អន្តរជាតិ
ហ្វីលីពីន៖ សង្គ្រាមប្រឆាំងភេរវកម្មក្រុង Marawi ឆ្លងចូលខែទីបី ខណៈជាង៥០០នាក់ស្លាប់
រូបភាព៖ Inquirer
×![]()
សមរភូមិប្រឆាំងក្រុមភេរវជននៅក្រុងម៉ារ៉ាវី ឈានចូលដល់ខែទីបីហើយ។ មនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ ៥០០នាក់ស្លាប់ក្នុងចំណោមនោះមានជនស៊ីវិល៤៥នាក់ និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ១០៥នាក់ផងដែរ។ គេរំពឹងថា ការប្រយុទ្ធគ្នានេះអាចនឹងត្រូវបន្តអូសបន្លាយជាច្រើនខែទៅមុខទៀតព្រោះប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនបានដាក់បទបញ្ជាឲ្យទាហានបញ្ចៀសឲ្យបានការវាយប្រហារដែលអាចគំរាមកំហែងជីវិតជនស៊ីវិល។ បន្ថែមពីនោះលោកក៏បានស្នើឲ្យសភាផ្តល់សិទ្ធិឲ្យលោកបន្តអនុវត្តច្បាប់អាជ្ញាសឹកនៅមិនដាណាវរហូតដល់ចុងឆ្នាំផងដែរ។
ថ្ងៃ២៣ ខែឧសភា ក្រុមភេរវជន Maute ដែលមានភក្តីភាពចំពោះក្រុមភេរវជនរដ្ឋឥស្លាមឬក្រុមដែស្ហនោះបានវាយប្រហារនិងដណ្តើមកាន់កាប់ទីក្រុងម៉ារ៉ាវីស្ថិតនៅកោះមិនដាណាវ។ បើគិតមកដល់ឥឡូវនេះ សមរភូមិប្រយុទ្ធនេះមានអាយុកាលជាងពីរខែហើយ។ ប៉ុន្តែកងកម្លាំងសន្តិសុខហ្វីលីពីននៅបន្តហ៊ុមព័ទ្ធ និងប្រយុទ្ធសស្រាក់សស្រាំដើម្បីកម្ចាត់ក្រុមភេរវជននៅឡើយ។ ទាហាននៅបន្តប្រើប្រាស់ការបាញ់ផ្លោងកាំភ្លើងធំ និងវាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាសរៀងរាល់ថ្ងៃដើម្បីកម្ទេចសម្បុកក្រុមភេរវជន។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រសួងការពារជាតិហ្វីលីពីន ម៉ារ៉ាវី បានអះអាងថា ការប្រយុទ្ធកាន់តែលំបាក ហើយកងកម្លាំងរដ្ឋាភិបាលមិនមានចម្រើសច្រើនទេក្នុងការប្រយុទ្ធ ព្រោះតែជនស៊ីវិលជាច្រើននាក់បន្តស្ថិតក្នុងកណ្តាប់ដៃក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធនៅឡើយ។ វាមានជម្រើសតែពីរប៉ុណ្ណោះទុកឲ្យការប្រយុទ្ធបន្តអូសបន្លាយ ឬសម្រុកប្រយុទ្ធដោយមិនគិតពីសុវត្ថិភាពរបស់ជនស៊ីវិល។
១. ឌូទើតេ ថា ទោះត្រូវចំណាយពេលយូរក៏ដោយ តែមិនត្រូវធ្វើឲ្យជនស៊ីវិលស្លាប់ឡើយ
យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP របាយការណ៍រដ្ឋាភិបាលបង្ហាញថា ក្រុមភេរវជននៅសេសសល់និងកំពុងបន្តប្រយុទ្ធអាចមានចំនួន ៧០នាក់ ខណៈដែលអ្នកស្លាប់កើនឡើងដល់ច្រើនជាង ៥០០នាក់។ ក្នុងចំណោមអ្នកស្លាប់នោះមាន ប្រជាជនស៊ីវិល ៤៥នាក់ និងទាហានរដ្ឋាភិបាលចំនួន ១០៥នាក់ផងដែរ។
