ប្រធានាធិបតីបារាំងលោក អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង នឹងថ្លែងសុន្ទរកថាទៅកាន់ប្រជាជាតិទាំងមូលនៅថ្ងៃចន្ទនេះ ដោយផ្តោតលើវិបត្តិដែលបង្កឡើងដោយ«ក្រុមអាវក្រៅពណ៌លឿង»ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានសប្តាហ៍កន្លងមកនេះ។ វិបត្តិនេះដែលលាយឡំដោយអំពើហិង្សាកំពុងបង្កផលប៉ះពាលដល់សណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម និងធ្វើឲ្យរាំងស្ទះដល់សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មក្នុងប្រទេសបារាំងទាំងមូលផងដែរ។
នេះជាលើកដំបូងបំផុតដែលប្រធានាធិបតីបារាំង លោក ម៉ាក្រុង ចេញមុខផ្តល់យោបល់ពាក់ព័ន្ធនឹងចលនាបាតុកម្មប្រឆាំងគោលនយោបាយរដ្ឋាភិបាល និងទាមទារឲ្យមានចំណាត់ការជាដុំកំភួនឆ្លើយតបនឹងកង្វល់ពលរដ្ឋបារាំង។ សុន្ទរកថាទៅកាន់ប្រជាជាតិនឹងថ្លែងចេញពីវិមាន Elysee នៅម៉ោង ៨៖០០ នាទីយប់ថ្ងៃចន្ទទី ១០ខែធ្នូនេះ។
បទអន្តរាគមន៍របស់ប្រមុខរដ្ឋបារាំងជាលើកដំបូងក្រោយស្ងៀមស្ងាត់អស់ពេលយូរល្មមនេះគឺ មានគោលដៅសំខាន់ប្រកាសពីវិធានការជាក់លាក់ដែលឆ្លើយតបនឹងកង្វល់របស់ពលរដ្ឋបារាំងដែលចេញមុខបាតុកម្មច្រើនសប្តាហ៍មកនេះពោលកឺតាំងពីខែវិច្ឆិកាមកនេះ បន្ថែមពីលើការអំពាវនាវឲ្យមានការរួបរួមជាតិ និងអត់ធ្មត់បញ្ចៀសឲ្យបាននូវបាតុកម្មហិង្សានេះតទៅទៀតដែរ។
មុននឹងចេញបទអន្តរាគមន៍ លោក ម៉ាក្រុង ក៏នឹងត្រូវជួបពិភាក្សាជាមួយបណ្តាមន្ត្រីថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់មូដ្ឋាន ក៏ដូចជាប្រឹក្សាយោបល់ជាមួយតំណាងសហគ្រាស និង ស្ថាប័នពាណិជ្ជកម្មផ្សេងទៀតដើម្បីស្វែងរកវិធីសាស្ត្រជាក់លាក់ដែលអាចធានាបញ្ចប់វិបត្តិដែលបន្តអូសបន្លាយនេះ។
ជុំវិញការផ្តល់សុន្ទរកថាទៅកាន់ប្រជាជាតិនេះ អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលបារាំង Benjamin Griveaux ថ្លែងក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយវិទ្យុ Europe 1 កាលពីថ្ងៃអាទិត្យថា ចលនាបាតុកម្មក្លាយជាហិង្សាដែលអូសបន្លាយដល់ចុងសប្តាហ៍នេះពិតជាបង្ហាញឲ្យឃើញថា រដ្ឋាភិបាលមើលរំលងតម្រូវការរបស់ពលរដ្ឋបារាំងដែលព្យាយាមបង្ហាញទុក្ខកង្វល់ និងមតិយោបល់របស់ខ្លួនកន្លងមក។
ប្រភពនៃវិបត្តិគឺការដំឡើងពន្ធប្រេងឥន្ធនៈ។ ប៉ុន្តែកាលពីសប្តាហ៍មុន ដើម្បីបញ្ចៀសបញ្ហា ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលបារាំងលោក ហ្វីលីព សម្រេចព្យួរចោលបណ្តោះអាសន្ននូវវិធានការដំឡើងពន្ធដែលនឹងត្រូវអនុវត្តចាប់ពីថ្ងៃ ១ខែមករាឆ្នាំ ២០១៩នោះ។ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ រដ្ឋាភិបាលបារាំងមិនទាន់សម្រេចបោះបង់គម្រោងដាក់ពន្ធឡើងវិញលើទ្រព្យសម្បត្តិអ្នកមាន និងដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលតាមការទាមទាររបស់ក្រុមបាតុករឡើយទេ។
