អន្តរជាតិ
អ្នកជំនាញ៖ ផ្នត់គំនិតអវិជ្ជមានចំពោះចិនអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ចំណងមិត្តភាពរវាងកម្ពុជា និងចិន
នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាសម្តេច ហ៊ុន សែន និង នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន លី ខឹឈាំង (រូបភាព៖ AFP)
×![]()
ទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា និងចិនបន្តរីកលូតលាស់ទៅមុខតាមរយៈការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម និងវិស័យសំខាន់ផ្សេងទៀតជាច្រើនក្រោមក្របខណ្ឌភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។ ប៉ុន្តែទំនាក់ទំនងល្អនេះបានរងការរិះគន់ ហើយវាក៏មានមតិយល់ឃើញអវិជ្ជមានពីកំណើនវិនិយោគិន និងជនជាតិចិននៅកម្ពុជាផង។ អ្នកជំនាញជឿជាក់ថា ផ្នត់គំនិតអវិជ្ជមានចំពោះចិនអាចនឹងមានឥទ្ធិពលអាក្រក់លើចំណងមិត្តភាពទ្វេភាគីនេះផង។ ជំនួសដោយក្តីបារម្ភ កម្ពុជាគួរប្រើប្រាស់ឱកាសរៀនសូត្រពីភាពជោគជ័យក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមរបស់ចិនវិញដើម្បីពន្លឿនការអភិវឌ្ឍក្នុងស្រុក។
ឆ្នាំ ២០១៨ នេះជាខួប ៦០ឆ្នាំគត់នៃការបង្កើតចំណងមិត្តភាពរវាងកម្ពុជា និងមហាយក្សចិន។ ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីនេះ រីកចម្រើនយ៉ាងរហ័ស ហើយវាក៏ត្រូវបានអ្នកជំនាញចាត់ទុកជាគម្រូនៃទំនាក់ទំនងការទូតសម័យទំនើបដែរ។
ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ ការរីកចម្រើននៃទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី និងភាពជិតស្និទ្ធរវាងរដ្ឋអាស៊ានកម្ពុជាជាមួយមហាយក្សចិនបែរជាបង្កក្តីបារម្ភ និង រងការរិះគន់កន្លងមកទៅវិញ។
១. ពាក្យចរចាមអារ៉ាមដែលធ្វើឲ្យមានផ្នត់គំនិតស្អប់ចិនអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី
អ្នកស្រាវជ្រាវវិទ្យាស្ថានចិនសម្រាប់ការសិក្សាអន្តរជាតិ លោក LIU Chang បានអះអាងថា ទំនាក់ទំនងស្អិតល្មួតរវាងកម្ពុជាចិនត្រូវបានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយលោកខាងលិចទិតៀនដោយចំហកន្លងមក។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះទេ លោកក៏កត់សម្គាល់ឃើញពាក្យចរចាអារ៉ាមដែលប្រឆាំងចិនត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយបន្តបន្ទាប់ផងដែរ។
« ខ្ញុំមើលឃើញថា ទំនាក់ទំនងកម្ពុជានិងចិនរីកចម្រើនយ៉ាងរហ័សលើគ្រប់វិស័យ គួរជាទីមោទន។ ប៉ុន្តែគម្រូនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីនេះបែរជាត្រូវប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបរទេសរិះគន់ខ្លាំងទៅវិញ»។ លោក LIU បានបញ្ជាក់ប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗបែបនេះតាមសារអេឡិចត្រូនិក។
