អន្តរជាតិ
ទស្សនកិច្ចលោក Duterte មកកាន់កម្ពុជាក្នុងបរិបទថ្មីនៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង
លោកប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន រ៉ូឌ្រីហ្គូ ឌើទើតេ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
លោកប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន រ៉ូឌ្រីហ្គូ ឌើទើតេ នឹងបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋមកកាន់កម្ពុជាជាលើកដំបូងនៅថ្ងៃ១៣-១៤ ធ្នូនេះហើយ។ តាមរយៈដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ លោកប្រធានាធិបតីដែលមានរហ័សនាមថាជា«អ្នកដាក់ទណ្ឌកម្ម» នឹងជួបពិភាក្សាជាមួយនឹងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយចំនួនផងដែរ។ សមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលធ្លាប់តែជារឿងរកាំរកុះខ្លាំងរវាងកម្ពុជា និងរដ្ឋបាលហ្វីលីពីនចាស់ ក៏រំពឹងថា នឹងត្រូវបានជជែកនៅក្នុងជំនួបនោះដែរ។ 
លោកប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន រ៉ូឌ្រីហ្គូ ឌើទើតេ នឹងបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋជាលើកដំបូងរយៈពេលពីរថ្ងៃនៅកម្ពុជានៅថ្ងៃទី១៣-១៤ ធ្នូ ស្អែកនេះ។ ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ធ្វើឡើងតបតាមការអញ្ជើញរបស់ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ដែលចុះកាលពីថ្ងៃទី៨ ធ្នូ។
ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ លោកប្រធានាធិបតី រ៉ូឌ្រីហ្គូ ឌើទើតេ នឹងចូលក្រាបបង្គំគាល់ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី នៅព្រះបរមរាជវាំង និងជួបពិភាក្សាទ្វេភាគីជាមួយនឹងសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ផងដែរ។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដដែល ដែលបន្តទៀតថា ថា្នក់ដឹកនាំទាំងពីរ ក៏នឹងចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សារណៈស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែន និងអនុស្សារណៈស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យកីឡាផងដែរ។
សមុទ្រចិនខាងត្បូង ក៏អាចស្ថិតនៅក្នុងរបៀបវារៈនៃជំនួបរវាងប្រមុខរដ្ឋាភិបាល
ក្រៅពីកិច្ចព្រមព្រៀងទាំងនេះ បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង ក៏អាចនឹងត្រូវជជែកនៅក្នុងជំនួបរវាងលោកប្រធានាធិបតី និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងក្របខណ្ឌបញ្ហាក្នុងតំបន់ផងដែរ។ នាសន្និសីទសារព័ត៌មាននៅថ្ងៃទី១០ ធ្នូកន្លងទៅ អ្នកនាំពាក្យប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនលោក Charles Jose បានបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖«បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង អាចនឹងត្រូវបានលើកនៅក្នុងកិច្ចសន្ទនារវាងលោកប្រធានាធិបតី( ឌើទើតេ) ជាមួយនឹងនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាសម្តេច ហ៊ុន សែន។ ប្រហែលជាអាចក្រោមក្របខណ្ឌនៃបញ្ហាការពារជាតិ និងសន្តិសុខក្នុងតំបន់»។ នេះបើយោងតាមការដកស្រង់សម្តីរបស់សារព័ត៌មានហ្វីលីពីន Inquirer.net។
