អន្តរជាតិ
តើបុរសកណ្តាប់ដៃដែកហ្វីលីពីន Rodrigo Duterte ជានរណា? លោក Duterte នាអំឡុងកាន់តំណែងជាអភិបាលក្រុង Davao ពីឆ្នាំ១៩៨៨ ដល់ឆ្នាំ១៩៩៨។ ប្រភេពរូបថត Rene Lumawag
× ឡើងកាន់អំណាចជាប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនទី១៦មិនបានពីរខែផង លោក Rodrigo Duterte (រ៉ូឌ្រីហ្គូ ឌើទើតេ) បានទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងពីបណ្តាមជ្ឈដ្ឋានក្នុងស្រុក តំបន់ និងអន្តរជាតិផងដែរ។ ហើយនោះ ក៏ព្រោះតែក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លីនេះ លោក ឌើទើតេ ដែលគេហៅថាក្រៅជា«អ្នកដាក់ទណ្ឌកម្ម» បានអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រកណ្តាប់ដៃដែកក្នុងការបោសសម្អាតបទល្មើស និងបញ្ហាគ្រឿងញៀនដែលជាគោលនយោបាយអាទិភាពរបស់លោកយ៉ាងខ្លាំងក្លា។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ លោក ថែមទាំងព្រមានចំពោះរាល់បុគ្គល រដ្ឋ និងស្ថាប័នធំៗដែលហ៊ានរិះគន់លោកទៀតផង ។
ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ លោកប្រធានាធិបតី រ៉ូឌ្រីហ្គូ ឌើទើតេ បានប្រើប្រាស់ពាក្យសម្តីយ៉ាងក្រោធគ្រាដ និងវាយប្រហារខ្លាំងលើអង្គការសហប្រជាជាតិដែលជាស្ថាប័នកំពូលពិភពលោក ដែលបានរិះគន់ចំណាត់ការបង្ក្រាបបទល្មើសនៅប្រទេសហ្វីលីពីនរបស់លោកថាបានបំពាននឹងច្បាប់ធ្ងន់ធ្ងរ។ លោកប្រធានាធិបតីរូបនេះ បានវាយបកទៅកាន់អង្គការសហប្រជាជាតិ ថា មិនដែលហ៊ាននិយាយអ្វីសោះពីប្រទេស ដែលបានទម្លាក់គ្រាប់បែក និងបង្កសង្គ្រាមនៅមជ្ឈិមបូព៌ា ដែលបានបំផ្លាញភូមិ និងអាយុជីវិតរបស់ប្រជាជនជាច្រើននាក់នោះ។
១. តើពិតជាគ្មានបុគ្គល ឬអង្គការណាមួយអាចបញ្ឈប់លោក រ៉ូឌ្រីហ្គូ ឌើទើតេមែនឬ?
ក្នុងសន្និសីទកាសែតនៅថ្ងៃទី២១ ខែសីហាម្សិលមិញ លោកប្រធានាធិបតី បានថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា «ប្រហែលជាយើងត្រូវសម្រេចចិត្តថា ចែកផ្លូវគ្នាជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិហើយ។ យកយើងចេញទៅ ព្រោះអ្នក (UN) មិនដែលបានធ្វើអ្វីឡើយ។ ហើយលោក ថែមទាំងបានហៅអង្គការសហប្រជាជាតិថា អង្គការអត់ឃ្លានពិភពលោក ព្រោះពិភពលោកគ្មានចំណីអាហារគ្រប់គ្រាន់ឡើយ។»
ការប្រតិកម្មខ្លាំងបែបនេះ ធ្វើឡើងក្រោយតែមួយថ្ងៃប៉ុណ្ណោះដែលលោក បានបញ្ជាក់ជាថ្មីពីគោលជំហរមិនរាថយរបស់លោកដោយថែមទាំងហ៊ានដាក់អាយុជីវិតដើម្បីបម្រើប្រទេសជាតិ។ « យើង មិនអាចកសាងប្រទសលើគំនរឆ្អឹងរបស់ប្រជាជនយើងបានឡើយ។ ក៏ប៉ុន្តែប្រសិនបើ ស្ថានភាពទាមទារឲ្យមានចំណាត់ការដើម្បីការពារប្រទេសជាតិ ខ្ញុំ សូមនិយាយម្តងហើយម្តងទៀតរហូតទាល់តែសេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះត្រូវបានចងចាំក្នុងចិត្តរបស់សាធារណជន ថាខ្ញុំ សូមដាក់កិត្តិយស ជីវិត ឬត្រូវបាត់បង់តំណែងប្រធានាធិបតី... ដោយខ្ញុំមិនអនុញ្ញាអ្នកណាមួយបំផ្លាញប្រទេសរបស់យើង និងក្មេងជំនាន់ក្រោយរបស់យើងបានឡើយ។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក Duterte ពាក់ព័ន្ធចំណាត់ការបង្ក្រាបគ្រឿងញៀន និងបទល្មើស នាឱកាសនៃការរម្លឹកខួបលើកទី១១៥ នៃការបង្កើតប៉ូលិសហ្វីលីពីន។
