ផ្លូវសូត្រទឹកកករបស់មហាយក្សចិន៖ ច្រកទ្វារទៅកាន់ផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច និងការពង្រីកឥទ្ធិពល

អន្តរជាតិ

នយោបាយអន្តរជាតិ

ផ្លូវសូត្រទឹកកករបស់មហាយក្សចិន៖ ច្រកទ្វារទៅកាន់ផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច និងការពង្រីកឥទ្ធិពល

19, Feb 2018 , 9:00 am

រូបភាព

ប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជិនភីង បង្ហើបពីមហិច្ឆតាបង្កើត «ផ្លូវសូត្រទឹកកក» នៅទីក្រុងមូស្គូកាលពីឆ្នាំ២០១៧។ រូបថត AFP

ដោយ: តន ចាន់រិទ្ធារ៉ា

នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមករា មហាយក្សចិនបានដាក់ចេញនយោបាយស្ដីពីតំបន់អាក់ទិក ដែលសម្បូរដោយធនធានរ៉ែធម្មជាតិច្រើនប្រភេទ និងឧស្ម័នជាច្រើនរាប់លានម៉ែត្រគូប។ ចិនប្រកាសថា ខ្លួនចង់ចូលរួមគ្រប់គ្រងតំបន់ទឹកកកនេះ ទាញយកផលប្រយោជន៍ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ និងការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក។ ការងាកទៅរកតំបន់អាក់ទិកមិនមែនជារឿងចម្លែកឡើយសម្រាប់ចិន ក្នុងការបង្កើតផ្លូវសូត្រទឹកកក ដែលនឹងបើកផ្លូវដល់ការលូកដៃកាន់តែជ្រៅនៅតំបន់នេះ។

មហាយក្សចិនបានបង្កើនសកម្មភាពរបស់ខ្លួនជាខ្លាំងនៅតំបន់អាក់ទិក។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៣ ចិន ដែលមិនមែនជារដ្ឋនៅជាប់អាក់ទិក ក្លាយជាប្រទេសសង្កេតការណ៍នៃក្រុមប្រឹក្សាអាក់ទិក ដែលគ្រប់គ្រង់តំបន់សម្បូរធនធានមួយនេះ។ កាណដា ដាណឺម៉ាក ហ្វាំងឡង់ ស៊ុយអែត ន័រវ៉េស រុស្ស៊ី អាមេរិក និងអ៊ីស្លង់ ជាសមាជិកពេញសិទ្ធិក្រុមប្រឹក្សានេះ ប៉ុន្តែសុទ្ធតែមិនទាន់អភិវឌ្ឍតំបន់នេះឲ្យពេញដៃពេញជើងនៅឡើយទេ ក្រៅតែពីគោលដៅវិទ្យាសាស្ត្រ។

ប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជិនភីង បង្ហើបពីមហិច្ឆតាបង្កើត «ផ្លូវសូត្រទឹកកក» នៅទីក្រុងមូស្គូកាលពីឆ្នាំ២០១៧ ជាមួយនឹងការបញ្ចេញគម្រោងជាមួយរុស្ស៊ីនៅអាក់ទិក។ គម្រោងទាំងនោះនឹងច្របាច់បញ្ចូលជាមួយគម្រោងយុទ្ធសាស្ត្រ «ខ្សែក្រវាត់មួយ និងផ្លូវមួយ» ដែលមានកញ្ចប់ទឹកប្រាក់មហាសាលក្នុងការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ សំដៅឲ្យមានការតភ្ជាប់អាស៊ីទៅកាន់អឺរ៉ុប ហើយសព្វថ្ងៃគ្របដណ្ដប់ទៅដល់តំបន់អាហ្វ្រិក និងអាមេរិកឡាទីន។

