អន្តរជាតិ
×![]()
ដោយ: គី ចំណា
នាឡិកាជាឧបករណ៍មួយដែលបង្ហាញពីការរីកចម្រើនរបស់ប្រវត្តិសាស្ត្រមនុស្សក្នុងរយៈពេលរាប់រយឆ្នាំ។ វាជាឧបករណ៍ដ៏ចាំបាច់ក្នុងការបញ្ជាក់ពីពេលវេលា ពីព្រោះថាពេលវេលាមានសារៈសំខាន់ក្នុងការកត់ត្រា និងបកស្រាយពីព្រឹត្តិការណ៍អ្វីមួយជាក់លាក់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ។
គេហទំព័រ historyofwatch.com បានឲ្យដឹងថា នាឡិកាត្រូវបានអាណាចក្រ Babylon (សព្វថ្ងៃប្រទេសក្នុងអាស៊ីកណ្តាល) បង្កើតឡើងក្នុងលំនាំជានាឡិកាព្រះអាទិត្យតាំងពីជាង២០០០ឆ្នាំមុនម្លេះ។
នាឡិកាព្រះអាទិត្យនេះ ជាប្រភេទនាឡិកាដែលប្រើប្រាស់ចង្អុលដែកនៅលើសសរថ្មមួយ។ គេដាក់វានៅពីក្រោមពន្លឺព្រះអាទិត្យ។ នៅពេលដែលព្រះអាទិត្យរះពីកើតទៅលិច ស្រមោលរបស់ចង្អុលដែកនោះ នឹងផ្ដេកតាមចន្លោះក្រិតដែលគេបានគូស។
នេះគឺជាលំនាំដំបូងគេបង្អោះក្នុងការប្រាប់ពីពេលវេលា។ ក្រោយមក អាណាចក្ររ៉ូម និងប្រទេសក្រិកក៏បានយកលំនាំនេះមកប្រើប្រាស់ជាមួយផងដែរ។ ក្រោយមក ក្នុងសតវត្សន៍ទី១២ និងទី១៣ ការរុករកតាមផ្លូវទឹកក៏បានចាប់ផ្តើមមានការរីកចម្រើនកាន់តែខ្លាំងឡើង។
ហេតុដូចនេះ គេពិតជាត្រូវការនាឡិកាដែលមានភាពត្រឹមត្រូវ មិនងាយយឺតម៉ោង ដើម្បីកត់ត្រាដំណើរតាមផ្លូវទឹកឲ្យមានភាពជាក់លាក់ និងច្បាស់លាស់។ កាលពីពេលនោះ ប្រទេសចិនក៏បានបង្កើតនាឡិកាដើរដោយចរន្តទឹកដែរ តែមិនមានភាពប្រសើរប៉ុន្មានឡើយ។ ប៉ុន្តែវាក៏បានធ្វើឲ្យប្រជាជនអឺរ៉ុបភ្ញាក់ផ្អើល និងចាប់ផ្តើមធ្វើតាមផងដែរ។
ក្នុងអំឡុងសតវត្សរ៍ទី១៦ នាឡិកាមួយចំនួនត្រូវបានអ្នកជំនាញផលិតឡើង ដើម្បីប្រើប្រាស់ ប៉ុន្តែវាមិនងាយស្រួលឡើយ។ នាឡិកាទាំងនោះត្រូវការថាមពលច្រើន មានទម្ងន់ធ្ងន់ និងងាយយឺតពេលវេលា។ ប៉ុន្តែប៉ុន្មានឆ្នាំក្រោយមក នាឡិកាត្រូវបានគេផលិតឲ្យកាន់តែតូច ងាយស្រួលប្រើប្រាស់។ ការបង្កើត«គ្រាប់ខ្ចៅ»តូចៗក៏បានជំរុញឲ្យអ្នកធ្វើនាឡិកាអាចផលិតនាឡិកាកាន់តែតូចផងដែរ។
ក្នុងឆ្នាំ១៦០០ នាឡិកាត្រូវបានគេឲ្យតម្លៃថាជាវត្ថុសម្រាប់អ្នកមានទ្រព្យសម្បត្តិស្តុកស្តម្ភ។ អ្នកផលិតនាឡិកាបានឆ្លាក់ និងតុបតែងលំអ ផលិតផលរបស់ខ្លួនក្នុងការទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍មនុស្ស។ ក្នុងពេលដដែលនោះ ប្រទេសអ៊ីតាលីបានញែកផ្ទៃនាឡិកាជា១២ចំណុច ឬ១២ម៉ោង។ ក្រោយមក លំនាំនេះត្រូវបានគេយកតម្រាប់តាមជុំវិញពិភពលោក។
ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៧០០ នាឡិកាមានភាពច្បាស់លាស់ជាងមុន ក្រោយពីការបង្កើតកូនបាល់រំយោល (Pendulum) ដែលគេបំពាក់ក្នុងនាឡិកា។ បាល់រំយោលនោះ យោលក្នុងរយៈពេលមួយវិនាទីម្តង។ ក្នុងពេលដដែល នាឡិកាដាក់តាមខ្លួនក៏កំពុងបង្ហាញខ្លួនក្នុងទីផ្សារផងដែរ។
ក្នុងរយៈពេលពីរទៅបីរយឆ្នាំក្រោយមក នាឡិកាក៏ចាប់ផ្តើមមានលក្ខណៈកាន់តែទំនើប និងមានភាពច្បាស់លាស់ក្នុងការកំណត់ពេលវេលា។ គេប្រើវាក្នុងការធ្វើនាវាចរណ៍ ក្នុងអាកាសចរណ៍ និងគណនារយៈពេលដែលអង្គនានាក្នុងលំហធ្វើដំណើរ។
ក្រោយឆ្នាំ១៩០០ នាឡិកាល្អមានទំហំតូចដែលមនុស្សអាចពាក់លើដៃបានយ៉ាងស្រួល ហើយវាបានក្លាយជាផ្អែកមួយក្នុងការតែងលំអខ្លួនប្រាណផងដែរ។ នៅក្នុងសម័យបច្ចេកវិទ្យានេះ នាឡិកាត្រូវបានគេបំពាក់ក្នុងផ្កាយរណប ក្នុងកុំព្យូទ័រទំនើបៗ និងទីពិសោធន៍ធំៗជាច្រើន។
នាឡិកាអាតូមិច (Atomic Clock) ជាបច្ចេកវិទ្យានាឡិកាចុះក្រោយគេរបស់មនុស្សក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន។ វាមានភាពជាក់លាក់ និងមិនងាយយឺតពេលវេលានោះទេ។ គេប្រើរំញ័ររបស់អាតូម សេស្យូមក្នុងការកំណត់ពេលវេលា៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
