ការប៉ះទង្គិចគ្នារវាងទ័ពអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ីនៅដែនសមុទ្រអាហ្សូវ (Azov) បន្តស្ថិតក្នុងភាពតានតឹងខ្លាំងបន្ទាប់ពីកងទ័ពរុស្ស៊ីបាញ់ និងរឹបអូសនាវាអ៊ុយក្រែនបីគ្រឿងកាលពីថ្ងៃអាទិត្យកន្លងមក។ រដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែនចាប់ផ្តើមអនុវត្តច្បាប់អាជ្ញាសឹកនៅថ្ងៃអង្គារទី ២៧ ខែវិច្ឆិកានេះ ហើយលោកខាងលិចនាំគ្នាថ្កោលទោសរុស្ស៊ី និងអាចចេញវិធានការក្តៅដាក់បន្ទុកលើរុស្ស៊ីថែមទៀតដែរ។ គេបារម្ភថា ការប្រឈមមុខគ្នាដ៏ស្រួចស្រាល់បំផុតមិនធ្លាប់មានចាប់ពីរុស្ស៊ីត្របាក់យកទឹកដីគ្រីមៀឆ្នាំ ២០១៤ អាចនឹងបង្កឲ្យមានសង្គ្រាមទ្រង់ទ្រាយធំផង។
១.ទំនាស់រវាងអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ីកើតឡើងរបៀបណា?
រឿងរ៉ាវកើតឡើងដូច្នេះ។ នៅថ្ងៃអាទិត្យ ក្រុងមូស្គូប្រើប្រាស់នាវាដឹកជញ្ជូនបិទច្រកចូលទៅសមុទ្រអាហ្សូវ។ យន្តហោះចម្បាំងហើរចុះឡើង អមជាមួយឧទ្ធម្ភាគចក្រយោធាហោះក្រឡឹងទៅមកនៅពីលើផង។ ក្រោយមកស្រាប់តែកងទ័ពល្បាតរុស្ស៊ីបាញ់រះ និងរឹបអូសយកនាវាកងទ័ពជើងទឹកអ៊ុយក្រែនបីគ្រឿង រួមជាមួយមនុស្ស ២៣នាក់តែម្តង។ នាវាទាំងបីគ្រឿងរបស់អ៊ុយក្រែននោះធ្វើដំណើរចេញពីកំពង់ផែ Odessa នៅសមុទ្រខ្មៅទៅកាន់ផែ Mariupol ដែលស្ថិតនៅក្នុងសមុទ្រអាហ្សូវ។
កងកម្លាំងរុស្ស៊ីអះអាងថា ខ្លួនសម្រេចចិត្តប្រើប្រាស់អាវុធ និងរឹបអូសនាវាអ៊ុយក្រែន ដោយសារនាវាទាំងនោះឆ្លងចូលដែនទឹកខ្លួនដោយខុសច្បាប់ប៉ុណ្ណោះ ដ្បិតថាខ្លួនសម្រេចបិទច្រកនោះបណ្តោះអាសន្នសម្រាប់ការធ្វើចរាចរណ៍។
ប៉ុន្តែខាងអ៊ុយក្រែនបានបដិសេធការលើកឡើងនេះ និងចោទប្រកាន់វិញថា រុស្ស៊ីបំពានច្បាប់អន្តរជាតិជាក់ស្តែង ដ្បិតសមុទ្រខ្មៅជាដែនទឹកដែលនាវាដឹកជញ្ជូនអាចធ្វើដំណើរបានដោយសេរី ដោយសម្អាងលើសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ ២០០៣ ដែលបង្កើតឡើងជាមួយរុស្ស៊ី។ ក្រោមអំណាចនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះអ៊ុយក្រែនអាចប្រើប្រាស់ដែនទឹកនៅជ្រោយ Kerch និងសមុទ្រអាសូវបានដោយគ្មានការកាត់ផ្តាច់ ឬហាមឃាត់ឡើយ។ បន្ថែមពីលើច្បាប់អន្តរជាតិ អ៊ុយក្រែននៅតែអះអាងជាថ្មីថា ឧបទ្វីបគ្រីមៀនៅតែជាដីរបស់ខ្លួនស្របច្បាប់ដែរ ហើយវាជារឿងស្របច្បាប់ដែលខ្លួនបន្តដំណើរតាមផ្លូវទឹកខាងលើ។
តាមពិតទៅ ភាពតានតឹងផ្នែកយោធានៅក្នុងសមុទ្រនេះជាការវិវត្តថ្មីមួយទៀតនៃទំនាក់ទំនងរវាងអ៊ុយក្រែននិងរុស្ស៊ីដែលធ្លាក់ចុះដល់កម្រិតទាបខ្លាំងស្រាប់។ វាបន្ថែមកម្តៅលើវិបត្តិគ្រីមៀឆ្នាំ ២០១៤ និងជម្លោះប្រដាប់អាវុធនៅភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែនដែលបន្តអូសបន្លាយដល់សព្វថ្ងៃរកផ្លូវច្បាប់មិនឃើញផងនោះ។
២.អ៊ុយក្រែនប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹក ប៉ុន្តែពូទីនបារម្ភខ្លាចស្ថានការណ៍កាន់តែដុនដាប
យប់ថ្ងៃចន្ទ សភាអ៊ុយក្រែនបានកោះប្រជុំបន្ទាប់ពីមានការស្នើសុំពីប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន Petro Poroshenko ជុំវិញការឈានទៅអនុវត្តច្បាប់អាជ្ញាសឹកដើម្បីឆ្លើយតបនឹងបញ្ហាច្របូកច្របល់។ ប៉ុន្តែសមាជិកសភាអ៊ុយក្រែនបានជជែកដេញដោលគ្នាបែកផ្សែងជុំវិញការអនុវត្តច្បាប់នេះដ្បិតមានសមាជិកសភាខ្លះមិនគាំទ្រចំណាត់ការនេះឡើយ។ គេបារម្ភថា ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនទំនងចង់ប្រើប្រាស់ស្ថានភាពនេះលេសដើម្បីលើកពេលបោះឆ្នោតដែលនឹងត្រូវរៀបចំឡើងនៅត្រឹមខែមីនាឆ្នាំក្រោយផង។
