លោកគ្រូ ឃីម សុខហេង ស្ថាបនិកវិទ្យាស្ថានសិក្សាដើម្បីជោគជ័យ (LSI) បានលើកឡើងពីសារសំខាន់នៃការរើសជំនាញសិក្សារបស់និស្សិតម្នាក់ៗ ដែលផ្តល់ផលវិជ្ជមានដល់ការងារ និងគោលដៅនាថ្ងៃអនាគត។ អ្នកឯកទេសផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍មនុស្សរូបនេះ ផ្តល់គោលការណ៍៤ក្នុងការរើសជំនាញសិក្សាដែលមិនផ្ទុយច្បាប់ ស្របតាមចំណង់ចំណូលចិត្ត ទីផ្សារការងារ និងបរិបទរបស់ប្រទេស តំបន់ និងពិភពលោក។ លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា បច្ចុប្បន្ននេះ សិស្សក៏អាចធ្វើតេស្តិ៍ និងមានឧបករណ៍វិទ្យាសាស្ត្រផ្សេងទៀត ដែលធ្វើឲ្យសិស្សអាចដឹងពីទេពកោសល្យពីកំណើតរបស់ខ្លួនបានផងដែរ។
ដើម្បីជ្រាបព័ត៌មានលម្អិត សូមអានបទសម្ភាសរវាងលោក ទីន សុខលីម អ្នកសារព័ត៌មាននៃសារព័ត៌មានថ្មីៗ ជាមួយលោក ឃីម សុខហេង ស្ថាបនិកវិទ្យាស្ថានសិក្សាដើម្បីជោគជ័យ ដូចខាងក្រោម៖
លោក ទីន សុខលីម៖ តើការជ្រើសជំនាញសិក្សាមានសារសំខាន់បែបណា ចំពោះការសិក្សា ការងារ និងគោលដៅរបស់និស្សិតម្នាក់ៗ?
លោក ឃីម សុខហេង៖ ពិតជាមានសារសំខាន់ណាស់ ពីព្រោះបើយើងគ្មានគោលដៅច្បាស់ និងគ្មានទិសដៅច្បាស់ តើយើងដឹកនាំជីវិត ឬយើងត្រូវរៀនជំនាញនេះយ៉ាងដូចម្តេច? នេះគឺជារឿងដ៏សំខាន់។
លោក ទីន សុខលីម៖ តើលោកគ្រូមើលឃើញយ៉ាងណាដែរ ចំពោះការជ្រើសរើសជំនាញសិក្សារបស់និស្សិតនាបច្ចុប្បន្ន?
លោកគ្រូ ឃីម សុខហេង៖ ជាបទពិសោធន៍ដែលខ្ញុំបានធ្វើកិច្ចការតម្រង់ទិសសិស្ស ដែលត្រូវបន្តការសិក្សាថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា ខ្ញុំមើលឃើញថា សិស្សមួយចំនួនជ្រើសរើស ជំនាញសិក្សា តាមមិត្តភក្តិ អ្នកខ្លះរងឥទ្ធិពលពីសង្សារ រហូតដល់អ្នកខ្លះក៏ទៅរៀនតាមសង្សារ។ សម្រាប់សិស្សមួយចំនួនពីខេត្ត ពួកគាត់សម្រេចចិត្តរៀនជំនាញតាមគ្នា ព្រោះដើម្បីអាចធ្វើដំណើរជាមួយគ្នា ឬងាយស្រួលសាកសួរគ្នា ព្រោះដំបូងឡើយ មិនស្គាល់អ្នកណាផ្សេងឡើយ ប៉ុន្តែពួកគាត់មិនបានគិតថា វាត្រូវចំណង់ចំណូលចិត្ត ឬទេពកោសល្យខ្លួននោះទេ។ រីឯអ្នកខ្លះទៀត រៀនតាមទំនោចិត្តឪពុកម្តាយ ដូចជាវេជ្ជបណ្ឌិត វិស្វករ ជាដើម។ ប្អូនៗខ្លះទៀតរៀនជំនាញ នៅមហាវិទ្យាល័យ ដោយសារតែកត្តាអាហារូបករណ៍ដែលសាលាផ្តល់ឲ្យ ទោះរៀនមិនសូវត្រូវជំនាញ ដែលខ្លួនចូលចិត្តក៏ដោយ។ ប៉ុន្តែដោយឡែកឥឡូវនេះ យើងមានព័ត៌មានច្រើន អ៊ីចឹងប្រហែលជារបៀបនៃការជ្រើសរើសជំនាញសិក្សានោះ គឺទៅតាមរបៀបថ្មីមួយទៀត។
លោក ទីន សុខលីម៖ អ្វីទៅជាការជ្រើសរើសជំនាញតាមរបៀបបែបថ្មី?
