ការរក្សាស្ថិរភាពថ្លៃក្នុងទីផ្សារ

រូបិយវត្ថុ មិនខុសពីទំនិញនៅលើទីផ្សារទេ។ ត្រង់ចំណុចនេះ មានន័យថាបើមានការគ្រប់គ្រងមិនត្រូវទេនោះតម្លៃរូបិយវត្ថុ និងតម្លៃទំនិញ នឹងឡើងចុះពិបាកប៉ាន់ស្មាន។ ប្រសិនបើគេបោះពុម្ពក្រដាសប្រាក់ច្រើនពេក នោះក្រដាសប្រាក់នឹងចុះថោក ហើយទំនិញឡើងថ្លៃ ដែលទំនាក់ទំនងបែបនេះ ហៅថា ​អតិផរណា។

 

ផ្ទុយមកវិញ បើបោះពុម្ពក្រដាសប្រាក់តិចជាងតម្រូវការចាយវាយក្នុងទីផ្សារ នោះតម្លៃប្រាក់រៀលឡើងថ្លៃខ្ពស់ជាងកម្រិតសមស្របដែលនាំឲ្យមាន បរិត្តផរណា គឺការធ្លាក់ថ្លៃនៃទំនិញ។ ​ត្រូវចាំថាបើទំនិញឡើងថ្លៃ គឺប៉ះពាល់ជីវភាពពលរដ្ឋ តែបើទំនិញចុះថោក គឺប៉ះពាល់វិនិយោគិន ដែលជាអ្នកផលិតទំនិញ។ ដូច្នេះ បើកម្ពុជាចាយប្រាក់រៀលខ្ពស់ នោះការគ្រប់គ្រងការចរាចរប្រាក់រៀលក៏ ដូចជាកំណត់តម្លៃទំនិញលើទីផ្សារ គឺមានភាពងាយស្រួល។
 

តែអ្វីជាបញ្ហានោះត្រង់ថា កម្ពុជា គឺជាប្រទេសចាយប្រាក់ដុល្លារយ៉ាងសម្បើមណាស់់ (ដុល្លារូបនីយកម្ម) ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣មក។ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ត្រូវគ្រប់គ្រងដោយដុល្លារអាម៉េរិកដែលធ្វើឱ្យតម្លៃទំនិញ ត្រូវឡើងចុះទៅតាមលុយដុល្លារ។ ការចាយលុយដុល្លារនេះ​ បានដាក់កំហឹតដល់ប្រសិទ្ធភាពគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុ ក៏ព្រោះតែធនាគារជាតិមិនមែនជាអ្នកគ្រប់គ្រងបរិមាណលុយបរទេសឡើយ។ ក្នុងន័យនេះបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា  បើសិនកម្ពុជាចាយលុយរៀលច្រើនដល់កម្រិត៨០ទៅ៩០វិញ នោះ ធនាគារជាតិអាចគ្រប់គ្រងស្ថិរភាពថ្លៃទំនិញបានយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព។ ត្រង់កន្លែងនេះខ្ញុំចង់ពន្យល់ថា បើមានប្រាក់រៀលច្រើននៅលើទីផ្សារ នោះធនាគារជាតិអាចប្រើវិធីស្រូបយកមកវិញខ្លះ តែបើវាតិចពេក ធនាគារជាតិក៏អាចបញ្ចេញប្រាក់រៀលបន្ថែមឲ្យវាសមាមាត្រនឹងតម្រូវការទីផ្សារ។ 

 

 

ប្រសិនបើកម្ពុជាចាយតែប្រាក់រៀល នោះ ធនាគារជាតិនឹងមានអំណាចប្រើប្រាស់គោលនយោបាយរូបិយវត្ថុបានពេញលេញ ដើម្បីអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ តាមរយៈការជំរុញការនាំចេញ ការបន្ថយតម្លៃរូបិយវត្ថុ និងការកែតម្រូវអត្រាប្តូរប្រាក់គោល។

 

ឧបមាថា៖​ កម្ពុជាផលិតកាបូបមួយចំណាយប្រាក់៤០០០រៀល ហើយហាងឆេងប្ដូរប្រាក់ ៤០០០រៀល ស្មើ១ដុល្លារ​។ ដូច្នេះអ្នកបញ្ជាទិញចាយ១ដុល្លារ គឺបានកាបូបពីកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែបើយើងធ្វើឱ្យប្រាក់រៀលចុះថោកដល់៤២០០រៀល ទើបស្មើ១ដុល្លារ នោះកាបូបយើងដែលមានតម្លៃ៤០០០រៀលនេះ គេចាយមិនដល់១ដុល្លារទេ ពោលគឺត្រឹម៨៨សេនប៉ុណ្ណោះ។ ឧទាហរណ៍ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីការនាំចេញបានបង្ហាញថា​ កាបូបនេះមានតម្លៃទាបជាងមុននៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិដែលគេកាន់ពិចារណាក្នុងការទិញផលិតផលរបស់កម្ពុជា។

 

