ជាតិ
អន្លង់វែង តំបន់ទេសចរណ៍បង្កប់រឿងរ៉ាវប្រវត្តិសាស្ដ្រខ្មែរក្រហម និងទីសម្រាប់ផ្សះផ្សាសង្គមនៅកម្ពុជា
×![]()
ឧត្តរមានជ័យ៖ អន្លង់វែង ជាស្រុកមួយនៅក្នុងខេត្តឧត្ដរមានជ័យ និងដែលស្ថិតនៅប៉ែកឧត្ដរនៃប្រទេសកម្ពុជា។ អន្លង់វែង ត្រូវបានគេស្គាល់ច្រើន ថាជាតំបន់តស៊ូចុងក្រោយរបស់ទាហានខ្មែរក្រហម។ តំបន់នេះបានចូលសមាហរណកម្មជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចុងក្រោយគេបង្អស់នៅឆ្នាំ ១៩៩៨។ បើទោះបីមានសមាហរណកម្មក៏ដោយចុះ តែវាបានបង្កើតជាការរើសអើងមួយសម្រាប់ប្រជាជន និងអតីតទាហានខ្មែរក្រហម ដែលមានចំនួនច្រើននៅតំបន់នេះ។ គេតែងនិយាយថា អន្លង់វែង ជាតំបន់ខ្មែរក្រហម។ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ដែលជាស្ថាប័នស្រាវជ្រាវ និងចងក្រងប្រវត្តិសាស្ដ្រខ្មែរក្រហម បានធ្វើការងារជាច្រើននៅក្នុងតំបន់នេះ។ គោលដៅរបស់ស្ថាប័ននេះ គឺដើម្បីថែរក្សាសន្ដិភាព និងការផ្សះផ្សារសង្គម ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅជាមួយគ្នាដោយគ្មានការរើសអើងតទៅទៀត។
ប្រទេសកម្ពុជា មានសន្ដិភាពពេញលេញមកដល់ពេលនេះមានរយៈពេល ២ទសវត្សហើយ គឺបន្ទាប់ពីតំបន់អន្លង់វែង ដែលជាតំបន់ចុងក្រោយរបស់ទាហានខ្មែរក្រហម បានធ្វើសមាហរណកម្មជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅឆ្នាំ១៩៩៨។ បច្ចុប្បន្ន តំបន់អន្លង់វែង ប្រែក្លាយពីតំបន់ស្ងៀមស្ងាត់ដាច់សង្វែង មានទាហាន ទីសមរភូមិក្ដៅ ក្លាយជាគោលដោទេសចរណ៍ដ៏ទាក់ទាញមួយសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្ដរជាតិ។ ភ្ញៀវទេសចរ តែងធ្វើដំណើរទៅតំបន់នេះ ដោយពុំមានការភ័យខ្លាចអ្វីឡើយ។ ប្រវត្តិសាស្ដ្រក្នុងរបបខ្មែរក្រហម បានបង្កប់ក្នុងតំបន់ព្រំដែនខ្មែរ-ថៃមួយនេះ និងរឿងរ៉ាវជាច្រើនទាក់ទងនឹងក្រុមមេដឹកនាំនៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬរបប ប៉ុល ពត។
ក្រោយសមាហរណកម្មឆ្នាំ ១៩៩៨ តំបន់នេះបានចាប់ផ្តើមកែប្រែមុខមាត់ថ្មី បន្ទាប់ពីរាជរដ្ឋាភិបាលចេញសារាចរណ៍ណែនាំឆ្នាំ ២០០១ និងបន្ទាប់ពីការបង្កើតគណៈកម្មាធិការអន្តរក្រសួង ដើម្បីអភរិក្ស និងអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ទេសចរណ៍ប្រវត្តិសាស្ដ្រអន្លង់វែងនៅឆ្នាំ ២០១០។ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ដែលជាសមាជិកក្នុងគណៈកម្មាធិការអន្ដរក្រសួងខាងលើ បានធ្វើការងារជាច្រើនដើម្បីរួមចំណែកលើកិច្ចការនានា បំណងដើម្បីរក្សាសន្ដិភាពនៅប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងនោះមានដូចជាការងារស្រាវជ្រាវ និងចងក្រងឯកសារពាក់ព័ន្ធក្នុងតំបន់នេះ។
លោក លី សុខឃាង មន្ត្រីនៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា បានឱ្យដឹងថា មជ្ឈមណ្ឌលនេះបានចូលមកធ្វើការជាមួយសហគមន៍អន្លង់វែង ក្រោយសមាហរណកម្មថ្មីៗមកម្លេះ គឺអំឡុងឆ្នាំ២០០១ ហើយការងារដំបូងគឺស្រាវជ្រាវ និងចងក្រងឯកសារ។ លោកបន្ថែមថា មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា បានចងក្រងឯកសារចំនួន២ទាក់ទងតំបន់អន្លង់វែង រួមមាន សៀវភៅ «ប្រវត្តិសាស្ដ្រសហគមន៍អន្លង់វែង តំបន់កាន់កាប់ចុងក្រោយរបស់ចលនាខ្មែរក្រហម» និង «សៀវភៅណែនាំសម្រាប់មគ្គុទ្ទេសក៍ទេសចរណ៍»។
