អស់រយៈពេល៤៥ព្រះវស្សានៃការត្រាស់ដឹង សម្មាសម្ពុទ្ធ ទ្រង់លះបង់ព្រះកាយពលក្នុងការសម្តែងព្រះធម៌ប្រោសសត្វលោក ដោយព្រះមហាករុណា ដើម្បីឲ្យសត្វលោក បានសម្រេចធម៌ រួចចាកទុក្ខក្នុងវាលវដ្តសង្សារ។ ក្រោយពីព្រះអង្គទ្រង់ចូលបរិនិព្វាន ព្រះអរហន្ត និងអ្នកប្រាជ្ញទាំងឡាយ បានប្រមូលចងក្រងព្រះធម៌ទាំងនោះ ឲ្យក្លាយជាគម្ពីរ ដោយមានលក្ខណ ជារបៀបទៅតាមលំដាប់លំដោយ ដែលយើងហៅថាព្រះត្រៃបិដក។ ព្រះត្រៃបិដក គឺសំដៅលើ គម្ពីរគោល៣ប្រភេទ ក្នុងព្រះពុទ្ឋសាសនា រួមមាន ព្រះសូត្រ ព្រះវិន័យ និងព្រះអភិធម្ម។
ព្រះធម៌ដែលលោកអ្នកប្រាជ្ញចងក្រងទាំងនោះ បើគិតជាប្រភេទនៃគម្ពីរមាន៣គម្ពីរ។ ៣គម្ពីរបើគិតជាក្បាលមាន១១០ក្បាល។ ១១០ក្បាលបើគិតជាខន្ឋ មាន៨៤០០០ព្រះធម្មខន្ឋ។ ដូច្នេះយើងឃើញថា ព្រះធម៌ដែលព្រះសាស្តា ទ្រង់សម្តែងរយៈពេល៤៥ព្រះវស្សា គឺមានរហូតដល់៨៤០០០ព្រះធម្មខន្ឋឯណោះ។
ប៉ុន្តែ បើសង្ខេបឬបង្រួញព្រះពុទ្ធឱវាទទាំង៨៤០០០ព្រះធម្មខន្ធ ព្រះពុទ្ធឱវាទ នៅសល់តែ៣ប្រការប៉ុណ្ណោះ ដែលរួមមាន ការមិនធ្វើអំពើបាបទាំងពួង ការធ្វើអំពើកុសលទាំងពួង និង ការធ្វើចិត្តឲ្យស្អាតផូរផង់។
ការមិនធ្វើអំពើបាប៖ គឺព្រះអង្គ ចង់អប់រំមនុស្សទាំងឡាយ ឲ្យឈប់បន្តការប្រព្រឹត្តនូវអំពើបាបទាំងពួងដែលខ្លួនធ្លាប់មានពីអតីតកាល និងបច្ចុប្បន្ន ដែលបង្កផលប៉ះពាល់ និងការឈឺចាប់ដល់មនុស្សសត្វដទៃ និងនាំឲ្យខ្លួនឯងវិនាសអន្តរាយ។ អំពើបាបទាំងនោះ មានដូចជា ការកាប់សម្លាប់ជីវិតមនុស្សសត្វ, ការឆក់យកទ្រព្យដោយមានម្ចាស់ហួងហែង, ការប្រព្រឹត្តឆ្គាំឆ្គងលើកូនប្រពន្ឋអ្នកដទៃ, ការភូតកុហកបោកប្រាស់សាធារណជនដើម្បីកេងចំណេញផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន, ការជិះជាន់កេងប្រវញ្ច ជញ្ជក់ឈាមជនស្លូតត្រង់ ជាដើម។ ដូច្នេះ ក្នុងជីវិតរស់នៅ ដើម្បីទទួលបានសុភមង្គលក្នុងគ្រួសារ ក្នុងសង្គម និង ក្នុងពិភលោក គេត្រូវយកមាគ៌ាសន្តិភាពមកប្រតិបត្តិ ហើយដើម្បីទទួលបានសុខសន្តិភាព គឺតម្រូវឲ្យបុគ្គលគ្រប់រូបបញ្ឈប់អំពើដ៏លាមកទាំងអស់នោះ ដែលធ្លាប់មានក្នុងសន្តានរបស់ខ្លួនកន្លងមក។
