អន្តរជាតិ
ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុរួមចំណែកបង្កឲ្យមានការកើនឡើងករណីឆ្លងជំងឺគ្រុនចាញ់នៅកម្ពុជា រូបភាព៖ OZ
× របាយការណ៍អង្គការសុខភាពពិភពលោកបានបង្ហាញថា ការកើនឡើងនៃជំងឺឆ្លងតាមទឹក (water-borne disease) និងជំងឺឆ្លងតាមភ្នាក់ងារ (vector-borne disease) មានទំនាក់ទំនងជាមួយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ របាយការណ៍នោះបានពន្យល់ថា មូសត្រូវការទឹកនឹងដើម្បីបង្កាត់ពូជ ហើយមូសទើបញាស់ត្រូវការលក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុដែលមានសំណើមដើម្បីអាចរស់បានផង។ កាលណាអាកាសធាតុក្តៅល្មម វាជួយជំរុញការចម្លងមេរោគ។ ប៉ុន្តែបើអាកាសធាតុក្តៅខ្លាំងពេក ក៏វាអាចធ្វើឲ្យមូសពិបាករស់នៅដែរ។
តាមការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រ ផលប៉ះពាល់លើសុខភាពកើនឡើងកាន់តែខ្លាំង កាលណាបើកម្តៅផែនដីកើនឡើងលើសពីកម្រិតពីរអង្សាសេ។ កិច្ចព្រមព្រៀងអាកសធាតុក្រុងប៉ារីសដែលត្រូវបានគេអនុម័តឡើងនៅឆ្នាំ ២០១៥ នោះមានគោលដៅសំខាន់កម្រិតកំណើនសីតុណ្ហភាពមកត្រឹមចន្លោះ ២ អង្សាសេ ឬអាច ១,៥ អង្សាសេ ក្នុងកម្រិតមុនសម័យឧស្សាហកម្ម។ បើតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក ការកើនកម្តៅ ២ អង្សាសេនេះធ្វើឲ្យចំនួនមូសកើនឡើង ហើយវាអាចរីករាលដាលទៅកាន់តំបន់ផ្សេងទៀត។ អង្គការពិភពលោកនេះក៏ព្យាករផងដែរថា វានឹងមានការកើនឡើងនូវករណីជំងឺគ្រុនចាញ់រហូតដល់ ៥ ភាគរយឯណោះ ដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះ។
ជាប្រទេសនៅតំបន់ត្រូពិកនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ កម្ពុជាត្រូវបានគេចាត់ចំណាត់ថា្នក់ជាប្រទេសមួយដែលរងគ្រោះខ្លាំងជាងគេពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះ។ កម្ពុជានឹងបន្តប្រឈមមុខបញ្ហានានាដែលបង្កឡើងដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុរួមទាំងកំណើនជំងឺឆ្លងតាមភ្នាក់ងារដូចជាគ្រុនចាញ់ និងគ្រុនឈាមនេះផងដែរ។ ដោយសារកំណើនសីតុណ្ហភាពកន្លងមក កំណីនមនុស្សស្លាប់ដោយសារជំងឺឆ្លងដោយភ្នាក់ងារនៅកម្ពុជាដូចជាគ្រុនចាញ់ និងគ្រុនឈាមក៏នឹងមានការកើនឡើដូចគ្នា។
ការិយាល័យអង្គការសុខភាពពិភពលោកប្រចាំនៅកម្ពុជាបានទទួលស្គាល់ថា ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុរួមចំណែកក្នុងការបង្កើតការផ្លាស់ប្តូរប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី និងនាំឲ្យមានការកើនឡើងនូវជំងឺឆ្លងតាមទឹក និងដោយភ្នាក់ងារមែន។
«ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុមានផលប៉ះពាល់លើសុខភាពយើងតាមវិធីបីយ៉ាង។ ក្នុងចំណោមនោះគឺផលប៉ះពាល់ដោយប្រយោលដែលបណ្តាលមកពីការផ្លាស់ប្តូរប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី និងបរិស្ថាន ដូចជាជំងឺដែលចម្លងដោយសត្វមូស និងការកើនឡើងនៃជំងឺឆ្លងតាមទឹក។ វាអាចបង្កឡើងដោយសារលក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុក្តៅជាងមុន ក៏ដូចជាការប្រែប្រួលនៃកម្រិតទឹកភ្លៀងធ្លាក់ និងលំហូរនៃទឹកភ្លៀងជាដើម»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់ការិយាល័យអង្គការសុខភាពពិភពលោកនៅកម្ពុជាប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗ តាមសារអេឡិចត្រូនិក។
