បទយកការណ៍ / បទសម្ភាសន៍
លោក ហឿន សំនៀង៖«ជំនាញរដ្ឋបាលសាធារណៈ ធ្វើឲ្យអ្នកសិក្សាមើលឃើញបញ្ហាគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ»
×![]()
លោក ហឿន សំនៀង ជាអតីតនិស្សិតដែលបញ្ចប់ថ្នាក់អនុបណ្ឌិត ជំនាញរដ្ឋបាលសាធារណៈ ពីសាកលវិទ្យាល័យ Harvard។ បច្ចុប្បន្ន លោក សំនៀង ជានាយករងខុទ្ទកាល័យរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន។ សម្រាប់ លោក ហឿន សំនៀង ការសិក្សាពីរដ្ឋបាលសាធារណៈ ជាជំនាញមួយសំខាន់ ដែលសិក្សាពីប្រព័ន្ធការងារ ប្រព័ន្ធរៀបចំ និងប្រព័ន្ធដឹកនាំស្ថាប័ន។ ជំនាញនេះ ធ្វើឲ្យអ្នកសិក្សា មើលឃើញគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ នៃបញ្ហា ដែលកើតឡើងក្នុងស្ថាប័ន ឬនៅក្នុងសង្គម។ លោក បញ្ជាក់បន្ថែមថា៖« យើងមិនមើលឃើញបញ្ហា តែមួយជ្រុងតូច តែបញ្ហានោះវាជារោគសញ្ញានៃវិបត្តិអ្វីម្យ៉ាង។ អីចឹងយើងត្រូវមើលទៀតថា បញ្ហានេះ បណ្តាលមកពីអ្វី ហើយទើបយើងសម្លឹងទៅមើលទិដ្ឋភាពទាំងមូល ស្ថាប័នទាំងមូល តំបន់ និងពិភពលោកទាំងមូល»។
ដើម្បីលម្អិតសូមអញ្ជើញ អានបទសម្ភាស រវាងលោក ទីន សុខលីម អ្នកកាសែត នៃសារព័ត៌មានអេឡិចត្រូនិកthmeythmey.com និងលោក ហឿន សំនៀង ដូចតទៅ៖
លោក ទីន សុខលីម៖ ខ្ញុំចង់ដឹងថា ហេតុអ្វីបានជាលោកជ្រើសរើសជំនាញរដ្ឋបាលសាធារណៈ សម្រាប់ថ្នាក់អនុបណ្ឌិត?
លោក ហឿន សំនៀង៖ តាមពិតខ្ញុំបានបួសរៀន ក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា វត្តអារាមមួយចំនួន នៅខេត្តសៀមរាបកាលនៅជាព្រះសង្ឃ។ ខ្ញុំបានយល់ពីប្រព័ន្ធការងារ ក្នុងស្ថាប័នព្រះពុទ្ធសាសនា មួយចំនួនធំ ប៉ុន្តែមិនសូវជាយល់ដឹងពីការងាររដ្ឋបាល និងរបៀបដឹកនាំយ៉ាងម៉េចទេ។ អីចឹងកិច្ចការងារសង្គមដែលខ្ញុំធ្វើ និងការងារដឹកនាំផ្នែកព្រះពុទ្ធសាសនា គឺធ្វើឲ្យខ្ញុំយល់ថាការសិក្សាពីរដ្ឋបាលសាធារណៈ គឺជារឿងមួយសំខាន់ដែល យើងសិក្សាពីប្រព័ន្ធការងារ ប្រព័ន្ធរៀបចំ និងប្រព័ន្ធដឹកនាំស្ថាប័ន។
លោក ទីន សុខលីម៖ បច្ចុប្បន្នលោកជានាយករង ខុទ្ទកាល័យរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសាធារណការ តើជំនាញ រដ្ឋបាលសាធារណៈ មានសារៈសំខាន់បែបណា ចំពោះការងាររបស់លោក?
