មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់វប្បធម៌ ហាមពលរដ្ឋកុំយកមរតកអរូបី ទៅឈ្លោះជាមួយប្រទេសដទៃ តែត្រូវប្រឹងថែរក្សា

ជាតិ

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់វប្បធម៌ ហាមពលរដ្ឋកុំយកមរតកអរូបី ទៅឈ្លោះជាមួយប្រទេសដទៃ តែត្រូវប្រឹងថែរក្សា

06, Mar 2023 , 6:09 pm

រូបភាព

ដោយ: ប៉ូ សាគុន

ភ្នំពេញ៖ទោះប្រទេសដទៃ ស្នើមរតកវប្បធម៌អរូបីដែលមានភាពស្រដៀង ឬដូចមរតកវប្បធម៌ខ្មែរ ទៅអង្គការយូណេស្កូ ដើម្បីចុះក្នុងបញ្ជីមរតកវប្បធម៌អរូបីនៃមនុស្សជាតិ ក៏មិនត្រូវខឹងគេដែរ។ លោក ស៊ីយ៉ុន សុភារិទ្ធ អគ្គនាយក នៃអគ្គនាយកដ្ឋានបច្ចេកទេសវប្បធម៌ សង្កត់ធ្ងន់ថា គោលការរបស់អង្គការយូណេស្កូ មិនលើកទឹកចិត្តឱ្យរដ្ឋភាគី យកមរតកវប្បធម៌អរូបី ទៅធ្វើជាដើមភ្លើងឈ្លោះគ្នាឡើយ។

លោក ស៊ីយ៉ុន សុភារិទ្ធ អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានបច្ចេកទេសវប្បធម៌ នៃក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បានស្រាយប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗថា ប្រជាជនទូទៅតែងតែខ្លាចបាត់ អ្វីដែលជាអត្តសញ្ញាណខ្លួន។ ប៉ុន្តែមរតកវប្បធម៌អរូបី ជាទូទៅគឺមានចរន្តឆ្លងទៅឆ្លងមក ពីប្រទេសមួយទៅប្រទេសមួយទៀត។ មានន័យថា ពេលប្រទេសមួយ បានឃើញវប្បធម៌ក្នុងប្រទេសមួយផ្សេងទៀតខ្ពង់ខ្ពស់ ប្រទេសនោះក៏យកវប្បធម៌នោះទៅធ្វើតាម។ ហើយវប្បធម៌ទាំងនោះ ត្រូវបានអ្នកភូមិថែរក្សាបានច្រើនជំនាន់ គេក៏កំណត់ថា ជាវប្បធម៌អត្តសញ្ញាណរបស់ជាតិគេ។

លោកបន្ថែមទៀតថា វប្បធម៌អរូបីខ្លះ ប្រទេស(ក)ជាអ្នករកឃើញ ឬបង្កើតឡើង ហើយវាបានផ្សាយឥទ្ធិពលទៅគ្រប់ទិសទី។ ពេលខ្លះប្រទេសដែលបង្កើតវប្បធម៌នោះ ពុំអាចថែរក្សាបានគង់វង្ស ហើយក៏បាត់បង់ទៅវិញក៏មាន។ រីឯប្រទេសដែលរងឥទ្ធិពល គេប្រឹងថែរក្សាបានយូរអង្វែង គេក៏ចាត់ទុកថានោះគឺជាវប្បធម៌របស់គេ។ ចុងបំផុតទៅប្រទេសរងឥទ្ធិពល បានយកវប្បធម៌នោះ ទៅស្នើចុះបញ្ជីក្នុងអង្គការយូណេស្កូ ជាមរតកវប្បធម៌អរូបីនៃមនុស្សជាតិក៏មានដែរ។ ត្រង់ចំណុចនេះ លោក សុភារិទ្ធ ថាគួរតែលើកសរសើរ ចំពោះប្រទេស ដែលនៅរក្សាមរតកអរូបីនោះបាន ព្រោះមរតកអរូបីងាយនឹងបាត់បង់ណាស់។