ប៉ុន្តែលោក Poroshenko ទាត់ចោលការចោទប្រកាន់ទាំងស្រុង។ ជាចុងក្រោយសមាជិកសភាអ៊ុយក្រែនភាគច្រើនដល់ ២៧៦នាក់ព្រមអនុម័តចំណាត់ការត្រួសត្រាយផ្លូវឲ្យមានការអនុវត្តច្បាប់អាជ្ញាសឹកនៅតំបន់សំខាន់ៗមួយចំនួនក្នុងនោះមានប្រាំតំបន់នៅជាប់ទឹកដីរុស្ស៊ី ពីរតំបន់នៅក្បែរទឹកដី Transdnistria និងបីតំបន់ផ្សេងទៀត នៅជាប់សមុទ្រខ្មៅ និងឆ្នេរសមុទ្រអាហ្សូវផង។ ច្បាប់នេះចូលជាធរមានចាប់ពីថ្ងៃអង្គារនេះរហូតដល់ថ្ងៃ ២៧ ខែធ្នូខាងមុខនេះ។
ដោយឡែក ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីលោក វ៉ា្លឌីមៀ ពូទីន បានថ្លែងពីក្តីបារម្ភរបស់ខ្លួនចំពោះបញ្ហានេះ ដ្បិតថា អ៊ុយក្រែនកំពុងដាក់ទ័ពប្រុងជើងការ និងប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹកថែមទៀត។ ក្រោមច្បាប់អាជ្ញាសឹកនេះ អ៊ុយក្រែនមានអំណាចពង្រាយទ័ពប្រុង និងអាចគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងរឹតដ្បិតការជួបជុំគ្នាឬការតវ៉ាផងដែរ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ លោក ពូទីន បានសម្រេចទូរសព្ទទៅជជែកជាមួយអធិការបតីអាល្លឺម៉ង់ អេនជេឡា មឺហ្កែល ដោយលោកប្រាប់លោកស្រីឲ្យអន្តរាគមន៍ទប់ស្កាត់់កុំឲ្យអ៊ុយក្រែនបង្កបញ្ហាផ្សេងទៀតដែលនាំឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ផង។
៣. ពូទីន ទំនងលើកពីបញ្ហាអ៊ុយក្រែនក្នុងពេលជួបត្រាំ នៅអាហ្សង់ទីន
មកដល់ពេលនេះ ប្រទេសអឺរ៉ុបធំៗ និងអាមេរិកបានបង្ហាញក្តីបារម្ភចំពោះស្ថានភាពប្រឈមមុខគ្នារវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន ហើយគេនាំគ្នាទាមទារឲ្យភាគីបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងនិងប្រឈមមុខគ្នាយ៉ាងស្រួចស្រាល់នេះដែរ។
យ៉ាងណាមិញ វាមានការរិះគន់ប្រធានាធិបតីអាមេរិកនិងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ម៉ៃ ប៉ុមប៉េអូ ដែលនៅបន្តស្ងៀមស្ងាត់ជុំវិញបញ្ហាដែលកើតឡើងនៅសមុទ្រអាសូវនេះ។ ប៉ុន្តែជារឿងធម្មតាដែលលោក ដូណាល់ ត្រាំ និងមន្ត្រីរបស់លោក លើកលែងតែឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិលោកស្រី Nikki Haley សុទ្ធតែស្ទាក់ស្ទើរពេលនិយាយដល់ការថ្កោលទោសរុស្ស៊ីជាពិសេសការក្រសោបយកទឹកដីគ្រីមៀពីអ៊ុយក្រែនតែម្តង។
ខុសពីគេឯង លោកស្រី Haley បានប្រើសម្តីធ្ងន់ៗទិតៀនរុស្ស៊ី និងទាមទារឲ្យមហាអំណាចនេះបញ្ឈប់ភ្លាមៗរាល់សកម្មភាពទាំងឡាយណាដែលខុសច្បាប់អន្តរជាតិ និងគោរពឲ្យបាននូវសេរីភាពនាវាចរណ៍របស់ប្រទេសឯទៀត។
យ៉ាងណាមិញ លោក ត្រាំ និងជួបជាមួយលោក ពូទីន នៅប្រទេសអាហ្សង់ទីននៅសប្តាហ៍នេះផងក្នុងពេលដែលពួកគេចូលរួមកិច្ចប្រជុំប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចជឿនលឿនទាំងម្ភៃ (G20)។ អ្នកទាំងពីរទំនងជានឹងផ្លាស់ប្តូរយោបល់គ្នាផងដែរជុំវិញបញ្ហាទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី និងបញ្ហាពិភពលោកជាពិសេសបញ្ហាប្រឈមមុខគ្នាជាមួយអ៊ុយក្រែននេះដែរ។
៤.លោកខាងលិចអាចចាត់វិធានការប្រឆាំងរុស្ស៊ីបែបណា?
