អន្តរជាតិ
×![]()
ដោយ: គី ចំណា
មានពាក្យជាច្រើនដែលអ្នកអានធ្លាប់លឺ ដែលគេសំដៅទៅលើព្យុះធំៗកើតឡើងនៅតាមមហាសមុទ្រ។ អ្នកខ្លះហៅវាថា ព្យុះកំបុតត្បូង អ្នកខ្លះហៅវាថា ព្យុះសង្ឃរា ខណៈខ្លះទៀតហៅវាថា ព្យុះទីហ្វុង។ តើមូលហេតុអ្វីបានជាគេហៅវាខុសគ្នាដូចនេះ? តើមានតក្តាអ្វីខ្លះដែលធ្វើឲ្យមានព្យុះទាំងនោះកើតឡើង?
បើរៀបរាប់អំពីឈ្មោះ ព្យុះទាំងនោះមិនសូវជាមានភាពខុសគ្នាប៉ុន្មានទេ។ អ្វីដែលខុសគ្នាគឺទីតាំងដែលវាកើតឡើង ក្នុងនោះមានដូចជា មហាសមុទ្រអាត្លង់ទិក មហាសមុទ្រឥណ្ឌា ឬ ប៉ាស៊ីហ្វិកជាដើម។ ដោយសារតែទីតាំងខុសគ្នានេះហើយទើបគេឲ្យឈ្មោះរបស់វាខុសគ្នា ហើយពេលខ្លះទៀតក៏វាអាស្រ័យលើការនិយមប្រើរបស់មនុស្សម្នាក់ៗផងដែរ។
តាមការពន្យល់របស់គេហទំព័រអាកាសធាតុ noaa.oceanservice.gov កត្តាធំៗពីរដែលធ្វើឲ្យបាតុភូតនេះកើតឡើង ក្នុងនោះមានទឹកសមុទ្រដែលមានសីតុណ្ហភាពក្តៅសមរម្យ បូករួមជាមួយនឹងសំណើមអាកាស ឬចំហាយទឹកក្នុងខ្យល់គ្រប់គ្រាន់។ ដំបូងឡើយ ព្យុះធំៗកើតចេញពីប្រព័ន្ធខ្យល់តូចៗនៅតាមតំបន់ត្រូពិច។
ប្រព័ន្ធខ្យល់តូចៗនេះគ្រាន់តែជាលំនាំអាកាសធម្មតាដែលមានដូចជាភ្លៀង ផ្គរ រន្ទះនៅតាមផ្ទៃសមុទ្រប៉ុណ្ណោះ។ បើឧទាហរណ៍អំពីព្យុះដែលវាយលុកឆ្នេរខាងកើតសហរដ្ឋអាមេរិក ព្យុះទាំងនោះដំបូងកើតចេញពីលំនាំអាកាសធាតុតូចៗនៅច្រាំងខាងលិចរបស់ទ្វីបអាហ្វ្រិកក្បែរខ្សែអេក្វាទ័រ (បើអ្នកមើលផែនទី វានឹងជួយអ្នកឲ្យកាន់តែយល់)។
នៅពេលដែលលំនាំអាកាសធាតុនេះរីកធំ វាបង្កឲ្យមានគម្លាតសម្ពាធបរិយាកាស និងគម្លាតរវាងសីតុណ្ហភាពខ្យល់។ ខ្យល់ក្តៅហួតឡើង ខ្យល់ត្រជាក់ធ្លាក់ចុះមកក្រោម។ លំនាំនេះធ្វើដំណើរជារង្វើល ទាញយកថាមពលយ៉ាងច្រើនបន្តទៀតចេញពីទឹកសមុទ្រក្តៅ។ មូលហេតុដែលវាវិល គឺដោយសារតែរង្វិលខ្ញាល់របស់ភពផែនដី ដែលគេហៅថា Coriolis Effect ។
បន្ទាប់មក ព្យុះនឹងធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់សមុទ្រអាត្លង់ទិក មកកាន់ឆ្នេរខាងកើតរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដោយបន្តរីកមាឌរបស់វានៅតាមដំណើររបស់វា។
ព្យុះទាំងនោះត្រូវបានគេបែងចែកជា៥ថ្នាក់។ ថ្នាក់ទី១ ជាប្រភេទព្យុះកម្លាំងខ្សោយ ខណៈឯថ្នាក់ទី៥ គឺជាប្រភេទព្យុះដែលបង្កមហន្តរាយធ្ងន់ធ្ងរ។ អាកាសធាតុ បរិយាកាស និង ប្រព័ន្ធខ្យល់គឺជាការសិក្សាមួយដែលពិបាកក្នុងការប៉ាន់ស្មានណាស់។ វាអាចផ្លាស់ប្តូរក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លីបាន។ ប៉ុន្តែអ្នកស្រាវជ្រាវអាចសិក្សាពីដានរបស់វា កម្លាំងរបស់វា ប្រភពរបស់វាបានកាន់តែយ៉ាងល្អ ក្នុងការបង្កើតប្រព័ន្ធការពារ ប្រព័ន្ធប៉ាន់ស្មាន ដើម្បីការពារជីវិតមនុស្ស៕
Tag:
ព្យុះ
គ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រេសិត»មានន័យដូចម្តេច?
4 ថ្ងៃ