លោកគ្រូ ឃីម សុខហេង៖ បច្ចុប្បន្នការផ្តល់ព័ត៌មានដល់យុវជន ទូលំទូលាយជាងមុន។ នៅភ្នាក់ងារជាតិមុខរបរ និងការងារ មានការធ្វើតេស្ត ដើម្បីដឹងពីទេពកោសល្យខ្លួនឯង។ អ៊ីចឹងប្អូនៗជាយុវវ័យ អាចឆ្លៀតពេលឡើងមកភ្នំពេញ ដើម្បីធ្វើតេស្ត៍ឲ្យដឹងពីទំនោសិក្សារបស់ខ្លួន។ គេក៏អាចប្រើឧបករណ៍បែបវិទ្យាសាស្ត្រដើម្បីវាស់ស្ទង់ពីទេពកោសល្យពីកំណើត និងទំនោចិត្តសិក្សាផងដែរ។ ការឆ្លងកាត់តេស្តិ៍ទាំងអស់នេះ ត្រូវការចំណាយថវិកាខ្លះ មិនដឹងថាប្អូនៗហ៊ានចំណាយ ដើម្បីដឹងទេពកោសល្យខ្លួន ឬយ៉ាងណានោះឡើយ។ បច្ចេកវិទ្យាទំនើប កម្មវិធីសិក្ខាសាលា កម្មវិធីតម្រង់ទិសផ្សេងៗ និងការចែករំលែកបទពិសោធន៍នានាពីរៀមច្បង ក៏ធ្វើឲ្យប្អូនៗមួយចំនួនបានព័ត៌មានទូលំទូលាយ មុននឹងសម្រេចចិត្តរើសជំនាញបានដែរ។ ការរើសជំនាញសិក្សាថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា ទៅតាមទេពកោសល្យ និងទំនោរបស់ខ្លួន គឺជារឿងល្អបំផុត។
លោក ទីន សុខលីម៖ ការរើសជំនាញសិក្សាតាមសង្សារ ឪពុកម្តាយ និងដោយសារអាហារូបករណ៍ជាដើម តើករណីទាំងនេះ ផ្តល់ផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានបែបណាខ្លះសម្រាប់និស្សិត?
លោកគ្រូ ឃីម សុខហេង៖ ជាផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមាន អ្នកខ្លះរៀនបានមួយឆ្នាំ ឬពីរឆ្នាំ ក៏បោះបង់។ ពួកគេបោះបង់ដោយសារថា ដំបូងគាត់គិតថា វាគឺជារឿងដែលស្រួល ប៉ុន្តែនៅពេលរៀនប្រចាំថ្ងៃ វាមិនស្រួលដូចជាការគិតឡើយ។ អ្នកខ្លះទៀតគាត់សុខចិត្តរៀនឲ្យចប់ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលចប់ គាត់ទៅធ្វើការខុសជំនាញ ដូច្នេះអ្វីដែលពួកគាត់រៀន៤ឆ្នាំ មិនបានយកទៅប្រើទេ។ ចំពោះការរើសជំនាញតាមកត្តាខាងក្រៅ ដូចជាកត្តាសង្សា ឪពុកម្តាយ ជាដើម ការសិក្សាក៏មិនសូវរលូននោះដែរ។ ឧទាហរណ៍ អ្នកខ្លះរៀនចប់ឆមាសទី១ ហើយគ្រាន់តែសង្សាបែកចិត្ត លែងចូលរៀននៅឆមាសទី២ ។ រីឯការរៀនដើម្បីបានតែសញ្ញាបត្រ ក៏មិនអាចប្រកួតប្រជែងសមត្ថភាពការងារជាមួយគេបានដែរ។
លោក ទីន សុខលីម៖ សម្រាប់និស្សិតដែលមើលឃើញថាខ្លួនរៀនខុសចំណង់ចំណូលចិត្ត តើពួកគេគួរតែប្តូរ ឬបន្តការសិក្សា?
