អន្តរជាតិ
ហេតុអ្វីការលូតលាស់រហ័សនៃសេដ្ឋកិច្ចវៀតណាម អាចជាមេរៀនសម្រាប់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ?
×![]()
សង្គ្រាមវៀតណាមបញ្ចប់ទៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៥ ដោយមានការបង្រួបបង្រួមវៀតណាមទាំងពីរ។ ក្នុងពេលនោះវៀតណាមបានក្លាយជាប្រជាជាតិក្រីក្របំផុតមួយនៅក្នុងពិភពលោក ដ្បិតរដ្ឋ កុម្មុយនីស្ត នេះនៅតែបន្តអនុវត្តសេដ្ឋកិច្ចផែនការ។ ពាក់កណ្តាលទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០ ប្រាក់ចំណូល ប្រចាំឆ្នាំរបស់ប្រជាជនវៀតណាមម្នាក់ៗ ស្ថិតនៅចន្លោះ ២០០ ដុល្លារ និង ៣០០ ដុល្លារប៉ុណោះ្ណ ។ ប៉ុន្តែ ក្រោយរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមសម្រេចអនុវត្តគោលនយោបាយកំណែ ទម្រង់សេដ្ឋកិច្ច ដូយ មើយ «Đổi Mới»ឆ្នាំ១៩៨៦ វៀតណាមប្តូរខ្លួនរហ័សពីប្រទេសក្រីក្រ ទៅជាប្រទេសមាន សេដ្ឋកិច្ច រីកលូតលាស់រហ័សជាងគេមួយលើពិភពលោកដែលប្រកាន់«សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារ»តែរក្សា នយោបាយបិទ។
សព្វថ្ងៃនេះ គេអាចនិយាយបានថា វៀតណាមជាតារារះត្រដែតមួយ ក្នុងចំណោមបណ្តាប្រទេស ដែលមានសន្ទុះសេដ្ឋកិច្ចក្លៀវក្លាបំផុតក្នុងពិភពលោក។ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រចាំឆ្នាំរបស់វៀតណាម ស្ថិតក្នុងរង្វង់ ៦ ទៅ ៧ភាគរយ ប្រកៀកប្រកើយនឹងចិន។ ការនាំចេញរបស់វៀតណាម មានទំហំ ទឹកប្រាក់ច្រើនស្ទើរតែប្រហាក់ប្រហែលទៅនឹងតម្លៃសរុបនៃផលិតផលក្នុងស្រុក (GDP) របស់ខ្លួន ទៅហើយ។
១.តើកំណើនដ៏អស្ចារ្យរបស់វៀតណាម អាចកើតឡើងបានដោយរបៀបណា?
យោងតាមការវិភាគរបស់ធនាគារពិភពលោក និងវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវគោលនយោបាយ Brookings ការត្រដែតឡើងនៃសេដ្ឋកិច្ចវៀតណាម អាចត្រូវបានពន្យល់ដោយកតា្តសំខាន់ ចំនួនបី៖ «ទីមួយនោះគឺ វៀតណាមបានធ្វើពាណិជ្ជកម្មសេរី។ ទីពីរនោះគឺ វៀតណាម បាន បើកចំហទីផ្សារ ជាមួយការធ្វើកំណែទម្រង់ក្នុងស្រុក ដោយលុបបំបាត់ និងបន្ធូរបន្ថយ តម្លៃនៃ ការធ្វើជំនួញ។ ចុងក្រោយនោះគឺ វៀតណាមបានចាក់ទុនវិនិយោគយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់លើ មូលធនមនុស្ស និងមូលធនរូបវន្ត ជាពិសេសតាមការវិនិយោគសាធារណៈ»។
ទាក់ទិននឹងកត្តាទីមួយ អ្នកជំនាញ បានចង្អុលបង្ហាញពី កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសំខាន់ៗ មួយចំនួន ដែលវៀតណាមបានចុះហត្ថលេខាក្នុងរយៈពេល២០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៥ វៀតណាម បានចូលរួមនៅក្នុងតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរីរបស់អាស៊ាន។ ក្នុងឆ្នាំ២០០០ វៀតណាមបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក។ ក្នុងឆ្នាំ២០០៧ វៀតណាមបានក្លាយជាសមាជិកអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (WTO)ជាផ្លូវការ។
ចាប់តាំងពីពេលនោះមកគឺមានបន្តបន្ទាប់កិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយ ចិន ឥណ្ឌា ជប៉ុន និង កូរ៉េខាងត្បូង។ ហើយក្នុងឆ្នាំ២០១៨កន្លងទៅ វៀតណាមក៏ជាសមាជិកមួយដែរនៅក្នុង ភាពជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកជឿនលឿន និងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ដែលកើតចេញពី កិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក(TPP) ទោះបីជាគ្មានអាមេរិកក្តី។