ដោយឡែក ខណៈដែលស្ថានការណ៍ច្របូកច្របល់ អ្នកនយោបាយបារាំងពីបក្សនយោបាយដទៃផ្សេងទៀតចេញមុខអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលបារាំងគិតគូរពីដំណោះស្រាយ។ គេឃើញ អតីតគូប្រជែងនយោបាយលោក ម៉ាក្រុង អ្នកនយោបាយស្តាំនិយមជ្រុលលោកស្រី ម៉ារីន ឡឺប៉ែន (Marine Le Pen) បានទទូចឲ្យលោក ម៉ាក្រុង ទទួលស្គាល់ពីទុក្ខលំបាករបស់ពលរដ្ឋបារាំង និងប្រញាប់ឆ្លើយតបនឹងកង្វល់ក៏ដូចជាតម្រូវការរបស់ពួកគេឲ្យបានឆាប់រហ័សដែរ។
តាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបារាំង France24 ចលនាបាតុកម្មក្រុមអាវក្រៅពណ៌លឿងចាប់ផ្តើមជាថ្មីកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ដោយមានបាតុករចូលរួមជាង ១៣ម៉ឺននាក់ឯណោះនៅទូទាំងប្រទេស។ ចំនួនអ្នកចូលរួមគឺប្រហាក់ប្រហែលគ្នានឹងចំនួនអ្នកចូលរួមកាលពីសប្តាហ៍មុនដែរ។
ចលនាបាតុកម្មតវ៉ានេះបានប្រែក្លាយជាហិង្សាដោយមានកុបកម្ម និងការចូលលួចតាមហាងផង។ ដើមឡើយ ចលនានេះកើតឡើងតែក្នុងរដ្ឋធានីប៉ារីសប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែបន្តបន្ទាប់វាក៏បានសាយភាយដល់ទីក្រុងផ្សេងទៀតដូចជា Bordeaux, Toulouse និងទីក្រុងដទៃទៀតដែរ។ បន្ទាប់ពីមានការប៉ះទង្គិចគ្នាជាមួយប៉ូលិស បាតុករប្រហែល ១០៨២នាក់ឯណោះត្រូវបានចាប់ខ្លួន ខណៈដែលចំនួនបាតុករដែលត្រូវចាប់ខ្លួនកាលពី សប្តាហ៍មុនមានត្រឹម ៤១២នាក់ប៉ុណ្ណោះ។
១.បាតុករបារាំងមានគោលដៅខុសៗគ្នា
ដូចបានលើកឡើងខាងដើមស្រាប់ ដើមហេតុនៃការតវ៉ារបស់ក្រុមអាវក្រៅពណ៌លឿង គឺគោលនយោបាយដំឡើងពន្ធ។ រដ្ឋាភិបាលបារាំងអះអាងថា ការបន្ថែមពន្ធថ្មីលើប្រេងឥន្ធនៈជាមធ្យោបាយដើម្បីប្រឆាំងនឹងការបំពុលបរិយាកាស ប៉ុន្តែពលរដ្ឋបារាំវិញចាត់ទុកថា វាជាបន្ទុកធ្ងន់សម្រាប់ប្រជាជនបារាំងចំណូលមធ្យម និងចំណូលទាប។
តាមពិតទៅចលនាបាតុកម្មប្រឆាំងវិធានការរដ្ឋាភិបាលនេះទៀតសោតក៏ត្រូវបញ្ឆេះឡើងថែមដោយការបន្តឡើងថ្លៃប្រេងឥន្ធនៈក្នុងឆ្នាំនេះជាបន្តបន្ទាប់ដែរ។ ក្រៅពីនេះពលរដ្ឋបារាំងធ្លាប់ចោទថា លោក ម៉ាក្រុង ដែលឡើងកាន់តំណែងកាលពីឆ្នាំ ២០១៧នោះ កំពុងអនុវត្តគោលនយោបាយដែលធ្វើឲ្យប្រជាជនបារាំងដែលមានចំណូលមធ្យម និងចំណូលទាបស្រាប់នោះ ប្រឈមការលំបាកកាន់តែខ្លាំងថែមទៀត។ គេសំដៅដល់ការប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងជំរុញការកាត់បន្ថយពន្ធសម្រាប់សហគ្រិន និងអ្នកមានចំណូលខ្ពស់។ កាលពីឆ្នាំមុនរដ្ឋាភិបាលបានលុបចោលពន្ធដែលដាក់លើអ្នកដែលមានចំណូលខ្ពស់ថែមទៀត។
ត្រឡប់មកវិញ ថ្វីបើបាតុកម្មរបស់ក្រុមអាវក្រៅពណ៌លឿងផ្តើមចេញពីការប្រឆាំងនឹងគោលនយោបាយដំឡើងពន្ធលើប្រេងឥន្ធនៈក៏ដោយចុះ ចលនានេះបានទាក់ទាញការចូលរួមពីពលរដ្ឋបារាំងគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈ ហើយពួកគេមានគោលដៅផ្សេងៗគ្នា។ បើតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP អ្នកចូលរួមបាតុកម្មខ្លះដែលមានវ័យចំណាស់ គឺចង់ទាមទារប្រាក់សោធនិវត្តន៍វិញ, ខ្លះទាមទារឲ្យមានការកាត់បន្ថយនូវអត្រានិកម្មភាព, ខ្លះទាមទារឲ្យមានការកាត់បន្ថយពន្ធ និង ខ្លះទារដំឡើងប្រាក់បៀវត្សរ៍ជាដើមដែរ។
