ពីនេះ ពីនោះ
ពាក្យ«សូម» និង«សុំ»៖ ភាគច្រើនត្រូវបានប្រើប្រាស់ខុស នៅក្នុងសំណេរអត្ថបទ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ភ្នំពេញ៖ ពាក្យ«សុំ» និង «សូម» ជាពាក្យពីរដែលសម្បូរប្រើប្រាស់នៅក្នុងអត្ថបទសំណេរ។ ប៉ុន្តែពេលខ្លះការប្រើប្រាស់ អាចក្លាយជាកំហុស ព្រោះពាក្យទាំងពីនេះ មានអត្ថន័យមិនខុសគ្នាប៉ុន្មាននោះទេ ប៉ុន្តែអ្វីដែលខុសគ្នាគឺការប្រែប្រួលអត្ថន័យ នៅក្នុងបរិបទនៃការប្រើប្រាស់។ វចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត បានពន្យល់និយមន័យពាក្យទាំងពីរនេះដូចខាងក្រោម៖
ពាក្យ«សូម»ជាកិរិយាសព្ទ មានន័យថា បញ្ចេញវាចាឬសម្ដែងអាការឲ្យគេឲ្យអ្វីៗដែលខ្លួនត្រូវការៈ សូមទាន, សូមប្រាក់, សូមពរ។ ពាក្យសម្រាប់នាំមុខឬជាជំនួយកិរិយាសព្ទមានអាការជាកិរិយានុគ្រោះ ឬប្រើជាជំនួយតាមសព្ទក៏បាន ដោយសេចក្ដីអង្វរ ឬដោយសេចក្ដីគោរព, ដោយសេចក្ដីគួរសម (តាមថ្នាក់បុគ្គល)។
ឧទាហរណ៍ៈ សូមព្រះតេជះតម្កល់លើត្បូង, សូមព្រះរាជទាន..., សូមទ្រង់..., សូមទ្រង់ជ្រាប, សូមទ្រង់ព្រះមេត្តាប្រោស..., សូមទ្រង់មេត្តាប្រោស..., សូមទាន..., សូមទានជ្រាប, សូមជ្រាប, សូមប្របាទម្ចាស់..., សូមព្រះតេជព្រះគុណ..., សូមលោក..., សូមនាយ..., សូមអ្នក..., សូមឱកាស!, សូមកុំ..., សូមឲ្យ...។ល។
ចំណែកពាក្យ«សុំ»ជាកិរិយាសព្ទ មានន័យថា សូមៈ សុំទាន, សុំគេស៊ី។ ពាក្យនេះសម្រាប់អ្នកធំនិយាយទៅរកអ្នកតូច ដោយសេចក្ដីអង្វរឬសេចក្ដីគួរសមៈ សុំឲ្យឯងអាណិតអញ, រាជការសុំឲ្យអស់បណ្ដារាស្ត្រយកចិត្តទុកដាក់ខំប្រឹងធ្វើការនេះ ឲ្យបានសម្រេចឆាប់។
អត្ថន័យដែលពន្យល់ដោយ វចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត នេះឃើញថា ពាក្យទាំងពីរនេះមានអត្ថន័យមិនខុសគ្នានោះទេ។ ប៉ុន្តែលក្ខណៈខុសគ្នានោះគឺនៅត្រង់ថាពាក្យ«សូម» គឺប្រើក្នុងន័យអ្នកមានឋានៈតូចទាប និយាយទៅកាន់អ្នកដែលមានឋានៈ តួនាទី ខ្ពស់ជាង(តាមថ្នាក់បុគ្គល)។ ចំណែកពាក្យ«សុំ» គឺប្រើក្នុងលក្ខខណ្ឌអ្នកធំ អ្នកមានមុខនាទីខ្ពស់និយាយទៅកាន់អ្នកមានឋានៈសង្គមទាបជាងខ្លួន។
សម្រាប់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ សាធារណជនមួយចំនួនលោកប្រើពាក្យថា«សូម» ក្នុងន័យអង្វរ លក្ខណៈស្នើ៖ សូមអភ័យទោស, សូមអធ្យាស្រ័យ, សូមមេត្តា, សូមប្រណីទោស, សូមទទួលខុសត្រូវ, សូមព្យាយាមបន្ថែមទៀត...ជាដើម។ ក្នុងអត្ថន័យបែបនេះ គឺប្រើពាក្យ«សូម»ទាំងអស់។
ចំណែកពាក្យ«សុំ»វិញ គឺប្រើសំដៅដល់ការបង្គាប់បញ្ជារ និងការស្នើ៖ សុំច្បាប់, សុំសិទ្ធិ, សុំការអនុញ្ញាត, សុំអនុវត្តតាមការកំណត់របស់ច្បាប់,...ជាដើម។ ការប្រើបែបនេះ គឺត្រូវប្រើពាក្យ«សុំ»នាំមុខជានិច្ច។
