របាយការណ៍សេដ្ឋកិច្ច៖ ចំណុចប្រសើរឡើង និងចំណុចខ្វះខាតរបស់កម្ពុជា

ជាតិ

សេដ្ឋកិច្ច

របាយការណ៍សេដ្ឋកិច្ច៖ ចំណុចប្រសើរឡើង និងចំណុចខ្វះខាតរបស់កម្ពុជា

11, Aug 2018 , 8:39 pm

រូបភាព

ដោយ:

ភ្នំពេញ៖ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា បន្តដំណើរក្នុងល្បឿនកំណើនដ៏រឹងមាំប្រមាណ ៧ភាគរយក្នុងមួយឆ្នាំ។ កំណើននេះត្រូវបានគាំទ្រដោយវិស័យសំខាន់ៗ រួមមាន កាត់ដេរ សំណង់ ទេសចរណ៍ ព្រមទាំងកសិកម្ម។ ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិធំៗ បានរកឃើញថាកម្ពុជាកំពុងបោះជំហាននាំចេញផលិតផលថ្មីៗផ្សេងទៀត ដោយមិនពឹងផ្អែកតែទៅលើវិស័យកាត់ដេរ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ របាយការណ៍សេដ្ឋកិច្ចនានា ក៏មិនភ្លេចឡើយនឹងរំលេចពីចំណុចខ្វះខាតមួយចំនួន ដែលកម្ពុជាត្រូវកែលម្អ។

សារព័ត៌មានថ្មីៗ សូមដកស្រង់ចំណុចប្រសើរ និងចំណុចខ្វះខាត មួយចំនួន ក្នុងដំណើរការអភិវឌ្ឍនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ដូចមាននៅខាងក្រោមនេះ ដោយយោងតាមរបាយការណ៍របស់ស្ថាប័នជាតិ និងអន្តរជាតិ ដែលបានចេញផ្សាយក្នុងពេលកន្លងមក ពិសេសក្នុងឆ្នាំ២០១៨នេះ។

ចំណុចប្រសើរឡើង៖

-ក្រៅពីតែពីវិស័យកាត់ដេរ ដែលមានផលិតផលនាំចេញធំជាងគេរបស់កម្ពុជា ការផលិតរបស់កម្ពុជាបានលេចចេញនូវទំនិញថ្មីៗ ដូចជាគ្រឿងបន្លាស់ គ្រឿងបង្គុំអេឡិចត្រូនិក ជាដើម ដែលកាន់កាប់ចំណែកនាំចេញកាន់តែធំ។ ការនាំចេញទំនិញទាំងនេះបានកើនដល់ ៨,៧ ភាគរយនៃការនាំចេញសរុបនៅឆ្នាំ២០១៦ ធៀបនឹងចំនួនដែលមិនដល់ ២ភាគរយនៅឆ្នាំ២០១០។ នេះបើតាមតួលេខពី world Bank តែបើតាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចវិញ ចំនួននេះមានច្រើនជាងនេះ។ ពិពិធកម្មនាំចេញនេះ ត្រូវបានមើលឃើញថាជាផលវិជ្ជមាន សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាសម្រាប់រយៈពេលមធ្យម និងវែង។

លោកស្រី Inguna Dobraja នាយិកាគ្រប់គ្រងធនាគារពិភពលោកប្រចាំកម្ពុជា កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៧ ថ្លែងដូច្នេះថា៖«ប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតនៅត្រង់ចំណុចមួយដែលបោះជំហានឡើងក្នុងខ្សែសង្វាក់តម្លៃក្នុងវិស័យកម្មន្តសាល ដែលផ្លាស់ប្ដូរពី ការកើនឡើងតែផ្នែកកាត់ដេរ មកកើនផ្នែកអគ្គិសនី និងគ្រឿងបន្លាស់យានយន្ត ហើយនោះគឺជាការអភិវឌ្ឍមួយប្រកបដោយក្ដីសង្ឃឹម»។

-វិស័យសំណង់ និងអចលនទ្រព្យ កាត់ដេរ ទេសចរណ៍ កសិកម្ម នៅតែជាវិស័យចម្បងក្នុងការគាំទ្រកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។

-អតិផរណា មានកំណើនប្រមាណ ៣ភាគរយ ដែលជាអត្រាអាចគ្រប់គ្រងបាន។ អត្រាប្ដូរប្រាក់រៀល និងដុល្លារ ដែលជះឥទ្ធិពលដល់ការនាំចេញ និងនាំចូល មានស្ថិរភាពល្អ។ លំហូរវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស (FDI) នៅតែរឹងមាំ ពិសេសពីប្រទេសចិន។