លោក ហឿន សំនៀង៖ ខ្ញុំមានបរិញ្ញាបត្រគ្រប់គ្រងអាជីវកម្មនៅសហរដ្ឋអាមេរិកដែរ មុនបន្តថ្នាក់អនុបណ្ឌិតផ្នែករដ្ឋបាលសាធារណៈនេះ។ អីចឹងទ្រឹស្តីនៃការគ្រប់គ្រង ខ្ញុំមានមួយចំនួនរួចហើយ។ នៅពេលធ្វើការ ការងារមួយចំនួនវាពាក់ព័ន្ធនឹងការគ្រប់គ្រងស្ថាប័នឯកជន ទៅនឹងស្ថាប័នព្រះពុទ្ធសាសនា និងស្ថាប័នរដ្ឋជាដើម ទើបខ្ញុំត្រលប់មកសិក្សារដ្ឋបាលសាធារណៈ។ ការអនុវត្តន៍ការងារជាក់ស្តែងវិញ ជំនាញនេះធ្វើឲ្យយើងមើលឃើញគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ នៃស្ថាប័ន និងសង្គម។ ពីព្រោះសង្គម មានវិសាលភាពធំណាស់ វាមានស្ថាប័នផ្សេងៗ ទាំងស្ថាប័នរដ្ឋ ស្ថាប័នឯកជន និងស្ថាប័នសាសនាអីចឹងទៅ។ យើងមិនមើលឃើញបញ្ហា តែមួយជ្រុងតូច តែបញ្ហានោះវាជារោគសញ្ញានៃវិបត្តិអ្វីម្យ៉ាង។ អីចឹងយើងត្រូវមើលទៀតថា បញ្ហានេះ បណ្តាលមកពីអ្វី ហើយទើបយើងសម្លឹងទៅមើលទិដ្ឋភាពទាំងមូល ស្ថាប័នទាំងមូល តំបន់ និងពិភពលោកទាំងមូល។ តើបញ្ហាអ្វីដែលយើងកំពុងជួបប្រទះ?
លោក ទីន សុខលីម៖ តើលោកយល់យ៉ាងដែរ ចំពោះការអនុវត្តន៍ប្រព័ន្ធរដ្ឋបាលនៅកម្ពុជា?
លោក ហឿន សំនៀង៖ បើយើងមើលទៅរដ្ឋាភិបាល ក៏មានក្បួនច្បាប់រដ្ឋបាល ចំណែកឯកជនក៏មានក្បួនច្បាប់ឯកជនអីចឹងទៅ។ សួរថាឃើញវាយ៉ាងម៉េច? យើងឃើញថាច្បាប់រដ្ឋបាល បែបបទនៃការអនុវត្តន៍ការងាររបស់ស្ថាប័នមួយៗ វាច្បាស់ណាស់ វាត្រូវការអ្នកអនុវត្តន៍ សមត្ថភាព និងការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់។ នៅពេលយើងមានការអនុវត្តបានល្អ សង្គមយើងក៏កាន់ប្រសើរ។ ប៉ុន្តែយើងនៅមានការខ្វះចន្លោះខ្លះដែរ បានន័យថាយើងនៅផ្លូវដ៏វែងឆ្ងាយ សម្រាប់ការអនុវត្តន៍ច្បាប់ឲ្យតឹងរឹង។ ឧទាហរណ៍សាមញ្ញ ការគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍។ យើងដឹងគ្រប់គ្នាថា បើកបរលើសល្បឿនកំណត់ធ្វើឲ្យមានគ្រោះថា្នក់។ សួរតើគ្រោះថា្នក់ចរាចរណ៍បណ្តាលមកពីច្បាប់? ឬបណ្តាលមកពីមនុស្ស? ក្រុមការងារបច្ចេកទេសជប៉ុនJICA រកឃើញថា កត្តាមនុស្ស ជាកត្តាចម្បង។ បញ្ហាមកពីមនុស្ស មិនគោរពច្បាប់ និងមិនគោរពខ្លួនឯង។ ពលរដ្ឋចង់អនុវត្តច្បាប់ ប៉ុន្តែនៅពេលអនុវត្តន៍ច្បាប់ អនុវត្តន៍មិនបាន។ អីចឹងបានន័យថាពេលខ្លះ យើងមិនបានចូលរួមទទួលខុសត្រូវ លើជោគវាសនាសង្គមជាតិយើងនៅឡើយទេ។
លោក ទីន សុខលីម៖ ជាទស្សនៈលោកផ្ទាល់ គួរចាប់ផ្តើមចំណុចណា ដើម្បីឲ្យអនុវត្តន៍ប្រព័ន្ធរដ្ឋបាលនៅកម្ពុជាកាន់តែប្រសើរឡើង?