«មែនទែនគួរសរសើរវិញទេ។ សរសើរថាសហគមន៍នោះនៅរក្សាបានគង់វង់។ សហគមន៍នោះខ្សោយ ប៉ុន្តែគាត់បានលើកតម្កើង។ យើងគួរលើកសរសើរ ព្រោះមរតកវប្បធម៌អរូបី ងាយនឹងបាត់ណាស់។ សម័យនេះមានទូរសព្ទទំនើប មានហ្វេសប៊ុកអីទៀត មនុស្សកាន់តែឈប់គិតរឿងវប្បធម៌ទៀត»។ នេះជាការមើលឃើញរបស់លោក សុភារិទ្ធ។

លោក ស៊ីយ៉ុន សុភារិទ្ធ ក៏បានបញ្ជាក់ថា គោលការរបស់អង្គការយូណេស្កូ មិនលើកទឹកចិត្តឱ្យប្រជាជន ក្នុងរដ្ឋភាគីយកវប្បធម៌អរូបី ទៅបង្កើតជាភ្លើងជម្លោះឡើយ។ ជាពិសេស បើរដ្ឋភាគីណាសរសេរបញ្ជាក់ថា “Origin” ប្រភពដើម ឬជាម្ចាស់ ក្នុងឯកសារ(មរតកវប្បធម៌អរូបី) ដែលស្នើសុំចុះបញ្ជីនោះ យូណេស្កូ នឹងមិនដាក់បញ្ជូលមរតកវប្បធម៌អរូបីនោះ ទៅក្នុងបញ្ជីមរតកមនុស្សជាតិតែម្ដង។

«គេមិនឱ្យប្រើពាក្យនេះ(“Origin”) ព្រោះធម្មតាវប្បធម៌អរូបី វាឆ្លងគ្នាទៅវិញទៅមក។ ឥឡូវយើងគិតទៅមើល បើវប្បធម៌អរូបីមិនឆ្លង ម្ដេចសង្ក្រាន្តមាននៅគ្រប់ស្រុក? ហើយមិនអាចនិយាយបានថា អានេះរបស់ខ្ញុំ ហើយអានោះរបស់គេទេ។ ដូច្នេះវាមិនគួរជារឿងទំនាស់អ្វីទេ»។ នេះជាការពន្យល់បន្ថែមរបស់លោក សុភារិទ្ធិ។

ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះ លោក សុភារិទ្ធ ក៏បានពន្យល់ផងដែរ ពីការស្នើសុំចុះបញ្ជី”ក្រមា”ទៅក្នុងមរតកវប្បធម៌អរូបីនៃមនុស្សជាតិ នៃអង្គការយូណេស្កូ។ លោកថាក្នុងគោលការរបស់អង្គការយូណេស្កូ បើខ្មែរដាក់”ក្រមា” ចូលជាបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌អរូបី នៃមនុស្សជាតិបានហើយ ខាងថៃក៏គេអាចដាក់បានដែរ ដោយគេគ្រាន់តែយកបញ្ជីចូលភ្ជាប់ទៅរឿងនោះ។ ទោះជាយ៉ាងណា ប្រសិនបើថៃមិនចង់ចូលរួមជាមួយកម្ពុជាទេ ថៃអាចដាក់ស្នើសុំចុះបញ្ជីតែឯងក៏បាន។

អគ្គនាយកបច្ចេកទេសវប្បធម៌ បន្ថែម៖«ចំណុចសំខាន់ខ្លាំងនោះ មរតកវប្បធម៌អរូបី មាននៅក្នុងស្រុកផ្សេងៗគ្នា មានភាពប្រហែលគ្នាខ្លះ ដូចគ្នាខ្លះ និងលក្ខណៈដោយឡែកគ្នាខ្លះ។ ដោយសារតែវាឆ្ងងទៅឆ្លងមកនោះឯង យើងអាចស្នើសុំចុះបញ្ជីដាច់ដោយឡែកក៏បាន ឬស្នើចុះចម្រុះជាតិសាស្ត្រក៏បាន។ កន្លងមកយើងធ្លាប់ស្នើសុំចុះបញ្ជីចម្រុះជាតិសាស្ត្រដែរ ដូចជា”ទាញ់ព្រ័ត្រ” មានកម្ពុជា វៀតណាម ហ្វីលីពីន និងកូរ៉េ»។