-កំណើនឥណទាន ដែលបានបង្កក្ដីកង្វល់ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំមុន បានថយល្បឿន។ កំណើនឥណទានបន្តថមថយ ដែលធ្លាក់មកកម្រិតប្រមាណ ១៧ភាគរយនៅឆមាសទី១ឆ្នាំនេះ។

-ការចំណាយសាធារណរបស់រដ្ឋាភិបាល កាន់តែមានទំហំធំ ពិសេសផ្នែកកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដែលនឹងរួមចំណែកដល់ការទាក់ទាញវិនិយោគក្នុងស្រុក និងបរទេស។

ចំណុចនៅខ្វះខាត៖

-បញ្ហាជំនាញ ជាចំណុចគន្លឹះមួយក្នុងការអភិវឌ្ឍកម្ពុជា សម្រាប់រយៈពេលមធ្យម និងវែង។ ពលកម្មជំនាញកម្រិតទាប (labour-intensive) និងអត់ជំនាញ មានទំហំធំ ពិសេសក្នុងវិស័យកាត់ដេរ។

ស្ថាប័នអន្តរជាតិធំៗ ជំរុញឲ្យកម្ពុជាអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្សរបស់ខ្លួន ទៅជាកម្លាំងពលកម្មជំនាញកម្រិតមធ្យម និងខ្ពស់ ដើម្បីភាពប្រកួតប្រជែង និងបង្កើតតម្លៃបន្ថែមកាន់តែខ្ពស់។

កង្វះជំនាញ និងការកើនឡើងប្រាក់ខែគោលរបស់កម្មករឆាប់រហ័ស ត្រូវបានស្ថាប័នជំនាញថានឹងធ្វើឲ្យបាត់បង់លទ្ធភាពប្រកួតប្រជែងក្នុងការនាំចេញទំនិញផ្នែកាត់ដេរ និងវាយនភណ្ឌទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ។

ប៉ុន្តែបញ្ហាជំនាញនេះ មិនមែនជារឿងតូចនោះទេ។ ជំនាញទូទៅ ដែលមិននិយាយតែវិស័យវាយនភណ្ឌនោះទេ គឺទាមទារប្រព័ន្ធអប់រំ បណ្ដុះបណ្ដាលរបស់កម្ពុជា ឆ្លើយតបនឹងការវិវឌ្ឍន៍នៃសម័យការដ៏ទំនើប និងប្រកួតប្រជែងនេះ ឬអាចឆ្លើយតបតម្រូវការទីផ្សារការងារបច្ចុប្បន្ន និអនាគត។ ការផ្គត់ផ្គង់កម្លាំងពលកម្មជំនាញ និងតម្រូវការទីផ្សារ មិនត្រូវគ្នា (missmatch) ជាបញ្ហាចោទដ៏សំខាន់ ពិសេសបង្កផលលំបាកដល់សិស្សនិស្សិត។

អ្នកជំនាញរបស់ World Bank ដែលបានធ្វើបទបង្ហាញកន្លងមក បានផ្ដល់អនុសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវធ្វើការជាមួយវិស័យឯកជនដើម្បីដឹងថាក្រុមហ៊ុនទាំងនោះត្រូវការជំនាញបែបណា។

-ភាពស្មុគស្មាញក្នុងដំណើរការអាជីវកម្ម។ កម្ពុជានៅតែស្ថិតក្នុងចំណាត់ថ្នាក់ខ្ពស់ អំពីឧបសគ្គក្នុងការធ្វើធុរកិច្ច។ រដ្ឋាភិបាលត្រូវកែលម្អនីតិវិធីធ្វើធុរកិច្ច ចាប់ពីការបង្កើតដំបូង ដំណើរការ និងការអនុវត្តកិច្ចសន្យាក្នុងវិស័យមុខជំនួញ។

-ថ្លៃដើមផលិតខ្ពស់ ដែលទាមទារការបន្តបញ្ចុះតម្លៃអគ្គិសនី និងភស្តុភា ជាដើម។ ទំនិញរបស់កម្ពុជា ពិបាកនឹងប្រកួតប្រជែងសូម្បីជាមួយប្រទេសជិតខាង ថៃ វៀតណាម ដែលថ្លៃដើមផលិតរបស់គេទាបជាង។ ការបន្ថយថ្លៃដើមនេះ នឹងហុចផលល្អដល់ការកែច្នៃនាំចេញផលិតផលកសិកម្មទៅក្រៅប្រទេស និងការផលិតផ្សេងៗទៀត។ ជាមួយគ្នានេះ កម្ពុជាត្រូវការហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ក្នុងខ្សែសង្វាក់ផលិតកម្ម ជាច្រើនទៀត។