សម្រាប់កត្តាទីពីរ ក្នុងឆ្នាំ១៩៨៦ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម បានសម្រេចបើកចំហសេដ្ឋកិច្ច ដោយបានបង្កើតច្បាប់ស្តីពីវិនិយោគបរទេសដំបូងបង្អស់របស់ខ្លួន ដែលអនុញ្ញាតឲ្យក្រុមហ៊ុន បរទេសអាចចូលទៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមដោយសេរី និងងាយស្រួល។ ចាប់តាំងពីពេលនោះ មកច្បាប់នេះ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ធ្វើវិសោធនកម្មជាច្រើនលើកក្នុងគោលដៅចម្បង មួយគឺ អនុវត្តមធ្យោបាយគាំទ្រអ្នកវិនិយោគកាន់តែខ្លាំង និងជួយសម្របសម្រួល វិនិយោគបរទេសក្នុងប្រទេសវៀតណាមឲ្យកាន់តែប្រសើរ។
កិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាល បានទទួលលទ្ធផលយ៉ាងគាប់ប្រសើរនៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ យោងតាមរបាយការណ៍ស្តីពីការប្រកួតប្រជែងសកលរបស់អង្គការវេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក វៀតណាមបានងើបឡើងពីចំណាត់ថ្នាក់លេខ ៧៧ ក្នុងឆ្នាំ២០០៦ ទៅកាន់ចំណាត់ថ្នាក់ទី ៥៥ក្នុងឆ្នាំ២០១៧។ ចំណែកក្នុងរបាយការណ៍មួយទៀត ស្តីពីប្រទេសដែលងាយស្រួល ក្នុងការធ្វើជំនួញរបស់ធនាគារពិភពលោក វៀតណាមបានហក់ឡើងពីចំណាត់ថ្នាក់ទី១០៤ ក្នុង ឆ្នាំ២០០៧ ទៅកាន់លេខរៀងទី ៦៨ក្នុងឆ្នាំ២០១៧។
សម្រាប់កត្តាចុងក្រោយវិញនោះ វៀតណាមបានបោះទុនវិនិយោគយ៉ាង ច្រើនទៅលើការ អភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់ខ្លួន។ វៀតណាមបច្ចុប្បន្ន មានប្រជាជនប្រមាណ ៩៥លាននាក់ ហើយពាក់កណ្តាលនៃប្រជាជនទាំងនោះមានអាយុក្រោម៣៥ឆ្នាំ។ ការណ៍នេះបានធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម បានសម្រេចបង្កើនការវិនិយោគលើសេវាសាធារណៈ យ៉ាងច្រើនសម្បើមជាពិសេសក្នុងវិស័យអប់រំ។
វៀតណាមក៏បានចាក់បញ្ចូលទុនវិនិយោគយ៉ាងច្រើនក្រាស់ក្រែលនៅក្នុង វិស័យហេដ្ឋារចនា សម្ព័ន្ធ។ ការវិនិយោគទាំងនេះបានហុចផលល្អប្រសើរដល់វៀតណាម។ ភ្ជាប់ជាមួយហេដ្ឋារចនា សម្ព័ន្ធដ៏ចាំបាច់ និងគោលនយោបាយដែលបង្កភាពងាយស្រួលដល់ទីផ្សារ វៀតណាម បានក្លាយជាមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ការវិនិយោគបរទេស និងរោងចក្រផលិតក្នុងតំបន់អាស៊ី អាគ្នេយ៍។
តួយ៉ាង ក្រុមហ៊ុនអេឡិចត្រូនិកជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូងដូចជា Samsung, LG រួមទាំង ក្រុមហ៊ុនផលិតសំលៀកបំពាក់អាមេរិក និងអឺរ៉ុបរាប់មិនអស់ទៀត បានបង្កើតហាងរបស់ពួកគេនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមដែរ។ យោងតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែត Financial Times ក្នុងឆ្នាំ២០១៧ វៀតណាមបានក្លាយជាប្រទេសនាំចេញសំលៀកបំពាក់ធំបំផុតនៅក្នុង តំបន់ និងប្រទេសនាំចេញគ្រឿងអេឡិចត្រូនិកធំលំដាប់ទីពីរ តាមពីក្រោយសិង្ហបុរី។
គិតចាប់ពីឆ្នាំ២០១០មក សេដ្ឋកិច្ចវៀតណាមមានកំណើនយ៉ាងហោចណាស់ ៥ ភាគរយ ក្នុង មួយឆ្នាំៗ ហើយក្នុងឆ្នាំ២០១៧ វាបានហក់ឡើងដល់ ៦,៨ ភាគរយ។ ជាមួយកំណើន សេដ្ឋកិច្ច ដ៏លឿនរហ័សបែបនេះវៀតណាមបានរួចផុតពីប្រទេសក្រីក្របំផុតមួយក្នុងពិភពលោក ក្លាយទៅ ជាប្រទេសមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមដ៏សមរម្យមួយ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំ របស់ប្រជាជនវៀតណាមម្នាក់ៗ ដែលធ្លាប់ស្ថិតនៅត្រឹមតែ ២៣០ ដុល្លារប៉ុណ្ណោះឆ្នាំ១៩៨៥ បានកើនឡើងជាង១០ដង ក្នុងឆ្នាំ២០១៧ ស្មើនឹង ២៣៤៣ ដុល្លារ។