ការបកស្រាយខាងលើនេះ អាចមានចំណុចខ្វះខាត ពីព្រោះធម្មតា ពាក្យមួយមិនអាចនៅមានអត្ថន័យដដែលនោះទេ គឺវាតែងមានការប្រែប្រួលអត្ថន័យទៅតាមបរិបទនៃការប្រើប្រាស់។ ដោយឡែក ចំពោះពាក្យទាំងពីរនេះ ពេលខ្លះសាធារណជន ពិតជាមានការពិបាកក្នុងការបែងចែកថា ពាក្យមួយណាគួរប្រើជាមួយពាក្យអ្វី និងបរិបទបែបណាទើបត្រឹមត្រូវ តាមអត្ថន័យដែលខ្លួនចង់បាន៕
ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត
ពាក្យ«សូម»ជាកិរិយាសព្ទ មានន័យថា បញ្ចេញវាចាឬសម្ដែងអាការឲ្យគេឲ្យអ្វីៗដែលខ្លួនត្រូវការៈ សូមទាន, សូមប្រាក់, សូមពរ។ ពាក្យសម្រាប់នាំមុខឬជាជំនួយកិរិយាសព្ទមានអាការជាកិរិយានុគ្រោះ ឬប្រើជាជំនួយតាមសព្ទក៏បាន ដោយសេចក្ដីអង្វរ ឬដោយសេចក្ដីគោរព, ដោយសេចក្ដីគួរសម (តាមថ្នាក់បុគ្គល)។
ឧទាហរណ៍ៈ សូមព្រះតេជះតម្កល់លើត្បូង, សូមព្រះរាជទាន..., សូមទ្រង់..., សូមទ្រង់ជ្រាប, សូមទ្រង់ព្រះមេត្តាប្រោស..., សូមទ្រង់មេត្តាប្រោស..., សូមទាន..., សូមទានជ្រាប, សូមជ្រាប, សូមប្របាទម្ចាស់..., សូមព្រះតេជព្រះគុណ..., សូមលោក..., សូមនាយ..., សូមអ្នក..., សូមឱកាស!, សូមកុំ..., សូមឲ្យ...។ល។
ចំណែកពាក្យ«សុំ»ជាកិរិយាសព្ទ មានន័យថា សូមៈ សុំទាន, សុំគេស៊ី។ ពាក្យនេះសម្រាប់អ្នកធំនិយាយទៅរកអ្នកតូច ដោយសេចក្ដីអង្វរឬសេចក្ដីគួរសមៈ សុំឲ្យឯងអាណិតអញ, រាជការសុំឲ្យអស់បណ្ដារាស្ត្រយកចិត្តទុកដាក់ខំប្រឹងធ្វើការនេះ ឲ្យបានសម្រេចឆាប់។
អត្ថន័យដែលពន្យល់ដោយ វចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត នេះឃើញថា ពាក្យទាំងពីរនេះមានអត្ថន័យមិនខុសគ្នានោះទេ។ ប៉ុន្តែលក្ខណៈខុសគ្នានោះគឺនៅត្រង់ថាពាក្យ«សូម» គឺប្រើក្នុងន័យអ្នកមានឋានៈតូចទាប និយាយទៅកាន់អ្នកដែលមានឋានៈ តួនាទី ខ្ពស់ជាង(តាមថ្នាក់បុគ្គល)។ ចំណែកពាក្យ«សុំ» គឺប្រើក្នុងលក្ខខណ្ឌអ្នកធំ អ្នកមានមុខនាទីខ្ពស់និយាយទៅកាន់អ្នកមានឋានៈសង្គមទាបជាងខ្លួន។
សម្រាប់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ សាធារណជនមួយចំនួនលោកប្រើពាក្យថា«សូម» ក្នុងន័យអង្វរ លក្ខណៈស្នើ៖ សូមអភ័យទោស, សូមអធ្យាស្រ័យ, សូមមេត្តា, សូមប្រណីទោស, សូមទទួលខុសត្រូវ, សូមព្យាយាមបន្ថែមទៀត...ជាដើម។ ក្នុងអត្ថន័យបែបនេះ គឺប្រើពាក្យ«សូម»ទាំងអស់។
ចំណែកពាក្យ«សុំ»វិញ គឺប្រើសំដៅដល់ការបង្គាប់បញ្ជារ និងការស្នើ៖ សុំច្បាប់, សុំសិទ្ធិ, សុំការអនុញ្ញាត, សុំអនុវត្តតាមការកំណត់របស់ច្បាប់,...ជាដើម។ ការប្រើបែបនេះ គឺត្រូវប្រើពាក្យ«សុំ»នាំមុខជានិច្ច។
ការបកស្រាយខាងលើនេះ អាចមានចំណុចខ្វះខាត ពីព្រោះធម្មតា ពាក្យមួយមិនអាចនៅមានអត្ថន័យដដែលនោះទេ គឺវាតែងមានការប្រែប្រួលអត្ថន័យទៅតាមបរិបទនៃការប្រើប្រាស់។ ដោយឡែក ចំពោះពាក្យទាំងពីរនេះ ពេលខ្លះសាធារណជន ពិតជាមានការពិបាកក្នុងការបែងចែកថា ពាក្យមួយណាគួរប្រើជាមួយពាក្យអ្វី និងបរិបទបែបណាទើបត្រឹមត្រូវ តាមអត្ថន័យដែលខ្លួនចង់បាន៕
ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត
Tag:
ភាសាខ្មែរ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
