ពីនេះ ពីនោះ
ទស្សនៈស្តីពី«ប្រជាធិបតេយ្យ»របស់អ្នកប្រាជ្ញនានា
× ភ្នំពេញ៖ ទស្សនវិទូជាច្រើនបានបង្ហាញការយល់ឃើញរបស់ខ្លួន ចំពោះប្រព័ន្ធដឹកនាំតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ។ តើមានទស្សនវិទូណាខ្លះនិយាយពីប្រជាធិបតេយ្យ? តើពួកគេយល់ឃើញយ៉ាងណាចំពោះប្រព័ន្ធដឹកនាំតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ?
លោក ហ្សង់ហ្សាក់រូសូ(Jean Jacques Rousseau) ទស្សនវិទូជនជាតិបារាំង បានលើកទស្សនៈថា ប្រជាជនទាំងមូលជាម្ចាស់អធិបតី និងជាអ្នកប្រើប្រាស់អធិបតេយ្យទៅតាមច្បាប់។ ច្បាប់ដែលបង្កើតឡើង គឺត្រូវអនុវត្តន៍ចំពោះមនុស្សទូទៅ បើមិនដូច្នេះទេ គឺមិនមែនជាប្រជាធិបតេយ្យឡើយ។ របបប្រជាធិតេយ្យ រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែខ្លាំង ប៉ុន្តែត្រូវចំណុះច្បាប់។ រដ្ឋាភិបាលជាអ្នកអនុវត្តច្បាប់ ហើយប្រជាជនជាអធិបតី។ អធិបតេយ្យភាព របស់ប្រជាជន ជាអធិបតេយ្យដែលមិនអាចបែងចែកបាន និងផ្ទេរសិទ្ធិបានឡើយ ព្រមទាំងផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងឆន្ទៈទូទៅដែលមិនអាចតំណាងបាន។
លោក ជើរ៉េមី បេនថាំ(Jere’my Bentham) ទស្សនវិទូជនជាតិអង់គ្លេសបានលើកឡើងទស្សនៈថា ដើម្បីជំរុញឲ្យមានប្រជាធិបតេយ្យ រដ្ឋាភិបាល គប្បីជំរុញឲ្យមនុស្សមានសុភមង្គម សម្រាប់ទាំងអស់គ្នា។ លោកបានទាមទារឲ្យមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតក្នុងសភា ដែលចាត់ទុកជាកំណែទម្រង់មួយទៅលើសិទ្ធិបោះឆ្នោត។ ការទាមទារនេះ បានសម្រេចជាផ្លាផ្កាក្រោយពេលលោកទទួលមរណភាពក្នុងឆ្នាំ១៨៣២។ដកស្រង់៖ «ប្រវត្តិគំនិតនយោបាយបស្ចឹមប្រទេស»រៀបរៀងដោយ បណ្ឌិត អ៊ុំ ប៉ុម
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com