ធ្វើអី្វឲ្យបានមុនលោក ដូណាល់ ត្រាំ ក្លាយជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក

អន្តរជាតិ

ធ្វើអី្វឲ្យបានមុនលោក ដូណាល់ ត្រាំ ក្លាយជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក

22, Apr 2016 , 3:50 pm

រូបភាព

ដោយ: សៅ ផលនិស្ស័យ (Sao Phal Niseiy)

លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា (Barack Obama) ធ្លាប់រអ៊ូថា ពេលលោកជួបមេដឹកនាំប្រទេសជាមិត្ត ឬអ្នកជំនួញធំៗ គេតែងចោទសួរលោកថា «តើមានរឿងអ្វីកើតឡើងពិតប្រាកដនៅអាមេរិក? និងតើ ដូណាល់ ត្រាំ (Donald Trump) ពិតជានឹងឈ្នះឆ្នោតមែនទេ? ហើយបើឈ្នះមែនវាមានន័យបែបម៉េចសម្រាប់ពិភពលោក? »។ នេះក៏ព្រោះ គេភ័យខ្លាចថា ដូណាល់ ត្រាំ អាចក្លាយជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក ហើយប្រទេសមួយចំនួនប្រឹងពន្លឿនការចរចាបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងឲ្យបានឆាប់ជាមួយអាមេរិកទាន់លោក អូបាម៉ា ស្ថិតនៅក្នុងតំណែង។

សូមស្ដាប់ព័ត៌មានលម្អិត៖

ខណៈដែលការបោះឆ្នោតក្នុងបក្សកំពុងបន្តទៅមុខលោក ដូណាល់ ត្រាំ នៅតែបន្តនាំមុខគេដដែល ដែលវាបង្ហាញថាលោកអាចមានឱកាសឈ្នះការតែងតាំងពីបក្សពេលខាងមុខថែមទៀត។

ជ័យជម្នះរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ បន្តបន្ទាប់នេះក្លាយជាសុបិន្តអាក្រក់សម្រាប់ពិភពលោក ហើយវាក៏ក្លាយជារឿងឈឺក្បាលវិលមុខរបស់មន្ត្រីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន រួមទាំងលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ផ្ទាល់ដែល។ កាលពីចុងខែមុន លោក អូបាម៉ា ត្អូញត្អែថា ឲ្យតែលោកជួបមេដឹកនាំពិភពលោក ជាលក្ខណៈផ្លូវការឬមិនផ្លូវការក្តី គេតែងលួចខ្សឹបសួរលោកពីបញ្ហានយោបាយអាមេរិក ពោលគឺ រឿងលោក ដូណាល់ ត្រាំ។ ពួកគេប្រាប់លោក អូបាម៉ា ថា គេតាមដាន នយោបាយអាមេរិកជិតស្និទ្ធបំផុត ហើយក៏ស្វែងយល់ថាតើមានរឿងអ្វីពិតប្រាកដកំពុងកើតឡើងក្នុងនយោបាយអាមេរិក។

យោងតាមសារព័ត៌មានអាមេរិក Politico មន្ត្រីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនម្នាក់មិនបង្ហាញអត្តសញ្ញាណបង្ហើបថា ទាំងអនុប្រធានាធិបតី ចូ បាយដិន (Joe Biden) រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ចន ឃែរី (John Kerry) រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ អាស្តូន កាទ័រ (Ashton Carter) រួមទាំងឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិក ជាដើមនោះក៏ជួបរឿងស្រដៀងគ្នា ពោលគឺត្រូវគេតាមសួរនាំជានិច្ច។ ហើយមន្ត្រីទូតនៅតាមស្ថានទូតអាមេរិកនៅបរទេសក៏សុំការណែនាំពីសេតវិមានសិន ថាគួរឆ្លើយតបណាទៅនឹងសំណួររបស់មេដឹកនាំប្រទេសជាមិត្តជុំវិញបញ្ហានយោបាយអាមេរិកនេះ។

ចម្លើយពីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនសម្រាប់មេដឹកនាំពិភពលោកពាក់ព័ន្ធនយោបាយអាមេរិក
យ៉ាងណាមិញលោក អូបាម៉ា តែពន្យល់មេដឹកនាំជាមិត្តដោយលើកយកដំណើរការបោះឆ្នោតនៅអាមេរិក ជាពិសេសការបោះឆ្នោតក្នុងបក្សនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ទីមួយលោកពន្យល់ថា នៅរដ្ឋធំៗច្រើនទៀតដែលមិនទាន់មានការបោះឆ្នោត ដែលវាមានន័យថា ដូណាល់ ត្រាំ មិនទាន់ក្លាយជាមនុស្សតំណាងបក្សដែរ។ ហើយក្រៅពីនេះលោកក៏ពន្យល់ពីភាពស្មុគស្មាញនៃសមាជបក្សសាធារណរដ្ឋ និងភាព សាំញ៉ាំនីតិវិធីបោះឆ្នោតដែរ ដែលវាអាចធ្វើឲ្យដូណាល់ ត្រាំបាត់បង់ឱកាសបានដូចគ្នា។ មួយវិញទៀតលោកក៏ឆ្លៀតអះអាងប្រាប់មេដឹកនាំពិភពលោកថា លោកស្រី ហ៊ីឡារី គ្លីនតុនឯណោះទេដែលអាចផ្តួលសេដ្ឋី ដូណាល់ ត្រាំ នាពេលខាងមុខ ក្នុងករណីលោក នៅទទួលបានការតែងតាំងពីបក្សផង។