នាឱកាសនោះដែរ អ្នកនាំពាក្យដដែលនោះ ក៏បានឲ្យដឹងដែរថា ហ្វីលីពីន និងកម្ពុជា បាននិងកំពុងតែធ្វើការរួមគ្នាយ៉ាងជិតស្និទ្ធក្រោមក្របខណ្ឌអាស៊ានក្នុងការជួយដោះស្រាយបញ្ហាដែនសមុទ្រ។ លោក អះអាងថា លោកប្រធានាធិបតី អាចនឹងបញ្ជាក់ជាថ្មីពីជំហរនៃរដ្ឋបាលរបស់លោកក្នុងការទទូចឲ្យប្រើប្រាស់យន្តការសន្តិវិធីដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះ ដែលយន្តការទាំងនោះ រួមមានទាំងការដោះស្រាយជម្លោះដោយឈរលើគោលការណ៍នីតិរដ្ឋផងដែរ។
សូមជម្រាបផងដែរថា ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺជាជម្លោះអធិបតេយ្យដែលមានរដ្ឋសមាជិកអាស៊ានដូចជា ព្រុយណេ ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន និងវៀតណាម ជាមួយនឹងចិន។ កន្លងមកភាគីដែលតែងតែមានការប្រឈមមុខគ្នាខ្លាំង គឺមានតែវៀតណាមដែលប្រកៀកស្មាជាមួយនឹងហ្វីលីពីន និងចិន។ បញ្ហានេះ តែងតែក្លាយជារបៀបវារៈសំខាន់សម្រាប់កិច្ចប្រជុំកំពូលមេដឹកនាំអាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធរបស់អាស៊ានផ្សេងៗទៀត។
កម្ពុជាដែលមិនមានទឹកដីជាប់សមុទ្រចិនខាងត្បូងសោះ ធ្លាប់រងគ្រោះដោយសារជំហររឹងទទឹងរដ្ឋបាលចាស់ហ្វីលីពីន
ជុំវិញបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងនេះដែរ គេមិនដែលភ្លេចឡើយព្រឹត្តិការណ៍ឆ្នាំ២០១២ នៅពេលកម្ពុជាធ្វើជាប្រធាននៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានជាលើកទីពីរនោះ។ រឿងដែលមិនអាចភ្លេចបាននោះគឺ នៅពេល អាស៊ាន មិនអាចចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមជាលើកដំបូងក្នុងប្រវតិ្តកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន ក្រោយបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសលើកទី៤៥នោះ។ ពេលនោះ មជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅ បានបន្ទោសកម្ពុជាថា ជាឧបសគ្គក្នុងការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ដោយចោទថា គោលជំហររបស់កម្ពុជា លម្អៀងទៅរកចិន។ តែការពិតនោះ គឺវៀតណាម និងហ្វីលីពីន បានលើកសំណើដោយស្នើឲ្យដាក់ចំណុចនៃតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខ និងតំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹកដែលជាតំបន់ចម្រូងចម្រាសបំផុតរវាងភាគីពាក់ព័ន្ធជម្លោះនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម។
រឿងព្រឹត្តិការណ៍ឆ្នាំ២០១២នេះដែរ ក៏បានបន្តញាំញីកិត្យានុភាពកម្ពុជាក្នុងឆាកអន្តរជាតិខ្លាំងនៅមុនពេលនៃកិច្ចប្រជុំអាស៊ាននៅក្រុងវៀងចន្ទន៍ដែលមានឡាវ ធ្វើជាប្រធាននៅឆ្នាំ២០១៦នេះនោះ។ ការញាំញីនោះគឺ ទាំងបណ្តាសារព័ត៌មានធំៗ និងមន្ត្រីការទូតដែលតែងតែធ្វើអធិប្បាយមិនបញ្ចេញឈ្មោះមួយចំនួន បានចោទកម្ពុជាថា ព្យាយាមផ្គាប់ចិត្តចិន តាមរយៈការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែលជាជំហរលើសេចក្តីសម្រេចសមុទ្រចិនខាងត្បូងរបស់តុលាការមជ្ឈត្តការក្រុងឡាអេដែលប្តឹងដោយហ្វីលីពីនប្រឆាំងនឹងចិន។ ការណ៍ដែលបន្តជំរុញឲ្យមានការចោទកម្ពុជានោះគឺ ដោយអះអាងថា ជំហររបស់កម្ពុជាមិនជួយហ្វីលីពីន ដែលជាមិត្តអាស៊ាននឹងគ្នា ដើម្បីស្របនឹងជំហររបស់ចិន។