ពេលសាកសួរថា តើលោកយល់បែបម៉េចចំពោះក្តីបារម្ភដែលត្រូវបានគេលើកឡើងជាបន្តបន្ទាប់ពាក់ព័ន្ធកំណើនវិនិយោគទុន និងជនជាតិចិននៅកម្ពុជា លោក LIU បានពន្យល់ថា គេគួរនាំគ្នាមើលបញ្ហានេះដោយត្រិះរិះពិចារណាថាតើវាសមហេតុផលឬអត់។
«ខ្ញុំគិតថា យើងគួរពិនិត្យមើលបញ្ហាទាក់ទងកំណើនប្រជាជនចិននៅកម្ពុជាដោយផ្អែកលើការពិចារណាឲ្យបានដិតដល់។ ខ្ញុំសូមលើកឧទាហរណ៍មួយចុះ។ កាលពីឆ្នាំមុនពាក្យចរចាអារ៉ាមជាច្រើនត្រូវបានគេនិយាយតគ្នាពាក់ព័ន្ធចំនួនជនជាតិចិននៅឥណ្ឌូណេស៊ី។ គេថាជនជាតិចិននៅឥណ្ឌូណេស៊ីមាន ២០លាននាក់ ហើយបញ្ហានេះបានបង្ខំឲ្យប្រធានាធិបតី ចូកូ វីដូដូ ចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍បកស្រាយ»។
លោកបានបន្តថា ៖« តាមពិតប្រជាជនចិនមានត្រឹម ពីរម៉ឺននាក់ប៉ុណ្ណោះនៅឥណ្ឌូណេស៊ី ខណៈដែលជនជាតិឥណ្ឌូណេស៊ីធ្វើការនៅចិនជាពិសេសនៅហុងកុងមានយ៉ាងហោចណាស់ មួយសែននាក់។ យើងអាចរៀនសូត្របានច្រើនពីបទពិសោធន៍បែបនេះជាពិសេសពាក្យចរចាមអារ៉ាមពីមាត់មួយទៅមាត់មួយទៀត »។
អ្នកជំនាញជនជាតិចិនរូបនេះក៏បានសង្ក់តធ្ងន់ផងដែរថា ពាក្យចរចាអារ៉ាមនេះហើយជាវិធីសាស្ត្រដ៏មានប្រសិទ្ធភាពមួយក្នុងការជំរុញផ្នត់គំនិតស្អប់ខ្ពើមចិន ហើយវាក៏ងាយនឹងត្រូវគេបំប៉ោង និងបំភ្លៃថែមទៀត។ បញ្ហាទាំងអស់នេះក៏អាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់ចំណងមិត្តភាពទ្វេភាគីរវាងចិន និងកម្ពុជា ថែមទៀតផង។
២.កម្ពុជាអាចរៀនពីភាពជោគជ័យរបស់ចិន ដោយជ្រើសរើសផ្លូវដើរមួយដែលសមស្របសម្រាប់ខ្លួន
ស្លេះបញ្ហាប្រឈមត្រឹមនេះសិនចុះ ហើយងាកទៅមើលភាពវិជ្ជមាននៃចំណងការទូតប្រទេសទាំងពីរវិញម្តង។ ក្រៅពីទាញប្រយោជន៍សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍនិងសង្គមពីទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីជាមួយចិន កម្ពុជាក៏អាចឆ្លៀតឱកាសរៀនសូត្រពីភាពជោគជ័យរបស់ចិនក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចរហូតក្លាយជាមហាអំណាច បានដែរ។
ពេលចោទសួរថា តើកម្ពុជាអាចរៀនសូត្រអ្វីបានខ្លះពីភាពជោគជ័យរបស់ចិនកន្លងមកក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេស លោក LIU បានលើកឡើងថា ក្នុងនាមប្រទេសតតីយលោក កម្ពុជាចាំបាច់ត្រូវបន្តជ្រើសរើសផ្លូវណាមួយដែលស្របនឹងស្ថានភាពរបស់ខ្លួន ដូចចិនបានធ្វើកន្លងមក។
លោកពន្យល់ថា រដ្ឋនីមួយៗមានលក្ខណៈពិសេស និងចរិតលក្ខណៈប្លែកៗគ្នាទៅតាមស្ថានភាពជាក់ស្តែងរៀងៗខ្លួន។ គ្មានទ្រឹស្តី ឬគោលនយោបាយឬប្រព័ន្ធនយោបាយណាមួយដែលអាចយកមកប្រើប្រាស់ដើម្បីសម្រេចជោគជ័យគ្រប់កាលៈទេសៈនោះឡើយ។
លោក LIU អះអាងដូច្នេះ៖ «ពិសោធន៍មួយដែលខ្ញុំបានរៀនសូត្រពីការកែទម្រង់និងការបើកចំហរបស់ចិនកន្លងមកគឺ គ្រប់ប្រទេសទាំងអស់មានលក្ខណៈសម្បត្តិ និងចរិកលក្ខណៈដោយឡែកពីគ្នា នេះមិនគិតទាំងស្ថាប័នសង្គម សាសនា ទីតាំងភូមិសាស្ត្រ និងកតា្តបន្ទាប់បន្សំផ្សេងទៀតផង។ កិច្ចការស្នូលសម្រាប់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍទាំងអស់រួមទាំងកម្ពុជា គឺត្រូវជ្រើសរើសផ្លូវដើរដែលស័ក្តិសមសម្រាប់ខ្លួន»។
