ភ្នំពេញ៖ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនធំ មិនទាន់ចេះប្រើប្រាស់អក្សរសាស្ត្រជាតិត្រឹមត្រូវ តាមក្បួនខ្នាតនោះទេ។ ការប្រើប្រាស់ភាសាខ្មែរខុស មានតាំងពីការសរសេរខុស ,ការអានពាក្យខុស, ការប្រើប្រាស់ពាក្យខុស, ការបង្កើតពាក្យ និងការនិយមប្រើប្រាស់ពាក្យកម្ចីបរទេសផងដែរ។ នេះជាការសង្កេតឃើញរបស់លោក ទូច គីមស្រ៊ាង ប្រធានសមាគមទ្រទ្រង់អក្សរសាស្ត្រ និងវប្បធម៌ខ្មែរ ដែលបន្តថាកំហុសឆ្គងទាំងនោះ បានរួមចំណែកឲ្យគុណតម្លៃនៃភាសាជាតិធា្លក់ចុះ។ សម្រាប់លោក ទូច គីមស្រ៊ាង ភាសាជាតិ មានតម្លៃស្មើនឹងអត្តសញ្ញាណជាតិ ហើយនៅពេលដែលជនជាតិខ្មែរមិនចេះ និងយល់សឹងភាសាខ្លួងឯង នោះបរទេសនឹងវាយតម្លៃទាប ចំពោះសង្គមជាតិខ្មែរតែម្តង។
សូមអញ្ជើញអានកិច្ចសម្ភាសរវាង កញ្ញា អ៊ូ សុខមាន អ្នកកាសែត នៃសារព័ត៌មានថ្មីៗ និងលោក ទូច គីមស្រ៊ាង ប្រធានសមាគមទ្រទ្រង់អក្សរសាស្ត្រ និងវប្បធម៌ខ្មែរ ដូចតទៅ៖
កញ្ញា អ៊ូ សុខមាន៖ តើការធា្លក់ចុះនៃភាសាជាតិនេះ អាចប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានអ្វីខ្លះដល់សង្គមខ្មែរ?
លោក ទូច គីមស្រ៊ាង៖ ផលអវិជ្ជមានធំបំផុតនៃការធ្លាក់ចុះភាសាជាតិក្នុងសង្គម គឺការបាត់គុណតម្លៃភាសាជាតិខ្លួនឯង ដែលយើងមិនព្យាយាមរៀនសូត្រ និងយល់ឲ្យច្បាស់ ពីអ្វីដែលជាអត្តសញ្ញាណជាតិ។ ការមិនចេះ និងមិនយល់ពីភាសាខ្លួនឯង ជាហេតុនាំឲ្យបរទេសវាយតម្លៃទាប ចំពោះសង្គមយើងតែម្តង។
កញ្ញា អ៊ូ សុខមាន៖ តើមូលហេតុអ្វី បណ្តាលឲ្យមានការធ្លាក់ចុះនូវតម្លៃភាសាជាតិយើង?
លោក ទូច គីមស្រ៊ាង៖ ហេតុផលមួយ ក្នុងចំណោមហេតុផលជាច្រើនក្នុងនោះ គឺតម្រូវទីផ្សារការងារ។ មានន័យថា នៅពេលដែលពលរដ្ឋខ្មែរ មិនបានយល់ឲ្យស៊ីជម្រៅ នៅក្នុងតម្លៃភាសាជាតិរបស់យើង ប៉ុន្តែគាត់ឈានទៅរៀន និងឲ្យតម្លៃភាសាបរទេសខ្លាំង ដូចជាភាសាបារាំង អង់គ្លេស ចិនជាដើម ដោយសារភាសាទាំងអស់នេះងាយស្រួលរកការងារធ្វើ និងទទួលបានប្រាក់ខែខ្ពស់ ដែលធ្វើឲ្យជីវភាពរស់នៅ មានភាពល្អប្រសើរ ជាងការរៀនភាសាជាតិយើង។
មែនទែនទៅ យើងក៏មិនអាចដាក់បន្ទុកទាំងស្រុង ទៅលើអ្នករៀនភាសាបរទេសបានទេ ព្រោះវាស្របទៅចរន្តសេដ្ឋកិច្ចទំនើប ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការទីផ្សារ។ ប៉ុន្តែយើងជាខ្មែរ ត្រូវតែរៀន និងចេះប្រើប្រាស់ភាសាជាតិបានត្រឹមត្រូវ ដែលជាភាសាកំណើត និងជាភាសាអាទិភាពក្នុងសិក្សារៀនសូត្រ។
កញ្ញា អ៊ូ សុខមាន៖ តើការប្រើប្រាស់ជាតិរបស់ប្រជាពលខ្មែរនេះ មិនមែនជាការរៀនចេះអក្សរសាស្ត្រខ្មែរទេ ឬយ៉ាងណាទៅវិញ?
