អន្តរជាតិ
បារាំង និងអាមេរិកសន្យាចាត់វិធានការប្រឆាំងការប្រើអាវុធគីមីនៅស៊ីរី តែរុស្ស៊ីព្រមានជាមុន
× ជនស៊ីវិលយ៉ាងហោចណាស់ ៤០ នាក់ត្រូវបានគេរាយការណ៍ថា បានស្លាប់ដោយសារការប្រើប្រាស់អាវុធគីមីជាថ្មី នៅទីក្រុង ឌូម៉ា (Douma) ភាគខាងកើតរដ្ឋធានីដាម៉ាសប្រទេសស៊ីរី។ ក្រុមប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលស៊ីរី និងប្រទេសលោកខាងលិច បានចេញមុខថ្កោលទោសរដ្ឋាភិបាលស៊ីរី រុស្ស៊ី និងអ៊ីរ៉ង់ ចំពោះសោកនាដកម្មដែលកើតឡើងនេះ និងទាមទារឲ្យមានការស៊ីបអង្កេត និងឆ្លើយតបចំពោះបញ្ហានេះដែរ។ ខាងរដ្ឋាភិបាលស៊ីរី បានទាត់ចោលការអះអាងថា មានការប្រើប្រាស់អាវុធគីមី ខណៈដែលរុស្ស៊ី បានចាត់ទុករាល់ការចោទប្រកាន់ជាព័ត៌មានក្លែងក្លាយ។
ការប្រើប្រាស់អាវុធគីមីនៅស៊ីរី បានក្លាយជារឿងក្តៅជាថ្មីទៀត ក្រោយមានមនុស្សជាច្រើននាក់ រួមទាំងក្មេងៗតូចស្លាប់ នៅតំបន់ក្រុមឧទ្ទាមកាន់កាប់ឌូម៉ា ភាគខាងកើត ក្រុងដាម៉ាស នាល្ងាចថ្ងៃសៅរ៍ ទី ៧ ខែមេសា។ ជនស៊ីវិលប្រហែល ៥០០នាក់ផ្សេងទៀតនោះ ក៏រងគ្រោះដោយសារសារធាតុគីមីដែរ ហើយពួកគេទទួលបានការសង្គ្រោះ ដោយក្រុមគ្រូពេទ្យក្នុងតំបន់ដែរ។
ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP ផ្សាយថា ក្រុមអ្នកសង្គ្រោះបានរកឃើញថា ជនស៊ីវិលយ៉ាងហោចតិចណាស់ ៤២ នាក់បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិត យ៉ាងលំបាកវេទនា ដោយពួកគេសុទ្ធតែមានបញ្ហាដកដង្ហើមធ្ងន់ធ្ងរ បែកពពុះមាត់ និងភ្នែកឡើងក្រហមខ្លាំងផង។ ក្រុមអ្នកប្រឆាំង និង លោកខាងលិច បានចង្អុលដាក់របបដឹកនាំលោក បាសា អាល់អាសាដ ចំពោះការប្រើប្រាស់អាវុធគីមីដ៏ព្រៃផ្សៃនេះ ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលស៊ីរី បានទាត់ចោលបញ្ហានេះ។
១.ក្រុមប្រឆាំង និងលោកខាងលិច ដាក់បន្ទុកលើរដ្ឋាភិបាលស៊ីជុំវិញការប្រើអាវុធគីមី
សារព័ត៌មានអាមេរិក New York Times បានស្រង់សម្តីអ្នកនាំពាក្យក្រុមការពារប្រជាជនស៊ីវិលស៊ីរី ឬក្រុមសង្គ្រោះមួកស Mahmoud Aadam ថាការប្រើប្រាស់អាវុធគីមីនេះ កើតឡើងនៅល្ងាចថ្ងៃសៅរ៍ ដោយគេឃើញមានឧទ្ធម្ភាគចក្ររដ្ឋាភិបាលស៊ីរី ទម្លាក់គ្រាប់បែកធុង ដែលមានផ្ទុកសារធាតុគីមី ដែលគេមិនស្គាល់ប្រភេទ លើទីតាំងក្រុមឧទ្ទាម។