ការបែងចែកផលប្រយោជន៍

ក្នុងសៀវភៅសស្ដីពីតំបន់អាក់ទិក ចិនបាននិយាយដោយត្រង់ថា ខ្លួនចាប់អារម្មណ៍លើភោគទ្រព្យហូរហៀររបស់តំបន់អាក់ទិក និងសំឡឹងឃើញការអភិវឌ្ឍធនធានរ៉ែ ឧស្ម័ន ថាមពលមិនមែនផូស៊ីល ការនេសាទ និងទេសចរណ៍។ ចិនចង់សហការជាមួយប្រទេសផ្សេងលើការងារអភិវឌ្ឍនេះ ដោយរក្សាប្រពៃណី និងវប្បធម៌របស់ប្រជាជនទាំងអស់រស់នៅតំបន់អាក់ទិក ក៏ដូចជាការពារបរិស្ថានធម្មជាតិនៅមហាសមុទ្រទឹកកក ដែលកំពុងប្រឈមមុខការគំរាមកំហែងរបស់បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ។

ចិនលើកឡើងថា ខ្លួននឹងលើកទឹកចិត្តឲ្យក្រុមហ៊ុនរបស់ខ្លួនកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងដឹកជញ្ជូនទំនិញកាត់តាមតំបន់នេះ ដោយគោរពតាមបញ្ញត្តិមានស្រាប់។ ជាមួយគ្នានោះ ចិនចង់ការពារ អភិវឌ្ឍ និងគ្រប់គ្រងតំបន់អាក់ទិករួមគ្នា ក៏ដូចជាជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់នេះក្រោមក្របខណ្ឌគំនិតផ្ដួចផ្ដើចខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវ។ ធនធានរ៉ែច្រើនក្រាស់ក្រែល និងមិនទាន់មាននរណាប៉ះពាល់នោះ នឹងក្លាយជាអាហារបំប៉នយក្សចិន ដែលកំពុងត្រូវការធនធានផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការយ៉ាងច្រើន។

គេប៉ាន់ស្មានថា តំបន់សមុទ្រទឹកកកអាក់ទិក មានឧស្ម័នធម្មជាតិចំនួន៣០ភាគរយនៃបរិមាណឧស្ម័នធម្មជាតិដែលមិនទាន់រុករករបស់ពិភពលោក និងមានប្រេង១៣ភាគរយនៃប្រេងមិនទាន់រុករក។ បរិមាណធនធានធម្មជាតដ៏មហាសាលនេះ ពិតជាធ្វើឲ្យស្រក់ទឹកមាត់ខ្លាំង ដើម្បីយកទៅជំរុញសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។

ផ្លូវដឹកជញ្ជូនថ្មី

ការចេញផ្សាយនយោបាយតំបន់អាក់ទិករបស់មហាយក្សចិន ធ្វើឡើងចំពេលតែម្ដង គឺការឡើងកម្ដៅពិភពលោកក្លាយជាឱកាសរបស់ចិន។ និយាយមួយបែប ចិនចង់ទាញប្រយោជន៍ពីតំបន់នេះ ស្របពេលការរលាយទឹកកកបង្កជាការងាយស្រួលដល់ស្រូបយកធនធានរ៉ែ និងសម្រួលដល់ការធ្វើដំណើររបស់នាវាអំឡុងពេលរដូវក្ដៅ។ ក្រោមទស្សនវិស័យផ្លូវសូត្រទឹកកក ការបង្កើតផ្លូវដឹកជញ្ជូនថ្មី គឺជាកត្តាសំខាន់ទីពីរក្នុងនយោបាយតំបន់អាក់ទិករបស់ចិន។

បច្ចុប្បន្ន ការដឹកជញ្ជូនពីអាស៊ីទៅអឺរ៉ុបតាមផ្លូវទឹកដោយឆ្លងកាត់សមុទ្រចិនខាងត្បូង មហាសមុទ្រឥណ្ឌា និងព្រែកជីកស៊ុយអេ ត្រូវបានចំណាយពេលយូរខែទម្រាំដល់គោលដៅ និងមានប្រឈមច្រើន។ ផ្លូវដឹកជញ្ជូននេះជួបបញ្ហាដោយសារចោរសមុទ្រ មមាញឹកខ្លាំង និងគ្រប់គ្រងដោយគូប្រជែងរបស់ចិនមានអាមេរិក និងឥណ្ឌា។ ប៉ុន្តែគន្លងផ្លូវថ្មីនៅអាក់ទិក ដែលឆ្លងកាត់ច្រកសមុទ្រខាងជើងភ្ជាប់អាស៊ីខាងកើតទៅអឺរ៉ុបកាត់តាមឆ្នេររបស់រុស្ស៊ី មានសុវត្ថិភាពជាង និងចម្ងាយផ្លូវខ្លីជាង។

