អន្តរជាតិ
នយោបាយអន្តរជាតិ
២០១៦៖ ជំនួបកំពូលអាមេរិក-អាស៊ានរៀបចំឡើងនៅទឹកដីអាមេរិកជាប្រវត្តិសាស្ត្រ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា បានអញ្ជើញមេដឹកនាំអាស៊ានទាំង ១០ ទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាមេរិក-អាស៊ានដែលរៀបចំឡើងនៅសហរដ្ឋអាមេរិកជាលើកដំបូងបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រកាលពីខែកុម្ភៈឆ្នាំ ២០១៦។កិច្ចប្រជុំនេះបានជួយជំរុញឲ្យអាស៊ាននិង អាមេរិកបន្ត ការពង្រឹងចំណងការទូត សេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ និងសន្តិសុខ រួមទាំងការផ្សាភ្ជាប់រវាងប្រជាជននិងប្រជាជនផងក្នុងក្រមខណ្ឌដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ។ 
ឆ្នាំ ២០១៦ នេះ ទំនាក់ទំនងអាស៊ាននិងអាមេរិកកាន់តែប្រសើរឡើងមួយកម្រិតទៀត ហើយទំនាក់ទំនងប្រសើរឡើងនេះស្តែងឡើងតាមការរៀបចំជំនួបកំពូលរវាងប្រធានាធិបតីអាមេរិក និងមេដឹកនាំអាស៊ានទាំង ១០ នៅអាមេរិក។ កិច្ចប្រជុំនោះត្រូវបានរៀបចំឡើងនៅពាក់កណ្តាលខែកុម្ភៈនៅទីក្រុង Racho Mirage នៃរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា។
វាជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រដោយសារវាជាកិច្ចប្រជុំនេះត្រូវបានរៀបចំឡើងជាលើកដំបូងបំផុតនៅលើទឹកដីអាមេរិក ហើយវាក៏ត្រូវបានរៀបចំឡើងប៉ុន្មានខែប៉ុណ្ណោះក្រោយអាមេរិកនិងអាស៊ានសម្រេចលើកកម្រិតទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីទៅជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនៅក្រុងកូឡាឡាំពួរកន្លងមកនោះ។
ថ្វីបើ កិច្ចប្រជុំកំពូលប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ និយាយទៅមានលក្ខណៈមិនផ្លូវការ ហើយវាក៏មិនសូវជាពិសេសដូចឈ្មោះក្តី វាជាឱកាសចុងក្រោយដែលលោក អូបាម៉ា ប្រើប្រាស់ជាសារផ្ញើទៅកាន់ប្រជាជននិងអ្នកនយោបាយអាមេរិកឯទៀតថា អាមេរិកមិនអាចងាកចេញពីអាស៊ានឡើយ។
វាបង្ហាញឲ្យឃើញច្បាស់ពីគោលនយោបាយឥតងាករេរបស់អាមេរិកចំពោះតំបន់អាស៊ាន ក្រោមគោលនយោបាយធ្វើឲ្យមានតុល្យភាពអំណាចនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីនៃរដ្ឋបាលលោក អូបាម៉ា នោះ។
បើនិយាយពីសារសំខាន់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច អាស៊ាន ជាទីផ្សារធំសម្រាប់ផលិតអាមេរិក ព្រោះសហគមន៍អាស៊ានមានប្រជាជនប្រហែល ៦៦០ លាននាក់ ខណៈទំហំសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានស្ថិតនៅលំដាប់លេខរៀងទី ៧ លើពិភពលោក។ នេះមិនរាប់ទាំងប្រយោជន៍ សន្តិសុខ និងនយោបាយឡើយ។ ក្នុងក្រសែរភ្នែកក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន តំបន់អាស៊ានតំបន់យុទ្ធសាស្ត្រនិងរឹងមាំដែលអាចរក្សាបានសន្តិសុខ និងស្ថិរភាពបានយូរអង្វែង ដែលវាខុសប្លែកពីតំបន់ផ្សេងទៀតដួចជាអាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ាដែលកំពុងហែកហួរគ្នា និងធ្លាក់ចុះចូលក្នុងភ្លក់ភ្លើងសង្គ្រាមផង
ដោយឡែកនៅចុងបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំមេដឹកនាំអាស៊ាននិងអាមេរិកក៏បានដាក់ចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ឬ គោលការណ៍ Sunnylands ដើម្បីកំណត់ចង្អុលផ្លូវដើរទៅមុខដើម្បីលើកស្ទួយទំនាក់ទំនងរួមគ្នានេះ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនេះមាន ១៧ ចំណុច ហើយវាបញ្ជាក់ច្បាស់ពីការប្រឹងប្រែងនិងប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ប្រទេសអាស៊ានទាំង ១០ និងអាមេរិកក្នុងការពង្រឹងចំណងការទូត សេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ និងសន្តិសុខ រួមទាំងការផ្សាភ្ជាប់រវាងប្រជាជននិងប្រជាជនផងក្នុងក្របខណ្ឌដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ។
សូមបញ្ជាក់ថា អាស៊ាននិងសហរដ្ឋអាមេរិកបានបង្កើតទំនាក់ទំនងរួមគ្នាតាំងពីឆ្នាំ ១៩៧៧ មកម្ល៉េះ ដោយសហរដ្ឋអាមេរិកស្ថិតនៅជាដៃគូសន្ទនារបស់អាស៊ាន។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមកអាមេរិកបន្តពង្រឹងនិងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយអាស៊ាន ដោយបង្កើតឡើងកិច្ចប្រជុំនិងពិភាក្សាច្រើនកម្រិតដើម្បីផ្លាស់ប្តូរមតិយោបល់ជុំវិញបញ្ហានយោបាយនិងសន្តិសុខជាដើម។ រហូតដល់ដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៩០ ភាគីទាំងពីរបានផ្តល់អាទិភាពលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចពាណិជ្ជកម្ម ហិរញ្ញវត្ថុ ថាមពល ដឹកជញ្ជូន ធនធានមនុស្ស សន្តិសុខស្បៀង ក៏ដូចជាជំរុញការផ្ទេរបច្ចេកវិទ្យាជាដើមផង។
ក្នុងឆ្នាំ ២០០៥ កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកនិងអាស៊ានត្រូវបានរៀបចំឡើងនៅក្នុងទីក្រុង ញូវយ៉ក ដោយភាគីទាំងពីរឯកភាពគ្នាចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយដែលជាផែនទីចង្អុលផ្លូវសម្រាប់ពង្រឹកភាពជាដៃគូរួមគ្នា។ គេឃើញមានឯកសារសំខាន់ចំនួនពីរត្រូវបានអាមេរិកនិងអាស៊ានអនុម័តរួមគ្នា ក្នុងនោះមានផែនការសកម្មភាពសម្រាប់លើកកម្ពស់ភាពជាដៃគូអាស៊ានអាមេរិកឆ្នាំ ២០០៦ និងការកែសម្រួលឡើងវិញនូវចំណុចអាទិភាពសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្រោមភាពជាដៃគូអាស៊ាននិងអាមេរិកឆ្នាំ ២០០៩នោះ។ ពីរឆ្នាំក្រោយមក សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយទៀតស្តីពី« ការពង្រីកភាពជាដៃគូអាមេរិក-អាស៊ានដើម្បីរក្សាសន្តិភាពនិងវិបុលភាព» ត្រូវបានភាគីទាំងពីរអនុម័តឡើង។
ជាលទ្ធផល នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំមេដឹកនាំអាមេរិក និងអាស៊ាននៅទីក្រុង Bali ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ផែនការសកម្មភាពពីឆ្នាំ ២០១១ ដល់ឆ្នាំ ២០១៥ សម្តៅជំនួយដល់ការអនុវត្តសេចក្តីថ្លែងការណ៍ខាងលើក៏ត្រូវបានបង្កើតឡើងផងដែរ។ ផែនការសកម្មភាពនេះមានកំណត់ច្បាស់ពីវិធានការសំខាន់និងចំណុចអាទិភាពមួយចំនួនដែលអាចពង្រឹងភាពជាដៃគូអាស៊ានិងអាមេរិកបានក្នុងសរសរស្តម្ភទាំង៤ មានទាំងនយោបាយសន្តិសុខ,សេដ្ឋកិច្ច, សង្គម វប្បធម៌ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍផងដែរ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
