អន្តរជាតិ
នយោបាយអន្តរជាតិ
ថៃ ហាក់ប្រយ័ត្នប្រយែងនឹងកម្ចីចិនព្រោះខ្លាចធ្លាក់ចូលក្នុង«អន្ទាក់បំណុល»?
រូបភាព៖ Bangkok Post
×![]()
ទាក់ទិននឹងគម្រោងពង្រីកបណ្តាញផ្លូវដែកល្បឿនលឿនដ៏វែងមួយ រដ្ឋាភិបាលថៃ កន្លងទៅ ធ្លាប់បានប្តេជ្ញាធ្វើការសាងសង់ ដោយពឹងផ្អែកលើជំនួយក្នុងស្រុក ជាជាងលុយកម្ចីពីបរទេស។ យ៉ាងណាមិញ ឆាប់ៗខាងមុខនេះ ក្រុងបាងកក អាចទទួលយកការផ្តល់ឲ្យនូវកម្ចីការប្រាក់ទាបពីធនាគាររដ្ឋចិនមួយឈ្មោះថា Export-Import Bank of China (CEXIM) ។ នេះគឺជាធនាគារតែមួយ ដែលផ្តល់កម្ចីឲ្យស្រីលង្កា និងចុងក្រោយរឹបអូសយកកំពង់ផែយុទ្ធសាស្ត្រមកកាន់កាប់៩៩ឆ្នាំ កាលពីឆ្នាំ២០១៧ ក្រោយរដ្ឋាភិបាលក្រុងកូឡុំបូគ្មានសមត្ថភាពដោះបំណុលនោះ។ ការណ៍នេះ បង្កឲ្យមានការលើកឡើងពីក្តីកង្វល់ថា តើប្រទេសថៃអាចធ្លាក់ចូលអន្ទាក់បំណុលឬយ៉ាងណា?
អនុស្សារណៈស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ (MoC) រវាងចិន ឡាវ និងថៃ ត្រូវបានចុះហត្ថលេខាអំឡុងពេលវេទិកា «ខ្សែក្រវាត់ និងវិថីលើកទីពីរ» ដែលនឹងប្រព្រឹត្តឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី ២៥ ដល់ ២៧ ខែមេសា នារដ្ឋធានីប៉េកាំង ប្រទេសចិន ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ មានគោលដៅពង្រឹងភាពជាដៃគូក្នុងគម្រោងផ្លូវដែកដែលហ៊ុមព័ទ្ធតំបន់អាស៊ី និងស្ថិតក្នុងគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធយក្ស «គំនិតផ្តួតផ្តើមខ្សែក្រវាត់ និងវិថី» ដែលដឹកនាំដោយចិន។ សម្រាប់គម្រោងផ្លូវដែកនេះ វានឹងតភ្ជាប់ប្រទេសចិនទៅកាន់ទីផ្សាររបស់ប្រទេសថៃ និងឡាវ តាមទីក្រុង គន់មិញ (Kunming) ក្នុងខេត្តយូណាន ភាគនិរតីនៃប្រទេសចិន។
កាលពីថ្មីៗកន្លងទៅនេះ ថៃ បានចាប់ផ្តើមបើកការដ្ឋានសាងសង់ដំណាក់កាលទីមួយនៃផ្លូវដែកល្បឿនលឿនរបស់ខ្លួនដែលតភ្ជាប់តំបន់ភាគឦសានរបស់ខ្លួនទៅកាន់ទីក្រុងគន់មិញ ប្រទេសចិន ដោយកាត់តាមប្រទេសឡាវ។ គម្រោងផ្លូវរថភ្លើងល្បឿនលឿនដំបូងក្នុងប្រទេសថៃ និងឡាវនេះ ត្រូវមើលឃើញថា ជាបណ្តាញហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដ៏មានសក្តានុពលមួយសម្រាប់ឲ្យចិននាំចេញទំនិញខ្លួនទៅកាន់តំបន់អាស៊ីខាងត្បូង អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងមហាអនុតំបន់ទន្លេមេគង្គ (GMS) ។
យ៉ាងណាមិញ ខណៈការចរចា និងការសាងសង់កំពុងដំណើរការ កង្វល់ជាច្រើន ត្រូវបានលើកឡើងពាក់ព័ន្ធនឹងសមត្ថភាពរបស់ប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ានទាំងពីរនេះ ក្នុងការទាញយកផលប្រយោជន៍យពេញលេញពីសក្តានុពលសេដ្ឋកិច្ច ដែលបានសន្យាក្នុងគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនេះ។ មួយវិញទៀត គឺទាក់ទិននឹងសមត្ថភាពក្នុងការគេចផុតពីគោលនយោបាយដែលអ្នកជំនាញខ្លះចាត់ទុកថាជា «អន្ទាក់បំណុល» ក្នុងគម្រោងគំនិតផ្តួតផ្តើមខ្សែក្រវាត់ និងវិថីរបស់ចិន ។
