អន្តរជាតិ
ហ្វីលីពីន សំឡឹងឱកាសវិនិយោគច្រើនពីចិន ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចដំបូងរបស់លោក Duterte ទៅកាន់ចិន
លោកប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន Rodrigo Duterte ជជែកជាមួយនឹងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន Li Keqiang នាពេលកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន (រូបភាព៖ China Daily)
×![]()
នៅសប្តាហ័៍ក្រោយនេះ ប្រមុខរដ្ឋហ្វីលីពីន លោក Rodrigo Duterte នឹងបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការជាលើកដំបូងទៅកាន់ចិនហើយ។ វា ក៏ជាលើកដំបូងហើយ ដែលប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនរូបនេះ បំពេញទស្សនកិច្ចក្រៅប្រទេស ដែលមិនស្ថិតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាននោះ។ ដំណើរឆ្ពោះទៅកាន់ចិនរបស់លោកប្រធានាធិបតី ខណៈ ដែលលោក កំពុងតែរិះគន់ ក៏ដូចជាបង្ហាញពីចេតនាដើរចេញពីសម្ព័ន្ធភាពជាមួយ«អាមេរិក» បានក្លាយជាសំណួរថាតើ ហ្វីលីពីនអាចចំណេញបានអ្វីខ្លះចំពោះសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ក៏ដូចជានយោការបរទេសផងដែរនោះ?
លោកប្រធានាធិបតី រ៉ូឌ្រីហ្គូ ឌើទើតេ (Rodrigo Duterte) នឹងបំពេញទស្សនកិច្ចទៅកាន់ចិនក្នុងនាមជាប្រមុខរដ្ឋជាលើកដំបូងនៅថ្ងៃទី១៩-២១ ខែតុលាខាងមុខដ៏ខ្លីនេះ។ តាមការបញ្ជាក់របស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីន លោកប្រធានាធិបតី រ៉ូឌ្រីហ្គូ ឌើទើតេ នឹងកៀងគោ វិនិយោគគិនពីប្រទេសចិនដើម្បីចូលមកវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសហ្វីលីពីនក្នុងតម្លៃរាប់លានដុល្លារ។
ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយនឹងភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters លោកដ្ឋមន្ត្រីហិរញ្ញហ្វីលីពីន Carlos Dominguez បានបញ្ជាក់ថា លោក Duterte នឹងជជែកពីសក្តាពលរបស់ហ្វីលីពីនដើម្បីទាក់ទាញការវិនិយោគពីចិនមកលើវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់ហ្វីលីពីន ជាពិសេសនោះលើការតភ្ជាប់ផ្លូវរថភ្លើងរបស់រដ្ឋធានីម៉ានីលជាមួយនឹងតំបន់ជាយក្រុងមួយចំនួន ក៏ដូចជាគម្រោងផ្សេងទៀត ដែលលោក រដ្ឋមន្ត្រី អះអាងថា គម្រោងទាំងនោះ នឹងមានតម្លៃរាប់ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកទៀតផង។
លោករដ្ឋមន្ត្រី អះអាងថា មធ្យោបាយមួយសម្រាប់ការមកដល់របស់ការវិនិយោគចិន អាចទៅកាន់ហ្វីលីពីនបានតាមរយៈកម្ចីសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍថ្មីពីក្រុងប៉េកាំង ដែលមានឈ្មោះថា ធនាគារវិនិយោគហេដ្ឋរចនាសម្ព័ន្ធអាស៊ី (AIIB) ហើយ លោក ក៏សង្ឃឹមថា សភាហ្វីលីពីន នឹងផ្តល់សច្ចាប័នសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការទទួលបានសមាជិកភាពនៃធនាគារនោះផងដែរ។ AIIB គឺជាធនាគារដែលផ្តួចផ្តើមឡើងដោយ រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង ដែលផ្តល់លទ្ធភាពឲ្យសមាជិកខ្លួនក្នុងការទទួលបានកម្ចីដើម្បីអភិវឌ្ឍលើវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។
