ភ្នំពេញ៖ ក្រោយពីចូលរួមកម្មវិធី និវេសដ្ឋាននិងទស្សនកិច្ចសិក្សានៅមជ្ឈមណ្ឌលស្ទូឌីយោវើលម៉ុន នឹងនៅទីក្រុងញូយ៉ក រយៈពេល៤សប្ដាហ៍ កាលពីឆ្នាំ២០១៨ បេក្ខភាព៣រូបបានចែករំលែកបទសោធរបស់ខ្លួន ក្នុងសិក្ខាសាលាមួយដែលរៀបចំដោយអង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈ ក្នុងឆ្នាំ២០១៩នេះ។ កាន់តែយល់ច្បាស់ពីវិសាលភាពសិល្បៈ ក្នុងការបង្ហាញតថភាពសង្គមទៅកាន់មនុស្សទូទៅ បេក្ខជនទាំងនោះបានប្ដេជ្ញាចិត្ត នឹងបង្កើតស្នាដៃផ្ទាល់ខ្លួន បង្ហាញពីអត្តសញ្ញាណតាមរបៀបសិល្បៈផ្សេងគ្នា។
ដើម្បីបានជ្រាបច្បាស់សូមស្ដាប់បទយកការណ៍ដែលរៀបចំដោយកញ្ញា ប៉ូ សាគុន ដូចតទៅ៖
ក្នុងបន្ទប់ហាត់សមនៃអង្គការសិល្បៈខ្មែរអមត បេក្ខជន៣រូបដែលមាននារីតែម្នាក់ បានចែករំលែកបទពិសោធស្ដីពីកម្មវិធីទស្សនកិច្ចសិក្សាសិល្បៈនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រាប់អ្នកចូលដែលមិនបានទៅដល់ដូចខ្លួន។
កញ្ញា តាន់ វត្តី ដែលជាអ្នករស់នៅភ្នំពេញ បាននិយាយថា នេះអាចជាលើកទី៥សម្រាប់នាង ដែលបានចេញក្រៅប្រទេសលក្ខណៈទស្សនកិច្ចសិក្សា។ នារីវ័យ២៦ឆ្នាំរូបនេះ ទទួលបាន ចំណេះដឹងថ្មីច្រើន ពីទស្សនកិច្ចសិក្សានៅសហរដ្ឋអាមេរិក។ រៀនផ្នែករចនា ដែលទាមទារគំនិតច្នៃប្រឌិតខ្ពស់ វត្តី ថាខ្លួនបានឃើញភាពខុសប្លែកគ្នារវាងប្រទេសកម្ពុជា និងបរទេស ទៅលើបច្ចេកទេសជំនួយដល់ការងារសិល្បៈ ៖«ពេលទៅដល់ហ្នឹង(វើលម៉ុន)គេមានឡឱ្យដុតជាម៉ាស៊ីស្វ័យប្រវត្តិ។ នៅសាលារចនា មានឡដុតដោយដៃ។ ខ្ញុំបានធ្វើការងារសេរ៉ាមិចលើកទីមួយនៅទីនោះ ដោយសារមានឧបករណ៍។ ខ្ញុំបានរៀនបច្ចេកទេសនោះពីសិល្បករអាមេរិកម្នាក់ និងជនជាតិសាំងហ្គាពួម្នាក់ ដែលគាត់ធ្លាប់ធ្វើការខាងហ្នឹង»។
កញ្ញាបញ្ជាក់ថាការទៅទស្សនកិច្ចសិក្សាសិល្បៈថ្នាក់អន្តរជាតិ ធ្វើឱ្យខ្លួនទទួលបានបទពិសោធពីសិល្បករច្រើនរូបក្នុងពេលតែមួយ៖«ខ្ញុំបានចងសម្ពន្ធភាពជាមួយសិល្បករបរទេស និងអ្នកនិពន្ធជាច្រើនប្រហែល៥០នាក់ក្នុងពេលតែមួយ។ ខ្ញុំបានផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធជាមួយពួកគាត់ច្រើន»។
កញ្ញាបន្ថែមពីគម្រោងបង្កើតស្នាដៃរបស់ខ្លួនដូច្នេះ ៖«ខ្ញុំបានឃើញការផលិតស្នាដៃសិល្បៈផ្សេងៗ។ បើរៀនឱ្យជាចំណេះមិនទេ តែខ្ញុំបានឃើញពីវិធីធ្វើប្លែកៗគ្នាក្នុងស្នាដៃសិល្បៈ។ គម្រោងខ្ញុំជាក់លាក់គឺនៅតែបន្តរហូត ក្នុងការចែករម្លែកបទពិសោធរបស់ខ្ញុំដែលមាននៅទីនោះ។ ចំណែកការងារស្នាដៃ ខ្ញុំមិនអាចបង្ខំបានទេ ប្រហែលជាឆ្នាំក្រោយៗ ខ្ញុំអាចយកបទពិសោធដែលខ្ញុំមាននៅទីនោះមកបន្តនៅទីនេះ»។