អ្វីដែលសំខាន់នោះគឺ សេដ្ឋកិច្ចវៀតណាម មានកំណើនប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន។ យោងតាមសន្ទស្សន៍អភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន របស់អង្គការវេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក វៀតណាមជាផ្នែកមួយនៃក្រុមប្រទេស ដែលមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយ បរិយាប័ន្ន និងស្ថិរភាព។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ទន្ទឹមនឹងចំណុចវិជ្ជមាន វៀតណាមនៅមានចំណុចអវិជ្ជមានច្រើនដែរ។ ទីមួយគឺទាក់ទងនឹងការបន្តរឹតត្បិតឯកជនភាព និងសិទ្ធិមនុស្ស។ សេរីភាពនៃសារព័ត៌មាន ក្នុងប្រទេសវៀតណាម ត្រូវបានចាត់ទុកថា មានកម្រិតទាបបំផុតមួយលើលោក។ ប្រជាជនត្រូវបានឃ្លាំមើលយ៉ាងល្អិតល្អន់ តាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ហើយសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សច្រើន មិនទទួលការស្វាគមន៍និងរងគ្រោះដោយសារការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញចាប់ចងឬដាក់ពន្ធនាគារ ជាដើម។
ជាឧទាហរណ៍ សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស២រូប ដែលត្រូវបានអញ្ជើញឲ្យចូលរួមវេទិកាសេដ្ឋកិច្ច ពិភពលោកស្តីពីអាស៊ាន ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ដែលបានរៀបចំឡើងក្នុងប្រទេសវៀតណាម ពុំត្រូវបាន គេអនុញ្ញាតឲ្យចូលក្នុងប្រទេសនេះឡើយ។
២.តើមានអ្វីអាចបង្អាក់កំណើនដ៏ខ្លាំងក្លារបស់សេដ្ឋកិច្ចវៀតណាមឬទេ?
សេដ្ឋកិច្ចវៀតណាម ហាក់មានភាពផុយស្រួយនៅឡើយ ដ្បិតថា ការនាំចេញរបស់រដ្ឋ អាស៊ាន មួយនេះ ដែលមានទំហំស្មើនឹង ៩៩,២ ភាគរយនៃ GDP របស់ខ្លួន គឺពឹងផ្អែកខ្លាំងលើពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគបរទេស។ នេះបើតាមយោងតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែត Financial Times កាលពីដើមឆ្នាំ២០១៨។
ប៉ុន្តែសម្រាប់ស្ថានការណ៍បច្ចុប្បន្ននេះ វៀតណាមទំនងជាទទួលបានផលចំណេញច្រើនជាជាង ការខាតបង់ ដោយសារការកើនឡើងភាពតានតឹងផ្នែកពាណិជ្ជកម្មសកល។ និយាយឲ្យចំ គឺសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចពីរ ដែលកំពុងធ្វើឲ្យពិភពលោកភ័យព្រួយ។
យ៉ាងណាមិញ ព្រោះតែរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកបានសម្រេចដំឡើងពន្ធលើផលិតផលនាំចូលរបស់ចិន ដែលគិតជាទឹកប្រាក់រាប់រយពាន់លានដុល្លារ។ កត្តានេះបានបង្ខំឲ្យបណ្តាក្រុមហ៊ុនដែលមាន រោងចក្រ ផលិត ក្នុងប្រទេសចិន សម្រេចចិត្តផ្លាស់ប្តូរទីតាំងរបស់ខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសផ្សេងៗ ទៀត ដូចជា វៀតណាម។ ហេតុផលនោះគឺថា ប្រទេសនេះ មានគោលនយោបាយដែលគាំទ្រលើការវិនិយោគ បរទេស តម្លៃកម្លាំងពលកម្មថោក ស្ថិរភាពនយោបាយ សណ្តាប់ធ្នាប់ក្នុងរចនា សម្ព័ន្ធដឹកនាំ និងកតា្តសំខាន់ផ្សេងៗទៀត៕
Tag:
វៀតណាម
សេដ្ឋកិច្ច
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រេសិត»មានន័យដូចម្តេច?
4 ថ្ងៃ