ទន្ទឹមនឹងការបង្ហើបពីផែនការមួយចំនួនរបស់លោកប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនទៅកាន់ចិន រដ្ឋមន្ត្រីហិរញ្ញវត្ថុរូបនោះ ក៏បានច្រានចំពោះការព្រួយបារម្ភពីការធ្លាក់ចុះនៃការវិនិយោគទៅកាន់ហ្វីលីពីនដោយសារតែគោលនយោបាយការបរទេសប្រឆាំងទៅនឹងអាមេរិកក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយរបស់លោកប្រធានាធិបតី Duterte ផងដែរ។ លោក ប្រាប់ថា ទំនាក់ទំនងរវាងអាមេរិក និងហ្វីលីពីន នៅតែមានភាពស្អិតល្មួតដដែល ដ្បិតប្រទេសទាំងពីរ មានទំនាក់ទំនងគ្រួសារ និងអាជីវកម្មជាមួយនឹងគ្នាយូរណាស់មកហើយ។
សូមជម្រាបផងដែរថា គិតចាប់ពីឡើងកាន់អំណាចជាប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនាមក លោក Rodrigo Duteter មិនដែលសរសើរ ឬនិយាយអ្វីល្អម្តងឡើយពីអាមេរិក ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តតាមសន្ធិសញ្ញានោះ។ លោក បានប្រើពាក្យអសុរោះ និងជេរប្រមាថប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា និងថែមទាំងព្រមានដើរចេញពីទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងអាមេរិកក្នុងពេលណាមួយទៀតផង ដោយអះអាង ថា ហ្វីលីពីន នៅមានចិន និងរុស្ស៊ីស្វាគមន៍ជានិច្ច។ សក្ខីកម្មនៃការប្រះឆានៃទំនាក់ទំនងហ្វីលីពីន-អាមេរិក បានឃើញយ៉ាងច្បាស់បន្ថែមទៀតក្រៅពីការប្រើពាក្យសម្តី ហើយនោះ គឺ លោក Duterte បានជ្រើសរើសចិនជាប្រទេសទីមួយនៃដំណើរទស្សនកិច្ចក្រៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ លោក Duterte កន្លងមក បានបំពេញទស្សនកិច្ចបីប្រទេសរួចហើយដែលក្នុងនោះសុទ្ធតែជាប្រទេសមិត្តអាស៊ានរួមមាន ឡាវ ឥណ្ឌូនេស៊ី និងវៀតណាម។
សមុទ្រចិនខាងត្បូង នៅតែជារបៀបវារៈលាក់លៀមក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់ចិន?
តាមពិតទៅ បើនិយាយពីទំនាក់ទំនងចិន និងហ្វីលីពីន គេមិនដែលភ្លេចឡើយ ពីបញ្ហាចម្រូងចម្រាស់នៃសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៃប្រទេសទាំងពីរ ដែលបានមានភាពប្រះឆាខ្លាំងនៅក្នុងរដ្ឋបាលរបស់លោកអតីតប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន Benigno Aquino។ ជាពិសេសនោះ ប្រទេសទាំងពីរ កាន់តែមិនត្រូវគ្នាលើសាលក្រមសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលបានសម្រេចនៅខែកក្កដាកន្លងទៅដោយតុលាការមជ្ឈត្តការអន្តរជាតិឲ្យហ្វីលីពីនឈ្នះក្តីចិន តាមបណ្តឹងរបស់លោក Aquino។ ចិន បានជំទាស់យ៉ាងដាច់ខាត និងថែមទាំងមោឃភាពសាលក្រមនោះទៀតផង។
ជុំវិញបញ្ហានេះដែរ លោករដ្ឋមន្ត្រីហិរញ្ញវត្ថុ មិនទាន់និយាយច្បាស់លាស់នៅឡើយ ថាតើលោក Duterte នឹងជជែកជាមួយចិន ក្នុងកម្រិតណានោះទេ។ លោក គ្រាន់តែបញ្ជាក់ថា លោក Duterte នឹងជជែកជាមួយនឹងចិនក្នុងគោលដៅដើម្បីប្រយោជន៍រួម តែ មិនធ្វើឲ្យចិនបាក់មុខដោយសារតែសេចក្តីសម្រេចនោះឡើយ ដ្បិត ចិន ក៏ជាអ្នកជិតរបស់ហ្វីលីពីន ហើយ ហ្វីលីពីន ក៏ចង់មានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយនឹងចិនផងដែរនោះ។
ចិន ទិញទឹកចិត្តហ្វីលីពីន មុនពេលលោក Duterte បំពេញទស្សនកិច្ចទៅកាន់ក្រុងប៉េកាំង?
