ភ្នំពេញ៖ តើអ្វីទៅជាពាក្យជូនពរ? ពាក្យជូនពរ គឺសំដៅលើគុណជាតដ៏ប្រសើរ, គុណជាតឬអ្វីៗ ដែលគួរប្រាថ្នា, គួរចង់បាន, គួរជ្រើសរើសយកតាមគាប់ចិត្ត…។ ប៉ុន្តែការប្រើពាក្យជូនពរ ត្រូវបានគេលើកឡើងថា មានតែអ្នកមានឋានៈខ្ពស់ទេ ទើបអាចប្រើប្រាស់ពាក្យ«ជូនពរ» មកកាន់អ្នកមានឋានៈតូចបាន ចំណែកអ្នកមានឋានៈតូចមិនអាចប្រើពាក្យនេះបានទេ ព្រោះមាន«បុណ្យ»មិនដល់អ្នកធំ។ ហើយបើអ្នកតូចចង់ជូនពរទៅអ្នកធំនោះ គួរតែប្រើពាក្យបួងសួងវត្ថុសក្តិសិទ្ធជំនួសវិញ។ តើការ«ជូនពរ» ត្រូវមានការបែងចែកបែបនេះមែនទេ?
ខាងក្រោមនេះ គឺជាការបកស្រាយរបស់លោកសាស្ត្រាចារ្យ ទូច គីមស្រ៊ាង សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ តាមរយៈការសាកសួររបស់លោក រំដួល ចិត្រា អ្នកសារព័ត៌មានថ្មីៗ (ThmeyThmey.Com) ដូចតទៅ៖
លោក រំដួល ចិត្រា៖ លោកសាស្ត្រាចារ្យ! ខ្ញុំសង្កេតឃើញមានមជ្ឈដ្ឋានទូទៅមានការយល់ឃើញខុសគ្នាពីរឿងការប្រើពាក្យ«ជូនពរ» ដោយមានអ្នកខ្លះ គាត់លើកឡើងថា ពាក្យជូនពរនេះ គឺសម្រាប់តែអ្នកមានឋានៈធំខ្ពង់ខ្ពស់ទេ ទើបអាចប្រើប្រាស់ពាក្យ«ជូនពរ» មកកាន់អ្នកមានឋានៈតូចជាងខ្លួន ហើយអ្នកមានឋានៈតូចនោះ មិនអាចប្រើពាក្យនេះបានទេ ព្រោះមាន«បុណ្យ»មិនដល់អ្នកធំ។ ហើយបើអ្នកតូចចង់ជូនពរទៅអ្នកធំនោះ គួរតែប្រើពាក្យបួងសួងវត្ថុសក្តិសិទ្ធជំនួសវិញ។ ដូច្នេះការលើកឡើងបែបនេះ សម្រាប់លោកសាស្ត្រាចារ្យ យល់ឃើញថា វាជារឿងត្រឹមត្រូវដែរទេ?
សាស្ត្រាចារ្យ ទូច គីមស្រ៊ាង៖ ទាក់ទងការងារនេះ ជាយោបល់ផ្ទាល់ខ្លួនខ្ញុំ ខ្ញុំយល់ថា ពាក្យ«ពរ»នេះ គឺពាក្យរបស់បាលីសំស្ក្រឹត ក្លាយមកពីពាក្យដើមពាក្យ «វរៈ» ។ ដូច្នេះពាក្យដើម«ពរ» នេះ ប្រែថា ប្រសើរថ្លៃថ្លាខ្ពងខ្ពស់ឧត្តុងឧត្តម។ ដូច្នេះទាក់ទងនឹងការប្រើពាក្យពីអ្នកតូចទៅអ្នកធំ ដូចជាពាក្យជូនពរ សូមជូនពរនេះ ជាគំនិតផ្ទាល់ខ្ញុំ ហើយការងារខ្ញុំ ដែលបានរៀនសូត្រចេះតិចតួចស្ដួចស្ដើង ដូចជាមិនមានខុសឆ្គងកន្លែងគម្ពីរណា ក្បួនណា ហេតុផលណានោះទេ។ ពីព្រោះពាក្យ«ពរ ឬវរៈ»នេះ វាមានន័យថាប្រសើរ យើងជូនអ្វីដែលប្រសើរ ថ្លៃថ្លាឧត្តុងឧត្តម ពីអ្នកតូចទៅឥស្សរជន ដូចគ្មានកន្លែងណាថាខុសឆ្គងអ្វីទេ ព្រោះអត់មានសៀវភៅណា គម្ពីណា ក្បួនណា ដែលថាកន្លែងណាមួយខុសនោះទេ។ ដោយឡែកបងប្អូនណា គាត់យល់ខុសគឺជារឿងរបស់គាត់។ ពីព្រោះពាក្យថា ជូនពរ គឺវាល្អហើយ ព្រោះពាក្យថា«ជូន» របស់អ្នកតូចទៅអ្នកធំ គឺសំដៅទៅលើការគោរព ជាពាក្យថ្លៃថ្នូរ ខ្ពង់ខ្ពស់ឧត្តុងឧត្តម ប្រសើរហើយ ដូច្នេះអត់ឃើញមានហេតុផលណាខុសដែរ។ នេះហេតុផលទី១។