លោកគ្រូ ឃីម សុខហេង៖ វាមានពីរចំណុច ទី១ បើទាក់ទងនឹងកត្តាលទ្ធភាពដែលអាចទៅរួច យើងសុខចិត្តខុសពីរឆ្នាំប្រសើរជាងខុសមួយជីវិត។ គ្មានអ្នកណាម្នាក់ដែលមិនខុសទេ អាចថាពេលនោះ មិនបានគិតវែងឆ្ងាយ អ៊ីចឹងគឺយើងអាចដូរបាន ប្រសិនជាអ្វីដែលយើងកំពុងរៀននោះ មិនត្រូវទំនោខ្លួន។ តែប្អូនៗខ្លះទៅមិនរួចដោយសារគ្មានលុយបង់សាលា ហើយមិនអាចទៅរកអាហារូបករណ៍ផ្សេងបានទេ។ ជាយោបល់ខ្ញុំ ប្អូនៗទទួលយកអ្វីដែលយើងត្រូវការសិន ដើម្បីឈានទៅរកអ្វីដែលយើងចង់បាន។ អ៊ីចឹងអ្វីដែលយើងត្រូវការ យ៉ាងហោចណាស់ រៀនឲ្យចប់បរិញ្ញាបត្រ ទោះបីជាយើងមិនសូវចេះ ថ្ងៃក្រោយគេសួរថាប្អូនឯងរៀនដល់ណា? ខ្ញុំបានរៀនចប់បរិញ្ញាបត្រមួយដែរ។ យ៉ាងហោចណាស់ មនុស្សដែលបានឆ្លងកាត់កម្រិតឧត្តមសិក្សា ចង់មិនចង់ក៏គ្រាន់បើដែរ។
លោក ទីន សុខលីម៖ ការងារខុសជំនាញ តើមកពីទីផ្សារការងារ ឬមួយមកពីនិស្សិតខ្លួនឯងខ្វះសមត្ថភាព?
លោកគ្រូ ឃីម សុខហេង៖ យើងពិបាកនិយាយថា ជ្រុងណាមួយខុសណាស់ ព្រោះវាមានកត្តាពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ហ្នឹង ទី១កត្តា អ្នករៀនផ្ទាល់ដែលមិនបានស្រាវជ្រាវពីទីផ្សារ និងតម្រូវការទីផ្សារច្បាស់លាស់។ ទី២ ទាក់ទងនឹងកត្តាសាលាខ្លះដែរ ព្រោះសាលាត្រូវតម្រង់ទិសឲ្យនិស្សិត តែពេលខ្លះយើងអាចនិយាយបានថា ទោះជាសាលាប្រឹងប្រែងយ៉ាងណា ក៏នៅតែមានចំណុចខ្វះចន្លោះដែរ។ រឿងដែលលំបាកជាងគេ គឺជំនាញក្នុងការគិតស៊ីជម្រៅដល់ពេលពួកគាត់ចូលទៅធ្វើការងារ ចង់តែស្រួល ហើយមិនចង់ប្រកួតប្រជែងខ្លួនឯងទេ នេះគឺជាកង្វះខាត និងធ្វើការមិនចុះសម្រុងជាមួយអ្នកដទៃ។ ទាំងអស់នេះ ជាចំណែកសំខាន់ណាស់នៅក្នុងផ្នែកជំនាញទន់។
លោក ទីន សុខលីម៖ តើនិស្សិតត្រូវគិតអ្វីខ្លះទើប សម្រេចចិត្តជ្រើសរើសជំនាញសិក្សាឲ្យបានត្រឹមត្រូវ?
