ភ្នំពេញ៖ថ្វីដ្បិតការបង្រៀនភាសាបាលីនិងសំស្ត្រឹត មិនអាចធ្វើឲ្យលោក ជិត ជន ដែលមានវ័យ៨៥ឆ្នាំ ទទួលបានផលលាភច្រើនក្ដី ប៉ុន្តែលោកបានចំណាយពេល៤៥ឆ្នាំមកហើយ ដើម្បីបង្រៀនភាសាទាំងពីរនេះ។ ប្រាក់មិនមែនជាគោលដៅរបស់គរុពហូស្សូតបណ្ឌិត ជិត ជន ក្នុងការបង្រៀនភាសាបាលីនិងសំស្ត្រឹតទេ តែបំណងរបស់លោក គឺចង់ទ្រទ្រង់ព្រះពុទ្ធសាសនា និងចង់ឲ្យសិស្សទទួលបានសម្បត្តិទាំងបច្ចុប្បន្ននិងអនាគតជាតិ។
តាមពិតទៅគរុពហុស្សូតបណ្ឌិត ជិត ជន បានចូលនិវត្តតាំងពីឆ្នាំ ២០០០មកម្ល៉េះ ប៉ុន្តែក្រសួងធម្មការនិងសាសនា នៅតែផ្ដល់តម្លៃដល់លោកឲ្យមកបង្រៀននៅសាកលវិទ្យាល័យព្រះសីហនុរាជរហូតដល់សព្វថ្ងៃ ព្រោះតែលោកមានចំណេះជ្រៅជ្រះក្នុងភាសាទាំងពីរ។
ដៃកាន់ហ្វឺតនៅមុខក្ដារខៀនស កំពុងបង្រៀនតែងកំណាព្យជាភាសាបាលី ដល់សិស្សដែលជាបព្វជិត គរុពហូស្សូតបណ្ឌិត ជិត ជន បានលះបង់ពេលវេលាជាច្រើនរបស់ខ្លួន តាំងពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ដើម្បីបង្រៀនភាសាបាលីនិងសំស្ត្រឹត។ តស៊ូបង្រៀនភាសាពុទ្ធវចនៈ៤៥ឆ្នាំ គរុពហូស្សូតបណ្ឌិត ជិត ជន ទទួលបានផលលាភតិចតួច តែលោកជ្រះថ្លាធ្វើការងារនេះ ក៏ដើម្បីទ្រទ្រង់ព្រះពុទ្ធសាសនា និងចង់បណ្ដុះក្មេងជំនាន់ក្រោយឲ្យមានបញ្ញា។ «ប្រាក់ដែលខ្ញុំទទួលបានពីការបង្រៀននេះមិនច្រើនទេ តែខ្ញុំធ្វើដើម្បីសន្សំឧបនិស្ស័យសម្រាប់ទៅបរលោកនាយ។ អ្នករៀនភាសានេះមិនមែនរៀនឲ្យតែចេះទេ តែពួកគេថែមទាំងបានសន្សំឧបនិស្ស័យទៅសួគ៌និព្វានផង ព្រោះយើងរៀនពីពាក្យទូន្មានរបស់ព្រះពុទ្ធ»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក ជិត ជន។
បច្ចុប្បន្នលោក ជិត ជន បង្រៀនភាសាបាលីនិងសំស្ត្រឹតថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យនិងគរុកោសល្យ នៅសាកលវិទ្យាល័យព្រះសីហនុរាជ។ មានវ័យ៨៥ឆ្នាំទៅហើយ ប៉ុន្តែបញ្ញានិងស្មារតីរបស់មរតកមនុស្សរស់រូបនេះ នៅតែចងចាំល្អ ដោយការឱហាត(សង្វាត)សិក្សារាល់ថ្ងៃ។ តាមពិតទៅលោក ជិត ជន ដែលបង្រៀនភាសាបាលីនៅថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យសព្វថ្ងៃ រៀនបានត្រឹមតែថ្នាក់បឋមសិក្សាទុតិយភូមិភាសាបាលីតែប៉ុណ្ណោះ។ មានមនុស្សមិនតិចទេដែលឆ្ងល់ថា ហេតុអ្វីបានជាមរតកមនុស្សរស់រូបនេះពូកែភាសាបាលីនិងសំស្ត្រឹត តែសម្រាប់លោកគ្មានអ្វីចម្លែកឡើយ ព្រោះលោកខំប្រឹងប្រែងរៀនមិនដែលធ្វេស។
លោក ជិត ជន បានរម្លឹកថា ទោះផ្ទះលោកក្រយ៉ាងណាក្ដី តែការសិក្សារៀនសូត្រគឺជាកិច្ចការចម្បង។ ពេលវេលារៀននៅសាលាមានមិនច្រើនឡើយ លោក ជិត ជន ត្រូវភ្ជួរស្រែពេលព្រឹក និងទៅរៀនពេលល្ងាច។ លោកតា ជិត ជន បញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖«ខ្ញុំមិនសូវមានពេលទៅរៀនគ្រប់គ្រាន់ទេ ព្រោះផ្ទះក្រ ខ្ញុំខំរៀន ខំទន្ទេញ និងគិតវិភាគពីមេរៀនខ្លួនឯងច្រើន។ កាលសម័យនោះក្រណាស់គ្មានសម្ភាររៀនគ្រប់គ្រាន់ទេ។ ខ្ញុំយកតែធ្យូងទៅបុកឲ្យហ្មត់ ហើយហាលវាឲ្យស្ងួតបន្តិចទើបយកមកសរសេរបាន។ បើក្រដាសសៀវភៅវិញ ដូចក្រដាសចំបើងអីចឹង»។