«ហេតុផលដែលយើងចូលមកធ្វើការនៅទីនេះ គឺយើងចង់បានបំផុត គឺការថែរក្សាសន្ដិភាពឱ្យនៅជាប់លាប់ ការផ្សះផ្សាសង្គម ពីព្រោះតំបន់នេះសមាហរណកម្មចូលមែន តែក្នុងន័យនយោបាយ។ សង្គមដែលអ្នកភូមិធ្លាប់មានឈ្មោះជាសមាជិកនៃចលនាតស៊ូខ្មែរក្រហម ពួកគាត់នៅមានអារម្មណ៍ត្រូវបានគេរើសអើង ដូចជាគេតែងហៅតំបន់អន្លង់វែង ជាតំបន់ខ្មែរក្រហមជាដើម»។ នេះជាការពន្យល់របស់លោក លី សុខឃាង ដែលមានតួនាទីជានាយកមជ្ឈមណ្ឌលសន្ដិភាពអន្លង់វែង ផងដែរនោះ។ លោកបន្ថែមថា ការងាររបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា គឺផ្តោតលើការអប់រំ ដើម្បជំរុញកុំឱ្យមានការស្លាកស្នាមពីអតីតកាល ជាប់ដិតដាម និងឱ្យប្រជាជនរស់នៅស្មើភាពគ្នា ជាពលរដ្ឋកម្ពុជាតែមួយ។
ការអប់រំដែលបង្រៀនដោយក្រុមការងារនៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា គឺបង្រៀនឱ្យសហគមន៍អន្លង់វែង ស្គាល់ពីប្រវត្តិសាស្ដ្រតំបន់របស់ខ្លួន ដូចជា ប្រវត្តិសាស្ដ្ររបស់តំបន់នេះ ពីឆ្នាំ ១៩៧៩ ដល់ ១៩៩៨ ពិសេសជាងនេះទៀតនោះ គឺប្រវត្តិសាស្ដ្រអន្លង់វែង ចន្លោះឆ្នាំ ១៩៨៩ ដល់ ១៩៩៨ ពេលដែល តាម៉ុក ដណ្តើមកាន់កាប់តំបន់នេះបានឡើងវិញ ក្រោយកងទ័ពវៀតណាម បានដកចេញពីកម្ពុជា។ ការអប់រំទី២ គឺដំណាក់កាលឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ ១៩៧៩ ដែលជាប្រវត្តិសាស្ដ្រខ្មែរក្រហមគ្រប់គ្រងប្រទេស ជាគោលដើម្បីសិក្សាស្វែងយល់ពីប្រវត្តិសាស្ដ្រដ៏ហិង្សាពីអតីតកាលរបស់កម្ពុជា និងការឈានដល់ការបង្កើតសន្ដិភាពពេញលេញ។
យ៉ាងណា លោក លី សុខឃាង លើកឡើងថា ពេលបង្រៀនឱ្យសហគមន៍អន្លង់វែងស្គាល់សន្ដិភាព គេនឹងនឹកដល់ការអភិវឌ្ឍផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចពួកគេផងដែរ។ ដើម្បីបានសន្ដិភាពពេញលេញទៅបាន គេមិនអាចគ្មានវិស័យសេដ្ឋកិច្ចចូលរួមបានឡើយ។ ការណ៍នេះ ធ្វើឱ្យមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា បានបង្កើតជាប្លង់ទិដ្ឋភាពរួមមួយ សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍតំបន់នេះនាពេលអនាគត។ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាមានបំណងចង់ប្រែតំបន់អន្លង់វែង ក្លាយជាក្រុងដ៏ស្រស់ស្អាតនៅព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ (ច្រកជាំ-សាងុំា) ចង់ឱ្យតំបន់ប្រវត្តិសាស្ដ្រទាំង ១៤ ក្នុងស្រុកអន្លង់វែង មានផ្លូវតភ្ជាប់គ្នា និងក្លាយជាគោលដៅដ៏ទាក់ទាញសម្រាប់ទេសចរជាតិ-អន្ដរជាតិ។ លោក លី សុខឃាង បន្ថែមថា គោលដៅរបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា គឺចង់ឱ្យទេសចរស្នាក់នៅអន្លង់វែងយ៉ាងហោចណាស់៣ថ្ងៃ ដើម្បីឱ្យពួកគេសិក្សា និងស្វែងយល់តំបន់ប្រវត្តិសាស្ដ្រទាំង១៤ ដែលបានអភរិក្សទុក។