បើតាមរបាយការណ៍ស្តីពីបរិស្ថាននិងសុខភាពរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោកឆ្នាំ ២០១៥ នៅត្រឹមឆ្នាំ ២០៧០ ទោះក្នុងសេណារីយ៉ូដែលមានកម្រិតនៃការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ទាប ឬខ្ពស់ក្តី គេព្យាករណ៍ថា ប្រជាជន ២២លាននាក់នឹងអាចប្រឈមការកើតជំងឺគ្រុនចាញ់។ ចំណែកកម្រិតនៃការចម្លងមេរោគគ្រុនឈាមក៏កើនឡើងចន្លោះពី ០,៨២ ដល់ ០,៩១ភាគរយនៅត្រឹមឆ្នាំ ២០៧០ ក្រោមលក្ខខណ្ឌដូចគ្នា។
អង្គការ Malaria Consortium ប្រចាំកម្ពុជា មើលឃើញថា ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុពិតជាមានផលប៉ះពាល់លើប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី ហើយក៏វារួមចំណែកបង្កឲ្យមានការកើនឡើងនៃសត្វមូស ទោះបីជាមិនមានភ័ស្តុតាងវិទ្យាសាស្ត្រដែលបង្ហាញថា ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុជំរុញឲ្យមានការកើនឡើងនៃករណីឆ្លងជំងឺគ្រុនចាញ់ក៏ដោយ។
«ទំនាក់ទំនងរវាងប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងកំណើននៃករណីឆ្លងជំងឺគ្រុនចាញ់មិនមានច្បាស់លាស់ឡើយដោយសារគ្មានភ័ស្តុតាងវិទ្យាសាស្ត្រដែលសិក្សាពីបញ្ហានេះ។ ប៉ុន្តែគេរំពឹងថា ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនឹងបង្កើតជាគ្រោះមហន្តរាយទឹកជំន់ ព្យុះ ការកើនឡើងសីតុណ្ហភាព និងការប្រែប្រួលនៃទំហំទឹកភ្លៀង។ ករណីនេះអាចបង្កឲ្យមានការប្រែប្រួលប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី និងបង្កើតកន្លែងបង្កាត់ពូជសត្វមូសថ្មីដែលជំរុញឲ្យកើនឡើងចំនួនមូសផង។ ដូច្នេះហើយអ្វីដែលជាក្តីបារម្ភ គឺ ការកើតមានជំងឺឆ្លងតាមភ្នាក់ងារដូចជាគ្រុនចាញ់តែម្តង»។ លោក Sergio Lopes អ្នកសម្របសម្រួលបច្ចេកទេសនៃអង្គការ Malaria Consortium ប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗតាមសារអេឡិចត្រូនិក។
ពេលសួរថា តើករណីចម្លងជំងឺគ្រុនចាញ់នៅកម្ពុជាអាចនឹងកើនឡើងឬយ៉ាងណា បើការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅបន្តកើតមានឡើង មន្ត្រីជំនាញខាងជំងឺគ្រុនចាញ់រូបនេះបានឆ្លើយតបថា ការចម្លងជំងឺតាមភ្នាក់ងារដូចជាគ្រុនចាញ់ជាដើមពឹងផ្អែកលើកត្តាច្រើនមិនមែនត្រឹមតែបញ្ហាបរិស្ថាន និងប្រែប្រួលអាកាសធាតុតែម្យ៉ាងឡើយ។
កម្ពុជាត្រូវត្រៀមខ្លួនបន្ថែម ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសុខភាពបង្កដោយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