ងាកមកចាប់អាមរ្មណ៍ផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចវិញម្តង ! មុនពេលតែពីរសប្តាហ៍ប៉ុណ្ណោះ នៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក Duterte ទៅកាន់ចិន រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង បានប្រកាសដកចេញនូវការរិតដ្បិតលើក្រុមហ៊ុនហ្វីលីពីនដែលនាំចេញផលិតផលកសិកម្មដ៏សំបូរបែបទៅកាន់ចិនទៀតផង។ ផលិតផលទាំងនោះ ភាគច្រើនត្រូវបាននាំចេញពីខេត្តកំណើតរបស់លោកប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនតែម្តង។
រដ្ឋមន្ត្រីកសិកម្មហ្វីលីពីន Emmanuel Piñol នៅថ្ងៃទី០៧ ខែតុលាកន្លងទៅ បានសរសេរក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុកថា «មុនពីរសប្តាហ៍ នៃដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋរបស់ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនទៅកាន់ចិន រដ្ឋាភិបាលចិន បានប្រកាសថា ចិន នឹងដកការរឹតត្បិតលើក្រុមហ៊ុននាំចេញចេក និងម្នាស់ពីហ្វីលីពីនហើយ»។ នេះបើយោងតាមសារព័ត៌មានហ្វីលីពីន ABS-CBN ដែលបានដកស្រង់សម្តីលោករដ្ឋមន្រី្តដែលនិយាយដែរថា ក្រៅពីចេក និងម្នាស់ ចិន ក៏នឹងបើកទីផ្សារសម្រាប់ហ្វីលីពីនលើទំនិញកសិកម្មផ្សេងទៀតដូចជា ស្វាយ ដូង និងស្រកានាគផងដែរ។
សូមរម្លឹកផងដែរថា ចិន បានបិទទីផ្សារនៃការនាំចេញចេក និងម្នាស់លើហ្វីលីពីនតាំងពីមានភាពតានតឹងនៅឆ្នាំ២០១២មកម្ល៉េះ។ ពេលនោះ ហ្វីលីពីន និងចិន បានមានការប៉ះទង្គិចផ្នែកការទូតជាមួយគ្នាលើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងខ្លាំង ដែលពេលនោះដែរ ផ្លែឈើហ្វីលីពីនរាប់ពាន់តោន ត្រូវបានបំផ្លាញនៅកំពង់ផែរបស់ចិន។ ចិន គឺជាទីផ្សារធំបំផុតសម្រាប់ផលិតផលចេករបស់ហ្វីលីពីន។ បើយោងតាមការិយាល័យដាំដុះហ្វីលីពីន នៅឆ្នាំ២០១១ ហ្វីលីពីន បាននាំចេញចេកទៅកាន់ចិនក្នុងតម្លៃរហូតដល់៦០លានដុល្លារឯណោះ៕
លោកប្រធានាធិបតី រ៉ូឌ្រីហ្គូ ឌើទើតេ (Rodrigo Duterte) នឹងបំពេញទស្សនកិច្ចទៅកាន់ចិនក្នុងនាមជាប្រមុខរដ្ឋជាលើកដំបូងនៅថ្ងៃទី១៩-២១ ខែតុលាខាងមុខដ៏ខ្លីនេះ។ តាមការបញ្ជាក់របស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីន លោកប្រធានាធិបតី រ៉ូឌ្រីហ្គូ ឌើទើតេ នឹងកៀងគោ វិនិយោគគិនពីប្រទេសចិនដើម្បីចូលមកវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសហ្វីលីពីនក្នុងតម្លៃរាប់លានដុល្លារ។
ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយនឹងភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters លោកដ្ឋមន្ត្រីហិរញ្ញហ្វីលីពីន Carlos Dominguez បានបញ្ជាក់ថា លោក Duterte នឹងជជែកពីសក្តាពលរបស់ហ្វីលីពីនដើម្បីទាក់ទាញការវិនិយោគពីចិនមកលើវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់ហ្វីលីពីន ជាពិសេសនោះលើការតភ្ជាប់ផ្លូវរថភ្លើងរបស់រដ្ឋធានីម៉ានីលជាមួយនឹងតំបន់ជាយក្រុងមួយចំនួន ក៏ដូចជាគម្រោងផ្សេងទៀត ដែលលោក រដ្ឋមន្ត្រី អះអាងថា គម្រោងទាំងនោះ នឹងមានតម្លៃរាប់ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកទៀតផង។