បើយោងតាមរបាយការណ៍ប៉ូលិសហ្វីលីពីន អ្នកសេព និងជួញដូរគ្រឿងញៀន ជាងប្រាំមួយរយនាក់ ត្រូវបានសម្លាប់គិតចាប់តាំងពីថ្ងៃទី០១ ខែកក្កដា ខណៈ សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកមួយចំនួន ចុះផ្សាយថា ចំនួនអ្នកស្លាប់ក្នុងប្រតិបត្តិការនេះ កើនឡើងលើសពីមួយពាន់នាក់ហើយនោះ។ ការសម្លាប់នេះ ស្ថិតក្រោមតាមបទបញ្ជារបស់លោកប្រធានាធិបតី Rodrigo Duterte ដែលជាចំណាត់ការក្នុងការបោសសម្អាតគ្រឿងញៀន និងបទល្មើសចេញពីសង្គមហ្វីលីពីន។
ចំនួនអ្នកស្លាប់ដ៏ច្រើននេះ បានរងការរិះគន់ខ្លាំងពីអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ ក៏ដូចជាមន្ត្រីអង្គការសហប្រជាជាតិ ដោយចោទថា បានបំពានសិទ្ធិមនុស្សតាមរយៈការសម្លាប់ភាគច្រើនគឺក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ការរិះគន់នេះ មិនអាចបញ្ឈប់លោកប្រធានាធិបតី រ៉ូឌ្រីហ្គូ ឌើទើតេបានឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ លោកប្រធានាធិបតី ថែមទាំងផ្គើនជាមួយនឹងពាក្យសម្តី និងការព្រមានធ្ងន់ៗទៀតផង។
តាមពិតទៅ ការសម្លាប់ឈ្មួញ ឬជនសង្ស័យពាក់ព័ន្ធនឹងគ្រឿងញៀន មិនមែនជាបញ្ហាថ្មីដែលទើបតែលើកឡើងនោះទេ ពោលគឺ បញ្ហានេះ ត្រូវបានជជែកខ្លាំង តាំងពីអំឡុងពេលនៃការឃោសនបោះឆ្នោតមកម្ល៉េះ។ ក្នុងពេលនោះ បុរសកណ្តាប់ដៃដែករូបនេះ ធ្លាប់បានសន្យាថា នៅពេលលោក ឡើងកាន់អំណាចជាប្រធានាធិបតី លោក នឹងសម្លាប់ជនល្មើស ១ម៉ឺននាក់ ហើយយកសាកសពទាំងនោះឲ្យត្រីស៊ីទៀតផង។ អ្វីគួរកត់សម្គាល់នោះ បើទោះជាលោក បានបញ្ជាក់ពីគោលនយោបាយឃោរឃៅយ៉ាងដូច្នេះហើយ ប្រជាពលរដ្ឋនៅតែគាំទ្ររូបលោកយ៉ាងច្រើនលើសលប់ទៀតផង។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះដែរ លោក Rogelio Braga អ្នកនិពន្ធចម្រៀងនិងប្រលោមលោកហ្វីលីពីន បានថ្លែងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថ្មីៗថា បើតាមរបាយការណ៍ស្ទង់មតិ ប្រជាប្រិយភាពប្រធានាធិបតីខ្ពស់ណាស់ ហើយប្រជាជនហ្វីលីពីន ៩១ ភាគរយជឿជាក់លើអ្វីដែលលោក Duterte កំពុងធ្វើលើឈ្មួញគ្រឿងញៀន។
លោកបន្តថា «ប្រជាជនហ្វីលីពីន ៩១ភាគរយហើយដែលជឿជាក់ថា លោក Duterte ធ្វើតាមអ្វីដែលសន្យាបាន។ តែបើនិយាយពីអ្នកប្រឆាំងលោកវិញ គ្មានអ្នកណាក្រៅពីក្រុមអ្នកគាំទ្រអតីតប្រធានាធិបតី Aquino និងក្រុមអភិជនមួយចំនួនផង។ តែលាក់បាំងអី ខ្ញុំឃើញថាសូម្បីតែក្រុមអភិជនហ្វីលីពីនដែលនៅក្នុងវិស័យមួយចំនួនធំនោះក៏ពេញចិត្តចំពោះគោលនយោបាយរបស់លោក Duterte ដែរ»។
២. នរណាគឺជាបុរសខ្លាំងហ្វីលីពីន Rodrigo Duterte?