ក្នុងរយៈពេល២០ឆ្នាំមកនេះ កម្ពុជាបានរក្សានូវស្ថិរភាពអត្រាប្តូរប្រាក់រវាងដុល្លារ និងលុយរៀល ដែល១ដុល្លារ ស្មើនឹង៤ ០៥០ទៅ៤ ១០០រៀល ប៉ុណ្ណោះ។

 

ធនាគារជាតិនៃទទួលបានចំណូលពីការបោះពុម្ពសាច់ប្រាក់នៅពេលប្រាក់នោះចរាចរក្នុងទីផ្សារសេដ្ឋកិច្ច។ ត្រង់ចំណុចនេះគឺលោក-អ្នកមិនពិបាកក្នុងយល់ទេ។  ឧបមាថា ក្រដាសប្រាក់១ម៉ឺនរៀលមួយសន្លឹក ត្រូវបានធនាគារជាតិបោះពុម្ព ហើយលក់ចេញក្នុងតម្លៃ១ម៉ឺនរៀល ខណៈការចំណាយលើការផលិតក្រដាសប្រាក់នេះអស់តិចតួចប៉ុណ្ណោះ លើថ្លៃក្រដាសបោះពុម្ព និងថ្លៃផលិតកម្ម។ 

 

ដូច្នេះ នៅពេលកម្ពុជាមានតម្រូវការប្រាក់រៀលច្រើន នោះរដ្ឋនឹងទទួលបានចំណូលបានកាន់ច្រើនពីការបោះពុម្ពប្រាក់រៀល។ ប៉ុន្តែ ផលប្រយោជន៍នេះ ត្រូវបានទៅលើសហរដ្ឋអាមេរិកទៅវិញពីការបោះពុម្ពលុយដុល្លារ ព្រោះតែកម្ពុជាចាយដុល្លារច្រើន។ ការសិក្សារបាយការណ៍ពីធនាគារជាតិបានបង្ហាញថា ទំហំប្រាក់ដុល្លារអាម៉េរិកមានដល់៨៥ភាគរយដែលបានចរាចរនៅក្នុងចរន្តសេដ្ឋកិច្ចជាតិអស់រយៈពេល៣ទសវត្សរ៍មក។ 
 

ការប្រើប្រាក់រៀលបង្កើនទុនបម្រុងជាតិ តាមរយៈលំហូរនៃរូបិយប័ណ្ណបរទេសក្នុងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។​ ចំណុចនេះមានន័យថា វិនិយោគិនដែលនាំរូបិយប័ណ្ណបរទេសក្នុងសេដ្ឋកិច្ចយើង ចាំបាច់ត្រូវប្តូរជាប្រាក់រៀល។ ការធ្វើបែបនេះ​ធនាគារជាតិ មានលទ្ធភាពយករូបិយប័ណ្ណដែលពីប្រភពទុនវិនិយោគបរទេសមករក្សាទុក ដើម្បីយកទៅវិនិយោគលើឧបករណ៍ហិរញ្ញវត្ថុដែលមានសុវត្ថិភាព ដូចជា៖ ការទិញសញ្ញាបណ្ណ(Bonds, Treasury bill...)​ ដើម្បីបានជាចំណូលមកវិញ និងបង្កើនបម្រុងជាតិ។

 

កាលដែលយើងមានទុនបម្រុងជាតិច្រើន វានឹងបង្កើនទំនុកចិត្តទៅដល់ការប្រើប្រាស់រៀល និងផ្តល់លទ្ធភាពឱ្យធនាគារជាតិអន្តរាគមន៍លើទីផ្សារប្តូរប្រាក់ ដើម្បីរក្សាស្ថិរភាពតម្លៃប្រាក់រៀល។ នេះជាហេតុផលចំណេញុសេដ្ឋកិច្ចមួយទៀត ដែលចាំបាច់ត្រូវប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀល ដើម្បីឱ្យសេដ្ឋកិច្ចយើងមានស្ថិរភាព និងដើម្បីកៀគរទុនបម្រុងរបស់យើងឱ្យកាន់តែមានច្រើនឡើងៗ។ 

 

យោងតាមរបាយការណ៍របស់ធនាគារជាតិ គិតត្រឹមចុងឆ្នាំ២០២២ ទុនបម្រុងអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជាមានប្រមាណ២០,៣ពាន់លានដុល្លារ។ ទុនបម្រុងអន្តរជាតិដែលកម្ពុជាមាននេះ គឺអាចធានាដល់ការនាំចូលទំនិញ-សេវា​ បានដល់៧ខែក្នុងករណី​ប្រទេស​ប្រឈម​នឹង​វិបត្តិ ឬ​គ្រាអាសន្ន​ណាមួយ។

 

 

ការចាយលុយរៀល អនុញ្ញាតឱ្យរដ្ឋាភិបាលគ្រប់គ្រងថវិកាជាតិបានកាន់តែប្រសើរដោយកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើបំណុលបរទេស តាមរយៈការបោះផ្សាយមូលបត្ររដ្ឋជាប្រាក់រៀល(រដ្ឋខ្ចីលុយពីប្រជាជនខ្លួនឯង)ដើម្បីវិនិយោគលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសាធារណៈ ដូចជា៖ សាលារៀន ផ្លូវថ្នល់ និងមន្ទីរពេទ្យ ជាដើម៕