លោករដ្ឋមន្ត្រី អះអាងថា មធ្យោបាយមួយសម្រាប់ការមកដល់របស់ការវិនិយោគចិន អាចទៅកាន់ហ្វីលីពីនបានតាមរយៈកម្ចីសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍថ្មីពីក្រុងប៉េកាំង ដែលមានឈ្មោះថា ធនាគារវិនិយោគហេដ្ឋរចនាសម្ព័ន្ធអាស៊ី (AIIB) ហើយ លោក ក៏សង្ឃឹមថា សភាហ្វីលីពីន នឹងផ្តល់សច្ចាប័នសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការទទួលបានសមាជិកភាពនៃធនាគារនោះផងដែរ។ AIIB គឺជាធនាគារដែលផ្តួចផ្តើមឡើងដោយ រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង ដែលផ្តល់លទ្ធភាពឲ្យសមាជិកខ្លួនក្នុងការទទួលបានកម្ចីដើម្បីអភិវឌ្ឍលើវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។
ទន្ទឹមនឹងការបង្ហើបពីផែនការមួយចំនួនរបស់លោកប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនទៅកាន់ចិន រដ្ឋមន្ត្រីហិរញ្ញវត្ថុរូបនោះ ក៏បានច្រានចំពោះការព្រួយបារម្ភពីការធ្លាក់ចុះនៃការវិនិយោគទៅកាន់ហ្វីលីពីនដោយសារតែគោលនយោបាយការបរទេសប្រឆាំងទៅនឹងអាមេរិកក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយរបស់លោកប្រធានាធិបតី Duterte ផងដែរ។ លោក ប្រាប់ថា ទំនាក់ទំនងរវាងអាមេរិក និងហ្វីលីពីន នៅតែមានភាពស្អិតល្មួតដដែល ដ្បិតប្រទេសទាំងពីរ មានទំនាក់ទំនងគ្រួសារ និងអាជីវកម្មជាមួយនឹងគ្នាយូរណាស់មកហើយ។
សូមជម្រាបផងដែរថា គិតចាប់ពីឡើងកាន់អំណាចជាប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនាមក លោក Rodrigo Duteter មិនដែលសរសើរ ឬនិយាយអ្វីល្អម្តងឡើយពីអាមេរិក ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តតាមសន្ធិសញ្ញានោះ។ លោក បានប្រើពាក្យអសុរោះ និងជេរប្រមាថប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា និងថែមទាំងព្រមានដើរចេញពីទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងអាមេរិកក្នុងពេលណាមួយទៀតផង ដោយអះអាង ថា ហ្វីលីពីន នៅមានចិន និងរុស្ស៊ីស្វាគមន៍ជានិច្ច។ សក្ខីកម្មនៃការប្រះឆានៃទំនាក់ទំនងហ្វីលីពីន-អាមេរិក បានឃើញយ៉ាងច្បាស់បន្ថែមទៀតក្រៅពីការប្រើពាក្យសម្តី ហើយនោះ គឺ លោក Duterte បានជ្រើសរើសចិនជាប្រទេសទីមួយនៃដំណើរទស្សនកិច្ចក្រៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ លោក Duterte កន្លងមក បានបំពេញទស្សនកិច្ចបីប្រទេសរួចហើយដែលក្នុងនោះសុទ្ធតែជាប្រទេសមិត្តអាស៊ានរួមមាន ឡាវ ឥណ្ឌូនេស៊ី និងវៀតណាម។
សមុទ្រចិនខាងត្បូង នៅតែជារបៀបវារៈលាក់លៀមក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់ចិន?