«ហេតុដូច្នេះហើយ បានជាចិនតែងតែលើកឡើងថា ប្រព័ន្ធសង្គមនិយមដែលគេកំពុងអនុវត្ត គឺជាប្រព័ន្ធសង្គមនិយមបែបចិននៅក្នុងបរិបទសម័យកាលថ្មី។ ខ្ញុំដឹងថា កម្ពុជាក៏មានវប្បធម៌ និងប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ល្អខុសពីគេឯងដែរ។ ដូច្នេះហើយកម្ពុជាប្រាកដជាមានលទ្ធភាពជ្រើសរើសផ្លូវនៃការអភិវឌ្ឍដែលសមស្របនឹងខ្លួនជាក់ជាមិនខាន»។ នេះជាការបញ្ជាក់បន្ថែមរបស់អ្នកជំនាញចិន៕
ឆ្នាំ ២០១៨ នេះជាខួប ៦០ឆ្នាំគត់នៃការបង្កើតចំណងមិត្តភាពរវាងកម្ពុជា និងមហាយក្សចិន។ ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីនេះ រីកចម្រើនយ៉ាងរហ័ស ហើយវាក៏ត្រូវបានអ្នកជំនាញចាត់ទុកជាគម្រូនៃទំនាក់ទំនងការទូតសម័យទំនើបដែរ។
ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ ការរីកចម្រើននៃទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី និងភាពជិតស្និទ្ធរវាងរដ្ឋអាស៊ានកម្ពុជាជាមួយមហាយក្សចិនបែរជាបង្កក្តីបារម្ភ និង រងការរិះគន់កន្លងមកទៅវិញ។
១. ពាក្យចរចាមអារ៉ាមដែលធ្វើឲ្យមានផ្នត់គំនិតស្អប់ចិនអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី
អ្នកស្រាវជ្រាវវិទ្យាស្ថានចិនសម្រាប់ការសិក្សាអន្តរជាតិ លោក LIU Chang បានអះអាងថា ទំនាក់ទំនងស្អិតល្មួតរវាងកម្ពុជាចិនត្រូវបានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយលោកខាងលិចទិតៀនដោយចំហកន្លងមក។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះទេ លោកក៏កត់សម្គាល់ឃើញពាក្យចរចាអារ៉ាមដែលប្រឆាំងចិនត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយបន្តបន្ទាប់ផងដែរ។
« ខ្ញុំមើលឃើញថា ទំនាក់ទំនងកម្ពុជានិងចិនរីកចម្រើនយ៉ាងរហ័សលើគ្រប់វិស័យ គួរជាទីមោទន។ ប៉ុន្តែគម្រូនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីនេះបែរជាត្រូវប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបរទេសរិះគន់ខ្លាំងទៅវិញ»។ លោក LIU បានបញ្ជាក់ប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗបែបនេះតាមសារអេឡិចត្រូនិក។
ពេលសាកសួរថា តើលោកយល់បែបម៉េចចំពោះក្តីបារម្ភដែលត្រូវបានគេលើកឡើងជាបន្តបន្ទាប់ពាក់ព័ន្ធកំណើនវិនិយោគទុន និងជនជាតិចិននៅកម្ពុជា លោក LIU បានពន្យល់ថា គេគួរនាំគ្នាមើលបញ្ហានេះដោយត្រិះរិះពិចារណាថាតើវាសមហេតុផលឬអត់។
«ខ្ញុំគិតថា យើងគួរពិនិត្យមើលបញ្ហាទាក់ទងកំណើនប្រជាជនចិននៅកម្ពុជាដោយផ្អែកលើការពិចារណាឲ្យបានដិតដល់។ ខ្ញុំសូមលើកឧទាហរណ៍មួយចុះ។ កាលពីឆ្នាំមុនពាក្យចរចាអារ៉ាមជាច្រើនត្រូវបានគេនិយាយតគ្នាពាក់ព័ន្ធចំនួនជនជាតិចិននៅឥណ្ឌូណេស៊ី។ គេថាជនជាតិចិននៅឥណ្ឌូណេស៊ីមាន ២០លាននាក់ ហើយបញ្ហានេះបានបង្ខំឲ្យប្រធានាធិបតី ចូកូ វីដូដូ ចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍បកស្រាយ»។