មានស្រុកកំណើតនៅខេត្តតាកែវ យុវជន ជិត ជន បានទៅបួសក្នុងសំណាក់ព្រះពុទ្ធសាសនា ដើម្បីបានសិក្សារៀនសូត្របន្ត បន្ទាប់ពីម្ដាយបានមរណភាព ។ ក្រោយពីលោកចូលបួសបាន៣ឆ្នាំ លោកបានប្រឡងសញ្ញាបត្រសាលាបាលីរងជាប់លេខ១ខេត្តតាកែវ មុននឹងបន្តប្រឡងជាប់លេខ១ទៀតផ្នែកភាសាបាលីខេត្តកំពុងស្ពឺ។ នៅអាយុ២១ឆ្នាំ លោកធ្វើជាគ្រូបឋមភាសាបាលីនៅខេត្តកណ្ដាល បន្ទាប់មកបង្រៀនថ្នាក់មធ្យម និង ឧត្ដម ហើយបច្ចុប្បន្ន បង្រៀនភាសាបាលីនិងសំស្ក្រឹតថ្នាក់គរុកោសល្យនិងថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យ។
គ្រូភាសាបាលីដែលកើតក្នុងឆ្នាំ១៩៣៣រូបនេះថា ការខំរៀនភាសាទាំងពីរនេះឲ្យចេះចាំស្ទាត់ មិនមែនជាការងាយស្រួលឡើយវាត្រូវការឧបនិស្ស័យផង និងការខិតខំប្រឹងប្រែងខ្លាំងផង។ ផ្ដើមរៀនពីក្បួនវេយ្យាករណ៍ភាសាបាលីនិងសំស្ក្រឹតឲ្យចេះចាំស្ទាត់ ជាដំណាក់កាលដំបូងបំផុត ដែលជាផ្លូវនាំឲ្យការរៀនរបស់គរុពហុស្សូត ជិត ជន បានដល់គោលដៅលឿនជាងមនុស្សធម្មតា។ លោក ជិត ជន បញ្ជាក់ថា៖ « វេយ្យាករណ៍ភាសាបាលីនិងសំស្ក្រឹតមានភាពស្មុគស្មាញណាស់ដូច្នេះទាមទាឲ្យយើងចាំនិងយល់ទើបយើងរៀនលឿន។ ក្រោយពីចេះវេយ្យាករណ៍ហើយត្រូវតែចេះក្បួនបំបែកពាក្យមួយៗទៀត នោះទើបយើងរៀនឆាប់ចេះ»។
គុណសម្បត្តិនៃការចេះភាសាបាលី បាននាំឲ្យមរតកមនុស្សរស់រូបនេះ ចេះភាសាបារាំង អង់គ្លេស និង ថៃ យកទៅប្រើការបានយ៉ាងស្ទាត់ជំនាញ។ បុរសដែលមានកូនប្រាំរូបនេះ អាចបកប្រែភាសាទាំងប្រាំមួយរួមទាំងភាសាកំណើត ពីភាសាមួយទៅភាសាមួយទៀតជាកំណាព្យពាក្យរាយ និងពាក្យកាព្យបានយ៉ាងប៉ិនប្រសប់។ «ខ្ញុំរៀនចេះប្រាំភាសានេះព្រោះតែខ្ញុំមានមូលដ្ឋានគ្រឹះភាសាបាលីនិងសំស្ក្រឹត ហើយខ្ញុំយល់ច្បាស់ពីវេយ្យាករណ៍របស់ភាសា។ ខ្ញុំចេះប្រៀបធៀបភាសាទាំងនេះ រកចំណុចប្រហាក់ប្រហែលគ្នា វាធ្វើឲ្យយើងងាយយល់និងរៀនឆាប់ចេះ។ ភាសាទាំងអស់ឲ្យតែយើងចេះក្បួនរៀនបានត្រឹមត្រូវ ហើយមានការព្យាយាម រៀនមិនពិបាកទេ»។
គរុពហុស្សូត ជិត ជន សង្កត់ធ្ងន់ថា លោកបង្រៀនភាសាបាលី និងសំស្ក្រឹតមានប្រយោជន៍ទាំងបច្ចុប្បន្នជាតិនិងទៅបរលោកផង។ «គម្ពីព្រះពុទ្ធសាសនាសម្បូរដោយភាសាបាលីសំស្ក្រឹត បើជនប្រុសស្រីចេះភាសាទាំងនេះ គេងាយយល់ចូលចិត្តព្រះធម៌ដែលជាពុទ្ធឱវាទ អាចបានសម្រេចសួគ៌និព្វាន។ ចំណែកផ្លូវលោកវិញប្រសិនបើគេចេះភាសាបាលីនិងសំស្ក្រឹតច្បាស់ នោះគេនឹងរៀនភាសាបរទេសផ្សេងៗឆាប់យល់ឆាប់ចេះព្រោះ ភាសាទាំងពីនេះជាភាសាដើមនៃភាសាផ្សេងៗ»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក ជិត ជន៕