ភ្នំពេញ៖ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា (NBC) គាំទ្រឲ្យមានការទូទាត់ប្រាក់យ៉ន់របស់ចិន និងប្រាក់រៀលកម្ពុជា ក្នុងប្រព័ន្ធធនាគារ សម្រាប់ការដោះដូរទំនិញរបស់ពាណិជ្ជករនៃប្រទេសទាំងពីរ។ រីឯការយកសាច់ប្រាក់យន់មកចាយនៅកម្ពុជា គឺធនាគារជាតិគ្មានគោលដៅនេះឡើយ។ នេះជាការអះអាងរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ធនាគារជាតិ។
NBC បានរៀបចំសន្និសីទកាសែតមួយនៅថ្ងៃទី៣០ខែតុលា ក្នុងបំណងពន្យល់ដល់សាធារណជន ឲ្យចៀសវាងការយល់ថា ស្ថាប័នខ្លួនគាំទ្រឲ្យមានការចរាចរសាច់ប្រាក់យ៉ន់នៅកម្ពុជា។ លោកស្រី ជា សិរី អគ្គនាយកបច្ចេកទេសនៃធនាគារជាតិ លើកឡើងថា ធនាគារជាតិគាំទ្រឲ្យមានការទូទាត់ទៅវិញទៅមករវាងប្រាក់យ៉ន់ និងប្រាក់រៀលរបស់ពាណិជ្ជករប្រទេសទាំងពីរ ជាជាងការពឹងផ្អែកតែទៅលើដុល្លារ។
«យើងចង់ឲ្យពាណិករកម្ពុជាទូទាត់ឲ្យចិនជាប្រាក់យ៉ន់ ហើយយើងចង់ឲ្យចិនទូទាត់ឲ្យពាណិករយើងវិញជាប្រាក់រៀល។ នេះជាជាយុទ្ធសាស្ត្រវែងឆ្ងាយ ដែលយើងកំពុងដើរតាមកន្លងនិន្នាការអន្តរជាតិ ហើយម្យ៉ាងទៀតយើងក៏កំពុងជំរុញការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលដោយប្រយោលផងដែរ»។ នេះជាការពន្យល់របស់លោកស្រី ជា សិរិ។
មិនមែនតែចិននោះទេ កម្ពុជាចង់ធ្វើការទូទាត់ផ្ទាល់រវាងរូបិយបណ្ណទ្វេភាគីជាមួយប្រទេសផ្សេងៗទៀតក្នុងតំបន់ ដោយមិនចាំបាច់ទូទាត់ជាលុយដុល្លារអាមេរិកឡើយ។ លោកស្រី ជា សិរី ថ្លែងដូច្នេះថា៖«កិច្ចសហការនេះ យើងមិនចង់ធ្វើតែជាមួយចិននោះទេ បច្ចុប្បន្នក្នុងតំបន់អាស៊ាន គឺគេចង់ទូទាត់ជារូបិយវត្ថុជាតិរៀងៗខ្លួនជាមួយប្រទេសក្នុងតំបន់ ដោយប្រទេសទាំងនេះមិនចង់ពឹងផ្អែកខ្លាំងទៅលើដុល្លារអាមេរិកជាដើមនោះទេ។ បើពឹងលុយដុល្លារអាមេរិកច្រើនដូចសព្វថ្ងៃនេះ ពេលអាមេរិកមានបញ្ហាអ្វី នោះយើងនឹងរងផលប៉ះពាល់»។
លោកស្រី ជា សិរី អះអាងថា NBC មិនគាំទ្រឲ្យចាយក្រដាសប្រាក់យ៉ន់នៅកម្ពុជាឡើយ។ «មិនមែនបានន័យថា ឲ្យចិនដឹកលុយយ៉ន់យកមកប្រើប្រាស់នៅកម្ពុជានោះទេ យើងអត់ចង់បានដូចករណីដុល្លារសព្វថ្ងៃនេះទេ»។តាមពិតអ្វីដែលយើងធ្វើនេះ គឺតែលុយក្នុងប្រព័ន្ធធនាគារទេ គឺមានតែតួលេខទេ។ ឧទាហរណ៍ពាណិជ្ជករកម្ពុជានាំឥដ្ឋការ៉ូពីចិន ដូចនេះត្រូវយកលុយរៀល ឬដុល្លាររបស់ខ្លួន ដូរយកលុយយ៉ន់ ក្នុងប្រព័ន្ធធនាគារ ហើយទូទាត់ឲ្យភាគីចិន។ ផ្ទុយមកវិញក្នុងករណីចិនទិញអង្ករពីពាណិជ្ជករកម្ពុជា ដែលពីមុនទូទាត់ជាដុល្លារ បានន័យថាចិនត្រូវដូរលុយយ៉ន់មកដុល្លារហើយឲ្យមកពាណិជ្ជករយើង។ តែអ្វីដែលយើងចង់ជំរុញ គឺឲ្យអាជីវករចិន យកលុយយ៉ន់របស់ខ្លួន ដូរយកលុយរៀល ហើយទូទាត់មកអាជីវករខ្មែរ»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោកស្រី ជា សិរិ។
ទោះមានការបកស្រាយដូចខាងលើនេះក៏ដោយ ប៉ុន្តែមិនមានន័យថានឹងគ្មានក្រដាសលុយយ៉ន់នៅកម្ពុជានោះដែរ។ កន្លងមក គេបានប្រទះឃើញលុយយ៉ន់ចាយវាយនៅខេត្តព្រះសីហនុ។ លោកស្រី ជា សិរី បកស្រាយដូច្នេះថា៖«កម្ពុជា គឺប្រទេសសេរី យើងអត់បិទមូលធនទេ ទាំងចេញ ទាំងចូលក្នុងប្រទេស។ ហើយលុយដែលប្រើប្រាស់ យើងក៏អត់មានការហាមឃាត់ដែរ។ តែយើងចង់ឲ្យប្រជាជនទុកចិត្តប្រាក់រៀល ពេលនោះ ពួកគាត់នឹងយកតែលុយរៀល»។
តួលេខក្នុងពេលថ្មីៗនេះ បង្ហាញថា ការទូទាត់ប្រាក់យ៉ន់ក្នុងការជួញដូរធំៗ មានការកើនឡើង។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៧ កម្ពុជានាំចូលទំនិញពីចិន ៥,២ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងនោះកម្ពុជាទូទាត់ជាប្រាក់យ៉ន់ឲ្យចិន ដែលគិតជាដុល្លារស្មើ ១៣០លានដុល្លារ។ ដោយឡែកកម្ពុជានាំចេញទៅចិញវិញ មានចំនួន ៧៥៣លានដុល្លារ ហើយទូទាត់ជាប្រាក់យ៉ន់មកវិញប្រមាណ ៩ភាគរយ។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ NBC ចាត់ទុកទំហំទូទាត់នេះថានៅតិចនៅឡើយ។
ប៉ុន្តែយោងតាមតួលេខខាងលើនេះ ការទូទាត់ជាប្រាក់យ៉ន់ក្នុងការដោះដូរពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងចិន ត្រូវបានធ្វើជាបណ្ដើរៗហើយ រីឯការទូទាត់ជាប្រាក់រៀល ដូចការចង់បានរបស់ NBC នោះ ហាក់មិនជាក់ស្ដែងនោះទេ៕