ការធ្វើអំពើល្អ៖ គឺព្រះអង្គ មានព្រះបំណងឲ្យយើងគ្រប់គ្នា ចាប់ផ្តើមធ្វើអំពើល្អទាំងពួង មិនមែនឈប់ធ្វើអំពើអាក្រក់ហើយ ឈប់ធ្វើអ្វីៗ ហើយសំងំនៅស្ងៀមនោះទេ។ ការធ្វើអំពើល្អ ដូចជា ការមិនបៀតបៀនឈ្នានីសអ្នកដទៃ, ការចេះជួយសង្គ្រោះអ្នកដទៃ, ការចេះចែករំលែកសេចក្តីសុខ និងទ្រព្យសម្បត្តិដែលខ្លួនមានដល់អ្នកដទៃ, ការចូលរួមជួយដោះស្រាយបញ្ហាសាច់ញាតិ ក្រុមគ្រួសារ ប្រជាជនក្នុងសហគមន៍ និងការជួយគិតគូរដល់បញ្ហាសង្គមទាំងមូល ផងដែរ។
ការធ្វើចិត្តឲ្យស្អាតផូរផង់៖ គឺព្រះអង្គ ចង់ឲ្យយើងជម្រះចិត្តឲ្យស្អាតបរិសុទ្ឋ ដោយកម្ចាត់ចោលនូវកិលេស ជាគ្រឿងសៅហ្មងទាំងឡាយឲ្យអស់ពីខន្ធសន្តានរបស់យើង។ គ្រឹះនៃកិលេសដែលធ្វើឲ្យចិត្តយើងសៅហ្មង កន្ទក់កន្ទេញនោះ គឺ លោភៈ ទោសៈ និងមោហៈ។ ទោសៈ គឺសេចក្តីចង់បានអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងគ្មានព្រំដែន។ ទោសៈ គឺការក្រោធខឹងនឹងវត្ថុក្នុងលោក។ មោហៈ គឺភាពវង្វេងក្នុងលោក ដោយយល់ខុសពីការពិតចំពោះធម្មជាតិ។
ព្រះធម៌ទាំង៣ប្រការនេះ គឺជាមូលដ្ឋានឱវាទដ៏សំខាន់ក្រៃលែង ដែលព្រះអង្គទ្រង់អប់រំមនុស្ស ដើម្បីជាមាគ៌ាឆ្ពោះទៅកាន់សុខសុភមង្គលក្នុងជីវិតរស់នៅនាពេលបច្ចុប្បន្ន និងទៅបរលោក។ បើមនុស្សគ្រប់វណ្ណៈក្នុងសង្គម ក៏ដូចជាក្នុងពិភពលោកទាំងមូល មានធម៌ទាំង៣ប្រការនេះ អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ ភាពចលាចលក្នុងសង្គម សង្គ្រាមលើពិភពលោក ប្រាកដជាមិនអាចកើតឡើងឡើយ។
បើមនុស្សមិនធ្វើអំពើបាប តែធ្វើតែអំពើល្អ ដោយចេះជួយសង្គ្រោះគ្នាទៅវិញទៅមក និងមានបេះដួងផូរផង់ ដោយម្នាក់ៗសុទ្ឋតែជាមនុស្សស្អាតបរិសុទ្ឋិរៀងៗខ្លួន នោះសុភមង្គលក្នុងគ្រួសារ សាមគ្គីភាពក្នុងសង្គម សន្តិភាពក្នុងពិភពលោក ច្បាស់ជាកើតឡើងជាក់ជាមិនខាន៕