ចំណែកខាងក្រុមឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សស៊ីរី មានស្នាក់ការនៅចក្រភពអង់គ្លេសវិញ មិនទាន់ហ៊ានទទួលស្គាល់ថា អាវុធគីមីនេះ ត្រូវបានប្រើប្រាស់មែន ឬអត់ឡើយ។ ប៉ុន្តែស្ថាប័ននេះអះអាងពេញមាត់ថា មានការស្លាប់របស់ជនស៊ីវិលច្រើននាក់ពិតមែន ចាប់ពីថ្ងៃសៅរ៍នោះ ហើយរដ្ឋាភិបាលអាសាដ ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវ។
ក្រោយមានករណីស្លាប់របស់ជនស៊ីវិល និងមានការអះអាងពីការប្រើប្រាស់អាវុធគីមីនេះ ក្រសួងការបរទេសអាមេរិក បានថ្កោលទោសអាសាដ និងប្រទេសដែលគាំទ្ររបបនេះផង។ លោកស្រីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស Heather Nauert បានអះអាងថាដូច្នះ៖« រដ្ឋាភិបាលអាសាដ និងអ្នកគាំទ្រ ត្រូវតែទទួលខុសត្រូវចំពោះបញ្ហានេះ ហើយរាល់ការវាយប្រហារបន្ថែមទៀត ត្រូវតែទប់ស្កាត់ឲ្យបាន»។
អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ បានរម្លឹកឡើងវិញកាលពីខែមេសាឆ្នាំមុន ដែលមានការប្រើប្រាស់អាវុធគីមីដែរ ហើយកាលនោះ លោកត្រាំ បានបញ្ជាឲ្យគេបាញ់មីស៊ីល ៥៩ គ្រាប់ ស្រោចលើទឹកដីស៊ីរីដើម្បីបង្ហាញថា ខ្លួនមិនខ្លាចនឹងប្រើប្រាស់កម្លាំងទ័ពឡើយនៅស៊ីរី។
ចំណែអង់គ្លេស ឯណោះវិញ បានទាមទារឲ្យមានការរៀបចំស៊ើបអង្កេតអព្យាក្រឹត្យ និងពេញលេញមួយ ដើម្បីកំណត់ឲ្យច្បាស់ថា តើវាពិតជាមានការប្រើប្រាស់អាវុធគីមី ឬអត់ ហើយអ្នកណា ជាអ្នកប្រើប្រាស់នោះ។ អង់គ្លេសព្រមានថា បើសិនជាមានភស្តុតាងត្រឹមត្រូវពិតប្រាកដបង្ហាញថា កងទ័ពអាសាដជាអ្នកប្រើប្រាស់ វាបង្ហាញឲ្យឃើញកាន់តែខ្លាំង ពីភាពព្រៃផ្សៃរបស់របបដឹកនាំនេះ។
ខុសពីអង់គ្លេស ដែលត្រឹមតែទាមទារឲ្យមានការស៊ើបអង្កេត រដ្ឋាភិបាលបារាំងក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង បានសន្យាបំពេញភារកិច្ចរបស់ខ្លួនដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការប្រើប្រាស់ឧស្ម័នគីមី ប្រឆាំងជនស៊ីវិល នៅភាគខាងកើតតំបន់ Ghouta ។ តាមទីភ្នាក់ងារ AFP រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសបារាំងលោក Jean-Yves Le Drian បាននិយាយថា បារាំងព្រមានជាថ្មីថា ភស្តុតាងដែលបង្ហាញពីការប្រើប្រាស់អាវុធគីមីជាថ្មីទៀតនេះ ជាបន្ទាត់ក្រហមសម្រាប់បារាំង ក្នុងការចូលអន្តរាគមន៍តាមផ្លូវអាកាសនៅស៊ីរី។ ក្រៅពីព្រមានបែបនេះ ប្រមុខការទូតបារាំងខាងលើ ក៏បានកោះប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ ដើម្បីជជែកពិភាក្សាពីវិបត្តិមនុស្សជាតិដ៏ធំនេះដែរ។
២.បារាំង និងអាមេរិកព្រមានចាត់វិធានការរួមគ្នាប្រឆាំងរបបអាសាដ?
ពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រើប្រាស់អាវុធគីមីនេះ លោក ត្រាំ និងលោក ម៉ាក្រុង ក៏បានពិគ្រោះយោបល់តាមទូរសព្ទជាមួយគ្នាផងដែរ។ អ្វីដែលសំខាន់ មេដឹកនាំទាំងពីររូប បានសន្យាចាត់វិធានការរួមគ្នា ដែលធ្ងន់ធ្ងរនៅពេលខាងមុខដូចគ្នា។ បើតាមការបញ្ជាក់របស់សេតវិមានអាមេរិក លោក ត្រាំ និងលោកម៉ាក្រុង បានថ្កោលទោសការប្រើប្រាស់អាវុធគីមីនៅស៊ីរី និងឯកភាពគ្នាថា អាសាដ នឹងត្រូវទទួលខុសត្រូវ ចំពោះរាល់ការបំពានសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ នៅក្នុងប្រទេសផងដែរ ហើយវានឹងមានការសហការគ្នា ដើម្បីកំណត់វិធានការឆ្លើយតបខ្លាំងៗ ចំពោះរបបស៊ីរីផងដែរ។ ប៉ុន្តែគេមិនអាចដឹងនៅឡើយទេ ថាតើវិធានការខ្លាំងនោះជាអ្វីឡើយ និងខ្លាំងកម្រិតណាឡើយ។
ដាច់ដោយឡែកពីការឯកភាពគ្នានេះ លោក ត្រាំ ប្រើប្រាស់គណនី Twitter របស់ខ្លួន ដើម្បីថ្កោលទោសរបបអាសាដ និងទិតៀនសម្ព័ន្ធមិត្តស៊ីរី អ៊ីរ៉ង់ និងរុស្ស៊ីថែមទៀតផង។ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ដែលសន្យាបញ្ចប់នយោបាយអន្តរាគមន៍នៅបរទេស និងកសាងរដ្ឋនោះ បានចាត់ទុកមេដឹកនាំស៊ីរី ជាសត្វតិរច្ឆាន ដែលបន្តសម្លាប់ប្រជាជនខ្លួន។ លោកក៏បានព្រមានរុស្ស៊ី និងអ៊ីរ៉ង់ផងដែរ ចំពោះការបន្តគាំទ្ររបបដឹកនាំស៊ីរីបច្ចុប្បន្ន ហើយប្រទេសទាំងពីរនឹងត្រូវទទួលផលដែលខ្លួនបានធ្វើ។
មិនត្រឹមតែទិតៀនអាសាដ រុស្ស៊ី និងអ៊ីរ៉ង់ប៉ុណ្ណោះទេ លោក ត្រាំ បានឆ្លៀតឱកាសវាយប្រហារ និងបន្ទោសលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ដែលសម្រេចមិនអន្តរាគមន៍ ដោយប្រើប្រាស់កម្លាំងយោធានៅស៊ីរីកាលពីឆ្នាំ ២០១២ដែរ។ លោក ត្រាំ បានផ្តល់យោបល់ថា បើសិនជាអូបាម៉ា ទម្លាក់អាសាដ ពីពេលនោះ ម្ល៉េះអាសាដ នៅត្រឹមតែជាអតីតកាលប៉ុណ្ណោះ។
យ៉ាងណាមិញ ការប្រើប្រាស់អាវុធគីមី កើតឡើងនៅស៊ី ប៉ុន្មានថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ក្រោយពេលដែល ត្រាំ ប្រកាសដកកងទ័ពអាមេរិកចេញពីស៊ីរីឆាប់ៗ និងទុកឲ្យប្រទេសផ្សេងទៀត ទទួលខុសត្រូវចំពោះបញ្ហានេះ។ លោក ត្រាំ អះអាងថា វាដល់ពេលដែលអាមេរិកចាកចេញពីស៊ីរីហើយ ព្រោះគោលដៅចម្បងរបស់អាមេរិក គឺកម្ចាត់ក្រុមភេរវជនរដ្ឋឥស្លាម។ ក្នុងករណីដែលមានការប្រើប្រាស់អាវុធគីមីជាថ្មីបែបនេះ រដ្ឋបាលអាមេរិក អាចនឹងប្តូរសេចក្តីសម្រេចរបស់ខ្លួនផង។
៣. រុស្ស៊ីបដិសេធការចោទប្រកាន់ និងព្រមានរាល់បំណងប្រើអន្តរាគមន៍យោធា