លោក ទូច គីមស្រ៊ាង៖ ជាការពិតយើងជាខ្មែរ ច្បាស់ណាស់នឹងចេះអាន,សរសេរ និងនិយាយភាសាជាតិខ្លួនឯង។ ប៉ុន្តែពាក្យថា«ចេះ»នេះ ត្រូវចេះយ៉ាងហោចណាស់៣កម្រិត ដោយមិនចាប់គិតទៅដល់ភាសាបាលី និងភាសាសំស្ក្រឹតឡើយ។ ចេះ៣នោះ គឺសរសេរឲ្យត្រូវ អានពាក្យឲ្យត្រូវ និងប្រើពាក្យ ឬយកពាក្យមកប្រើឲ្យត្រូវ។ ជាក់ស្តែង៣ចំណុចនេះ គឺបានប្រើប្រាស់មិនត្រឹមត្រូវតាមក្បូនវចនានុក្រមខ្មែរ និងវេយ្យាករណ៍ខ្មែរឡើយ។
កញ្ញា អ៊ូ សុខមាន៖ មុននឹងប្រើប្រាស់ភាសាជាតិឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ទាំងឃ្លា និងពាក្យពេចន៍យកមកប្រើ តើយើងត្រូវយល់ដឹងអ្វីខ្លះពីអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ?
លោក ទូច គីមស្រ៊ាង៖ ពាក់ព័ន្ធទៅបញ្ហាហ្នឹង យើងជាខ្មែរត្រូវយល់ពីកម្រិត និងរបៀប នៃការប្រើភាសាជាតិឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ដោយត្រូវយល់ពីពាក្យឬស ពាក្យក្លាយពីផ្នត់ដើម/ផ្នត់ជែក និងទម្រង់នីមួយៗឲ្យបានច្បាស់លាស់។ ត្រូវយល់ឲ្យកាន់តែទូលាយបន្ថែមទៀត ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងថ្នាក់ពាក្យ,អត្ថន័យពាក្យ បំណកស្រាយពាក្យជាដើម។ ដូច្នេះយើងគួរណាស់តែរៀនភាសាជាតិឲ្យបានច្រើនទៅ ដើម្បីជាលើកតម្កើងខ្លួនឯងផង និងជាតិយើងផង។ ក្នុងន័យនេះ មិនមែនឲ្យយើងរឹងកំព្រឹស រៀនតែភាសាជាតិទេ ប៉ុន្តែយើងចេះ និងប្រើប្រាស់ភាសាបរទេសបានល្អ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងទីផ្សារអន្តរជាតិទៅ ហើយគួរណាស់យល់ពីភាសាជាតិខ្លួនឯងដែរ ព្រោះភាសាជាតិនៃប្រទេសនីមួយៗ គឺជាភាសាអាទិភាព នៃការរៀនភាសាដទៃ។
កញ្ញា អ៊ូ សុខមាន៖ នៅពេលដែលយើងជាខ្មែរ នៅតែបន្តមើលឃើញភាសាបរទេសល្អជាងភាសាជាតិខ្លួន តើវាជះឥទ្ធិពលអ្វីធ្ងន់ទៅលើសង្គមខ្មែរ?
លោក ទូច គីមស្រ៊ាង៖ មែនទែនទៅ ប្រទេសយើងមិនជាអ្នកភាសាជាតិនិយមអ្វីទេ ប៉ុន្តែយើងក៏មិនចង់ឃើញ មានការប្រើប្រាស់ភាសាជាតិខ្លួនឯង មិនត្រូវច្រើនដែរ។ នៅពេលយើង នៅតែបន្តធ្វើបែបហ្នឹង មិនព្រមកែតម្រូវឡើងវិញ អ្វីដែលជះឥទ្ធិពលនោះ គឺយើងជាខ្មែរ មិនចេះភាសាខ្មែរខ្លួនឯង។ នេះដែលជាគំរូអាក្រក់សម្រាប់អ្នកជំនាន់ក្រោយៗ។ លើសពីនេះ ធ្វើឲ្យបាត់ខ្លឹមសារ និងទម្រង់ភាសាជាតិទៅទៀត ដែលបរទេសមើលឃើញ និងវាយតម្លៃមិនល្អ មកលើកម្ពុជា។ ដូច្នេះ ពាក្យនីមួយៗរបស់អក្សរសាស្ត្រខ្មែរ គឺវាមានភាពច្បាស់លាស់ណាស់ ដែលយើងមិនអាចប្រើខុស ទៅលើការអាន ការសរសេរ ការប្រើប្រាស់ពាក្យ ជាដាច់ខាត៕