សូមជម្រាបផងដែរថា លោក រ៉ូឌ្រីហ្គូ ឌើទើតេ បានឡើងកាន់តំណែងជាផ្លូវការជាប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនទី១៦នៅថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនាកន្លងទៅ បន្ទាប់ពីលោក ទទួលបានការគាំទ្រយ៉ាងច្រើនលើសលប់ពីបណ្តាប្រជាពលរដ្ឋហ្វីលីពីនតាមរយៈការបោះឆ្នោតសកលថ្ងៃទី០៩ខែឧសភាកន្លងទៅ។ ប្រធានាធិបតីដំបូងហ្វីលីពីនដែលមកខេត្តមិនដាណាវរូបនេះ ទទួលបានការទុកចិត្ត និងគាំទ្រច្រើនពីប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ព្រោះតែលោកមិនត្រឹមតែមានកម្រិតវប្បធម៌ខ្ពស់នោះទេ តែលោក ថែមទាំងមានស្នាដៃ និងគោលនយោបាយពិតប្រកដក្នុងការដឹកនាំទៀតផង។
ឈ្មោះក្រៅជា«អ្នកទណ្ឌកម្ម» ដែលមានវ័យ៧១ឆ្នាំរូបនេះ គឺជាអតីតនិស្សិតច្បាប់នៃពីមហាវិទ្យាល័យ San Beda ហើយលោក ជាអតីតនិស្សិតវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយនៃសាកលវិទ្យាល័យហ្វីលីពីននៅឆ្នាំ១៩៦៨ផងដែរ។ លោក ឌើទើតេ បានប្រលូកខ្លួនក្នុងកិច្ចការជាអ្នកច្បាប់ បន្ទាប់ពីរូបលោក បានប្រលងជាប់ក្នុងគណៈមេធាវីហ្វីលីពីនក្នុងឆ្នាំ១៩៧៣។ បន្ថែមពីនេះ លោក ធ្លាប់ធ្វើជាជំនួយការរដ្ឋអាជ្ញាក្រុងផងដែរ។
លោក ឌើទើតេ បានចូលរួមប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិលើកដំបូង និងត្រូវបានជ្រើសរើសជាអភិបាលក្រុងដាវ៉ាវ (Davao) នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៨៨។ ហើយលោក បានកាន់កាប់តំណែងនេះរហូតមក ពោលគឺរហូតដល់លោក ត្រូវបានជ្រើសរើសជាប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនតាមរយៈការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី០៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៦កន្លងទៅ។
ក្នុងអំឡុងពេលនៃការដឹកនាំក្រុងដាវ៉ាវរយៈពេលជាងពីរទសវត្សរ៍ លោក ឌើទើតេ បានប្រែក្លាយទីក្រុងមួយនេះឲ្យក្លាយជាទីក្រុងដែលមានការអភិវឌ្ឍ និងមានសន្តិភាពបំផុតនៃប្រទេសហ្វីលីពីន។ ការណ៍ដែលអាចប្រែក្លាយឲ្យទៅជាបែបនេះ ក៏ព្រោះតែលោក បានអនុវត្តគោលនយោបាយទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគតាមរយៈការបោសសម្អាតបទល្មើសដែលជាគោលនយោបាយដែលលោក បាននិងកំពុងតែយកមកអនុវត្តក្នុងនាមជាប្រធានាធិបតីនោះឯង។
មានរឿងដែលនឹកស្មានមិនដល់ជាច្រើន ក្នុងអំឡុងពេលនៃការដឹកនាំរបស់លោក ឌើទើតេ ជាអភិបាលក្រុង។ តែអ្វីដែលគួរកត់សម្គាល់ពីអត្តចរិតរបស់លោកនោះ លោក ឌើទើតេ មិនមែនជាប្រភេទមេដឹកនាំដែលចូលចិត្តការសរសើរពីអ្នកណាឡើយ។ ជាក់ស្តែងនោះ នៅឆ្នាំ២០១៤ លោក បានច្រានចោលការផ្តល់ពានរង្វាន់«អភិបាលក្រុងល្អបំផុតពិភពលោក » ដោយមូលនិធិ The City Mayors ដោយលោកឆ្លើយតបថា «លោក មិនមែនធ្វើការដើម្បីជោគជ័យខ្លួនឯងឡើយ ប៉ុន្តែ ក៏ព្រោះតែ នោះគឺជាអ្វីដែលប្រជាជនចង់ឲ្យលោកធ្វើនោះទេ។»
ឯកសារពិគ្រោះ៖
CONGRESS.GOV.PH
http://newsinfo.inquirer.net/793138/profile-rodrigo-duterte
http://www.filipiknow.net/rodrigo-duterte/
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com