ជាតិ
ប្រាសាទបន្ទាយស្រីបុរាណដ្ឋានល្បីក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ទាក់ទាញក្នុងតំបន់អង្គរ
× ប្រាសាទបន្ទាយស្រី មិនដឹងថាមានឈ្មោះដើមថាដូចម្តេចទេ។ តាមរយៈសិលាចារឹកប្រាសាទនេះសរសេរថា សាងទ្បើងនៅឆ្នាំ៩៦៧នៃគស ក្នុងរាជការព្រះបាទរាជេន្ទ្រវរ្ម័ន ដើម្បីឧទ្ទិសដល់ព្រះឥសូរនៃសាសានាព្រាហ្មណ៍ នៅក្នុងស្រុកមួយដែលមានឈ្មោះ «ស្រីឦស្វរបុរ» ប្រែថា "បុរីដែលជាទីឋានរបស់ឥសូរ"។
ប្រាសាទបន្ទាយស្រីមានរាងតូចច្រឡឹង លម្អដោយក្បូរក្បាច់រចនាយ៉ាងល្អិតឆ្មារដ៏ស្រស់ស្អាតនៅលើផ្ទាំងថ្មពណ៌ផ្កាឈូក។ មិនតែប៉ុណ្ណោះមានចម្លាក់ផ្កាភ្ញី និងរឿងទេវកថាផ្សេងៗទាក់ទងនឹងព្រះឥសូរ ព្រះនារាយណ៍ រឿងរាមកេរ្តិ៍ រឿងមហាភារតជាដើមយ៉ាងរស់រវើកនៅលើផ្តែរនិងហោរជាងផងដែរ។
ប្រាសាទនេះមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងភូមិបន្ទាយស្រី ឃុំបន្ទាយស្រី ស្រុកបន្ទាយស្រី ខេត្តសៀមរាប ចម្ងាយ៣៩គីឡូម៉ែត្រភាគខាងជើងទីរួមខេត្តសៀមរាបនិងមានចម្ងាយ៣២គីឡូម៉ែត្រពីប្រាសាទអង្គរវត្តតាមផ្លូវឆ្ពោះទៅភ្នំគូលែន។ រចនាសម្ពន្ធប្រាសាទសង់ឡើងពីថ្មភក់ពណ៌ផ្កាឈូកនិងឥដ្ឋរាង៤ជ្រុងទ្រវែងលើដីរាបស្មើ មានគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញ ហើយមានតួប្រាង្គបីសង់លើខឿនតែមួយ បែរមុខទៅទិសខាងកើត ដោយប្រាង្គកណ្តាលឧទ្ទិសថ្វាយព្រះឥសូរក្រោមរូបស្នងជាសិវលិង្គ ខាងត្បូងឧទ្ទិសថ្វាយដល់ព្រហ្ម និងខាងជើងឧទ្ទិសថ្វាយដល់ព្រះនារាយណ៍។
ប្រាសាទបន្ទាយស្រីត្រូវបានចុះបញ្ជីបេតិកភណ្ឌដោយអ្នកអភិរក្សជាតិបារាំងនៅឆ្នាំ១៩១៦ ហើយចាប់ពីឆ្នាំ១៩២៤មក សាលាបារាំងចុងបូព៌ា (EFEO) បានធ្វើការត្រួសត្រាយព្រៃនិងចាប់ផ្តើមធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវជាបន្តបន្ទាប់។ នៅឆ្នាំ១៩៣១-១៩៣៦ ការជួសជុលលើកដំបូងតាមបច្ចេកទេសអាណាស្ទីឡូ ដឹកនាំដោយលោក Henry Marchal ដោយយកលំនាំតាមការជួសជុលប្រាសាទ Prambananកោះជ្វាកណ្តាលនៃប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី។ ការជួសជុលពេលនោះ គឺធ្វើឡើងទៅលើប្រាសាទកណ្តាល និងរចនាសម្ពន្ធខ្លះៗ តែនៅមានរចនាសម្ពន្ធជាច្រើនទៀតដែលមិនទាន់បានជួសជុល ហើយទាមទារការអភិរក្សជួសជុលជាបន្តទៀត។
ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៤មក អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាដែលមានភារកិច្ចថែរក្សា គ្រប់គ្រង រៀបចំតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ក៏បានធ្វើការជួសជុលនិងអភិរក្សប្រាសាទបន្ទាយស្រីដោយអ្នកជំនាញខ្មែរ ដូចជារៀបចំគំនរថ្ម ផ្តែរ ហោរជាងដែលធ្លាក់រប៉ាត់រប៉ាយឱ្យមានរៀបរៀបរយ ជួសជុលខ្លោងទ្វារ បោចស្មៅលើប្រាសាទ ថែរក្សាបរិស្ថានជាដើម។ លើសពីនេះក៏បានរៀបចំទិសដៅទស្សនា អាហារដ្ឋាន កន្លែងលក់ដូរ ចំណតយានយន្តគ្រប់ប្រភេទឱ្យមានសណ្តាប់ធ្នាប់ល្អ បញ្ជរទទួលភ្ញៀវ កន្លែងសង្គ្រោះបឋមដើម្បីផ្តល់ភាពកក់ក្តៅដល់ភ្ញៀវទេសចរ និងបង្កើតក្រមប្រតិបត្តិអង្គរឱ្យភ្ញៀវគោរពតាមផងដែរ។ លើសពីនេះទៅទៀត មានផ្លូវខ្វាត់ខ្វែងអមដោយទេសភាពពណ៌បៃតងស្រស់បំព្រងនារដូវវស្សា ពិតជាគួរឱ្យគយគន់និងផ្តិតយករូបភាពទុក៕
អត្ថបទ និងរូបភាព ផ្តល់សិទ្ធិដោយ៖ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com