កាលពីខែ មករា ឆ្នាំ២០១៩កន្លងទៅ រដ្ឋាភិបាលថៃ ធ្លាប់បានបង្ហើបព័ត៌មានថា ធនាគាររដ្ឋចិន CEXIM បានសន្យាផ្តល់អត្រាការប្រាក់ ២,៣ភាគរយសម្រាប់កម្ចី ដែលប្រសើរជាងកម្ចីជាមធ្យមចំនួន ២,៨ភាគរយដែលផ្តល់ដោយស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុក្នុងស្រុកថៃទៅទៀត។ មកទល់នឹងពេលនេះ ពុំទាន់មានកិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយជាមួយធនាគារចិន ត្រូវបានប្រកាសជាផ្លូវការនោះឡើយ។ ទោះបីជាបែបនេះក្តី ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុកថៃ ធ្លាប់បានចុះផ្សាយថា រដ្ឋាភិបាលថៃ កំពុងធ្វើការលើកម្ចីរបស់ចិននេះ ប៉ុន្តែពុំទាន់បញ្ចេញព័ត៌មានលម្អិតបន្ថែមទៀតទៅកាន់ប្រជាជនថៃឡើយ។
តើដំណើរការនៃសាងសង់ផ្លូវដែកនេះវិវត្តដល់ណាហើយ?
បច្ចុប្បន្ននេះ ប្រទេសថៃ កំពុងសាងសង់ផ្លូវប្រវែង ៦០៧គីឡូម៉ែត្រ ដែលតភ្ជាប់ពីរាជធានី បាងកក ទៅកាន់ខេត្តណងខៃ (Nong Khai) ភាគឦសាននៃប្រទេសថៃ និងស្ថិតតាមបណ្តោយទន្លេមេគង្គ។ ដំណាក់កាលទីមួយនៃការសាងសង់ផ្លូវនេះ ដែលចាប់ពីទីក្រុងបាងកកទៅខេត្តនគររាជសីមា។ លាតសន្ធឹងចម្ងាយប្រមាណ២៥២គីឡូម៉ែត្រ ការសាងសង់ផ្លូវដ៏វែងនេះ ត្រូវការទុនវិនិយោគដល់ទៅជាង ១៧៩ ពាន់លានបាត ឬស្មើនឹង ៥,៥៩ពាន់លានដុល្លារ។
យោងតាមរបាយការណ៍ពីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុថៃ ៨០ ភាគរយនៃកម្ចីទាំងនេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងទម្រង់ជាលុយបាត ខណៈចិនគ្រាន់តែផ្តល់ការហ្វឹកហាត់ផ្នែកបច្ចេកទេសសម្រាប់បុគ្គលិក ដែលនឹងបើកប្រតិបត្តិការប្រព័ន្ធផ្លូវដែកល្បឿនលឿននេះប៉ុណ្ណោះ។ ការសាងសង់សម្រាប់ដំណាក់កាលនេះ សម្រេចរួចរាល់ប្រមាណ៥០ភាគរយហើយ។ ផ្លូវដែកនេះ បានចាប់ផ្តើមកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៧ ពោលគឺក្រោយពេលរដ្ឋាភិបាលថៃ តស៊ូប្រឆាំងនឹងការដាក់សម្ពាធយ៉ាងខ្លាំងពីចិន ពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្តល់ហិរញ្ញវត្ថុបន្ថែម និងចូលគ្រប់គ្រងផ្នែកប្រតិបត្តិការ និងពាណិជ្ជកម្មក្នុងគម្រោងនេះ។
ដំណាក់កាលទីពីរនៃផ្លូវដែកនេះ ដែលប៉ាន់ស្មានថានឹងចំណាយអស់ ២១១ ពាន់លានបាត ឬស្មើនឹង ៦,៥៩ ពាន់លានដុល្លារ មានប្រវែង ៣៥៥គីឡូម៉ែត្រ។ លាតសន្ធឹងពីខេត្តនគររាជសីមា ទៅកាន់ ខេត្តណងខៃ ផ្លូវនេះ រំពឹងនឹងត្រូវផ្គត់ផ្គង់លុយប្រមាណ ៨៥ភាគរយពីកម្ចីអន្តរជាតិ និងគ្រោងដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ នាឆ្នាំ២០២៣។ វានឹងបូកសរុបខ្ទង់ចំណាយលើផ្លូវដែកល្បឿនលឿនរបស់ថៃ ដល់ចំនួន ៣៩០ពាន់លានបាត ឬស្មើនឹងជាង ១២,១៨ពាន់លានដុល្លារ។
ចំណែក ក្នុងប្រទេសឡាវ ផ្លូវដែកប្រវែង៤០៩គីឡូម៉ែត្រ ដែលតភ្ជាប់ពីរដ្ឋធានីវៀងចន្ទន៍ទៅកាន់ទីក្រុង គន់មិញ ផ្តល់លុយដោយចិននោះ បានបើកការដ្ឋានសាងសង់មុនប្រទេសថៃមួយឆ្នាំ ហើយរំពឹងនឹងដាក់ដំណើរការនាឆ្នាំ២០២២។ មកត្រឹមពេលនេះ ផ្លូវដែកនេះ ត្រូវបានរាយការណ៍ថា បានធ្វើរួចរាល់ប្រមាណ៥០ភាគរយហើយ។
តើមានការប្រតិកម្មបែបណាខ្លះទៅលើគម្រោងផ្លូវដែកនេះ?
