សម្ដេច ទៀ បាញ់ ៖ កម្ពុជា ប្រាថ្នាចង់ឃើញដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង ជាសមុទ្រសន្តិភាព

ជាតិ

សម្ដេច ទៀ បាញ់ ៖ កម្ពុជា ប្រាថ្នាចង់ឃើញដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង ជាសមុទ្រសន្តិភាព

22, Jun 2022 , 2:14 pm

រូបភាព

(កណ្ដាល)សម្ដេច ទៀ បាញ់ រដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិ ដឹកនាំកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិអាស៊ានលើកទី១៦ (16th ADMM) នៅថ្ងៃទី២២ មិថុនា ២០២២ នាក្រសួងការពារជាតិ។

ដោយ: រំដួល ចិត្រា (Romdoul Chetra)

កម្ពុជា ប្រាថ្នាចង់ឃើញដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង ជាសមុទ្រសន្តិភាព។ កម្ពុជា ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន នឹងធ្វើការរួមគ្នាជាមួយសមាជិកអាស៊ាន និងចិន ដើម្បីជំរុញឱ្យមានការចរចាក្រមប្រតិបត្តិ Code Of Conduct on South China Sea (COC) លើការអនុវត្តតួនាទី នៅដែនសមុទ្រមួយនេះ ។

សម្ដេច ទៀ បាញ់ រដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិកម្ពុជា បាននិយាយថា បរិបទដែនសមុទ្រក្នុងតំបន់ មានការវិវត្តគួរឱ្យកត់សម្គាល់ និងមានបញ្ហាប្រឈមជាច្រើន ពាក់ព័ន្ធនឹងសន្តិសុខលំហរសមុទ្រ ដែលត្រូវការប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់ ត្រូវបន្តធ្វើការរួមគ្នា ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនោះ។

ចំពោះបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងវិញ កម្ពុជា ប្រាថ្នាចង់ឃើញដែនសមុទ្រនេះ ជាសមុទ្រសន្តិភាព ស្ថិរភាព មានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងវិបុលភាពល្អ។ នេះជាការលើកឡើងរបស់សម្ដេច ទៀ បាញ់។

ថ្លែងក្នុងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិអាស៊ានលើកទី១៦ (16th ADMM) នៅថ្ងៃទី២២ មិថុនា ដែលកម្ពុជា ធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនោះ រដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិរូបនេះ បានសង្កត់ធ្ងន់ដូច្នេះ៖«យើងនឹងបន្តការប្ដេជ្ញាចិត្តក្នុងការធ្វើការរួមគ្នារវាងអាស៊ាន និងចិន ដើម្បីជំរុញការអនុវត្តឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជយននូវ DOC និងពន្លឿនការចរចាក្រមប្រតិបត្តិ COC ដែលមានខ្លឹមសារ ប្រសិទ្ធិភាព និងស្របតាមច្បាប់អន្តរជាតិ រួមមាន UNCLOS 1982 ផងដែរ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ យើងក៏អំពាវនាវសារជាថ្មីទៀត ឱ្យមានការអត់ធ្មត់ និងចៀសវាងការប្រើប្រាស់កម្លាំងនៅក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហា»។

ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំនេះ សម្ដេច ហ៊ុន សែន នៅតែប្រកាសរក្សាជំហរខ្លួន គោរពអនុវត្តពេញលេញនូវសេចក្តីប្រកាសក្រមប្រតិបតិ្តភាគីសមុទ្រចិនខាងត្បូង (DOC) នៅភ្នំពេញ កាលពីឆ្នាំ២០០២។ សម្ដេច ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានលើកឡើងកន្លងមកថា កម្ពុជាមិនចង់ធ្វើជាចៅក្រមកាត់សេចក្តីលើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងឡើយ ដោយទុកឱ្យបណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ាន និងភាគី ដែលពាក់ព័ន្ធជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងនេះ សម្របសម្រួលគ្នា ដោះស្រាយបញ្ហាដោយសន្តិវិធី និងឈានទៅបង្កើតក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង។

អត្ថបទទាក់ទង

កម្ពុជា ដឹកនាំកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិអាស៊ាន ដោយមានវត្តមានរដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិមីយ៉ាន់ម៉ាដែរ

ប្រធានអាស៊ាន ៖ អ្នកពាក់ព័ន្ធបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង ត្រូវអនុវត្តតាមDOC និងអត់ធ្មត់ដោះស្រាយ បង្កើតCOC

នាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌា ប្រាប់សម្ដេច ហ៊ុន សែន ថា សមុទ្រចិនខាងត្បូង គួរបើកចំហដោយសេរី តាមច្បាប់អន្តរជាតិ

ប្រសិនបើឈានទៅបង្កើតក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង (COC) មែននោះ បញ្ហាសមុទ្រនេះ នឹងលែងក្លាយជាប្រធានក្តៅគគុកទៀតហើយ ព្រោះការរៀបចំ COC ប្រាកដណាស់ថា នឹងមានការតាក់តែងពីច្បាប់ទម្លាប់ និងការទទួលខុសត្រូវ រួមទាំងពីការអនុវត្តលើការប្រើប្រាស់ដែនសមុទ្រឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ស្របតាមស្ថានភាពជាក់ស្ដែង។

ភាគីពាក់ព័ន្ធនៃជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ាន រួមមានរដ្ឋអាស៊ានបួនដូចជា ព្រុយណេ ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន និង វៀតណាម និង ចិន។ កន្លងមកភាគីពាក់ពន្ធ័ជាពិសេសអាស៊ាន បានព្យាយាមបង្កើតយន្តការនានា ដើម្បីកាត់បន្ថយនូវភាពតានតឹងនៅក្នុងតំបន់ជម្លោះ តាមរយៈកិច្ចប្រជុំរបស់អាស៊ាន។ តែវាមិនមែនជារឿងងាយស្រួលនោះទេ ក្នុងការទាញចិនដែលជាភាគីតែមួយគត់ ដែលបានទាមទារស្ទើរតែទាំងស្រុងនៃតំបន់ជម្លោះ ដោយយោងតាមហេតុផលប្រវត្តិសាស្ត្រ ខណៈរដ្ឋអាស៊ានលើកយកហេតុផលច្បាប់មកដោះស្រាយនោះ៕