ការបើកច្រកដឹកជញ្ជូនថ្មីនេះ នឹងកាត់បន្ថយថ្លៃដឹកជញ្ជូន និងពេលវេលាធ្វើដំណើរសំណាក់នាវាពីអាស៊ីទៅអឺរ៉ុបជិត២០ថ្ងៃ។ ប៉ុន្តែច្រកនៅសមុទ្រខាងជើងនោះ ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់មហាអំណាចមួយទៀត គឺរុស្ស៊ី។ ដូចនេះចិនទំនងជាត្រូវចាប់ដៃជាមួយរុស្ស៊ីដើម្បីសម្រេចគោលដៅ តែនេះមិនមែនជាបញ្ហាឡើយ ព្រោះរុស្ស៊ីក៏ចាប់អារម្មណ៍គំនិតផ្ដួចផ្ដើមរបស់ចិនដែរ។ ការភ្ជាប់គ្នារវាងគម្រោងខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវរបស់ចិនជាមួយច្រកសមុទ្ររបស់រុស្ស៊ី នឹងផ្ដល់ប្រយោជន៍ធំឲ្យភាគីទាំងសងខាង។

ការពង្រីកឥទ្ធិពល និងបញ្ហាប្រឈម

តាមរយៈទស្សនវិស័យបង្កើតផ្លូវសូត្រទឹកកក ចិនកំពុងធ្វើដំណើរសន្សឹមៗដើម្បីពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួននៅតំបន់ទឹកកកអាក់ទិក។ តាមពិតទៅ តំបន់អាក់ទិកនេះ មិនស្ថិតក្រោមក្រសែភ្នែកចិនប៉ុន្មានឡើយ ខុសពីតំបន់ផ្សេងទៀតដែលចិនបានបញ្ជ្រាបឥទ្ធិពលខ្លាំង។ ចាប់ពីអាស៊ី អាហ្វ្រិក អាហ្វ្រិក មជ្ឈិមបូព៌ា ទៅដល់អាមេរិកឡាទីន ចិនកំពុងកាន់កាប់តំណែងទីមួយស្ទើរគ្រប់វិស័យទៅហើយ មិនថាការផ្ដល់ជំនួយ ការវិនិយោគក្រៅប្រទេស ឬវប្បធម៌។

យ៉ាងណាមិញ មហិច្ឆតារបស់ចិននៅតំបន់អាក់ទិកនឹងមិនមែនជារឿងងាយស្រួលឡើយ ទាំងទិដ្ឋភាពនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច។ ច្បាស់ណាស់ថា ចិនត្រូវតែយកចិត្ត ឬសហការជាមួយជាមួយប្រទេសសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាតំបន់អាក់ទិក ដែលមានទាំងអាមេរិក និងទាំងរុស្ស៊ីផង។ ជាមួយរុស្ស៊ី ចិនអាចជួបរឿងងាយស្រួល ព្រោះវត្តមានចិននឹងផ្ដល់ប្រយោជន៍ឲ្យរុស្ស៊ី តែជាមួយអាមេរិក និងប្រទេសលោកខាងលិចផ្សេងទៀត ចិននឹងជួបការលំបាកខ្លាំង។

និយាយពីការរកស៊ីវិញនោះ ក្រុមហ៊ុនចិនទំនងត្រូវចំណាយទុកច្រើន បើចង់កើបប្រាក់ចំណេញពីតំបន់នោះ។ ជាតំបន់ក្រាលដណ្ដប់ដោយផ្ទាំងទឹកកកធំ ហើយក្រាស់ គេត្រូវការនាវាដែលមានបច្ចេកវិទ្យាខ្ពស់ដើម្បីបំបែកដុំទឹកកកទាំងនោះ។ គម្រោងអភិវឌ្ឍទៀតសោត ក៏អាចប្រឈមមុខជាមួយប្រជាជនតំបន់ រដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុកក ព្រមទាំងបញ្ហាបរិស្ថានផង។ នេះគេមិនទាន់និយាយពីឥទ្ធិពលនយោបាយ និងការប្រទាញប្រទង់រវាងមហាអំណាចក្នុងតំបន់ពោរពេញដោយទ្រព្យសម្បត្តិនេះផង៕