ដូចរាល់ដងស៊ីរី និងសម្ព័ន្ធមិត្តរុស្ស៊ី តែងតែទាត់ចោលការចោទប្រកាន់ខ្លួន រឿងប្រើប្រាស់អាវុធគីមីនេះ។ បើតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានរដ្ឋស៊ីរី SANA រដ្ឋាភិបាលស៊ីរី បានប្រតិកម្មតបនឹងការចោទប្រកាន់ របស់បណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច ហើយសង្កត់ធ្ងន់ថា រាល់ការចោទប្រកាន់ខ្លួន ជារឿងដែលមិនគួរឲ្យជឿសោះឡើយ។ រដ្ឋាភិបាលនេះ កត់សម្គាល់ផងដែរថា មានតែលោកខាងលិចមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ ដែលជឿរឿងនេះ ហើយពួកគេសុទ្ធតែគាំទ្រ ក្រុម ភេរវជនស៊ីរី។ មួយទៀត ឲ្យតែទាហានស៊ីរីប្រយុទ្ធ និងមានប្រៀបនៅសមរភូមិណាមួយប្រឆាំងភេរវជន គេឃើញមានការចោទប្រកាន់ រឿងប្រើប្រាស់អាវុធគីមីនេះរហូត។
តាមពិតទៅ ឌូម៉ា ជាក្រុងចុងក្រោយ ស្ថិតនៅភាគខាងកើតក្រុង Ghouta ដែលស្ថិតក្រោមការកាន់កាប់របស់ក្រុមឧទ្ទាម ប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល។ រដ្ឋាភិបាលអាសាដ ចំណាយជាងប្រាំពីរ សប្តាហ៍ ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងក្រុមឧទ្ទាមនេះដែរ។
ដោយឡែកខ្នងបង្អែកដ៏ធំរបស់រដ្ឋាភិបាលស៊ីរី គឺរុស្ស៊ីវិញ បានព្រមានអាមេរិកជាមុនហើយ បើសិនមហាអំណាចនេះ ចង់ប្រើប្រាស់អន្តរាគមន៍យោធា ដើម្បីប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលអាសាដ។ រុស្ស៊ី បានចាត់ទុកការចោទប្រកាន់នេះ ជារឿងដែលគេព្យាយាមបង្កើតឡើង ដើម្បីបានជាលេសប៉ុណ្ណោះ។
«យើងត្រូវតែព្រមានជាថ្មីម្តងទៀតថា ការប្រើប្រាស់អន្តរាគមន៍យោធា ដោយប្រើប្រាស់លេសបង្កើតឡើងថ្មីនេះនៅស៊ីរី ដែលវាជាកន្លែងដែលទាហានរុស្ស៊ី ចូលមកអន្តរាគមន៍ តាមការស្នើសុំពីរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់នោះ ជារឿងមិនអាចទទួលយកបាន និងអាចមានលទ្ធផលអាក្រក់មិនខាន»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់ក្រសួងការបរទេសរុស្ស៊ី។
តាមពិតទៅ រឿងអាវុធគីមី នៅតែជារឿងចម្រូងចម្រាស ហើយភាគីទាំងអស់ តែងចង្អុលដាក់គ្នាទៅវិញទៅមក។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលសំខាន់ វាហាក់ដូចជាមិនទំនងសោះ ដែលរបបដឹកនាំស៊ីរីត្រូវប្រើប្រាស់អាវុធគីមី ខណៈដែលខ្លួនមានប្រៀប ក្នុងសង្គ្រាមហើយនោះ។ ម្យ៉ាងទៀត ក្រុមឧទ្ទាម ដែលកាន់កាប់ក្រុងឌូម៉ានោះ ក៏បានឯកភាពជាមួយរុស្ស៊ី និងរដ្ឋាភិបាលស៊ីរី ដោយសន្យាដកខ្លួនចេញពីទីតាំងនេះ និងអនុញ្ញាតឲ្យរដ្ឋាភិបាលស៊ីរី កាន់កាប់វិញដែរ៕
Tag:
បារាំង
អាមេរិក
ស៊ីរី
Douma
អាវុធគីមី
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com