មកដល់បច្ចុប្បន្ន គេនៅមិនទាន់ដឹងច្បាស់ថាប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន លោក រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌូទើតេ មានយុទ្ធសាស្ត្រអ្វីដែលដុំកំភួនឡើយសម្រាប់កម្ចាត់ក្រុមភេរវជនដែលនៅសេសសល់ឡើយ។ ចំណែកកាលបរិច្ឆេទចុងក្រោយនៃការដណ្តើមទីក្រុងទាំងស្រុងយកមកវិញនោះត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរជាបន្តបន្ទាប់។ ប៉ុន្តែលោក ឌូទើតេ កាលពីថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុន បានដាក់បញ្ជាឲ្យទាហានហ្វីលីពីនប្រុងប្រយ័ត្ន និងត្រូវធានាឲ្យបានថា គ្មានជនស៊ីវិលស្លាប់ទៀតឡើយ ទោះជាត្រូវចាំយូរក៏ដោយ។ លោកបានបន្ថែមដូច្នះថា៖«ខ្ញុំបានប្រាប់ពួកគេកុំឲ្យវាយប្រហារ។ អ្វីដេលសំខាន់ពេលនេះគឺយើងមិនចង់ឲ្យមានមនុស្សស្លាប់ទៀតទេ។ បើសិនជាយើងត្រូវរង់ចាំដល់មួយឆ្នាំ យើងក៏ត្រូវចាំមួយឆ្នាំដែរ»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិហ្វីលីពីនលោក Delfin Lorenzana បានលើកឡើងថា ចំណាត់ការសំខាន់របស់រដ្ឋាភិបាលនៅពេលនេះ គឺពង្រឹងការប្រមែរប្រមូលរបាយការណ៍ចារកម្មនៅក្នុងតំបន់ និងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដើម្បីកំណត់ទីតាំងហ្វឹកហ្វឺន និងការចល័តរបស់ក្រុមភេរវជនក្នុងតំបន់។ ប៉ុន្តែលោកបន្ថែមថា កងទ័ពហ្វីលីពីនត្រូវការឧបករណ៍ទំនើបៗពង្រឹងការប្រមែរប្រមូលព័ត៌មានចារកម្ម រួមទាំងយន្តហោះដ្រូនផងដែរ។
«យើងត្រូវការឧបករណ៍សម្រាប់ទាក់ទង ឧបករណ៍សម្រាប់ឃ្លាំមើលនិងត្រួតពិនិត្យទូរសព្ទក្រុមបច្ចាមិត្ត។ យើងក៏ការយន្តហោះដ្រូនដូចគ្នា»។ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិហ្វីលីពីនខាងលើប្រាប់ទៅកាន់សភាហ្វីលីពីន។
២. កម្ចាត់មេខ្លោងក្រុម Maute បង្អាក់ការជ្រើសរើសក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធក្នុងតំបន់
តាមពិតទៅ ចារកម្មឬពង្រឹងការប្រើប្រកាស់កម្លាំងទ័ពមិនគ្រប់គ្រាន់ឡើយសម្រាប់ការដោះស្រាយបញ្ហាភេរវកម្មនេះ។ នេះក៏ដោយសារ ក្រុមភេរវជននៅតែអាចមានលទ្ធភាពពង្រីកបណ្តាញ ជ្រើសរើសសមាជិកថ្មី និងផ្សព្វផ្សាយមនោគមន៍វិជ្ជារបស់គេបានយ៉ាងងាយស្រួល។ អ្នកជំនាញបានផ្តល់យោបល់ថា ហ្វីលីពីនត្រូវផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់លើប្រភពចម្បងនៃបញ្ហាទើបប្រសើរ។ បច្ចុប្បន្ន ជម្លោះនៅម៉ារ៉ាវីកំពុងក្លាយជារឿងដែលអូសទាញក្រុមជ្រុលនិយមឯទៀតពីក្នុងតំបន់ឲ្យឆ្លងដែនចូលទៅចូលរួម និងប្រយុទ្ធជាមួយក្រុមភេរវជន Maute ដែលមានភក្តីភាពជាមួយក្រុមដែស្ហដែរ។
សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយប្រចាំសាកលវិទ្យាល័យ De La Salle លោក Richard Javad Heydarian បានលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីនចាំបាច់ត្រូវកម្ចាត់មេខ្លោងក្រុមភេរវជន Maute ឲ្យបាន ដើម្បីធានាថា ចលនាផ្សព្វផ្សាយមនោគមន៍វិជ្ជានិងរើសក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធក្នុងប្រទេសត្រូវបានកាត់ផ្តាច់។
លោកក៏បានផ្តល់យោបល់ផងដែរថា ក្រុមប្រដាប់អាវុធដែលទាមទារផ្តាច់ខ្លួននៅកោះមិនដាណាវគួរប្រញាប់ប្រញាល់សហការជាមួយរដ្ឋាភិបាលដើម្បីប្រឆាំងចលនាជ្រុលនិយម ហើយទាហានហ្វីលីពីនក៏គួរពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបន្ថែមជាមួយប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តដែលមានសមត្ថភាពយោធាខ្ពស់ដូចជាអាមេរិក និងអូស្ត្រាលីផងដែរ។ ប្រទេសទាំងពីរនេះបានផ្តល់ជំនួយដល់ទាហានហ្វីលីពីនរួចហើយទាំងបច្ចេកទេស និងប្រឹក្សាយោបល់ក្នុងការបំពេញប្រតិបត្តិការ រួមទាំងជួយបញ្ជូនយន្តហោះឈ្លបយកការណ៍ជាដើមទៅគាំទ្រទាហានហ្វីលីពីនផង។
ក្រៅពីនេះប្រទេសក្នុងតំបន់ក៏ត្រូវចូលរួមគាំទ្រហ្វីលីពីនផងដែរក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាភេរវកម្មក្នុងស្រុកនេះ។ ជារួមបើសិនហ្វីលីពីនបរាជ័យ តំបន់ទាំងមូលក៏ប្រឈមបញ្ហាធំដូចគ្នា។
នេះក៏ដោយសារ បញ្ហាភេរវកម្មនិងគ្រឿងញៀនមិនមែនត្រឹមតែជារឿងក្នុងស្រុកដែលប្រទេសមួយត្រូវដោះស្រាយប៉ុណ្ណោះទេ។ វាជាបញ្ហាដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ឆ្លងដែនពីប្រទេសមួយទៅប្រទេសមួយទៀតក្នុងករណីដែលគេមិនអាចរកវិធានការទប់ស្កាត់បានត្រឹមត្រូវ និងមានប្រសិទ្ធភាព៕
ថ្ងៃ២៣ ខែឧសភា ក្រុមភេរវជន Maute ដែលមានភក្តីភាពចំពោះក្រុមភេរវជនរដ្ឋឥស្លាមឬក្រុមដែស្ហនោះបានវាយប្រហារនិងដណ្តើមកាន់កាប់ទីក្រុងម៉ារ៉ាវីស្ថិតនៅកោះមិនដាណាវ។ បើគិតមកដល់ឥឡូវនេះ សមរភូមិប្រយុទ្ធនេះមានអាយុកាលជាងពីរខែហើយ។ ប៉ុន្តែកងកម្លាំងសន្តិសុខហ្វីលីពីននៅបន្តហ៊ុមព័ទ្ធ និងប្រយុទ្ធសស្រាក់សស្រាំដើម្បីកម្ចាត់ក្រុមភេរវជននៅឡើយ។ ទាហាននៅបន្តប្រើប្រាស់ការបាញ់ផ្លោងកាំភ្លើងធំ និងវាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាសរៀងរាល់ថ្ងៃដើម្បីកម្ទេចសម្បុកក្រុមភេរវជន។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រសួងការពារជាតិហ្វីលីពីន ម៉ារ៉ាវី បានអះអាងថា ការប្រយុទ្ធកាន់តែលំបាក ហើយកងកម្លាំងរដ្ឋាភិបាលមិនមានចម្រើសច្រើនទេក្នុងការប្រយុទ្ធ ព្រោះតែជនស៊ីវិលជាច្រើននាក់បន្តស្ថិតក្នុងកណ្តាប់ដៃក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធនៅឡើយ។ វាមានជម្រើសតែពីរប៉ុណ្ណោះទុកឲ្យការប្រយុទ្ធបន្តអូសបន្លាយ ឬសម្រុកប្រយុទ្ធដោយមិនគិតពីសុវត្ថិភាពរបស់ជនស៊ីវិល។