ហេតុផលទី២ ខ្ញុំសង្កេតឃើញថា ពីដើមមក មានអ្នកប្រាជ្ញ បណ្ឌិត កវី ក្នុងឋានៈមិនមែនជាអ្នកធំអ្វីនោះទេ តែពួកគាត់ធ្លាប់បានសរសេរជូនពរតាមរយៈសៀវភៅ កាសែត ទស្សនាវដ្តីដែរ ដូចជាមិនខុសរឿងអ្វីផង។ ហើយទី៣ ក្បួនច្បាប់ពីណា មកនិយាយថា ពាក្យជូនពរនេះ ថាខុសនេះ វាក៏គ្មានដែរ ដូច្នេះជាយោបល់ផ្ទាល់ខ្លួនខ្ញុំ ដូចអត់មានខុសឆ្គងអ្វីទេ។ ដូច្នេះការបង្វែរថា អ្នកតូចប្រើពាក្យជូនពរទៅអ្នកធំមិនត្រូវ សូមប្រើពាក្យបួងសួង ដែលពួកគាត់យល់ថាត្រូវនោះ ខ្ញុំក៏យល់ថាត្រូវ ហើយវាក៏មិនខុសអ្វីដែរ។ ហើយអ្វីដែលពួកគាត់យល់ថា ការជូនពរគឺបានតែឥស្សរជន អ្នកធំមកកាន់អ្នកតូច ហើយមានតែអ្នកតូចធំជូនពរបានតែអ្នកតូចបាន ប៉ុន្តែខ្ញុំយល់ថា ការជូនពរពីអ្នកតូចទៅអ្នកធំ អ្នកធំទៅអ្នកតូច គ្មានអ្វីខុសទេ បើយើងនិយាយពីហេតុ និងផល។
លោក រំដួល ចិត្រា៖ ក្នុងន័យលោក លើកឡើងនេះ បានន័យថា ការ«ជូនពរ» គ្មានការបែងចែក កំណត់ឋានៈ តួនាទី និងអាយុអ្វីទេ?
សាស្ត្រាចារ្យ ទូច គីមស្រ៊ាង៖ មិនមានទេ! ដូចគ្មានការកំណត់អាយុ ឋានៈ តួនាទី បុណ្យសក្តិ មុខមាត់អ្វីទេ ប៉ុន្តែអ្វីដែលយើងត្រូវប្រើពាក្យឲ្យវាត្រូវ ក្នុងឋានៈ៣ចំណុច ដែលយើងហៅថារាជសព្ទ សង្ឈសព្ទ ប្រជាសព្ទ ឲ្យវាត្រឹមត្រូវទៅ គឺវាល្អហើយ។ ហើយយើងប្រើពាក្យនេះ ឲ្យត្រូវកម្រិតហ្នឹងផង និងខ្លឹមសារហ្នឹងផង ។ អ៊ីចឹងវាអត់មានខុសឆ្គងអ្វីទេ។
លោក រំដួល ចិត្រា៖ ប៉ុន្តែខ្ញុំនៅតែចង់ដឹងថា បើសិនជាកូន«ជូនពរ» ទៅឪពុកម្ដាយ ហើយបើយើងមើលទៅកូន មានបុណ្យ មានឫទ្ធិ និងទន់ទាបជាងគុណឪពុកម្ដាយទេ ដូច្នេះតើពួកគេគួរតែប្រើពាក្យ«ជូនពរ» ឬជាពាក្យបួងសួងវិញ?
សាស្ត្រាចារ្យ ទូច គីមស្រ៊ាង៖ វាដដែលទេ! ដូចជាមិនអ្វីប្លែកទេ ខ្ញុំចង់និយាយក្នុងឋានៈជាកូន«ជូនពរ»ឪពុកម្ដាយ ក្នុងឋានៈសិស្ស និស្សិត«ជូនពរ»លោកគ្រូ- អ្នកគ្រូ វាដូចជាមិនខុស។ ហើយប្រជាពលរដ្ឋទូទៅជូនពរថ្នាក់ដឹកនាំ ក៏មិនឃើញខុស ហើយយើងជាពុទ្ធបរិស័ទ្ធថ្វាយព្រះពរដល់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ក៏ដូចជាមិនឃើញខុស ដូច្នេះវាក្នុងន័យដដែលទេនូវអ្វីដែលប្អូនសួរនេះ។
លោក រំដួល ចិត្រា៖ ដូច្នេះការបួងសួង និងជូនពរ គឺអាចធ្វើបានទៅតាមអ្វីដែលយើងយល់ថា សាកសមប្រើប្រាស់ពាក្យនេះ?
សាស្ត្រាចារ្យ ទូច គីមស្រ៊ាង៖ ហើយមួយទៀតទាក់ទងនឹងពាក្យជូនពរ ហើយនិងបួងសួង វាមិនដូចគ្នាទេ លក្ខណៈនៃការប្រើពាក្យហ្នឹង។ យើងនិយាយសូមថ្វាយព្រះពរ សូមប្រគេនពរ សូមជូនពរ សូមឲ្យពរនេះ គឺកម្រិតនេះវាទៅតាមរាជសព្ទ សង្ឃសព្ទ ប្រជាសព្ទ ឋានៈនៃប្រជាសព្ទ។ ដោយឡែកទាក់ទងនឹងបួងសួង ដល់វត្ថុសក្តិសិទ្ធ ឲ្យបានសម្រេច ឲ្យបានជួយទៅ យើងក៏អាចប្រើពាក្យនេះបានដែរ ប៉ុន្តែរបៀបខ្លឹមសារនៃតម្រែតម្រង់របៀបនេះ វាមិនដូចគ្នាទាំងស្រុងទេ៕