គេភ័យថា អាមេរិករើសយកនយោបាយឯកោនិយម បើដូណាល់ ត្រាំ ក្លាយជាប្រធានាធិបតី?
ដោយឡែក ប្រទេសនៅ អាស៊ីបូព៌ា មជ្ឈិមបូព៌ា អឺរ៉ុបខាងលិច ខាងកើត តំបន់អាហ្វ្រិក ឬតំបន់ផ្សេងទៀតសុទ្ធតែបារម្ភ និងកំពុងខ្វាយខ្វល់ពីអនាគតនៃនយោបាយការបរទេសអាមេរិក។ គេមិនដឹងពិភពលោកនឹងទៅជាយ៉ាងណានៅពេល ដូណាល់ ត្រាំអាចស្នាក់នៅសេតវិមានអាមេរិក។

សមាជិករដ្ឋសភាបក្សសាធារណរដ្ឋលោក Adam Schiff ថា ពេលលោកទៅទស្សនកិច្ចនៅអាហ្វ្រិក ប្រមុខរដ្ឋប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាហ្វ្រិកលួចសួរលោកពីបញ្ហានយោបាយអាមេរិក ហើយពួកគេក៏បញ្ជាក់ផងថាគេភ្ងាក់ផ្អើលដោយសារជ័យជម្នះរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ។

ចំណែកនៅអឺរ៉ុប គេ តាមដាននយោបាយអាមេរិកដោយយកចិត្តទុកដាក់តែមិនទាន់មានប្រតិកម្មអ្វីទេ។ អឺរ៉ុបភ័យខ្លាចថា អាមេរិកនឹងបោះបង់តំបន់អឺរ៉ុបចោល ដូចការលើកឡើងរបស់លោក ដូណាល់ត្រាំកន្លងមក។ លោកថា អាមេរិកនឹងដើរចេញពីបក្សសម្ព័ន្ធយោធាណាតូ ព្រោះលោកចាត់ទុកថា អង្គការប្រកាន់ខ្ជាប់គោលការណ៍សន្តិសុខសមូហភាពដែលបង្កើតឡើងក្នុងសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់នេះវាហួសសម័យហើយសម្រាប់ពេលបច្ចុប្បន្ន។

ឯកអគ្គរដ្ឋទូតនៃរដ្ឋបាល់ទិកឡាត់វី Andris Razans លើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលលោកបច្ចុ្បន្នតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយអាមេរិកយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ ព្រោះឡាត់វីបារម្ភថា ពេល ដូណាល់ ត្រាំ ក្លាយជាប្រធានាធិបតី អាមេរិកនឹងផ្ទេរ រដ្ឋបាល់ទិកនិងអឺរ៉ុបខាងកើត ដូចជាអ៊ុយក្រែនជាដើមនោះទៅឲ្យរុស្ស៊ីវិញ។ នេះក៏ដោយសារ ដូណាល់ ត្រាំ អះអាងថាលោក ត្រូវគ្នាជាមួយបុរសខ្លាំងរុស្ស៊ីវ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន ផងដែរ។

នៅខាងអាស៊ីឯណោះវិញ ក្តីបារម្ភរឿងបោះឆ្នោតនៅអាមេរិក ក៏កើតមានឡើងស្រដៀងគ្នាដូចនៅអឺរ៉ុបដែរ។ លោក ដូណាល់ ត្រាំ ធ្លាប់អះអាងថា លោកនឹងទារថ្លៃការពារពីសម្ព័ន្ធមិត្តបើសិនជាលោកជាប់ឆ្នោតមែន។ លោកដកទ័ពពីកូរ៉េខាងត្បូងនិងជប៉ុន ហើយអនុញ្ញាតឲ្យរដ្ឋទាំងពីរមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែររៀងខ្លួនដើម្បីការពារសន្តិសុខ។ ចុះការរះត្រដែតឡើងរបស់មហាយក្សចិន និងបញ្ហានុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េខាងជើងត្រូវដោះស្រាយបែបណា?

សម្ព័ន្ធមិត្តអាមេរិកនៅអាស៊ីយល់ថា អាមេរិកត្រលប់ទៅអនុវត្តគោលនយោបាយឯកោនិយម បោះបង់សម្ព័ន្ធមិត្តដែលធ្លាប់ជ្រកក្រោមការការពាររបស់អាមេរិកវិញ។ ហើយនយោបាយឯកោរបស់អាមេរិកនឹងផ្តល់ឱកាសដល់មហាយក្សចិន និង បណ្តាលឲ្យកិច្ចព្រមព្រៀងឬចំណងពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកជាមួយតំបន់ប្រឈមគ្រោះថ្នាក់។ ដូច្នេះហើយ ទើបបានមេដឹកនាំមួយចំនួនកំពុងស្វះស្វែងសម្រេចឲ្យបាននូវកិច្ចព្រមព្រៀងនានាជាមួយអាមេរិកក្នុងអាណត្តិលោក អូបាម៉ា ទាន់មានឱកាស ព្រោះគេមិនដឹងថា នយោបាយអាមេរិកប្រែប្រួលបែបម៉េចទេបើសិនជាលោក ដូណាល់ ត្រាំ ក្លាយជាប្រធានាធីបតីអាមេរិកមែន៕