អ្នកស្រី សយ សុម៉ាលី ជាអាជីវករប្រមូលទិញបន្លែ-ផ្លែឈើសុវត្ថិភាព និងសរីរាង្គគ្រប់ប្រភេទពីប្រជាកសិករឬប្រជាសហគមន៍នៅតាមតំបន់ដាច់ស្រយាល ដើម្បីយកមកលក់នៅក្នុងផ្សារសហគមន៍ខ្មែរ ដែលមានទីតាំងនៅរាជធានីភ្នំពេញ។ វត្តមាននៃផ្សារសហគមន៍ខ្មែរនេះ បង្កើតឡើងក្នុងឆន្ទៈលើកជួយស្ទួយវិស័យកសិកម្មខ្មែរ និងជួយអភិវឌ្ឍសហគមន៍ឱ្យមាននិរន្តភាព ដើម្បីកាត់បន្ថយការចំណាកស្រុកនិងភាពក្រីក្ររបស់ពលរដ្ឋ តាមរយៈការបណ្តុះបណ្តាលនូវធនធានមនុស្ស ជាពិសេសដល់យុវជនដែលជាស្ត្រី។
អ្នកស្រី សុម៉ាលី ជាស្ត្រីមួយរូបដែលមានបទពិសោធន៍ជាច្រើនក្នុងកិច្ចការសង្គម តាមរយៈការងារស្ម័គ្រចិត្តជាមួយអង្គការសង្គមស៊ីវិលនានា។ ក្នុងរយៈពេលប្រឡូកកិច្ចការសង្គមជាមួយអង្គការនានា អ្នកស្រី មើលឃើញបញ្ហាជាច្រើននៅក្នុងវិស័យកសិកម្ម ជាពិសេសគឺបញ្ហាលើផលដំណាំរបស់កសិករគ្មានទីផ្សារ ដែលនាំឱ្យកសិករសម្រេចចិត្តលក់ដីស្រែ-ចម្ការចោល ទៅចំណាកស្រុកធ្វើជាកម្មករគេនៅភ្នំពេញ ឬជាពលករនៅប្រទេសថៃ និងប្រទេសផ្សេងៗជាដើម។
«ការចំណាកស្រុករបស់ពលរដ្ឋក្រីក្រ មានចរន្តកើនខ្លាំង! ពលរដ្ឋគ្រប់ភូមិ គ្រប់ស្រុក ភាគច្រើនលក់ដីស្រែ ដីចម្ការ អស់ ហើយនាំគ្នារត់មកទីក្រុងវិញ។ នេះគឺជាហានិភ័យសម្រាប់វិស័យកសិកម្មកម្ពុជា។ យើងគិតថា ប្រទេសយើងវិស័យកសិកម្មគួរនាំមុខគេ តែបែរជាដើរថយក្រោយទៅវិញ! រាល់ថ្ងៃនេះ ការប្រើប្រាស់ផលិតផលកសិផលនៅក្នុងប្រទេសយើង គឺនាំចូលពីបរទេសវិញ ដែលជាចំនួនច្រើនមែនទែន»។ នេះជាការយល់ឃើញរបស់អ្នកស្រី សុម៉ាលី បន្តរៀបរាប់ប្រាប់សារព័ត៌មាន ThmeyThmey ដោយសង្កត់ធ្ងន់ថា កម្ពុជា នាំចូលកសិផលពីបរទេស ពិសេសពីវៀតណាម រាប់ចាប់តាំងពីការនាំចូលគល់ស្លឹកគ្រៃ ក្រូចឆ្មា ជាដើម។
បញ្ហាខាងលើនេះ ជាមូលហេតុចម្បងដែលជំរុញចិត្តគំនិតរបស់អ្នកស្រី សុម៉ាលី ក្នុងការបង្កើត និងដំណើរផ្សារសហគមន៍ខ្មែរឡើង ដើម្បីចងក្រងជាសហគមន៍ដាំបន្លែ-ផ្លែឈើ ដែលផ្តល់ភាពជាគំរូដល់កសិករដទៃឱ្យងាកពីការចំណាកស្រុក មកក្នុងការដាំដុះវិញ។ មកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ផ្សារសហគមន៍ខ្មែរដែលមានទីតាំងតែមួយគត់នៅភ្នំពេញ បានដំណើរការអស់រយៈពេលជិត៧ឆ្នាំហើយ។
ស្ថិតនៅក្នុងសម្លៀកបំពាក់ជារ៉ូបពណ៌ក្រហមលាយពណ៌ខ្មៅប្រវែងត្រឹមជង្គង់នោះ អ្នកស្រី សុម៉ាលី បន្តរៀបរាប់ដោយស្នាមញញឹមអមដោយសំដីទន់ភ្លន់ យ៉ាងដូច្នេះ «អ្វីដែលខ្ញុំដាក់ចិត្តធ្វើរាល់ថ្ងៃនេះ មិនមែនជាអាជីវកម្មសុទ្ធនោះទេ។ យើងធ្វើនេះ អាចផ្តល់ផលប្រយោជន៍ជាច្រើនដល់ប្រជាសហគមន៍រស់នៅតំបន់ផ្សេងៗគ្នា។ លើសពីនេះ យើងក៏បានជួយទ្រទ្រង់ដល់យុវជនក្រីក្រ ពិសេសស្ត្រី ដែលរស់នៅក្នុងតំបន់ដាច់ស្រយាល និងសហគមន៍ ឱ្យបានសិក្សារៀនសូត្រនៅក្នុងកម្រិតថ្នាក់ឧត្តមសិក្សាទៅតាមមុខជំនាញ ក្នុងវិស័យកសិកម្មនិងវិស័យផ្សេងៗ»។