ស្ថានការណ៍ដ៏តានតឹងនេះអាចនឹងរាលដាលផង។ ប៉ុន្តែគេរំពឹងរង់ចាំមើលថា តើលោកខាងលិចនឹងមាន វិធានការឆ្លើយតប និង ដើម្បីដាក់បន្ទុកលើរុស្ស៊ីបែបណានៅពេលនេះទេ។ វាមានតែការបន្តដាក់ទណ្ឌកម្ម ឬបន្តប្រើប្រាស់លុយឬសព្វាវុធគាំទ្រយោធាអ៊ុយក្រែនទៀតប៉ុណ្ណោះដែលជាជំហានថ្មីដើម្បីដាក់សម្ពាធលើរុស្ស៊ីឲ្យប្តូរឥរិយាបថពេលនេះ។ អាមេរិកជាប្រទេសមួយដែលអាចបង្កើនជំនួយដើម្បីបង្វឹកទ័ពអ៊ុយក្រែន និងបំពាក់សព្វាវុធបន្ថែមដល់ទ័ពអ៊ុយក្រែនលើសពីអ្វីដែលរដ្ឋបាលលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ាធ្លាប់ធ្វើក្រោយវិបត្តិគ្រីមៀកើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ដែរ។
លើសពីនេះ លោកខាងលិចជាពិសេសអាមេរិក និងរដ្ឋណាតូមួយចំនួនអាចនឹងចាប់ផ្តើមពង្រឹងការកម្លាំងយោធា និងពង្រាយកងទ័ពបន្ថែមទៀតនៅក្បែរសមុទ្រខ្មៅដែលស្ថិតនៅក្បែររបងផ្ទះរុស្ស៊ីផ្ទាល់។ វាមិនមែនជាជម្រើសល្អជាងគេទេ ប៉ុន្តែវាជាយុទ្ធសាស្ត្រមួយដាក់គំនាបលើរុស្ស៊ីបន្ថែមទៀត បើសិនជារដ្ឋាភិបាលនេះមិនព្រមបន្ទន់ជំហរបន្តិចបន្តួចដើម្បីបញ្ចៀសការប្រឈមមុខគ្នាពេញបន្ទុកទេនោះ។
មកដល់បច្ចុប្បន្ន ថ្វីបើទោះជាលោកខាងលិចតាមរយៈបក្សសម្ព័ន្ធណាតូបានផ្តល់ជំនួយច្រើនសន្ធឹកលើផ្នែកយោធាដល់អ៊ុយក្រែនក្តី អតីតរដ្ឋសហភាពសូវៀតនេះមិនទាន់ក្លាយជាសមាជិកបក្សសម្ព័ន្ធយោធាណាតូនៅឡើយ។ វាជារឿងលំបាកសម្រាប់អ៊ុយក្រែន ហើយធម្មនុញ្ញណាតូក៏មិនអាចមានសុពលភាពអនុវត្តក្នុងករណីមានការវាយប្រហារណាមួយកើតឡើងប្រឆាំងអ៊ុយក្រែនដែរ។
បញ្ហាដែលកើតឡើងពេលនេះជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលក្រុងគៀវស្វះស្វែងរកលទ្ធភាពចូលរួមជាមួយណាតូ និងសហភាពអឺរ៉ុបថែមទៀត។ យ៉ាងណាមិញ វាមិនជារឿងដែលនឹងកើតឡើងឆាប់ៗឡើយ។ សមាជិកភាពរបស់អ៊ុយក្រែនក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប និងបក្សសម្ព័ន្ធយោធាណាតូជារឿងចម្រូងចម្រាសបំផុត ហើយវាជាអ្វីដែលលោក ពូទីន មិនចង់ឃើញសោះដែរ។ លោកខាងលិចមិនហ៊ានប្រថុយទទួលយកអ៊ុយក្រែន ហើយធ្វើឲ្យបញ្ហាកាន់តែពិបាកគ្រប់គ្រង និងប្រឈមមុខកាន់តែខ្លាំងជាមួយរុស្ស៊ីឡើយ៕