ភ្នំពេញ៖ បើទោះជាកម្ពុជា កំពុងប្រឈមមុខនឹងការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ (Everything But Arms) ក្តី ក៏កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា នៅតែបន្តកើនឡើងលើសពី៧ភាគរយនៅឆ្នាំ២០១៩ខាងមុខ។ នេះជាការលើកឡើងរបស់សម្ដេច ហ៊ុន សែន ក្នុងកិច្ចពិភាក្សាការងារជាមួយលោក ចាង ឈុនហ្ស៊ាន អនុប្រធានរដ្ឋសភាតំណាងប្រជាជនចិន កាលពីថ្ងៃទី២ វិច្ឆិកា។
សម្ដេច ហ៊ុន សែន បាននិយាយប្រាប់ភាគីចិនថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨នេះ នឹងមានក្នុងរង្វង់៧,៣ភាគរយ ដែលជាកំណើនខ្ពស់បំផុតនៅក្នុងតំបន់ ហើយកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនេះ នឹងបន្តកើនឡើងទៀតនៅឆ្នាំ២០១៩។ ហ្វេសប៊ុកសម្ដេច ហ៊ុន សែន បានសរសេរដូច្នេះថា៖«តាមការព្យាករណ៍ នៅឆ្នាំ២០១៩ខាងមុខ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ក៏នឹងមានលើសពី៧ភាគរយផងដែរ បើទោះបីជាមានការគំរាមកំហែង ដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធសហភាពអឺរ៉ុប (EBA) ក៏ដោយ»។
ទោះជាមានបញ្ហាដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធក្តី ក៏ចិននៅតែរង់ចាំជួយដល់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាជានិច្ច។ លោក ចាង ឈុនហ្ស៊ាន សន្យាថា ចិននឹងជួយជំរុញទីផ្សារផលិតផលកម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារចិន បន្ថែមទៀត។ ប៉ុន្តែកម្ពុជា ក៏ត្រូវតែរកទីផ្សារសេដ្ឋកិច្ចបន្ថែម ដូចជាជប៉ុន និងរុស្ស៊ីជាដើម។
«ទីផ្សារចិនធំណាស់ ដូច្នេះហើយ លោកនឹងប្រាប់ទៅកាន់ រដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្ម និងថ្នាក់ដឹកនាំចិន ឲ្យខិតខំជួយពង្រីកទីផ្សារចិន សម្រាប់ទំនិញកម្ពុជា។ កម្ពុជាគួរតែរកទីផ្សារបន្ថែមទៀត ដូចជាទីផ្សារជប៉ុន ទីផ្សាររុស្ស៊ី ព្រោះថាទំនិញ និងផលិតផលកសិកម្មកម្ពុជា គឺមានគុណភាពខ្ពស់»។ នេះជាការជំរុញរបស់អនុប្រធានរដ្ឋសភាចិន។
បច្ចុប្បន្ននេះទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងជប៉ុន មានជាង១.៥ពាន់លាដុល្លារ។ ក្នុងនោះ កម្ពុជានាំចេញទៅជប៉ុន មានជាង ១,២ ពាន់លានដុល្លារ ខណៈការនាំចូលរបស់ជប៉ុនមកកម្ពុជា មានតែជាង ៣០០ លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះ។ នេះបើយោងតាមទិន្នន័យពីអង្គការពាណិជ្ជកម្មពីអង្គការពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេសជប៉ុន (JETRO)។
ទំនិញនាំចូលនាំចេញសំខាន់ៗ រួមមាន ស្បៀងអាហារ វត្ថុធាតុដើម ឥន្ទនៈមិនទាន់កែច្នៃ គីមី (សម្ភារប្លាស្ទិក ផលិតផលពេទ្យ គីមីសរីរាង្គ) ទំនិញឧស្សាហកម្ម (ដែក វាយនភ័ណ្ឌ សរសៃអំបោះ កៅស៊ូ ក្រដាស) គ្រឿងម៉ាស៊ីន គ្រឿងអគ្គិសនី ឧបករណ៍ដឹកជញ្ជូន និងមុខទំនិញផ្សេងៗទៀត។ នេះបើតាមក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បញ្ជាក់កន្លងមក។
កម្ពុជា និងជប៉ុន បានសន្យាថានឹងបង្កើនទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីឲ្យដល់ ២ ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំខាងមុខ។ ការសន្យានេះធ្វើឡើងរវាងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ជប៉ុន ស៊ីនហ្សូ អាបេ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចសម្ដេចទៅជប៉ុន កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧ ។
ចំណែកឯទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងរុស្ស៊ី នៅមានកម្រិតទាបនៅឡើយ។ រុស្សី គឺជាសមាជិកមួយក្នុងសហភាពសេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុប-អាស៊ី (EEU) ទាំង ៥ប្រទេស ដែលកម្ពុជាកំពុងសហការ និងជំរុញឲ្យមានកិច្ចព្រមព្រៀងសេរីជាមួយសហភាពមួយនេះនៅពេលខាងមុខ។ ទំហំពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា និងប្រទេសសមាជិក EEU កន្លងមកមានជិត ១៤០លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះ ហើយការជួញដូរភាគច្រើន គឺធ្វើឡើងរវាងកម្ពុជា និងរុស្ស៊ី ។ រុស្ស៊ីបានសន្យាអនុគ្រោះពន្ធលើមុខទំនិញពីកម្ពុជាចំនួន ៣០០០មុខ កាលពីរុស្ស៊ីចូលជាសមាជិកអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក WTO ។ ទំនិញដែលរុស្ស៊ី ចង់ទិញពីកម្ពុជានោះ ជាផលិតផលកសិកម្ម ដូចជា អង្ករ កៅស៊ូ និងស្វាយចន្ទីជាដើម។ នេះជាការអះអាងរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកន្លងមក។