ជំហរកម្ពុជាក្នុងបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង
ដោយសារតែមជ្ឈដ្ឋានអន្តរជាតិ ដែលរួមមានទាំងកាសែតបរទេសមួយចំនួន នៅតែបន្តរិះគន់កម្ពុជាលើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាពិសេសការបន្តដាក់កំហុសក្នុងពេលកម្ពុជាធ្វើជាប្រធានអាស៊ានក្នុងឆ្នាំ២០១២ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានចេញថ្លែងប្រតិកម្ម និងបញ្ជាក់ជាថ្មីនូវគោលជំហរបីចំណុច ដោយប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអះអាងជាគោលជំហរអាព្យាក្រឹត្យក្នុងនាមជាសមាជិកអាស៊ាន និងជាប្រទេសដែលមិនពាក់ព័ន្ធលើជម្លោះអធិបតេយ្យសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះ។
នៅថ្ងៃទី២០ខែមិថុនាកន្លងទៅ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា ហ៊ុន សែន បានថ្លែងបញ្ជាក់ពីគោលជំហររបស់កម្ពុជាបីចំណុចដែលសម្តេចអះអាងថាជាគោលជំហរអាព្យាក្រឹត្យលើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល បានអំពាវនាវឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធដោះស្រាយជម្លោះ (១) ដោយប្រើយន្តការអាស៊ាន-ចិន ដើម្បីអនុវត្តឲ្យបានពេញលេញនូវសេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្តីពីភាគីក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង(DOC) (២) ខិតខំតាក់តែងក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង(COC)រវាងអាស៊ាន-ចិន និង (៣) ប្រទេសពាក់ព័ន្ធត្រូវដោះស្រាយដោយជជែកពិភាក្សាគ្នា។
ជំហររបស់រដ្ឋបាលថ្មីហ្វីលីពីន មិនដាក់បន្ទុកលើរដ្ឋសមាជិកអាស៊ានទៀតឡើយ
គិតចាប់ពីក្លាយជាប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនាមក លោកប្រធានាធិបតី បានប្រកាសជំហរមួយថ្មីជាមួយនឹងចិន។ នោះគឺ ការចរចាទ្វេភាគី ដែលជំហរនេះ មានភាពខុសគ្នាទៅនឹងជំហរនៅក្នុងរដ្ឋបាលចាស់ហ្វីលីពីនដែលដឹកនាំដោយលោកប្រធានាធិបតី ប៊ែរនីណូ អាហ្គីណូ ដែលតែងតែប្រឆាំងដាច់ខាងក្នុងការចរចាទ្វេភាគីជាមួយនឹងចិននោះ។ ជំហរនេះដែរ ក៏មានលក្ខណៈស្របទៅនឹង ការប្រកាសរបស់ជំហររបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលបានអំពាវនាវឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធដោះស្រាយ បញ្ហាជម្លោះជាមួយគ្នាដោយផ្ទាល់នោះ។
ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយនឹងសារព័ត៌មានរដ្ឋចិន Xinhua នៅខែតុលាកន្លងទៅ លោក បានបញ្ជាក់ថា លោក មិនចង់បង្កសង្គ្រាមប្រឆាំងចិនដើម្បីដណ្តើមយកទឹកដីនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងពីចិនឡើយ ដោយលោក ទទួលស្គាល់ថា បើទោះបីជាលោកចង់ប្រឆាំងចិន ក៏មិនអាចទៅរួចដែរ។ តែនេះ ក៏មិនមែនមានន័យដែរថា លោក បោះបង់សាលក្រមសមុទ្រចិនខាងត្បូងឡើយ ដោយគ្រាន់តែ លោក ត្រូវអនុវត្តតាមដំណាក់កាល។ នៅថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា កន្លងទៅ តុលាការអន្តរជាតិក្រុងឡាអេ បានប្រកាសសាលក្រមតាមបណ្តឹងរបស់ហ្វីលីពីនដោយសម្រេចឲ្យហ្វីលីពីន ឈ្នះក្តីលើចិន។ ភា្លមៗនោះ ចិន ក៏បានប្រកាសមោឃភាព និងប្រកាសដាច់ខាតថា មិនអនុវត្ត និងចរចាដោយផ្អែកលើសាលក្រមនោះជាមួយនឹងហ្វីលីពីនឡើយ៕
លោកប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន រ៉ូឌ្រីហ្គូ ឌើទើតេ នឹងបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋជាលើកដំបូងរយៈពេលពីរថ្ងៃនៅកម្ពុជានៅថ្ងៃទី១៣-១៤ ធ្នូ ស្អែកនេះ។ ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ធ្វើឡើងតបតាមការអញ្ជើញរបស់ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ដែលចុះកាលពីថ្ងៃទី៨ ធ្នូ។
ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ លោកប្រធានាធិបតី រ៉ូឌ្រីហ្គូ ឌើទើតេ នឹងចូលក្រាបបង្គំគាល់ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី នៅព្រះបរមរាជវាំង និងជួបពិភាក្សាទ្វេភាគីជាមួយនឹងសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ផងដែរ។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដដែល ដែលបន្តទៀតថា ថា្នក់ដឹកនាំទាំងពីរ ក៏នឹងចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សារណៈស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែន និងអនុស្សារណៈស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យកីឡាផងដែរ។
សមុទ្រចិនខាងត្បូង ក៏អាចស្ថិតនៅក្នុងរបៀបវារៈនៃជំនួបរវាងប្រមុខរដ្ឋាភិបាល
ក្រៅពីកិច្ចព្រមព្រៀងទាំងនេះ បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង ក៏អាចនឹងត្រូវជជែកនៅក្នុងជំនួបរវាងលោកប្រធានាធិបតី និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងក្របខណ្ឌបញ្ហាក្នុងតំបន់ផងដែរ។ នាសន្និសីទសារព័ត៌មាននៅថ្ងៃទី១០ ធ្នូកន្លងទៅ អ្នកនាំពាក្យប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនលោក Charles Jose បានបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖«បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង អាចនឹងត្រូវបានលើកនៅក្នុងកិច្ចសន្ទនារវាងលោកប្រធានាធិបតី( ឌើទើតេ) ជាមួយនឹងនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាសម្តេច ហ៊ុន សែន។ ប្រហែលជាអាចក្រោមក្របខណ្ឌនៃបញ្ហាការពារជាតិ និងសន្តិសុខក្នុងតំបន់»។ នេះបើយោងតាមការដកស្រង់សម្តីរបស់សារព័ត៌មានហ្វីលីពីន Inquirer.net។
នាឱកាសនោះដែរ អ្នកនាំពាក្យដដែលនោះ ក៏បានឲ្យដឹងដែរថា ហ្វីលីពីន និងកម្ពុជា បាននិងកំពុងតែធ្វើការរួមគ្នាយ៉ាងជិតស្និទ្ធក្រោមក្របខណ្ឌអាស៊ានក្នុងការជួយដោះស្រាយបញ្ហាដែនសមុទ្រ។ លោក អះអាងថា លោកប្រធានាធិបតី អាចនឹងបញ្ជាក់ជាថ្មីពីជំហរនៃរដ្ឋបាលរបស់លោកក្នុងការទទូចឲ្យប្រើប្រាស់យន្តការសន្តិវិធីដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះ ដែលយន្តការទាំងនោះ រួមមានទាំងការដោះស្រាយជម្លោះដោយឈរលើគោលការណ៍នីតិរដ្ឋផងដែរ។
