ប្រជាជនថៃច្រើនជាង ៥០លាននាក់មានសិទ្ធិចូលរួមការបោះឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យជាលើកដំបូងនៅថ្ងៃអាទិត្យទី ២៤ ខែមីនានេះ បើរាប់ចាប់ពីមានរដ្ឋប្រហារយោធានៅឆ្នាំ ២០១៤។ បេក្ខជនជាង មួយម៉ឺននាក់ដែលតំណាងឲ្យគណបក្សសរុប ៨១ ចូលរួមប្រកួតប្រជែងគ្នាដើម្បីដណ្តើមអាសនៈសភាសរុបទាំងអស់ ៥០០។
ប្រជាជនថៃប្រុសស្រី ក្មេងចាស់ជាច្រើននាក់បន្តនាំគ្នាទៅបោះឆ្នោតចាប់ពីម៉ោងប្រាំបីព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យនេះដើម្បីជ្រើសរើសមេដឹកនាំថ្មីក្នុងការបោះឆ្នោតប្រជាធិបតេយ្យជាលើកដំបូងរាប់ចាប់ពីពេលក្រុមយោធាដណ្តើមអំណាចក្នុងឆ្នាំ ២០១៤។ ក្នុងការបោះឆ្នោតនេះ ការិយាល័យបោះឆ្នោតនឹងបិទនៅម៉ោង ៥រសៀលនេះ។
គណៈកម្មការបោះឆ្នោតថៃរំពឹងថា ភាគរយនៃអ្នកបោះឆ្នោតនឹងកើនដល់យ៉ាងតិច ៨០ភាគរយឯណោះក្នុងការបោះឆ្នោតលើកនេះ។ អ្វីដែលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍គេសង្កេតឃើញ អ្នកទៅចូលរួមបោះឆ្នោតភាគច្រើនបង្ហាញអារម្មណ៍ត្រេកអរដោយសារខ្លួនអាចអនុវត្តសិទ្ធិនយោបាយ និងមានលទ្ធភាពក្នុងការជ្រើសរើសមេដឹកនាំថ្មីដែលខ្លួនពេញចិត្តដោយសេរីផងដែរ។
បើតាមទូរទស្សន៍សិង្ហបុរី Channel News Asia បេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលមានប្រជាប្រិយភាពខ្ពស់ដូចជាតំណាងគណបក្សកម្លាំងប្រជារាស្ត្រ លោក ប្រាយុទ្ធ ចន្ទអូចា និងក៏ដូចជាមេដឹកនាំគណបក្សអនាគតឆ្ពោះទៅមុខលោក Thanathorn Juangroongruangkit នាំគ្នាមកបោះឆ្នោតតាំងពីពេលព្រឹកម្ល៉េះ។
ចំណែកបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលមានប្រជាប្រិយភាពផ្សេងទៀតដូចជាបេក្ខជននៃបក្សភឿថៃលោកស្រី Sudarat Keyuraphan និងបក្សប្រជាធិបតេយ្យលោក Abhisit Vejjajiva ក៏បង្ហាញមុខមកគូសសន្លឹកឆ្នោតផងដែរ។
១.ក្សត្រថៃលើកយកសម្រង់បន្ទូលបិតាទ្រង់ទទូចឲ្យប្រជារាស្ត្រគាំទ្រ «មនុស្សល្អ»
អ្វីដែលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍បំផុតសម្រាប់ប្រជាជាតិថៃក្នុងពេលបោះឆ្នោតនេះគឺ ព្រះរាជប្រកាសរបស់ព្រះមហាក្សត្រថៃមហាក្សត្រថៃ មហាវជិរាលង្ករណ៍។ បើតាមសារព័ត៌មានថៃ Bangkok Post ព្រះមហាក្សត្រអង្គនេះបានស្រង់ព្រះរាជបន្ទូលរបស់ព្រះបិតាព្រះចៅភូមិបុល អាឌុលយ៉ាដេត ដែលអំពាវនាវឲ្យប្រជារាស្ត្រជ្រើសរើស និងគាំទ្រមនុស្សល្អឲ្យដឹកនាំប្រទេសជាតិ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ការដកស្រង់បន្ទូលបិតារបស់ទ្រង់ដែលទទូចឲ្យមានការគាំទ្រមនុស្សល្អឲ្យដឹកនាំប្រទេសនេះក្លាយជារឿងដែលត្រូវគេវិភាគវែកញែកជាហូរហែរ។ វាមានការវាយតម្លៃថា ពាក្យសម្តី «មនុស្សល្អ» នេះមិនមានភាពអព្យាក្រឹត្យខាងនយោបាយឡើយក្នុងកាលៈទេសៈសំខាន់ដូចជាការបោះឆ្នោតនេះ។ ណាមួយគេក៏ព្យាយាមភ្ជាប់បញ្ហានេះទៅនឹងវត្តមានរបស់ម្ចាស់ក្សត្រីយ៍ អ៊ូប៊ុនរ័តន៍ រាជកញ្ញា ក្នុងមង្គលការកូនស្រីលោក ថាក់ស៊ីននៅក្រុងហុងកុងកាលពីថ្ងៃសុក្រទី ២២ ខែមីនា ត្រឹមតែពីរថ្ងៃមុនបោះឆ្នោតនេះថែមទៀតផង។
ក្រៅពីស្រង់បន្ទូលបិតា ព្រះចៅ មហាវជិរាលង្ករណ៍ ក៏បានអំពាវនាវឲ្យប្រជារាស្ត្រថៃគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈទាំងមន្ត្រីស៊ីវិល យោធា ប៉ូលិស ចូលរួមថែរក្សាសន្តិសុខជាតិ និងបន្តបម្រើប្រជាជនឲ្យបានល្អតាមដែលអាចធ្វើបានដែរ។
២.ប្រជាជនថៃបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកសភា ៥០០នាក់