យ៉ាងណា លោក លី សុខឃាង លើកឡើងថា ពេលបង្រៀនឱ្យសហគមន៍អន្លង់វែងស្គាល់សន្ដិភាព គេនឹងនឹកដល់ការអភិវឌ្ឍផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចពួកគេផងដែរ។ ដើម្បីបានសន្ដិភាពពេញលេញទៅបាន គេមិនអាចគ្មានវិស័យសេដ្ឋកិច្ចចូលរួមបានឡើយ។ ការណ៍នេះ ធ្វើឱ្យមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា បានបង្កើតជាប្លង់ទិដ្ឋភាពរួមមួយ សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍតំបន់នេះនាពេលអនាគត។ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាមានបំណងចង់ប្រែតំបន់អន្លង់វែង ក្លាយជាក្រុងដ៏ស្រស់ស្អាតនៅព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ (ច្រកជាំ-សាងុំា) ចង់ឱ្យតំបន់ប្រវត្តិសាស្ដ្រទាំង ១៤ ក្នុងស្រុកអន្លង់វែង មានផ្លូវតភ្ជាប់គ្នា និងក្លាយជាគោលដៅដ៏ទាក់ទាញសម្រាប់ទេសចរជាតិ-អន្ដរជាតិ។ លោក លី សុខឃាង បន្ថែមថា គោលដៅរបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា គឺចង់ឱ្យទេសចរស្នាក់នៅអន្លង់វែងយ៉ាងហោចណាស់៣ថ្ងៃ ដើម្បីឱ្យពួកគេសិក្សា និងស្វែងយល់តំបន់ប្រវត្តិសាស្ដ្រទាំង១៤ ដែលបានអភរិក្សទុក។
ក្នុងប្លង់អភិវឌ្ឍន៍ស្រុកអន្លង់វែងរបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ក៏បានរៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតំបន់នេះផងដែរ ក៏ដូចជាផែនការស្ដារព្រៃឈើឡើងវិញតាមយុទ្ធសាស្ដ្ររបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គឺទេសចរមួយរូប ដើមឈើមួយដើម។
សមទ្ធិផលនានាដែលមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា បានចូលរួមដើម្បីការអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍន៍តំបន់អន្លង់វែង មានដូចជា ការស្ដារឡើងវិញនូវអតីតផ្ទះប្រជុំរបស់តាម៉ុក នៅកំពូលភ្នំដងរែក គឺចម្ងាយប្រមាណ ៣គីឡូម៉ែត្រពីច្រកព្រំដែនជាំ-ស្រងាំ ខ្មែរ-ថៃ។ ទីតាំងនេះបច្ចុប្បន្នមានឈ្មោះថា «មជ្ឈមណ្ឌលសន្ដិភាពអន្លង់វែង» ដែលត្រូវបានស្ដារឡើងវិញនៅឆ្នាំ ២០១៦ ហើយបានក្លាយជាគោលដៅទេសចរណ៍មួយដ៏ស្រស់ស្អាតផងដែរ។ ទេសភាពពីកំពូលភ្នំដងរែក ដែលអាចមើលឃើញទិដ្ឋភាពរួមនៃស្រុកអន្លង់វែងបានយ៉ាងស្រស់ស្អាត។ បំណងរបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ចង់ឱ្យទីតាំងនេះក្លាយជាកន្លែងសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងអប់រំ ក៏ដូចជាកន្លែងស្ដារឡើងវិញផ្នែកកសិកម្ម និងព្រៃឈើផងដែរ។
បន្ថែមពីនេះ តាមការបញ្ជាក់របស់លោក លី សុខឃាង មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាក៏បានរៀបចំ និងដាក់ស្លាកសញ្ញាទៅកាន់តំបន់ប្រវត្តិសាស្ដ្រនានា និងការរៀបចំផែនទីបង្ហាញផ្លូវ ប្រវត្តិសាស្ដ្រសង្ខេបរបស់ចលនាកម្មុយនីសខ្មែរក្រហមជាដើម។ល។
ចំណែកនៅសារមន្ទីរផ្ទះតាម៉ុក ដែលជាគោលដៅទេសចរណ៍ធំជាងគេ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាបានរៀបចំតាំងពិព័រណ៌រូបថតមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម ប្រវត្តិកកើតនយោបាយកម្មុយនីសដំបូងជាដើម។ លើសពីនេះ ក៏មានការផ្សព្វផ្សាយតំបន់អន្លង់វែងទៅមគ្គុទ្ទេសក៍ថ្នាក់តំបន់នៅសៀមរាបផងដែរ។