ប្រធាន World BanK ប្រចាំកម្ពុជា ធ្លាប់បានថ្លែងដូច្នេះថា៖«ដើម្បីទទួលជោគជ័យក្នុងការបង្កើនការវិនិយោគ និងពង្រីកការនាំចេញច្រើនប្រភេទទំនិញ កម្ពុជាចាំបាច់ត្រូវធ្វើកំណែទម្រង់រចនាសម្ព័ន្ធឲ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅជាងនេះបន្ថែមទៀត ដែលជួយដោះស្រាយថ្លៃចំណាយខ្ពស់លើថ្លៃអគ្គិសនី និងភស្តុភារ ព្រមទាំងបញ្ហាគម្លាតជំនាញ»។

-កំណើនវិស័យសំណង់ និងអចលនទ្រព្យ ទាមទារការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់។ នេះជាការក្រើនរម្លឹករបស់មន្ត្រីជំនាញរបស់ World Bank ។ កំណើនខ្លាំងពេក និងបន្តជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមករបស់វិស័យនេះ បង្កើតក្ដីបារម្ភ។

«កំណើនឥណទានដែលចាក់បញ្ចូលក្នុងវិស័យសំណង់ និងអចលនទ្រព្យបានបង្កើនល្បឿន ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដែលចាំបាច់ត្រូវអភិវឌ្ឍគោលនយោបាយកម្រិតម៉ាក្រូ ដើម្បីកាត់បន្ថយវិសាលភាពនៃសកម្មភាពប្រថុយប្រថានក្នុងវិស័យនេះ»។ នេះជាការគូសបញ្ជាក់ក្នុងរបាយការណ៍របស់ World Bank កាលពីខែឧសភាឆ្នាំនេះ។

តែបើតាមតួលេខថ្មីៗនេះរបស់ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ការបោះទុនវិនិយោគក្នុងវិស័យសំណង់ ក្នុងឆមាសទី១ឆ្នាំនេះមានចំនួន ២,១ពាន់លានដុល្លារ ដែលបានធ្លាក់ចុះពីជិត ៥ពាន់លានដុលា្លរនៅក្នុងរយៈពេលដូចគ្នានៅឆ្នាំ២០១៧។

ទោះយ៉ាងណាឥណទានដែលចាក់បញ្ចូលក្នុងវិស័យសំណង់ នៅមានកំណើនខ្ពស់នៅឡើយ ។ យោងតាមធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ក្នុងឆមាសទី១នេះ ឥណទានក្នុងវិស័យសំណង់មានកំណើន ៣០ភាគរយ។

-ការលេចធ្លាយក្នុងវិស័យទេសចរណ៍។ ស្របពេលដែលកម្ពុជាទាក់ទាញទេសចរកាន់តែច្រើន ប្រាក់ចំណូលក្នុងវិស័យនេះបានជ្រាបលេច ឬហូរទៅក្រៅប្រទេសប្រមាណ ២០ភាគរយ ដោយសារការនាំចូលផលិតផលពីក្រៅប្រទេស។ ទំហំនៃការបាត់បង់ចំណូលក្នុងវិស័យទេសចរណ៍នេះ ត្រូវបានអះអាងដូចគ្នាពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងទេសចរណ៍ និងរបាយការណ៍របស់ធនាគារពិភពលោក។

ដោយឡែក បញ្ហាអត់ទីផ្សារ ឬលក់កសិផល ម្រេច កៅស៊ូ ពោត ជាដើម បានតម្លៃទាប នៅតែជាក្ដីកង្វល់របស់កសិករ។ ស្របគ្នានេះ កម្ពុជាដែលជាប្រទេសកសិកម្ម និងសម្បូរកម្លាំងពលកម្មមួយនេះ បន្តនាំចូលគ្រឿងឧបភោគបរិភោគ ទាំងចំណីអាហារស្រស់ និងវេចខ្ចប់ រួមទាំងសម្ភារប្រើប្រាស់តូចតាច យ៉ាងសន្ធឹកសន្ធាប់ពីប្រទេសជិតខាង៕