ដោយឡែក បើតាមគណៈកម្មការបោះឆ្នោតថៃ អ្នកមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតសរុបមានរហូតដល់ ៥១, ៤លាននាក់ឯណោះ ហើយអ្នកទើបមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតជាលើកដំបូងមានយ៉ាងតិច ៧លាននាក់ឯណោះ។ ចំណែកគណបក្សនយោបាយមានសរុបទាំង ៨១ ដែលបានចុះឈ្មោះចូលរួមប្រកួតប្រជែងយកអាសនៈ ៥០០នៅក្នុងសភាក្នុងការបោះឆ្នោតនេះ ហើយបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រីមានសរុបរហូតដល់ ៦៨ ឯណោះ។
បេក្ខជនប្រមាណ ១០៧៩២នាក់បានចុះឈ្មោះប្រជែងគ្នាយកអាសនៈចំនួន ៣៥០ ដែលតំណាងឲ្យមណ្ឌលបោះឆ្នោត ៣៥០ទូទាំងប្រទេស។ ចំណែកតំណាងរាស្ត្រ ១៥០ផ្សេងទៀតនោះនឹងត្រូវគេបោះឆ្នោតជ្រើសរើសចេញពីបញ្ជីគណបក្សតាមប្រព័ន្ធសមាមាត្រ។ បេក្ខជន ២៨១០នាក់ដែលបានចុះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីគណបក្សនេះ។
៣.គណបក្សលោក ប្រាយុទ្ធ ពិតជាមានប្រៀបតាមផ្លូវច្បាប់?
ដោយឡែក លទ្ធផលបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃអាទិត្យនេះនឹងអាចបង្ហាញពីការផ្លាស់ប្តូរមួយក្នុងនយោបាយថៃ តាមការចង់បានរបស់ប្រជាជនថៃដែលស្រេកឃ្លានប្រជាធិបតេយ្យ។ តាមស្ថានភាពជាក់ស្តែងគណបក្សចំនួនបួនធំៗ ដែលអាចដណ្តើមបានអាសនៈច្រើន និងអាចបង្កើតរដ្ឋាភិបាលក្នុងនោះមានដូចជា គណបក្សភឿថៃ គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ គណបក្សអនាគតឆ្ពោះទៅមុខ និងគណបក្សលោកប្រយុទ្ធកម្លាំងប្រជារាស្ត្រ។
ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគជាច្រើនបង្ហាញកង្វល់ដោយសារ រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីឆ្នាំ ២០១៧ ដែលចងក្រងឡើងដោយក្រុមយោធាបានផ្លាស់ប្តូរប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតដែលមាននិន្នាការគាំទ្រក្រុមយោធាតាមរយៈផ្តល់អំណាចច្រើនដល់សមាជិកព្រឹទ្ធសភាដែលជ្រើសតាំងដោយក្រុមយោធា ក្នុងការជ្រើសរើសនាយករដ្ឋមន្ត្រី។
ក្នុងន័យនេះ សមាជិកព្រឹទ្ធសភា ២៥០នាក់ផ្សេងទៀតនឹងចូលរួមជាមួយសមាជិកសភា ៥០០នាក់ដើម្បីជ្រើសរើសបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ទោះជាដណើ្តមបានអាសនៈភាគច្រើនក្នុងសភាក៏ដោយ វាប្រហែលជាមិនល្មមនឹងអាចឈ្នះបានតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីនិងបង្កើតរដ្ឋាភិបាលឡើយ។
ដើម្បីអាចក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រី និងបង្កើតរដ្ឋាភិបាល គណបក្សនោះត្រូវការការគាំទ្រពីសមាជិកសភាជាន់ទាបនិងជាន់ខ្ពស់យ៉ាងហោចណាស់ ៣៧៦ ក្នុងចំណោមសមាជិកទាំងអស់ ៧៥០នាក់។
គណបក្សលោក ប្រាយុទ្ធ ថ្វីបើនឹងឈ្នះបានអាសនៈទាបក៏ដោយ ក៏គណបក្សនេះហាក់មានប្រៀបខ្លាំងដែរនៅពេលដែលនិយាយដល់ការស្វែងរកសំឡេងគាំទ្រពីសមាជិកសភា។ គេមិនភ្លេចទេថា សមាជិកព្រឹទ្ធសភាទាំង ២៥០ រូបនោះត្រូវបានជ្រើសរើសតាំងដោយក្រុមប្រឹក្សាជាតិដើម្បីសន្តិភាព និងសណ្តាប់ធ្នាប់ (NCPO) និងលោក ប្រាយុទ្ធខ្លួនឯងផង។
យ៉ាងណាក៏ដោយ គណបក្សដែលធ្លាប់មានប្រជាប្រិយភាពខ្ពស់ដូចជាបក្សភឿថៃនៅតែមានសុទិដ្ឋិនិយមថា ខ្លួននឹងដណ្តើមបានអាសនៈច្រើនក្នុងការឈានទៅបង្កើត និងដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលផងដែរ។ ប៉ុន្តែក្នុងកាលៈទេសៈបច្ចុប្បន្នដែលព្រឹទ្ធសភាមានអំណាចធំក្នុងការចូលរួមរើសនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជាអ្នកគាំទ្រការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលនោះ ការចាប់ដៃគ្នារវាងបក្សនយោបាយធំៗដើម្បីបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះប្រហែលជាសេណារីយ៉ូដែលសក្តិសមបំផុតសម្រាប់ថៃ៕