ភ្នំពេញ៖ ហេតុអ្វីទិវាវប្បធម៌ជាតិ នៅរក្សាប្រធានបទ “យុវជនដើម្បីវប្បធម៌ជាតិ” រហូតដល់៩ឆ្នាំ? គឺមកពី យុវជន ជាទំពាំងស្នងឫស្សី ,យុវជនគឺជាអ្នកបន្តវេន ,យុវជនគឺជាកម្លាំងស្នូលដ៏មានសក្ដានុពល។ យុវជន គួរតែចូលរួមទទួលខុសត្រូវ ចំពោះការថែរក្សា ការពារ អភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ វប្បធម៌ជាតិ ដោយមិនគ្រឹមតែនិយាយថាស្រឡាញ់។
“យុវជនដើម្បីវប្បធម៌ជាតិ” បានក្លាយជាប្រធានបទ សម្រាប់ទិវាវប្បធម៌ជាតិ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៥ ដល់ឆ្នាំ២០២៣ ដែលជាការប្រារព្ធទិវានេះ លើកទី២៥។
យុវជនគឺជាវ័យឆាប់ស្រូបយក ទាំងចំណេះជំនាញ ទាំងរឿងល្អ-អាក្រក់ និងផ្សេងៗទៀត ដូច្នេះចាំបាច់ត្រូវបញ្ជ្រាបគំនិត នៃការការពារវប្បធម៌ជាតិឱ្យដល់ពួកគេ។ ហេតុដូចនោះហើយ ទើបបានជាប្រធានបទ “យុវជនដើម្បីវប្បធម៌ជាតិ” មានន័យគ្រប់គ្រាន់ និងពេញលេញ ដែលអាចជួយឱ្យសិល្បៈវប្បធម៌ជាតិរឹងមាំទៅបាន។
លោក ចំរើន វ៉ាន់ថា ទីប្រឹក្សាអមក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បានបញ្ជាក់កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ ថា ទិវាវប្បធម៌ជាតិ៣ មីនា បន្តរក្សាប្រធានបទ “យុវជនដើម្បីវប្បធម៌ជាតិ” ដដែល ក្នុងគោលបំណង ជំរុញឱ្យប្រជាជនខ្មែរ ទាំងក្នុងនឹងក្រៅប្រទេស ជាពិសេសយុវជនដែលជាអ្នកបន្តវេន បានចូលរួមដោយសកម្ម ដើម្បីអភិរក្ស លើកស្ទួយ និងអភិវឌ្ឍន៍វប្បធម៌ជាតិ។ ជាពិសេសជំរុញយុវជន ឱ្យខិតខំក្រេបជញ្ជក់ចំណេះជំនាញវប្បធម៌ យកបង្កើន និងបង្កើតស្នាដៃថ្មីៗឱ្យកាន់តែមានភាពច្នៃប្រឌិត ដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋាននៃអត្តសញ្ញាណជាតិ។
ទីប្រឹក្សាអមក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈរូបនេះ បន្តថាប្រធានបទ “យុវជនដើម្បីវប្បធម៌ជាតិ” បានបង្ហាញថា យុវជនគឺជាកម្លាំងស្នូល ដែលត្រូវចូលរួមទទួលខុសត្រូវ ចំពោះការការពារអរិយធម៌ ជាអត្តសញ្ញាណជាតិដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់និងរុងរឿង។ បើតាមលោក វ៉ាន់ថា យុវជនត្រូវការបំប៉នផ្នែកស្មារតីស្នេហាវប្បធម៌ជាតិ និងត្រូវស្គាល់តម្លៃសិល្បៈវប្បធម៌ជាតិ។
ថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាន ស្ដីពីទិវាវប្បធម៌ធម៌ជាតិ នៅក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រ លោក ចំរើន វ៉ាន់ថា ពន្យល់បន្ថែម៖«ជំនាន់ខ្ញុំ យើងនាំគ្នាលេងអង្គញ់ ទាញព្រត្រអ៊ីចឹងទៅ ពេលចូលឆ្នាំ។ ហើយក្រោយមកខ្ញុំប្រាប់កូនចៅឱ្យបន្តលេង។ ប៉ុន្តែក្មេងឥឡូវនេះ តើបានយល់ថាពេលចូលឆ្នាំលេងអង្គញ់ទេ? គេមិនបានប្រាប់កូនតទៅទៀតទេ។ ដូច្នេះទើបចង់ឱ្យយុវជនទទួលខុសត្រូវ ក្នុងកិច្ចអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍន៍វប្បធម៌ជាតិ។ កម្លាំងយុវជនមានប្រមាណ៦០ភាគរយ នៃកម្លាំងសរុបរបស់កម្ពុជា ដូច្នេះងាយនឹងការពារវប្បធម៌ជាតិ។ វប្បធម៌ជាតិដទៃស្គាល់ចុះ ក៏ប៉ុន្តែកុំឱ្យភ្លេចវប្បធម៌ជាតិខ្លួនឯង»។