លោក ហឿន សំនៀង៖ ពាក្យមួយខ្ញុំចាំគេថា បើចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលអនុវត្តន៍ច្បាប់ត្រឹមត្រូវ ពេញលេញ គឺវាទាមទារចំណេះដឹង និងការទទួលខុសត្រូវ ជាក់លាក់របស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ អីចឹងបានន័យថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯង គឺជាអ្នកធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាល បំពេញកាតព្វកិច្ចខ្លួនឯងបាន ឬមិនបាន។ ឧទាហរណ៍មួយ យើងស្អប់ជនពុករលួយ ប៉ុន្តែពេលខ្លះសិស្ស និស្សិតខ្លួនឯង។ ពេលសិស្សបញ្ជាក់សញ្ញាបត្រ តើឲ្យលុយគេប៉ុន្មាន? យើងតែងតែនិយាយថា បើមិនឲ្យលុយទេ គេមិនធ្វើឲ្យ។ យើងត្រូវនិយាយថាខ្ញុំមិនឲ្យ និងអនុវត្តន៍មិនបាន ខ្ញុំតវ៉ារឿងនេះ។ នេះជារឿងតិចតួចបំផុត ដែលយើងអាចធ្វើបាន។ បើយើងគ្រប់គ្នា និយាយអីចឹង យើងឈប់ធ្វើវា គ្មាននរណាទៅហ៊ានទារទេ។ បើទារម្តង បង្ហោះហ្វេសប៊ុកទៅ។ នេះគឺជាស្មារតីមួយ ខ្ញុំគិតថាដើម្បីអនុវត្តន៍ច្បាប់ និងការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលបានជាក់លាក់ គឺទាមទារការចូលរួម ការចេះដឹង និងសមត្ថភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋជាធំ។ កាលណាប្រជាពលរដ្ឋចេះដឹងច្រើន អាចមើលឃើញកំហុសនៃច្បាប់ និងអ្នកអនុវត្តន៍ច្បាប់។ បើពលរដ្ឋមិនចូលរួមទេ ខ្ញុំគិតថាវាជាឱកាសរបស់អ្នកធ្វើអំពើមិនល្អ ប្រព័ន្ធច្បាប់ និងប្រព័ន្ធរដ្ឋបាល នៅតែមានអីចឹង។ អីចឹងគឺការចូលរួមរបស់ យើងទាំងអស់គ្នា គឺមិនអាចខ្វះបានទេ។
លោក ទីន សុខលីម៖ ងាកមកអាហារូបករណ៍វិញម្តង មាននិស្សិតខ្មែរច្រើនណាស់ ដែលចាប់អារម្មរណ៍ និងចង់បន្តការសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យ Harvard នេះ តើលោកបានត្រៀមអ្វីខ្លះ មុននឹងទទួលបានអាហារូបករណ៍ សាកលវិទ្យាល័យ Harvard ?
លោក ហឿន សំនៀង៖ សម្រាប់ខ្ញុំផ្ទាល់ទី១ បទពិសោធន៍របស់ខ្ញុំ វាត្រូវនឹងតម្រូវការរបស់សាកលវិទ្យាល័យ ទី២ការជ្រើសរើសមុខវិទ្យា របស់ខ្ញុំត្រូវនឹងអ្វីដែលខ្ញុំខ្វះខាត។ ពីព្រោះមុខវិទ្យា យើងមិនអាចរៀនបានទាំងអស់ទេ។ អីចឹងយើងត្រូវកំណត់ឲ្យច្បាស់លាស់។ យើងត្រូវដឹងថាយើងចង់បានអ្វី? ដើម្បីអ្វី? ហេតុអ្វី? និងទី៣ទំនាក់ទំនងរបស់ខ្ញុំ ដែលស្គាល់ស្ថាប័ននោះច្បាស់។
លោក ទីន សុខលីម៖ តើលោកត្រូវបំពេញលក្ខខណ្ឌអ្វីខ្លះ សម្រាប់ទទួលបានអាហារូបករណ៍នេះ?
លោក ហឿន សំនៀង៖ លក្ខខណ្ឌដែលយើងអាចចូល ទៅសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យនេះបាន ទី១ភាសាបរទេស ទី២ព្រឹត្តិបត្រពិន្ទុ និងប្រវតិ្តការសិក្សា ទី៣បទពិសោធន៍ការងារ និងសក្តានុពល ទី៤យើងដឹងថាយើងចង់រៀនអ្វី? និងទី៥ ទំនាក់ទំនង បានន័យថាអ្នកដែលផ្តល់ជា Reference ឲ្យយើង។
លោក ទីន សុខលីម៖ តើលោកមើលឃើញខ្លួនឯង មានលក្ខណៈពិសេសអ្វីដែរទើបត្រូវបានសាកលវិទ្យាល័យHarvard ជ្រើសរើសរូបលោក?