បាតុករជាប្រជាជនវ័យចំណាស់ដែលជាអ្នកចូលនិវត្តន៍ និងធ្លាប់បោះឆ្នោតឲ្យលោក ម៉ាក្រុងផងនោះ បានអះអាងថា ពួកគេមិនពេញចិត្តដែលរដ្ឋាភិបាលដាក់ពន្ធលើអ្នកមានប្រាក់សោធនិវត្តន៍ឡើយ។ ក្រុងប៉ារីសបានសម្រេចដាក់ពន្ធលើប្រាក់ចំណូល រួមទាំងពន្ធលើអ្នកមានប្រាក់សោធនិវត្តន៍លើស ១២០០ អឺរ៉ូក្នុងមួយខែដែរ។
បាតុករខ្លះទៀតដែលជាម្ចាស់ជំនួញតូចៗបានត្អូញត្អែរថា ច្បាប់ពន្ធ និងច្បាប់សន្តិសុខសង្គមធ្វើឲ្យពួកគេប្រឈមនឹងការលំបាកក្នុងការបង្កើនប្រាក់បៀវត្សរ៍ដល់បុគ្គលិក។ ឯខ្លះទៀតនាំគ្នាទិតៀនថា លោក ម៉ាក្រុង រស់នៅក្នុងភាពហ៊ឺហារ និងខ្ជះខ្ជាយលុយរដ្ឋ មិនដូចមេដឹកនាំ ផ្សេងទៀតដែលរស់នៅក្នុងស្ថានភាពសាមញ្ញឡើយ។
ក្នុងខែមិថុនា វិមានប្រធានាធិបតីបារាំង Elysée បានបញ្ជាទិញចានថ្មីចំនួន ១២០០ដែលប្រើប្រាស់សម្រាប់ទទួលមេដឹកនាំបរទេសក្នុងពិធីលាងសាយភោជន៍។ ប៉ុន្តែចានទាំងនោះមានតម្លៃរហូតដល់ ៥០ម៉ឺនអឺរ៉ូឯណោះ។ គេប្រៀបធៀបជាមួយលោកស្រី អេនជេឡា មឺហ្គែល អធិការបតីអាល្លឺម៉ង់ ដែលប្រើប្រាស់មធ្យោបាយធ្វើដំណើរសាធារណៈដូចជាជិះរថភ្លើង និងជិះយន្តហោះធម្មតា ដោយមិនមានយន្តហោះផ្ទាល់ខ្លួនោះឡើយ។
២.រដ្ឋមន្ត្រីហិរញ្ញវត្ថុ៖ «ចលនាបាតុកម្មបង្កើតវិនាសកម្មសេដ្ឋកិច្ច»
ក្រោយហិង្សានិងការបំផ្លិចបំផ្លាកើតឡើងនៅថ្ងៃសៅរ៍ រដ្ឋមន្ត្រីហិរញ្ញវត្ថុបារាំងលោក Bruno Le Maire បានចុះទៅត្រួតពិនិត្យទីតាំងកើតហេតុ និងរងផលប៉ះពាល់ដោយសារចលនាបាតុកម្មនេះផង។ ការខូចខាតដែលកើតមាននៅចុងសប្តាហ៍កន្លងទៅធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំងជាងការខូចខាតកាលពីសប្តាហ៍មុនៗដែរ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រូបនេះបានថ្លែងប្រាប់អ្នកកាសែតថា បាតុកម្មដែលបង្កហិង្សាទ្រង់ទ្រាយធំនេះជាមហន្តរាយសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចបារាំង។ លោកលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុន និងហាងទំនិញជាច្រើនត្រូវបិទ ហើយភ្ញៀវទេសចរមិនអាចមកកម្សាន្តបាន ស្របពេលដែលថ្ងៃបុណ្យណូអែលជិតមកដល់ផង។
បើតាមទិន្នន័យបណ្តាញសមាគមអ្នកលក់ដូររបស់បារាំង អ្នកប្រកបរបរលក់ដូរខាតលុយយ៉ាងហោចណាស់មួយពាន់លានដុល្លារ ដោយសារការបិទហាងលក់ដូរ និងការរំខានដល់សកម្មភាពពាណិជ្ជកម្មពីចលនាបាតុកម្មនៅក្រុងប៉ារីសនិងទីក្រុងផ្សេងទៀតដែរ។ កន្លងមក រៀងរាល់ថ្ងៃសៅរ៍បួនសប្តាហ៍ជាប់គ្នាហើយដែលបាតុករនាំគ្នាបិទផ្លូវចូលមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មសំខាន់ៗក្នុងទីក្រុងដែរ។
ចំណែកប្រតិបត្តិករទេសចរណ៍របស់បារាំងវិញក៏បានប្រកាសដែរថា ចលនាបាតុកម្មកំពុងបង្កផលប៉ះពាល់ខ្លាំងលើវិស័យទេសចរណ៍ដែរ។ យោងតាមសារព័ត៌មានបារាំង Le Parisien ប្រតិបត្តិករទេសចរណ៍បារាំងអះអាថា ចំនួនភ្ញៀវទេសចរមកកម្សាន្តនៅក្រុងប៉ារីសថយចុះខ្លាំង បើប្រៀបធៀបនឹងចំនួនទេសចរឆ្នាំមុនៗ៕