តាមពិតទៅ បើនិយាយពីទំនាក់ទំនងចិន និងហ្វីលីពីន គេមិនដែលភ្លេចឡើយ ពីបញ្ហាចម្រូងចម្រាស់នៃសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៃប្រទេសទាំងពីរ ដែលបានមានភាពប្រះឆាខ្លាំងនៅក្នុងរដ្ឋបាលរបស់លោកអតីតប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន Benigno Aquino។ ជាពិសេសនោះ ប្រទេសទាំងពីរ កាន់តែមិនត្រូវគ្នាលើសាលក្រមសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលបានសម្រេចនៅខែកក្កដាកន្លងទៅដោយតុលាការមជ្ឈត្តការអន្តរជាតិឲ្យហ្វីលីពីនឈ្នះក្តីចិន តាមបណ្តឹងរបស់លោក Aquino។ ចិន បានជំទាស់យ៉ាងដាច់ខាត និងថែមទាំងមោឃភាពសាលក្រមនោះទៀតផង។
ជុំវិញបញ្ហានេះដែរ លោករដ្ឋមន្ត្រីហិរញ្ញវត្ថុ មិនទាន់និយាយច្បាស់លាស់នៅឡើយ ថាតើលោក Duterte នឹងជជែកជាមួយចិន ក្នុងកម្រិតណានោះទេ។ លោក គ្រាន់តែបញ្ជាក់ថា លោក Duterte នឹងជជែកជាមួយនឹងចិនក្នុងគោលដៅដើម្បីប្រយោជន៍រួម តែ មិនធ្វើឲ្យចិនបាក់មុខដោយសារតែសេចក្តីសម្រេចនោះឡើយ ដ្បិត ចិន ក៏ជាអ្នកជិតរបស់ហ្វីលីពីន ហើយ ហ្វីលីពីន ក៏ចង់មានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយនឹងចិនផងដែរនោះ។
ចិន ទិញទឹកចិត្តហ្វីលីពីន មុនពេលលោក Duterte បំពេញទស្សនកិច្ចទៅកាន់ក្រុងប៉េកាំង?
ងាកមកចាប់អាមរ្មណ៍ផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចវិញម្តង ! មុនពេលតែពីរសប្តាហ៍ប៉ុណ្ណោះ នៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក Duterte ទៅកាន់ចិន រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង បានប្រកាសដកចេញនូវការរិតដ្បិតលើក្រុមហ៊ុនហ្វីលីពីនដែលនាំចេញផលិតផលកសិកម្មដ៏សំបូរបែបទៅកាន់ចិនទៀតផង។ ផលិតផលទាំងនោះ ភាគច្រើនត្រូវបាននាំចេញពីខេត្តកំណើតរបស់លោកប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនតែម្តង។
រដ្ឋមន្ត្រីកសិកម្មហ្វីលីពីន Emmanuel Piñol នៅថ្ងៃទី០៧ ខែតុលាកន្លងទៅ បានសរសេរក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុកថា «មុនពីរសប្តាហ៍ នៃដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋរបស់ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនទៅកាន់ចិន រដ្ឋាភិបាលចិន បានប្រកាសថា ចិន នឹងដកការរឹតត្បិតលើក្រុមហ៊ុននាំចេញចេក និងម្នាស់ពីហ្វីលីពីនហើយ»។ នេះបើយោងតាមសារព័ត៌មានហ្វីលីពីន ABS-CBN ដែលបានដកស្រង់សម្តីលោករដ្ឋមន្រី្តដែលនិយាយដែរថា ក្រៅពីចេក និងម្នាស់ ចិន ក៏នឹងបើកទីផ្សារសម្រាប់ហ្វីលីពីនលើទំនិញកសិកម្មផ្សេងទៀតដូចជា ស្វាយ ដូង និងស្រកានាគផងដែរ។
សូមរម្លឹកផងដែរថា ចិន បានបិទទីផ្សារនៃការនាំចេញចេក និងម្នាស់លើហ្វីលីពីនតាំងពីមានភាពតានតឹងនៅឆ្នាំ២០១២មកម្ល៉េះ។ ពេលនោះ ហ្វីលីពីន និងចិន បានមានការប៉ះទង្គិចផ្នែកការទូតជាមួយគ្នាលើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងខ្លាំង ដែលពេលនោះដែរ ផ្លែឈើហ្វីលីពីនរាប់ពាន់តោន ត្រូវបានបំផ្លាញនៅកំពង់ផែរបស់ចិន។ ចិន គឺជាទីផ្សារធំបំផុតសម្រាប់ផលិតផលចេករបស់ហ្វីលីពីន។ បើយោងតាមការិយាល័យដាំដុះហ្វីលីពីន នៅឆ្នាំ២០១១ ហ្វីលីពីន បាននាំចេញចេកទៅកាន់ចិនក្នុងតម្លៃរហូតដល់៦០លានដុល្លារឯណោះ៕
Tag:
ហ្វីលីពីន
ចិន
អាស៊ាន
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