ក្រោយផ្សារសហគមន៍ខ្មែរដំណើរការបាន២ឆ្នាំ អ្នកស្រី សយ សុម៉ាលី បានបែងចែកប្រាក់ចំណេញមួយផ្នែកដែលទទួលបានពីអាជីវកម្មនេះ សម្រាប់ទ្រទ្រង់ដល់ការសិក្សា ស្នាក់នៅ និង អាហារ របស់និស្សិតក្រីក្រនៅខេត្តនានា ដែលមកបន្តចំណេះជំនាញ នៅរាជធានីភ្នំពេញ។ បើតាមស្ត្រី ដែលមានសម្បុរស្រអែម រាងក្រអាញ សក់ក្រងពណ៌ខ្មៅរលោងត្រឹមស្មារូបនេះ បច្ចុប្បន្នផ្សារសហគមន៍ខ្មែរ បានគាំទ្រ និងទ្រទ្រង់ជីវភាពដល់និស្សិតចំនួន៥០នាក់ហើយ ឱ្យបញ្ចប់ការសិក្សាលើជំនាញរៀងៗខ្លួន។
និស្សិតក្រីក្រមកពីតំបន់ដាច់ស្រយាល ឬសហគមន៍ដែលបានបញ្ចប់កម្រិតថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា ដោយទទួលបានការគាំទ្រពីអ្នកស្រី សុម៉ាលី គឺសុទ្ធសឹងជាស្ត្រី ដែលមាននិស្សិតផ្នែកកសិកម្ម ផ្នែកកែច្នៃ ផ្នែកគីមីចំណីអាហារ ផ្នែកគ្រូបង្រៀន ផ្នែកគណនេយ្យជាដើម...។ «យើងទទួលយកនិស្សិតក្រីក្រគ្រប់ជំនាញទាំងអស់ ពីព្រោះយើងគិតថា ពេលដែលនិស្សិតទាំងនោះ រៀនចេះឬរៀនចប់ទៅ នឹងអាចយកជំនាញនានា ដែល បានពីសិក្សាពីសាសារៀន ទៅអភិវឌ្ឍនៅក្នុងសហគមន៍របស់ពួកគាត់រៀងៗខ្លួនវិញ»។ អ្នកស្រី សុម៉ាលី បានរៀបរាប់យ៉ាងដូច្នេះ ដោយអះអាងថា សកម្មភាពទ្រទ្រង់ដល់ជីវភាពរស់នៅចំពោះស្ត្រីជានិស្សិតក្រីក្រ នៅតែមានជានិរន្តន៍ ក្នុងការគាំទ្រដល់ការអភវឌ្ឍធនធានមនុស្សនៅកម្ពុជា។
ប្រាក់ចំណេញសរុបប្រមាណ៥០ភាគរយ ដែលអ្នកស្រី សុម៉ាលី ទទួលបានពីមុខជំនួញកសិកម្ម បានយកទៅគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍធនធាន និងសហគមន៍ក្នុងវិស័យកសិកម្មវិញ។ ស្ត្រីវ័យ៣៩ឆ្នាំរូបនេះ និយាយដូច្នេះ៖« វិស័យកសិកម្មយើង នូវមានភាពទន់ខ្សោយខ្លាំងណាស់ ពីព្រោះយើងមើលឃើញថា ការដាំដុះដំណាំនានារបស់កសិករនាបច្ចុប្បន្ន គឺនៅតែធ្វើតាមគ្នា ដោយឃើញកសិករម្នាក់ដាំអ្វីបានល្អ គឺគ្នាដាំតាមដែរហើយ ដោយមិនគិតអ្វីជាតម្រូវការជាក់ស្តែងនៅលើទីផ្សារ ដោយសារតែខ្វះនូវចំណេះដឹង»។
ដើម្បីកែប្រែនូវទម្លាប់បែបនេះ នៅក្នុងវិស័យកសិកម្ម កម្ពុជា បានខ្លះ គឺទាមទារចាំបាច់ក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្ស ដោយសង្ឃឹមថា សិស្ស-និស្សិត ដែលបញ្ចប់ការសិក្សាលើជំនាញផ្សេងៗ អាចយកជំនាញទាំងនោះមកក្នុងស្រុកកំណើតរៀងៗខ្លួនឱ្យបានល្អប្រសើរ៕