យ៉ាងណាក៏ដោយ អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានបច្ចេកទេសវប្បធម៌ លោក ស៊ីយ៉ុន សុភារិទ្ធ អំពាវនាវដល់ប្រជាជនខ្មែរគ្រប់រូប និងអ្នកលេងបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកជាដើម សូមមេត្តាកុំយកមរតកវប្បធម៌អរូបី ទៅធ្វើជារឿងនាំឱ្យឈ្លោះទាស់ទែងគ្នា។

បន្ថែមពីនោះលោក ស៊ីយ៉ុន សុភារិទ្ធ ថា ប្រសិនបើប្រជាជនខ្មែរពិសេសយុវជន ចង់ថែរក្សាកេរដូនតា ដែលជាអត្តសញ្ញាណជាតិ ត្រូវតែខំប្រឹងលើកតម្កើង និងចូលរួមផ្សព្វផ្សាយពីតម្លៃ ប៉ុន្តែមិនមែនផ្សព្វផ្សាយពីតម្លៃរបស់ខ្លួន ដើម្បីឱ្យមានការឈ្លោះគ្នារវាងជាតិសាស្ត្រផ្សេងៗទេ គឺត្រូវផ្សព្វផ្សាយពីតម្លៃ ដើម្បីឱ្យមានការរួមគ្នាថែរក្សា។

«“កិច្ចការពារវប្បធម៌ គឺជាភារកិច្ចរបស់យើងគ្រប់គ្នា” ដែលក្រសួងតែងតែផ្សព្វផ្សាយ។ ក្រសួងវប្បធម៌ធ្វើតែឯង ក៏មិនគ្រប់ដែរ បើអាជ្ញាធរដែនដីមិនចូលរួមសហការ។ ហើយបើមានតែអាជ្ញាធរដែនដី ក៏មិនគ្រប់ដែរ បើមិនមានអ្នកភូមិចូលរួម។ មរតកមានមួយ ប៉ុន្តែការចូលរួម ត្រូវតែទៅទាំងអស់គ្នា»។ នេះជាការសង្កត់ធ្ងន់របស់លោក ស៊ីយ៉ុន សុភារិទ្ធ។

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក សុភារិទ្ធ ក៏ទទួលស្គាល់ដែរថា យុវជនខ្មែរនៅមិនទាន់បានយល់ពីតម្លៃ មរតកវប្បធម៌ ដែលជាអត្តសញ្ញាណជាតិខ្លួន បានច្បាស់លាស់នៅឡើយ។ លោកថាដើម្បីឱ្យយុវជនយល់ច្បាស់ថា មរតកវប្បធម៌ជាតិមានតម្លៃ ក្រសួងវប្បធម៌មាននយោបាយ ផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងមធ្យោបាយ។ នយោបាយគឺនាំយក សិល្បៈវប្បធម៌ ទៅជូនប្រជាជន។

«បើគាត់មិនស្គាល់ខ្មុកមុខយ៉ាងម៉េចផង តើគាត់ទៅការពារយ៉ាងម៉េច។ បើគាត់មិនយល់ន័យ គាត់ថែរក្សាបានយ៉ាងម៉េច? អ្នកខ្លះទិញហូលពិដានទៅស្លៀក។ អត់យល់ន័យ។ ហូលពិដានមានន័យខ្ពង់ខ្ពស់។ នេះគឺជាបញ្ហានៃការផ្សព្វផ្សាយរបស់យើង ខ្ញុំទទួលស្គាល់។ ខ្ញុំបានឃើញអង្គការ និងក្រុមដែលបានផ្សព្វផ្សាយពីវប្បធម៌ហ្នឹងដែរ ប៉ុន្តែមិនសូវជាមានអ្នកមើលប៉ុន្មានទេ។

ឧទាហរណ៍អង្គការមួយឈ្មោះ “យសោធរ” ផ្សព្វផ្សាយអំពីប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ ក្នុងគេហទំព័រ និងមានបោះពុម្ពជាសៀវភៅ ប៉ុន្តែសួរថាមានអ្នកមើលប៉ុន្មាន? នេះជាចំណោទបញ្ហា? យល់តម្លៃទៅបាន មិនមែនគេយកតម្លៃនោះទៅដាក់ក្នុងភ្នែក ត្រចៀក ចិត្ត ឯណាកើត។ ទាល់តែអ្នកនោះទៅខំស្វែងយល់ដែរ។ របស់មួយថ្លៃបាន ទាល់តែមានអ្នកឱ្យតម្លៃ»៕