ជាបេក្ខភាពមួយរូបទៀត ដែលបានជាប់អាហារូបករណ៍ទស្សនកិច្ចសិក្សានេះដែរ គឺលោក តោ វុត្ថា។ ជាសិល្បករដែលមានវ័យចំណាស់ជាងគេ ក្នុងចំណោមបេក្ខជន២រូបផ្សេងទៀត លោក វុត្ថា សង្កេតឃើញថា ទីតាំងដែលលោកបានទៅដល់ជាកន្លែងដែលគេឱ្យតម្លៃខ្លាំងទៅលើសិល្បៈ ៖«កន្លែងនីមួយៗមានគុណតម្លៃផ្សេងៗគ្នា។ សម្រាប់ខ្ញុំបានសិក្សាពីរបៀបរស់នៅ ការ ទទួលនិងឱ្យតម្លៃសិល្បករ ដែលធ្វើឱ្យសកម្មភាពសិល្បៈរីកចម្រើនសុះសាយ។ គេឱ្យអានុភាពនៃសិល្បៈខ្លាំងមែនទែន»។
ក្រោយបានឃើញសហគមន៍ខ្មែរនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ធ្វើឱ្យលោក វុត្ថា កើតគំនិតមួយ ៖«ចំពោះស្នាដៃរបស់ខ្ញុំ គឺចោទសួរទៅលើជនភាសខ្លួន ដែលពួកគេត្រូវបញ្ជូនពីអាមេរិក មកស្រុកខ្មែរ។ ខ្ញុំបង្ហាញពីការរស់នៅ និងពីគំនិតរបស់ពួកគាត់។ ជនជាតិខ្មែរដែលគេបញ្ជូនពីអាមេរិកមកទីនេះ ខ្ញុំគិតថានៅតែមានការរើសអើងពីប្រជាជនខ្មែរសម្រាប់ពួកគាត់។ ដូច្នេះនេះជាសំណួរមួយដែលនាំឱ្យខ្ញុំចង់ធ្វើកិច្ចការនេះ។ ខ្ញុំមិនអាចនិយាយថាខ្ញុំទៅគូរគាត់ ឬទៅថតគាត់។ វាជាការងារសិល្បៈ អាចតាមរយៈរូបថត វីដេអូ តាមរយៈការធ្វើរូប ឬការឆ្លាក់រូបផ្សេងៗ»។
ចំណែកលោក ហង់ សុខារ៉ូ យល់ឃើញថាការបានទៅឃើញតំបន់មួយផ្សេងក្រៅពីកន្លែងដែលខ្លួនរស់នៅ ទោះក្នុងប្រទេសឬក្រៅប្រទេសក្ដី គឺធ្វើឱ្យគំនិតគិតបានវែងឆ្ងាយ។ សុខារ៉ូ បន្ថែម ៖«ខ្ញុំរៀនពីជីវិតរស់នៅស្រុកគេមានអ្វីប្លែកពីយើង។ វាជួយខ្ញុំឱ្យមើលអ្វីបានវែងឆ្ងាយជាងមុន។ ពេលទៅទីនោះ៤សប្ដាហ៍ ខ្ញុំសរសេររឿងហើយរឿងនោះវាវិវឌ្ឍន៍ខ្លាំងមែនទែន។ វាខុសពីគំនិតគោលដែលខ្ញុំយកពីស្រុកខ្មែរទៅ គឺវាល្អជាងមុន»។
បុរសមកពីខេត្តកណ្ដាល ដែលជាអ្នកនិពន្ធរឿងខ្លីរូបនេះ កំពុងតែស្រាវជ្រាវពិធីមួយចំនួនទាក់ទងនឹងអត្តសញ្ញាណខ្មែរ ដែលលោកថា នេះជាសមិទ្ធផលក្រោយទស្សនកិច្ចសិក្សា នៅមជ្ឈមណ្ឌលវើលម៉ុន ៖«ឥឡូវនេះខ្ញុំកំពុងតែធ្វើការលើការស្រាវជ្រាវមួយ ទាក់ទងនឹងអត្ថបទសរសេររបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំនឹងចុះទៅខេត្តដើម្បីចងក្រងឯកសារមួយចំនួនទាក់ទងនឹងពិធីហៅព្រលឹង និងពិធីកោជុករបស់ខ្មែរយើង។ ក្នុងអត្ថបទរឿងរបស់ខ្ញុំទាក់ទងនឹងរឿងហ្នឹង ដែលខ្ញុំហៅថា ខ្យល់ទន្លេ»។