លោក ហឿន សំនៀង៖ វាជាមោទកភាព ដែលខ្ញុំបានជ្រើសរើសមុខវិទ្យាសម្រាប់អ្នកវ័យចំណាស់បន្តិច ដែលទាមទារពិសោធន៍ចាប់ពី៨ឆ្នាំឡើងទៅ។ ទីមួយខ្ញុំមានបទពិសោធន៍ការងារ និងការងារសង្គមជិត១០ឆ្នាំ និងសមទ្ធិផលការងារនេះ ក៏ច្រើនទៀត។ ទីពីរ យើងបង្ហាញទៅគេ ថាយើងគឺជាមនុស្សដែលមានសក្តានុពលម្នាក់។ ខ្ញុំមកពីណា? ខ្ញុំដើរដល់កន្លែងណា? ខ្ញុំចង់ទៅណា? ខ្ញុំដើរកន្លែងនេះ នឹងទៅកន្លែងនោះដោយសារអ្វី? ហេតុអ្វីបានជាខ្ញុំចង់ទៅកន្លែងនោះ។ អីចឹងខ្ញុំប្រាប់ថា គេថាខ្ញុំខ្វះកន្លែងនេះ ដើម្បីឲ្យដល់កន្លែងនេះ អ៊ីចឹងខ្ញុំបង្ហាសក្តានុពលខ្លួនឯងច្បាស់លាស់។ តើខ្ញុំចង់ធ្វើអ្វី? ហេតុអ្វីបានជាខ្ញុំធ្វើវា? ហេតុអ្វីបានជាខ្ញុំត្រូវការមុខជំនាញនេះពីសាលានេះ? ពីព្រោះនេះ វាអាចផ្តល់អ្វីដល់ខ្ញុំបាន? ដើម្បីបំពេញ ភាពខ្វះខាតរបស់ខ្ញុំ។ និងទី៣ខ្ញុំគិតថាទំនាក់ទំនងរបស់ខ្ញុំពូកែ។ ខ្ញុំស្គាល់សាស្ត្រាចារ្យ ខ្ញុំស្គាល់អ្នកធ្វើការ។ នៅពេលដែលខ្ញុំដាក់ទៅ Harvard ខ្ញុំស្គាល់មនុស្សដែលស្គាល់ Harvard ច្បាស់ ដាក់ជា Reference ។ ពីព្រោះអ្នកដែលស្គាល់កន្លែងនេះ គេចេះនិយាយភាសាសាកលវិទ្យាល័យនោះ។ បើយកសាស្ត្រាចារ្យ Harvard មិនដែលស្គាល់ ដាក់ទៅគេមិនទៅខ្វល់ ឬគេមិនយកចិត្តទុកដាក់ទេ។ អ៊ីចឹងវាទាមទាមនូវភាពឆ្លាតវៃ។ សម្រាប់ការអាហារូបករណ៍ផ្សេងក៏ដូចគ្នាដែរ។
លោក ទីន សុខលីម៖ តើអ្វីដែលជាសាររបស់លោកទៅកាន់និស្សិតផ្សេងទៀត ដែលមានបំណងសិក្សានៅទីនោះ?
លោក ហឿន សំនៀង៖ ទី១ យើងមានសញ្ញាបត្រ រៀនអ្វី? រៀនឲ្យពិតប្រាកដទៅ ប៉ុន្តែចំណុចដែលខ្លាំងជាងសញ្ញាបត្រនោះ យើងត្រូវស្គាល់ខ្លួនឯងឲ្យច្បាស់ និងស្គាល់ពីអ្វីដែលយើងចង់បាន និងហេតុអ្វីដែលយើងចង់បានវា? ទី២ត្រូវស្គាល់សាកលវិទ្យាល័យ Harvardឲ្យច្បាស់។ ទី៣ទំនាក់ទំនង វាសំខាន់មែនទែន។ ខ្ញុំតែងតែនិយាយថា ទំនាក់ទំនងយើងម្នាក់នោះ គឺវាតំណាងឲ្យជាតិមួយ។ អីចឹងយើងត្រូវបង្ហាញខ្លួន យើងជាមនុស្សដែលមានតម្លៃ សម្រាប់ជាតិ កន្លែងនេះហើយ ដែលគេមើលឃើញយើងជានរណា? អីចឹងគឺផ្សារភ្ជាប់ និងពង្រីកទំនាក់ទំនងរបស់យើងប្រកបដោយគុណភាព៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