ចំណែកលោក ឡុង ប៉ុណ្ណាសិរីវត្ថ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បានបញ្ជាក់ថា ឆ្នាំនេះ ពុំមានការប្រកួតប្រជែងស្នាដៃ សម្រាប់ទិវាវប្បធម៌ជាតិ៣មីនាឡើយ ព្រោះកត្តាពេលវេលា ក្នុងការរៀបចំប្រកួតប្រជែងនេះ ជួបឧបសគ្គ ក្នុងដំណាក់កាលកូវីដ-១៩។
«ស្របពេលដែលយើងពុំអាចប៉ាន់ស្មានថា យើងអាចគ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺកូវីដ-១៩បានទាំងស្រុងពេលណា ការប្រកួតដែលត្រូវការពេលយ៉ាងតិច ៣ទៅ៤ខែក្នុងការប្រកួតនៅតាមបណ្ដាខេត្ត បន្ទាប់មកត្រូវមកប្រកួតបន្តនៅរាជធានីទៀត ដូច្នេះទើបយើងសម្រេចថាមិនរៀបចំការប្រកួតប្រជែងតែម្ដងទៅ។ ទើបតែថ្មីៗនេះ ឃើញថាជំងឺនេះថយចុះ»។ នេះជាការពន្យល់បន្ថែមរបស់លោក ប៉ុណ្ណាសិរីវត្ថ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងវប្បធម៌រូបនេះ ថា ក្រសួងបានធ្វើសកម្មភាពវប្បធម៌ពេញមួយឆ្នាំ កន្លងមក។ សកម្មភាពទាំងនោះ មានដូចជា ការស្នើសុំចុះបញ្ជីសម្បត្តិវប្បធម៌ទាំងរូបី និងអរូបី ទៅក្នុងអង្គការយូណេស្កូ។ ការចុះបញ្ជីសម្បត្តិវប្បធម៌ផ្សេងៗនៅកម្រិតថ្នាក់ជាតិ ការបណ្ដុះបណ្ដាលនានា ពាក់ព័ន្ធនិងវិស័យសិល្បៈវប្បធម៌ជាតិ រួមទាំងការប្រកួតប្រជែងផ្សេងៗផងដែរ។ លោក សិរីវត្ថ បន្ថែមថា ការកំណត់ប្រារព្ធទិវាវប្បធម៌ជាតិ គឺគ្រាន់តែជាការកំណត់ថ្ងៃមួយ ដើម្បីរំលឹកដល់ប្រជាជនខ្មែរគ្រប់រូប ឱ្យចង់ចាំថាកម្ពុជាមានទិវាវប្បធម៌ប៉ុណ្ណោះ។
លោកក៏បានលើកឡើងអំពីនិយមន័យ នៃប្រធានបទក្នុងឆ្នាំនេះដែរថា ៖«“យុវជនដើម្បីវប្បធម៌ជាតិ” មានន័យថា ដើម្បីការពារវប្បធម៌ឱ្យរឹងមាំបាន ទាល់តែផ្ដល់ចំណេះដឹងដល់អ្នកជំនាន់ក្រោយ ពិសេសយុវជន។ យុវជនជាទំពាំងស្នងឫស្សី ជាអ្នកបន្តវេន ដូច្នេះត្រូវតែបញ្ជ្រាបខ្លឹមសារទាំងនោះ ទៅពួកគេ។ យុវជនដើរតួនាទីស្នូល ក្នុងការទទួលយកចំណេះជំនាញ ពីអ្នកជំនាន់មុន ហើយបន្តទៅអ្នកជំនាន់ក្រោយ នោះទើបអាចពង្រឹងភាពរឹងមាំរបស់សង្គមបាន»។
លោក ចំរើន វ៉ាន់ថា បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ទិវាវប្បធម៌ជាតិ គឺជាទិវាមានសារសំខាន់មួយរបស់កម្ពុជា ដើម្បីរំលឹកដល់គុណូបការបុព្វបុរសខ្មែរគ្រប់ជំនាន់ ដែលបានពលីទាំងកម្លាំងកាយ កម្លាំងចិត្ត កម្លាំងបញ្ញា ក្នុងការបង្កើត ថែរក្សា និងការពារ សិល្បៈវប្បធម៌ ដ៏សម្បូរបែប និងមានតម្លៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន សម្រាប់បន្សល់ទុកមកដល់កូនចៅជំនាន់ក្រោយ។
សិល្បៈវប្បធម៌គឺជាអត្តសញ្ញាណជាតិ ជាកិត្យានុភាពជាតិ និងជាស៊ីម៉ង់រស់ សម្រាប់ផ្សារផ្ជាប់ទំនាក់ទំនងពីបុគ្គលម្នាក់ ទៅបុគ្គលម្នាក់ ពីសហគមន៍មួយទៅសហគមន៍មួយ និងពីប្រទេសមួយទៅប្រទេសមួយទៀត ដើម្បីនាំមកនូវសាមគ្គីភាព និងសុខដុមនីយកម្ម។