ការតស៊ូមតិជុំវិញការសាងសង់ផ្លូវដែកល្បឿនលឿនក្នុងប្រទេសថៃ ត្រូវបែងចែកជាពីរ។ ទីមួយគឺទាក់ទិនឹងសមត្ថភាពរបស់ថៃក្នុងការចាត់ចែងបរិមាណដ៏ច្រើនសម្បើមនៃបំណុលសាធារណៈ ដែលកើតឡើងដោយកម្ចីពីប្រភពអន្តរជាតិនានា។ ទីពីរគឺពាក់ព័ន្ធនឹងផលចំណេញដែលអាចទាញបានពីផ្លូវដែកនេះ កាលណាវាដាក់ឲ្យដំណើរការនោះ។
មែនទែនទៅ ក្រុងបាងកក មានបំណងប្រើប្រាស់ផ្លូវដែកនេះដើម្បីប្រែក្លាយប្រទេសថៃ ដែលស្ថិតចំកណ្តាលមហាអនុតំបន់ទន្លេមេគង្គ ទៅជាមជ្ឈមណ្ឌលដឹកជញ្ជូនមួយ និងច្រកទ្វារទៅកាន់តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍សម្រាប់ប្រទេសចិន។ លើសពីនេះ ថៃ ក៏សង្ឃឹមនឹងសម្រេចទស្សនវិស័យ «ផ្លូវសូត្រសមុទ្រ» របស់ក្រុងប៉េកាំង ដោយបង្កើនការតភ្ជាប់ជាមួយកំពង់ផែទឹកជ្រៅ Laem Chabang ដែលជាផ្នែកមួយនៃគម្រោងច្រករបៀងសេដ្ឋកិច្ចខាងកើត (EEC) របស់ខ្លួន។
យោងតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែតហុងកុង South China Morning Post អ្នកជំនាញមកពីមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវ Kasikorn ថៃ លោក Siwat Luangsomboon បញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា ការធានាអះអាងផលចំណេញពីផ្លូវដែកនេះ អាចនឹងជួបប្រទះបញ្ហាប្រឈម ដ្បិតប្រទេសនេះ មានទឹកដីតូច ហើយផ្លូវនេះ ប្រហែលជាមិនរត់ឆ្លងកាត់តំបន់ ដែលមានមូលដ្ឋានផលិតកម្ម ឬទីកន្លែងដែលមានប្រជាជនច្រើនជាដើម។
យ៉ាងណាមិញ លោក Siwat លើកឡើងទៀតថា វាក៏មានកាលានុវត្តភាពដោយប្រយោលផ្សេងទៀតផងដែរឲ្យប្រទេសថៃ រួមានការអភិវឌ្ឍវិស័យដឹកជញ្ជូន អាជីវកម្ម សំណង់ អចលនទ្រព្យ នគររូបនីយកម្ម និងការងារជាដើម។ លោក សង្កត់ធ្ងន់ថា ថៃពុំអាចបោះបង់ឱកាសចូលរួមក្នុងគម្រោងគំនិតផ្តួតផ្តើមខ្សែក្រវាត់ និងវិថីនេះឡើយ។
សូមបញ្ជាក់ថា ប្រធានធិបតីចិន លោក ស៊ី ជិនភីង បានបង្កើតគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់ និងវិថីក្នុងឆ្នាំ២០១៣ ក្នុងគោលដៅតភ្ជាប់ប្រទេសចិនជាមួយបណ្តាប្រទេសផ្សេងទៀត ដែលស្ថិតក្នុងតំបន់ អឺរ៉ុប អាស៊ី និងអាហ្វ្រិក តាមរយៈគម្រោងអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាច្រើន។ មកទល់នឹងពេលនេះ ប្រទេសចំនួន ១២៤ និងអង្គការអន្តរជាតិ ២៩ បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះជាមួយចិន៕
Tag:
ថៃ
ចិន
កម្ចី
អន្ទាក់បំណុល
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