សម្រាប់អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ ដូចជាលោក លី សុខឃាង អន្លង់វែងជាតំបន់ដ៏ពិសេសជាងគេនៅកម្ពុជា ឬអាចថាពិសេសសម្រាប់ពិភពលោកផងដែរ ដ្បិតតំបន់នេះជាទីកន្លែងដែលមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមស្លាប់ ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលៗនៃរបបនេះស្លាប់ មានតាម៉ុក ស៊ុន សេន។ល។ ការណ៍នេះហើយដែលធ្វើឱ្យមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ស្រមៃទុកថាវានឹងក្លាយជាក្រុងដ៏ពិសេសមួយទៅអនាគត៕
ប្រវត្តិអន្លង់វែងមុនឆ្នាំ ១៩៧០
មុនឆ្នាំ ១៩៧០ អន្លង់វែងគឺជាតំបន់ដាច់ស្រយាលមួយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងជាតំបន់មួយ នៅក្រៅការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋ ទាំងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងកិច្ចការរដ្ឋបាល។ រដ្ឋាភិបាលកណ្ដាលកម្រធ្វើដំណើរ ទៅកាន់តំបន់នេះណាស់ ហើយប្រជាជនរស់នៅតាមទម្លាប់ដែលធ្លាប់រស់នៅរាប់ជំនាន់មកហើយ ដោយពឹងផ្អែកលើការធ្វើស្រែចម្ការ ការជួញដូរ និងដំណាំដាំដុះនៅក្នុងភូមិ។
នៅពេលខ្មែរក្រហមចូលមកដល់តំបន់នេះនៅដើមឆ្នាំ ១៩៧០ វប្បធម៌នៅតំបន់អន្លង់វែងចាប់ផ្តើមប្រែប្រួល។ ប្រជាជនត្រូវបានបង្ខំឱ្យទទួលយកមនោគមន៍វិជ្ជាបដិវត្ដន៍ថ្មីរបស់ខ្មែរក្រហម ដែលមានបំណងលុបបំបាត់ចោលនូវការអនុវត្តបែបប្រពៃណី ជំនឿ និងឥរិយាបថ។ ប្រជាជនជួបប្រទះនូវការលំបាកយ៉ាងខ្លាំង ដូចជាការរស់នៅបែបសហករណ៍ ការបង្ខំឱ្យធ្វើការងារជាទម្ងន់ ការខ្វះខាតអាហារ និងការបំបិទសិទ្ធិសេរីភាព ដែលបានបង្កជាផលលំបាកដល់បុគ្គល និងសហគមន៍ទាំងមូល។ ការសម្លាប់ដោយគ្មានការកាត់ទោស ការផ្លាស់ប្ដូរទីលំនៅដោយបង្ខំ និងការបន្ដការគំរាមកំហែងដោយជម្លោះ បានបង្កនូវភាពភ័យខ្លាច និងភាពមិនប្រាកដប្រជាដល់ប្រជាជន។
នៅចុងឆ្នាំ ១៩៧៧ ខ្មែរក្រហមបានបង្ខំប្រជាជនទាំងអស់ឱ្យផ្លាស់ប្ដូរទៅធ្វើការនៅស្រុកក្រឡាញ់ ដោយធ្វើឱ្យតំបន់អន្លង់វែង ក្លាយទៅជាមូលដ្ឋានកងទ័ពរបស់ខ្មែរក្រហម។ ទោះបីជាការផ្លាស់ប្ដូរនេះ ប្រហែលជាត្រូវបានរៀបចំឡើងជាយុទ្ធសាស្ដ្រមួយដើម្បីប្រមូលកម្លាំងធ្វើការនៅស្រុកក្រឡាញ់ វាក៏អាចជាយុទ្ធសាស្ដ្រមួយសម្រាប់ទប់ស្កាត់ប្រជាជនកុំឱ្យរត់ទៅប្រទេសថៃ។ យោងតាមបទសម្ភាស ប្រជាជនមានបំណងរត់ឆ្លងព្រំដែនទៅប្រទេសថៃ ដោយឆ្លងកាត់តាមអន្លង់វែង ប៉ុន្តែត្រូវបានខ្មែរក្រហមចាប់ខ្លួន។ មិនមានព័ត៌មានណាមួយបង្ហាញថា មានប្រជាជនប៉ុន្មាននាក់អាចរត់គេចខ្លួនរួចនោះទេ៕
(ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ «ប្រវត្តិសាស្ដ្រសហគមន៍អន្លង់វែង តំបន់កាន់កាប់ចុងក្រោយរបស់ចលនាខ្មែរក្រហម» របស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ត្រង់ជំពូក៣ «អន្លង់វែងនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ខ្មែរក្រហម»)
Tag:
អន្លង់វែង
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