លោកបានបន្តថា ៖« តាមពិតប្រជាជនចិនមានត្រឹម ពីរម៉ឺននាក់ប៉ុណ្ណោះនៅឥណ្ឌូណេស៊ី ខណៈដែលជនជាតិឥណ្ឌូណេស៊ីធ្វើការនៅចិនជាពិសេសនៅហុងកុងមានយ៉ាងហោចណាស់ មួយសែននាក់។ យើងអាចរៀនសូត្របានច្រើនពីបទពិសោធន៍បែបនេះជាពិសេសពាក្យចរចាមអារ៉ាមពីមាត់មួយទៅមាត់មួយទៀត »។
អ្នកជំនាញជនជាតិចិនរូបនេះក៏បានសង្ក់តធ្ងន់ផងដែរថា ពាក្យចរចាអារ៉ាមនេះហើយជាវិធីសាស្ត្រដ៏មានប្រសិទ្ធភាពមួយក្នុងការជំរុញផ្នត់គំនិតស្អប់ខ្ពើមចិន ហើយវាក៏ងាយនឹងត្រូវគេបំប៉ោង និងបំភ្លៃថែមទៀត។ បញ្ហាទាំងអស់នេះក៏អាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់ចំណងមិត្តភាពទ្វេភាគីរវាងចិន និងកម្ពុជា ថែមទៀតផង។
២.កម្ពុជាអាចរៀនពីភាពជោគជ័យរបស់ចិន ដោយជ្រើសរើសផ្លូវដើរមួយដែលសមស្របសម្រាប់ខ្លួន
ស្លេះបញ្ហាប្រឈមត្រឹមនេះសិនចុះ ហើយងាកទៅមើលភាពវិជ្ជមាននៃចំណងការទូតប្រទេសទាំងពីរវិញម្តង។ ក្រៅពីទាញប្រយោជន៍សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍនិងសង្គមពីទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីជាមួយចិន កម្ពុជាក៏អាចឆ្លៀតឱកាសរៀនសូត្រពីភាពជោគជ័យរបស់ចិនក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចរហូតក្លាយជាមហាអំណាច បានដែរ។
ពេលចោទសួរថា តើកម្ពុជាអាចរៀនសូត្រអ្វីបានខ្លះពីភាពជោគជ័យរបស់ចិនកន្លងមកក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេស លោក LIU បានលើកឡើងថា ក្នុងនាមប្រទេសតតីយលោក កម្ពុជាចាំបាច់ត្រូវបន្តជ្រើសរើសផ្លូវណាមួយដែលស្របនឹងស្ថានភាពរបស់ខ្លួន ដូចចិនបានធ្វើកន្លងមក។
លោកពន្យល់ថា រដ្ឋនីមួយៗមានលក្ខណៈពិសេស និងចរិតលក្ខណៈប្លែកៗគ្នាទៅតាមស្ថានភាពជាក់ស្តែងរៀងៗខ្លួន។ គ្មានទ្រឹស្តី ឬគោលនយោបាយឬប្រព័ន្ធនយោបាយណាមួយដែលអាចយកមកប្រើប្រាស់ដើម្បីសម្រេចជោគជ័យគ្រប់កាលៈទេសៈនោះឡើយ។
លោក LIU អះអាងដូច្នេះ៖ «ពិសោធន៍មួយដែលខ្ញុំបានរៀនសូត្រពីការកែទម្រង់និងការបើកចំហរបស់ចិនកន្លងមកគឺ គ្រប់ប្រទេសទាំងអស់មានលក្ខណៈសម្បត្តិ និងចរិកលក្ខណៈដោយឡែកពីគ្នា នេះមិនគិតទាំងស្ថាប័នសង្គម សាសនា ទីតាំងភូមិសាស្ត្រ និងកតា្តបន្ទាប់បន្សំផ្សេងទៀតផង។ កិច្ចការស្នូលសម្រាប់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍទាំងអស់រួមទាំងកម្ពុជា គឺត្រូវជ្រើសរើសផ្លូវដើរដែលស័ក្តិសមសម្រាប់ខ្លួន»។
«ហេតុដូច្នេះហើយ បានជាចិនតែងតែលើកឡើងថា ប្រព័ន្ធសង្គមនិយមដែលគេកំពុងអនុវត្ត គឺជាប្រព័ន្ធសង្គមនិយមបែបចិននៅក្នុងបរិបទសម័យកាលថ្មី។ ខ្ញុំដឹងថា កម្ពុជាក៏មានវប្បធម៌ និងប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ល្អខុសពីគេឯងដែរ។ ដូច្នេះហើយកម្ពុជាប្រាកដជាមានលទ្ធភាពជ្រើសរើសផ្លូវនៃការអភិវឌ្ឍដែលសមស្របនឹងខ្លួនជាក់ជាមិនខាន»។ នេះជាការបញ្ជាក់បន្ថែមរបស់អ្នកជំនាញចិន៕
Tag:
ចិន
កម្ពុជា
LIU Chang
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រេសិត»មានន័យដូចម្តេច?
4 ថ្ងៃ