លោកគ្រូ ឃីម សុខហេង៖ ខ្ញុំចែករំលែកតាមទីសាធារណៈច្រើនដែរ តើយើងធ្វើដូចម្តេច ទើបដឹងថាជំនាញដែលយើងរើសនោះត្រឹមត្រូវ? យើងមានគោលការណ៍៤សំខាន់ក្នុងការជ្រើសរើស។ ចំណុចទី១ គឺរើសជំនាញដែលច្បាប់មិនហាមឃាត់ ទី២ រើសជំនាញតាមចំណង់ចំណូលចិត្តខ្លួន។ កាលណាយើងរកឃើញចំណង់ខ្លាំង ចង់ក្លាយជាបុគ្គលបែបណា? ជំនាញខាងអ្វី? គឺថាអ្នកហ្នឹង ទោះជារៀនដាច់បាយ ដាច់ទឹកខ្លះ លំបាកខ្លះ ក៏គាត់នៅតែប្រឹងដល់ទីបញ្ចប់របស់គាត់ដែរ។ ទី៣ ទាក់ទងនឹងតម្រូវការទីផ្សារ យើងឃើញហើយថា កាលពី១៥ ទៅជាង២០ឆ្នាំមុន ប្រទេសយើងកំពុងតែអភិវឌ្ឍន៍ ហើយមានអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលចូលច្រើន។ អ៊ីចឹងទីផ្សារការងារនៅអង្គការសម្បូរណាស់ អង្គការនីមួយៗមានមូលនិធិច្រើន ប៉ុន្តែ២០០៥ ឬ២០០៦ វិស័យឯកជន និងវិស័យពាណិជ្ជកម្ម រីកដុះដាល អ៊ីចឹងសិស្សនិស្សិតត្រូវផ្តោតទៅរកជំនាញទាំងនេះ។ ចំណុចទី៤គឺការជ្រើសរើសជំនាញដែលសមស្របទៅតាមរបត់ប្រទេស តំបន់ និងពិភពលោកទាំងមូល ជាពិសេសការពង្រឹងសមត្ថភាពចំណេះដឹងផ្នែក បច្ចេកវិទ្យា ទាំងភាសា ទាំងការគិត។
លោក ទីន សុខលីម៖ អនុសាសន៍របស់លោកគ្រូចុងក្រោយជុំវិញការជ្រើសរើសជំនាញ?
លោកគ្រូ ឃីម សុខហេង៖ លោកគ្រូសូមអបអរសាទប្អូនៗ ដែលប្រឡងជាប់បាក់ឌុប ប៉ុន្តែប្អូនៗ កុំជិះសេះលែងដៃ កុំអាលអរពេក ចប់បាក់ឌុប ហើយ សំណួរសួរថា តើយើងទៅណាទៀត? ពីព្រោះចប់បាក់ឌុប មិនទាន់កំណត់ក្នុងជីវិតរបស់យើង កំណត់សុភមង្គល គុណតម្លៃ កិត្តិយស និងសេចក្តីថ្លៃថ្លូរទាំងស្រុងទេ។ ប្អូនៗដែលធ្លាក់បាក់ឌុបកុំអស់សង្ឃឹម បុគ្គលជោគជ័យច្រើនណាស់ នៅលើលោកនេះ រួមទាំងមហាសេដ្ឋីជាច្រើននៅលើពិភពលោកនេះ។ អ្នកខ្លះរៀនមិនទាន់ចប់បាក់ឌុបផង អ៊ីចឹងការធ្លាក់បាក់ឌុប មិនមែនជារនាំងរារាំង មិនឲ្យឈានទៅរកការរីកចម្រើនទេ។ ប្អូនៗអាចបន្តការសិក្សា ទៅថ្នាក់បរិញ្ញាបត្ររង ឬប្អូនទៅរៀនជំនាញវិជ្ជីជីវៈ ជំនាញបច្ចេកទេស។ សូមរស់ក្នុងក្តីសង្ឃឹម រស់ក្នុងអត្ថន័យនៃការប្រែខ្លួន ឲ្យក្លាយជាអនាគតបុគ្គលល្អ នាំតម្លៃឲ្យខ្លួនឯង គ្រួសារ និងសង្គមជាតិរបស់យើង៕