សូមបញ្ជាក់ថា ពេលវេលាសម្រាប់ប្រារព្ធ ទិវាវប្បធម៌ជាតិ៣មីនា ត្រូវបានកំណត់ពេល២សប្ដាហ៍ គឺមុនមួយសប្ដាហ៍ និងក្រោយមួយសប្ដាហ៍នៃថ្ងៃ៣មីនា។ ក្រសួងវប្បធម៌ត្រូវផ្សព្វផ្សាយ ពាក់ព័ន្ធនឹងការអភិរក្ស ការលើកស្ទួយ ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចេរភាព ក្នុងតំបន់បេតិកភណ្ឌពិភពលោក និងរមនីយដ្ឋាននានា ព្រមទាំងកម្មវិធីផ្សេងៗទៀត ដើម្បីប្រារព្វទិវា៣មីនា ក្នុងមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន។ ទិវាវប្បធម៌ជាតិឆ្នាំ២០២៣នេះ នឹងរៀបចំឡើងក្នុងទ្រុងទ្រាយធំ ដោយមានពិធីសំណេះសំណាល ពិសាអាហារសាមគ្គី ជាមួយសិល្បករ សិល្បការិនី ទូទាំងប្រទេសនៅថ្ងៃទី២ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ នៅមជ្ឈមណ្ឌលពិព័រណ៍កោះពេជ្រ ប៉ុន្តែមិនមានការប្រកួតប្រជែងស្នាដៃសិល្បៈឡើយ។
សូមរំលឹកថា ប្រធានបទនៃទិវាវប្បធម៌ជាតិ លើកទី១ធ្វើឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៩៩ ក្រោមប្រធានបទ “ស្នាព្រះហស្តព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧”។ លើកទី២ឆ្នាំ២០០០ ប្រធានបទ “ការថែរក្សាបេតិកភណ្ឌជាតិ”។ លើកទី៣ ក្នុងឆ្នាំ២០០១ “អភិវឌ្ឍន៍សង្គមវប្បធម៌សន្ដិភាព”។ លើកទី៤ ក្នុងឆ្នាំ២០០២ “អភិវឌ្ឍន៍សិល្បៈសូន្យរូប និងសិប្បកម្មខ្មែរ”។ លើកទី៥ ក្នុងឆ្នាំ២០០៣ “លើកតម្លៃវប្បធម៌ជាតិ ក្នុងការអភិវឌ្ឍសង្គម”។ លើកទី៦ ឆ្នាំ២០០៤ “ក្បាច់បុរាណឬរបាំព្រះរាជទ្រព្យ ជាបេតិកភណ្ឌអរូបី នៃមនុស្សជាតិ”។ លើកទី៧ ឆ្នាំ២០០៥ “អក្សរសាស្ត្រជាតិ ជាអត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរ”។ លើកទី៨ ឆ្នាំ២០០៦ “ល្ខោនស្បែកធំ ជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌអរូបីនៃមនុស្សជាតិ”។ លើកទី៩-១០ ឆ្នាំ២០០៧-២០០៨ ប្រធានបទដូចគ្នាគឺ “សីលធម៌ និងការអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិ”។
លើកទី១១ ឆ្នាំ២០០៩ “បេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ និងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ”។ លើកទី១២ ឆ្នាំ២០១០ “ប្រាសាទព្រះវិហារ ជាទីសក្ការៈ ជាស្នាដៃឯករបស់ខ្មែរ និងជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោក”។
លើកទី១៣ ឆ្នាំ២០១១ “អ្វីៗទាំងអស់ ដើម្បីសុវត្ថិភាពវប្បធម៌ជាតិ”។ លើកទី១៤ ឆ្នាំ២០១២ “អ្វីៗទាំងអស់ ដើម្បីនិរន្តរភាពវប្បធម៌ជាតិ”។ លើកទី១៥ ឆ្នាំ២០១៣ “អ្វីៗទាំងអស់ ដើម្បីវឌ្ឍនភាពជាតិ”។ លើកទី១៦ ឆ្នាំ២០១៤ “អ្វីៗទាំងអស់ ដើម្បីសុខដុមភាពវប្បធម៌ជាតិ”។ និងចាប់ពីលើកទី១៧ ឆ្នាំ២០១៥ ដល់លើកទី២៥ ឆ្នាំ២០២៣ ប្រធានបទតែ១គឺ “យុវជនដើម្បីវប្បធម៌ជាតិ”៕