១. ឌូទើតេ ថា ទោះត្រូវចំណាយពេលយូរក៏ដោយ តែមិនត្រូវធ្វើឲ្យជនស៊ីវិលស្លាប់ឡើយ
យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP របាយការណ៍រដ្ឋាភិបាលបង្ហាញថា ក្រុមភេរវជននៅសេសសល់និងកំពុងបន្តប្រយុទ្ធអាចមានចំនួន ៧០នាក់ ខណៈដែលអ្នកស្លាប់កើនឡើងដល់ច្រើនជាង ៥០០នាក់។ ក្នុងចំណោមអ្នកស្លាប់នោះមាន ប្រជាជនស៊ីវិល ៤៥នាក់ និងទាហានរដ្ឋាភិបាលចំនួន ១០៥នាក់ផងដែរ។
មកដល់បច្ចុប្បន្ន គេនៅមិនទាន់ដឹងច្បាស់ថាប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន លោក រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌូទើតេ មានយុទ្ធសាស្ត្រអ្វីដែលដុំកំភួនឡើយសម្រាប់កម្ចាត់ក្រុមភេរវជនដែលនៅសេសសល់ឡើយ។ ចំណែកកាលបរិច្ឆេទចុងក្រោយនៃការដណ្តើមទីក្រុងទាំងស្រុងយកមកវិញនោះត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរជាបន្តបន្ទាប់។ ប៉ុន្តែលោក ឌូទើតេ កាលពីថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុន បានដាក់បញ្ជាឲ្យទាហានហ្វីលីពីនប្រុងប្រយ័ត្ន និងត្រូវធានាឲ្យបានថា គ្មានជនស៊ីវិលស្លាប់ទៀតឡើយ ទោះជាត្រូវចាំយូរក៏ដោយ។ លោកបានបន្ថែមដូច្នះថា៖«ខ្ញុំបានប្រាប់ពួកគេកុំឲ្យវាយប្រហារ។ អ្វីដេលសំខាន់ពេលនេះគឺយើងមិនចង់ឲ្យមានមនុស្សស្លាប់ទៀតទេ។ បើសិនជាយើងត្រូវរង់ចាំដល់មួយឆ្នាំ យើងក៏ត្រូវចាំមួយឆ្នាំដែរ»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិហ្វីលីពីនលោក Delfin Lorenzana បានលើកឡើងថា ចំណាត់ការសំខាន់របស់រដ្ឋាភិបាលនៅពេលនេះ គឺពង្រឹងការប្រមែរប្រមូលរបាយការណ៍ចារកម្មនៅក្នុងតំបន់ និងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដើម្បីកំណត់ទីតាំងហ្វឹកហ្វឺន និងការចល័តរបស់ក្រុមភេរវជនក្នុងតំបន់។ ប៉ុន្តែលោកបន្ថែមថា កងទ័ពហ្វីលីពីនត្រូវការឧបករណ៍ទំនើបៗពង្រឹងការប្រមែរប្រមូលព័ត៌មានចារកម្ម រួមទាំងយន្តហោះដ្រូនផងដែរ។
«យើងត្រូវការឧបករណ៍សម្រាប់ទាក់ទង ឧបករណ៍សម្រាប់ឃ្លាំមើលនិងត្រួតពិនិត្យទូរសព្ទក្រុមបច្ចាមិត្ត។ យើងក៏ការយន្តហោះដ្រូនដូចគ្នា»។ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិហ្វីលីពីនខាងលើប្រាប់ទៅកាន់សភាហ្វីលីពីន។
២. កម្ចាត់មេខ្លោងក្រុម Maute បង្អាក់ការជ្រើសរើសក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធក្នុងតំបន់