ដោយសារកម្ពុជានឹងបន្តប្រឈមមុខនឹងផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានបង្កឡើងដោយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ វាជារឿងចាំបាច់បំផុតសម្រាប់កម្ពុជាក្នុងការបន្តអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធសុខាភិបាលឲ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធិភាព។
ការិយាល័យអង្គសុខភាពពិភពលោកនៅកម្ពុជាបានកត់សម្គាល់ថា កន្លងមករដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រឹងប្រែងក្នុងការឆ្លើយតបផលប៉ះពាល់នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុលើសុខភាពសាធារណៈជាពិសេសទប់ស្កាត់ការកើនឡើងនៃជំងឺឆ្លងតាមទឹក និងតាមភ្នាក់ងារចម្លងដូចជាគ្រុនចាញ់ និងគ្រុនឈាម តាមរយៈការដាក់ចេញផែនការយុទ្ធសាស្ត្រ និងគោលនយោបាយថ្នាក់ជាតិជាដើម។
«វាជារឿងវិជ្ជមានដែលកម្ពុជាបានអភិវឌ្ឍយុទ្ធសាស្ត្រប្រែបួលអាកាសធាតុសម្រាប់សុខភាពសាធារណៈដោយសហការជាមួយអង្គការសុខភាពពិភពលោក ដែលវាកំណត់បាននូវចំណុចសំខាន់បីយ៉ាងក្នុងឆ្នាំ ២០១២ ក្នុងនោះមានជំងឺឆ្លងតាមទឹក តាមភ្នាក់ងារ និងតាមចំណីអាហារ»។ ការិយាល័យអង្គការសុខភាពពិភបពលោកនៅកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗ។
ទោះជាមានចំណាត់ការសំខាន់ៗមួយចំនួនដែលត្រូវបានដាក់ចេញដោយរដ្ឋាភិបាលក៏ដោយ វានៅមានបញ្ហាប្រឈមច្រើនដែលកម្ពុជាត្រូវដោះស្រាយដើម្បីធានាបានថា ផលប៉ះពាល់បង្កដោយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុលើសុខភាពសាធារណៈនឹងត្រូវកាត់បន្ថយនោះ។
អង្គការ Malaria Consortium ប្រចាំនៅកម្ពុជាផ្តល់អនុសាសន៍ថា ទន្ទឹមនឹងការអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធសុខាភិបាល កម្ពុជាក៏គួរយកចិត្តទុកដាក់ធ្វើយ៉ាងណាជំរុញការសិក្សាបែបវិទ្យាសាស្ត្រពាក់ព័ន្ធទំនាក់ទំនងរវាងបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី ដែលវាអាចបង្កឲ្យមានកំណើននៃជំងឺឆ្លងដោយភ្នាក់ងារដូចជាគ្រុនចាញ់និងគ្រុនឈាមជាដើម។
«ដំបូងកម្ពុជាត្រូវកំណត់ឲ្យបានច្បាស់ពីការប្រែប្រួលប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីដែលកើតឡើងដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ ក្រៅពីនេះ កម្ពុជាក៏ត្រូវសិក្សាថា តើការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះវាប៉ះពាល់លើការបង្កកំណើតសត្វមូសដូចម្តេច។ តំបន់ណាខ្លះ ដែលនឹងប្រឈមបញ្ហាប្រែប្រួលនេះខ្លាំងជាងគេ ហើយវាប៉ះពាល់ប្រជាជនឬក៏យ៉ាងណា។ បន្ទាប់មកគេអាចចាប់ផ្តើមកំណត់ដំណោះស្រាយដើម្បីត្រៀមខ្លួនតាមរយៈការកសាងសមត្ថភាពឆ្លើយតបបញ្ហាគ្រោះអាសន្នពាក់ព័ន្ធការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដែលរួមទាំងការផ្ទុះឡើងនៃជំងឺឆ្លងផងដែរ»។ លោក Sergio Lopes អ្នកសម្របសម្រួលបច្ចេកទេសនៃអង្គការ Malaria Consortium បានអធិប្បាយដូច្នេះ៕
Tag:
គ្រុនចាញ់
ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
អង្គការសុខភាពពិភពលោក
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com