ក្នុងវ័យ២៦ឆ្នាំ បុរសសម្បុរស្រអែមរូបនេះ ចែករំលែកដល់អ្នកដែលមានបំណងចង់បានអាហារូបករណ៍ទស្សនកិច្ចសិក្សា យ៉ាងដូច្នេះ ៖«សំខាន់ថាតើយើងពូកែរកព័ត៌មានប៉ុណ្ណា ព្រោះអាហារូបករណ៍គេមានច្រើនណាស់។ ខ្ញុំមើលតាមហ្វេសប៊ុក ខ្ញុំសួរអ្នកដែលធ្លាប់ទៅ ខ្ញុំប្រមូលព័ត៌មានច្រើន។ ទីមួយគាត់ត្រូវតែស្មោះត្រង់ខ្លួនឯង ថាគាត់ចង់ធ្វើអ្វីឱ្យប្រាកដ។ បើដាក់ចូលក្នុងកម្មវិធីណា ត្រូវសិក្សាពីកម្មវិធីនោះឱ្យច្បាស់ គេចង់បានអ្វី ហើយយើងត្រូវធ្វើតាមនោះ។ បើយើងស្គាល់កម្មវិធីនោះកាន់តែច្បាស់ ឱកាសជាប់ក៏កាន់តែច្រើន»។
កញ្ញា យ៉ុន សុខន ប្រធានកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សិល្បៈនៃអង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈ បានពន្យល់ពីគោលដៅកម្មវិធីទស្សនៈកិច្ចសិក្សាស្ដីពីសិល្បៈ ដែលអង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈ សហការណ៍ជាមួយ មជ្ឈមណ្ឌលស្ទូឌីយោវើលម៉ុន យ៉ាងដូច្នេះ ៖«កម្មវិធីនេះមានគោលដៅពីរដែលសំខាន់។ ទីមួយផ្ដោតលើជំនាញសិល្បៈគាត់ គឺយើងផ្ដល់ឱកាសដល់សិល្បករឱ្យបង្កើតគម្រោងស្នាដៃប្រកបដោយភាពច្នៃប្រតិដ្ឋ និងតាំងក្នុងវិចិត្រសាលលំដាប់ពិភពលោកតែម្ដង។ ទី២សម្រាប់ចំណេះដឹងនិងបណ្ដាញ គាត់មានឱកាសជួបប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយសហគមន៍សិល្បៈនៅទីក្រុងញូយ៉ក គាត់មានឱកាសពង្រីកបណ្ដាញនិងចំណេះដឹងជាមួយសិល្បករផ្សេងទៀត។ ហើយមួយទៀតគាត់អាចឆ្លុះបញ្ចាំងពីឥទ្ធិពលនៃបទពិសោធការងារដែលគាត់ទទួលបាន នៅពេលគាត់ត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ»។
អាហារូបការណ៍នេះបើកក្នុងរយៈពេល២ឆ្នាំម្ដង។ អ្នកនាងបញ្ជាក់ពីឱកាសក្នុងការទទួលបានអាហារូបករណ៍នេះថា ៖«អាហារូបករណ៍នេះបើករាល់ពីរឆ្នាំម្ដង។ យើងបើកក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ដូច្នេះឆ្នាំ២០២០ទើបយើងបើកទៀត។ អ្នកដែលអាចដាក់ពាក្យស្នើសុំសម្រាប់អាហារូបករណ៍នេះបាន គាត់ត្រូវបញ្ជាក់ថាតើឱកាសនេះអាចជួយឱ្យគាត់រីកចម្រើនដោយរបៀបណា សម្រាប់ការងារក្នុងវិស័យសិល្បៈ? អ្នកដែលទទួលបានត្រូវមានសញ្ជាតិកម្ពុជា ឬគាត់មានកាន់ផាសស្ព័រ ឬវិសាកម្ពុជា»។
ក្រៅពីអាហារូបករណ៍ទស្សនកិច្ចសិក្សាទៅសហរដ្ឋអាមេរិក អង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈក៏មានអាហារូបករណ៍ជាច្រើនទៀត ដែលជួយជម្រុញដល់ជំនាញសិល្បៈ៕