កសិកម្ម។
សូមរំលឹកថា នៅឆ្នាំ ២០០៣ ក្រសួងកសិកម្ម បានអនុញ្ញាត ឲ្យមានការបង្កើតកសិដ្ឋានចិញ្ចឹម និងបង្កាត់ពូជស្វាក្តាមសម្រាប់ធ្វើការនាំចេញ។ ឆ្នាំ២០០៧ រដ្ឋាភិបាលប្រកាសស្តីពីចំណាត់ថ្នាក់ និងបញ្ជីឈ្មោះសត្វព្រៃបានបង្ហាញថា សត្វស្វាក្តាម (Scientific Name: Macaca fascicularis) ជាប្រភេទសត្វមានបង្គួរ និង មិនខ្លាចទឹក ហើយពួកវារស់នៅជាហ្វូងធំរហូតដល់ទៅ១០០ក្បាល។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១០ កម្ពុជាបាននាំចេញសត្វស្វាក្ដាម ទៅក្រៅប្រទេស ជាមធ្យមពី៣ពាន់ក្បាលទៅ៥ពាក់ក្បាលកក្នុងមួយឆ្នាំ។ ដោយឡែកក្នុងឆ្នាំ២០១៨នេះ ក្រសួងកសិកម្ម បានចេញផ្សាយថា មានចំនួនសត្វស្វាក្ដាមជាង១ម៉ឺនក្បាល ត្រូវបាននាំចេញទៅក្រៅប្រទេស។
បើតាមក្រសួងកសិកម្ម ស្វាក្តាមមានវត្តមានស្ទើរតែទូទាំងតំបន់នៃប្រទេសកម្ពុជា និងបណ្តាប្រទេសនានានៃភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍រួមមាន៖ ប្រទេសថៃ ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន និងកោះសូម៉ាត្រា។ របាយការណ៍ស្តីពី សភាពការណ៍កសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ឆ្នាំ២០១៨ បានឲ្យដឹងថា សត្វស្វាក្តាមនៅតាមបណ្តាកសិដ្ឋានទាំងអស់មានចំនួនសរុប៥៣ ,៩២៤ក្បាល ដោយក្នុងនោះ មានកូនកើតមកក្នុងខែចំនួន ១១, ៨១៣ក្បាល ដឹកជញ្ជូនក្នុងស្រុកចំនួន ២ ,១៣១ក្បាល និងនាំចេញទៅក្រៅចំនួន ១០, ៧៦២ក្បាល៕