សូមជម្រាបផងដែរថា ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺជាជម្លោះអធិបតេយ្យដែលមានរដ្ឋសមាជិកអាស៊ានដូចជា ព្រុយណេ ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន និងវៀតណាម ជាមួយនឹងចិន។ កន្លងមកភាគីដែលតែងតែមានការប្រឈមមុខគ្នាខ្លាំង គឺមានតែវៀតណាមដែលប្រកៀកស្មាជាមួយនឹងហ្វីលីពីន និងចិន។ បញ្ហានេះ តែងតែក្លាយជារបៀបវារៈសំខាន់សម្រាប់កិច្ចប្រជុំកំពូលមេដឹកនាំអាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធរបស់អាស៊ានផ្សេងៗទៀត។
កម្ពុជាដែលមិនមានទឹកដីជាប់សមុទ្រចិនខាងត្បូងសោះ ធ្លាប់រងគ្រោះដោយសារជំហររឹងទទឹងរដ្ឋបាលចាស់ហ្វីលីពីន
ជុំវិញបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងនេះដែរ គេមិនដែលភ្លេចឡើយព្រឹត្តិការណ៍ឆ្នាំ២០១២ នៅពេលកម្ពុជាធ្វើជាប្រធាននៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានជាលើកទីពីរនោះ។ រឿងដែលមិនអាចភ្លេចបាននោះគឺ នៅពេល អាស៊ាន មិនអាចចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមជាលើកដំបូងក្នុងប្រវតិ្តកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន ក្រោយបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសលើកទី៤៥នោះ។ ពេលនោះ មជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅ បានបន្ទោសកម្ពុជាថា ជាឧបសគ្គក្នុងការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ដោយចោទថា គោលជំហររបស់កម្ពុជា លម្អៀងទៅរកចិន។ តែការពិតនោះ គឺវៀតណាម និងហ្វីលីពីន បានលើកសំណើដោយស្នើឲ្យដាក់ចំណុចនៃតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខ និងតំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹកដែលជាតំបន់ចម្រូងចម្រាសបំផុតរវាងភាគីពាក់ព័ន្ធជម្លោះនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម។
រឿងព្រឹត្តិការណ៍ឆ្នាំ២០១២នេះដែរ ក៏បានបន្តញាំញីកិត្យានុភាពកម្ពុជាក្នុងឆាកអន្តរជាតិខ្លាំងនៅមុនពេលនៃកិច្ចប្រជុំអាស៊ាននៅក្រុងវៀងចន្ទន៍ដែលមានឡាវ ធ្វើជាប្រធាននៅឆ្នាំ២០១៦នេះនោះ។ ការញាំញីនោះគឺ ទាំងបណ្តាសារព័ត៌មានធំៗ និងមន្ត្រីការទូតដែលតែងតែធ្វើអធិប្បាយមិនបញ្ចេញឈ្មោះមួយចំនួន បានចោទកម្ពុជាថា ព្យាយាមផ្គាប់ចិត្តចិន តាមរយៈការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែលជាជំហរលើសេចក្តីសម្រេចសមុទ្រចិនខាងត្បូងរបស់តុលាការមជ្ឈត្តការក្រុងឡាអេដែលប្តឹងដោយហ្វីលីពីនប្រឆាំងនឹងចិន។ ការណ៍ដែលបន្តជំរុញឲ្យមានការចោទកម្ពុជានោះគឺ ដោយអះអាងថា ជំហររបស់កម្ពុជាមិនជួយហ្វីលីពីន ដែលជាមិត្តអាស៊ាននឹងគ្នា ដើម្បីស្របនឹងជំហររបស់ចិន។
ជំហរកម្ពុជាក្នុងបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង
ដោយសារតែមជ្ឈដ្ឋានអន្តរជាតិ ដែលរួមមានទាំងកាសែតបរទេសមួយចំនួន នៅតែបន្តរិះគន់កម្ពុជាលើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាពិសេសការបន្តដាក់កំហុសក្នុងពេលកម្ពុជាធ្វើជាប្រធានអាស៊ានក្នុងឆ្នាំ២០១២ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានចេញថ្លែងប្រតិកម្ម និងបញ្ជាក់ជាថ្មីនូវគោលជំហរបីចំណុច ដោយប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអះអាងជាគោលជំហរអាព្យាក្រឹត្យក្នុងនាមជាសមាជិកអាស៊ាន និងជាប្រទេសដែលមិនពាក់ព័ន្ធលើជម្លោះអធិបតេយ្យសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះ។
នៅថ្ងៃទី២០ខែមិថុនាកន្លងទៅ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា ហ៊ុន សែន បានថ្លែងបញ្ជាក់ពីគោលជំហររបស់កម្ពុជាបីចំណុចដែលសម្តេចអះអាងថាជាគោលជំហរអាព្យាក្រឹត្យលើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល បានអំពាវនាវឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធដោះស្រាយជម្លោះ (១) ដោយប្រើយន្តការអាស៊ាន-ចិន ដើម្បីអនុវត្តឲ្យបានពេញលេញនូវសេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្តីពីភាគីក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង(DOC) (២) ខិតខំតាក់តែងក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង(COC)រវាងអាស៊ាន-ចិន និង (៣) ប្រទេសពាក់ព័ន្ធត្រូវដោះស្រាយដោយជជែកពិភាក្សាគ្នា។
ជំហររបស់រដ្ឋបាលថ្មីហ្វីលីពីន មិនដាក់បន្ទុកលើរដ្ឋសមាជិកអាស៊ានទៀតឡើយ
គិតចាប់ពីក្លាយជាប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនាមក លោកប្រធានាធិបតី បានប្រកាសជំហរមួយថ្មីជាមួយនឹងចិន។ នោះគឺ ការចរចាទ្វេភាគី ដែលជំហរនេះ មានភាពខុសគ្នាទៅនឹងជំហរនៅក្នុងរដ្ឋបាលចាស់ហ្វីលីពីនដែលដឹកនាំដោយលោកប្រធានាធិបតី ប៊ែរនីណូ អាហ្គីណូ ដែលតែងតែប្រឆាំងដាច់ខាងក្នុងការចរចាទ្វេភាគីជាមួយនឹងចិននោះ។ ជំហរនេះដែរ ក៏មានលក្ខណៈស្របទៅនឹង ការប្រកាសរបស់ជំហររបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលបានអំពាវនាវឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធដោះស្រាយ បញ្ហាជម្លោះជាមួយគ្នាដោយផ្ទាល់នោះ។
ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយនឹងសារព័ត៌មានរដ្ឋចិន Xinhua នៅខែតុលាកន្លងទៅ លោក បានបញ្ជាក់ថា លោក មិនចង់បង្កសង្គ្រាមប្រឆាំងចិនដើម្បីដណ្តើមយកទឹកដីនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងពីចិនឡើយ ដោយលោក ទទួលស្គាល់ថា បើទោះបីជាលោកចង់ប្រឆាំងចិន ក៏មិនអាចទៅរួចដែរ។ តែនេះ ក៏មិនមែនមានន័យដែរថា លោក បោះបង់សាលក្រមសមុទ្រចិនខាងត្បូងឡើយ ដោយគ្រាន់តែ លោក ត្រូវអនុវត្តតាមដំណាក់កាល។ នៅថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា កន្លងទៅ តុលាការអន្តរជាតិក្រុងឡាអេ បានប្រកាសសាលក្រមតាមបណ្តឹងរបស់ហ្វីលីពីនដោយសម្រេចឲ្យហ្វីលីពីន ឈ្នះក្តីលើចិន។ ភា្លមៗនោះ ចិន ក៏បានប្រកាសមោឃភាព និងប្រកាសដាច់ខាតថា មិនអនុវត្ត និងចរចាដោយផ្អែកលើសាលក្រមនោះជាមួយនឹងហ្វីលីពីនឡើយ៕
Tag:
ហ្វីលីពីន
កម្ពុជា
សមុទ្រចិនខាងត្បូង
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