តាមពិតទៅ ចារកម្មឬពង្រឹងការប្រើប្រកាស់កម្លាំងទ័ពមិនគ្រប់គ្រាន់ឡើយសម្រាប់ការដោះស្រាយបញ្ហាភេរវកម្មនេះ។ នេះក៏ដោយសារ ក្រុមភេរវជននៅតែអាចមានលទ្ធភាពពង្រីកបណ្តាញ ជ្រើសរើសសមាជិកថ្មី និងផ្សព្វផ្សាយមនោគមន៍វិជ្ជារបស់គេបានយ៉ាងងាយស្រួល។ អ្នកជំនាញបានផ្តល់យោបល់ថា ហ្វីលីពីនត្រូវផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់លើប្រភពចម្បងនៃបញ្ហាទើបប្រសើរ។ បច្ចុប្បន្ន ជម្លោះនៅម៉ារ៉ាវីកំពុងក្លាយជារឿងដែលអូសទាញក្រុមជ្រុលនិយមឯទៀតពីក្នុងតំបន់ឲ្យឆ្លងដែនចូលទៅចូលរួម និងប្រយុទ្ធជាមួយក្រុមភេរវជន Maute ដែលមានភក្តីភាពជាមួយក្រុមដែស្ហដែរ។
សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយប្រចាំសាកលវិទ្យាល័យ De La Salle លោក Richard Javad Heydarian បានលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីនចាំបាច់ត្រូវកម្ចាត់មេខ្លោងក្រុមភេរវជន Maute ឲ្យបាន ដើម្បីធានាថា ចលនាផ្សព្វផ្សាយមនោគមន៍វិជ្ជានិងរើសក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធក្នុងប្រទេសត្រូវបានកាត់ផ្តាច់។
លោកក៏បានផ្តល់យោបល់ផងដែរថា ក្រុមប្រដាប់អាវុធដែលទាមទារផ្តាច់ខ្លួននៅកោះមិនដាណាវគួរប្រញាប់ប្រញាល់សហការជាមួយរដ្ឋាភិបាលដើម្បីប្រឆាំងចលនាជ្រុលនិយម ហើយទាហានហ្វីលីពីនក៏គួរពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបន្ថែមជាមួយប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តដែលមានសមត្ថភាពយោធាខ្ពស់ដូចជាអាមេរិក និងអូស្ត្រាលីផងដែរ។ ប្រទេសទាំងពីរនេះបានផ្តល់ជំនួយដល់ទាហានហ្វីលីពីនរួចហើយទាំងបច្ចេកទេស និងប្រឹក្សាយោបល់ក្នុងការបំពេញប្រតិបត្តិការ រួមទាំងជួយបញ្ជូនយន្តហោះឈ្លបយកការណ៍ជាដើមទៅគាំទ្រទាហានហ្វីលីពីនផង។
ក្រៅពីនេះប្រទេសក្នុងតំបន់ក៏ត្រូវចូលរួមគាំទ្រហ្វីលីពីនផងដែរក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាភេរវកម្មក្នុងស្រុកនេះ។ ជារួមបើសិនហ្វីលីពីនបរាជ័យ តំបន់ទាំងមូលក៏ប្រឈមបញ្ហាធំដូចគ្នា។
នេះក៏ដោយសារ បញ្ហាភេរវកម្មនិងគ្រឿងញៀនមិនមែនត្រឹមតែជារឿងក្នុងស្រុកដែលប្រទេសមួយត្រូវដោះស្រាយប៉ុណ្ណោះទេ។ វាជាបញ្ហាដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ឆ្លងដែនពីប្រទេសមួយទៅប្រទេសមួយទៀតក្នុងករណីដែលគេមិនអាចរកវិធានការទប់ស្កាត់បានត្រឹមត្រូវ និងមានប្រសិទ្ធភាព៕
Tag:
រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌូទើតេ
Marawi
Daesh
IS
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
